Katalog

FİZİK BİLGİSAYAR Yapay Hayat konferansı Jeremy Taylor, bilgisayarlara kendi zekâlannı geliştirme olanağının verildiğini ama yapay bir yaşamın yaratılmasının hâlâ çok uzak olduğunu belirtiyor. arvvin'in evrim kuramının üzerinden bir yüzyıldan fazla zaman geçmesıne karşın yeryüzundekı yaşam uzerıne çok az şey biliyoruz. Yaşamın nasıl başladığını, hücre bölünmesıne neyin yol açtığını, haberleşmenin ve akıllı davranışların nasıl geliştiğini henüz bilmıyoruz. Acaba yapay yaşam bu sorulara bir yanıt getırebılır mı? Evrende başka canlı olmadığından, yeryüzundeki yaşamı evrendekı başka bir doğal yaşamla karşılaştıramıyoruz. Radyo teleskoplarla yıldızları taramamamıza va Steven Spielberg'in büyük çabalarına karşın uzayda canh ızine rastlanmaması da ayrı bir talihsizlık. Bu durumda koşut yaşam şekilleri yaratarak doğal dunyanın bilinmeyen yönlerine ışık tutmaktan başka çare kalmıyor. Geçtığimı yaz aylarında Boston'da yapılan Dördüncü Yapay Yaşam Konferansı kapsamında gerçekleştirilen elektronik ve mekanik fuar ziyaretçıleri büyüledı. Sanal okyanusta yüzen üç boyutlu balıklar, bılgisayarları virüslere karşı koruyan bağışıklık sistemleri ve karınca gibi çalışan küçük robotlar teknolojinin nereye geldiğıni gösterdi. Konferansta bir konuşma yapan yapay yaşam hareketinin öncüsu Chris Langton, "Yaşamı daha geniş bir çerçeveye oturtmak zorundayız. Yaşamı anlamak için yaşamı binlerce küçük parçaya bölen bılımsel yaklaşım yerıne bütünsel yaMaşımî tercih etmeliyiz. Yaşam bilgı demektir, gerçek varlığı dıjıtal şekıllerle yaratmaya çalışmalıyız." Langton, bilgisayarlarda yaratılan canlıların kendı kendılerıne evrım geçırmesini sağlıyor. Bilgısayarların akıl almaz hızıyla milyarlarca yıllık evrımı, kuçük zaman dilimlerine sığdırarak yaşamın oluşumuna ışık tutuyor. Delaware Unıversıtesi'nde çalışan bıyolog Tom Ray bilgısayarda, evrım geçirmek üzere programlanan Tierra adını verdıği bır dijıtal dünya yaratıyor. Ray'ın yarattığı organizmalar bilgisayar kod dizilerinden oluşuyor. Elektronik organizmalar kendi kendilerini çoğaltmak üzere programlanıyor. Çoğalma ışlemi sırasında organizmalar CPU (Central processing unit)zamanını enerji kaynağı olarak kullanıyor. Tierra'da evrim, kayıt kodlarındakı mutasyon yoluyla gerçekleşiyor. Ne var ki gerçek yaşamdakı karmaşa bılgisayara tüm ayrıntıları ile aksettırilmediği ıçin yaşamın gizleVıni açıklamaya yeterli olamıyor. Konferansta söz alan Rodney Brooks fuarda yer alan tüm robotların ne kadar gelişmiş olursa olsun zekalarının sınırlı olduğunu, mantık yürütme yetisinin olmadığını belirtti. Bu robotların hiç birinin beyninde dış dunyanın verileri yüklü değıl. Bu durumda robot beyınleri şımdılik alıcılar kanalı ıle elde edılen ham bılgilerden oluşuyor. Dığer taraftan robot beyınlerıne çevresel koşulları ıçeren ayrıntılı bilgı depolamak da istenılen sonucu vermiyor, çunku çevre koşullarında oluşan ani bir değışıklik, beynın tepkilerinde karmaşaya yol açıyor. Derleyen Reyhan Oskay Manyetik Şampanya labanın yuzeyı, uzerıne duşen atomların kristal yapısına uymazsa burada olduğu gibi moleküller kendı aralarında bağlar oluşturur. Nıkel fosfat moleküllerı, burada, ındıum fosfat yüzeyinde toplanmışlar, ama düzgün bır katman oluşturmak yerıne kopükler halınde toplanarak Bu filmı üreten araştırmacılar, yeni tür manyetik film geliştırerek hafıza aygıtlarında kullanmayı düşünüyorlar Ince filmler gözü yanıltabılir. Bu nıkel ve demır oksıtten oluşan katmana Süperlatis denılıyor. Değışık manyetik özellıkte maddelerı bırleştirerek araştırmacılar, çok yoğun manyetik alanlar gıbı, yenı ve değışık Superlatıs özelliklerıyle karşılaşabılıyorlar. Bu gıbı özellıkler Süperlatis'ın bılgısayar belleğinde kullanılabıleceğını gösteriyor. Bu resımde, bırkaç atomdan oluşan Süperlatis görünüyor. Mınık tepe ve vadilerin eğimlı bir fotoğrafı gıbı gözüken ıse, esasında temel yüzeyinde bulunan çatlakların tam tepeden bır görüntusü Bu çatlaklar araştırmacıların temel parçasını daha buyuk bır magnezyum oksıt parçasından almaları sırasında oluşmuş. Mikro Vadiler Yapay Yaşam Konferansı 3967