Katalog

BİLİM DÜNYASINDAN KISA HABERLER Katjcı maddeli besinler K ahvaltının ınsan sağlığına yararları bılınen bır konudur Bakterılerı oldurulmuş pastorıze sut, ıçerdığı D vıtamınıyle çocuklarda raşıtızmı onler Margarın A vıtamını, kahve bır mıktar fluorıd barındırır Bunlara ek olarak bazı tıp uzmanları kahvaltıda tuketılen tost ve tahıllı urunlere B vıtamınının bır parçası olan folık asıtı katmak ıstıyorlar 1991 yılından berı surdurduklerı araştırmalar sonunda doktorlar uzun zamandan berı kuşkulandıkları noktanın doğruluğunu kanıtladılar Buna gore hamıle kadınlara onerılen beslenme programlarında folik asit eksıklığı doğum sakatlıklarına yol açıyor Oysa gunluk tuketılecek yarım mılıgramlık bır doz çoğu kez bebeğın olumuyle sonuçlanabılecek "spına bıfıda" gıbı sınır hastalıklarını uçte ıkı oranında azaltabılıyor Ancak bu yararlarına karşın Amerıkalı kadınlar gereksınım duydukları folık asıtı ortalama olarak yarısından daha az mıktarda tuketıyorlar Asıt takvıyesı ozellıkle hamılelığın başlarında hatta hamıle kalmadan oncekı donemlerde yararlı oluyor öte yandan bu asıt turu genelde yaşlılarda gorulen ve yorgunluktan kalp rahatsızlığına kadar bır dızı sağlık sorununa neden olan bır çeşıt kansızlığı da onluyor Oxford Unıversıtesı'nden Borebrt Clarke'a gore folık asıt, atardamarların duvarlarına zarar verebılecek bır proteın parçacığı olan "homocysteıne"ı yok ederek kalp hastalığı rıskını ortadan kaldırıyor Ancak bu kanıtlanmış yararlar tuketıcılerın alışkanlıkları ve yetkılılerın kuşkulu yaklaşımları nedenıyle rağbet gormuyor Genelde hukumetler herkes tarafından tuketılen yıyeceklere herhangı bır katkı maddesı eklemekten endışe duyuyorlar Besın maddelerının bırbırlerıyle etkıleşımlerı tam anlamıyla bılınmıyor, fakat folık asıtın yararlarının yanı sıra, bazı az sayıdakı ınsanlara zarar verebıleceğı konusu gundeme gelıyor Nıtekım bazı araştırmalar asıtın, cenının normal gelışırn ıçın gereken çınko emışını durdurabıleceğını gösterdı Ayrıca depresyona yol açabıleceğı konusunda zayıf da olsa bazı bulgular var Öte yandan A vıtamını ve fluorıd aşırı tuketıldığınde zehırlıyor Bu asıtın endışelendırıcı dığer bır yönu ıse, B12 vıtamını eksıklığının yol açtığı bır tur tehlıkelı kansızlık hastalığını lyıleştırmeyıp gızlemesınde yatıyor Bundan dolayı bazıları, doktorların hastalığın başında behrtılerını anlayamayıp tedavıde gecıktıklerını one suruyorlar Ancak Londra'dakı St Bartholomevv Hastanesı'nden Nicholas Wald, kesın belırtıler ortaya çıkıncaya kadar B12 vıtamını tedavısının gecıktırılmesı durumunda folık asıtın "spına bıfıda" uzerındekı koruyucu etkısının herhangı bır zarara yol açmayacağını belırtıyor Dr Wald konuyla ılgılı olarak şu açıklamalarda bulunuyor "Besın maddelerıne bu asıtten mutlaka katılmalıdır Bazıları ıstemedığı ıçın ınsanları sağlıklı yıyeceklerden yoksun bırakmak mantıklı bır davranış değıl" (a.h., The Econo. 26.3.1994). Bazılarımız daha hızlı yaşlanıyor Yaşam biçimi, beslenme tarzı ve bazı biyolojik etmenler yaşlanma hızını belirliyor... aman gorece bır kavram Zamanın herkes ıçın farklı bır hızı olduğunu en belırgın şekılde sınıf toplantılarında goruyoruz Yıllar sonra bır araya gelen sıra arkadaşları, yılların yuzlerde bıraktığı derın ızlerın ardında tanıdık bır yuzun bıldık hatlarını ararken, zamanın herkesde aynı et kıyı yapmadığını gormenın şaşkınlığını yaşar Insanların aynı hızla yaşlanmadığını gören bılım adamları, yaşlanmayı hızlandıran etmenlen araştırırken, yaşam şaklinin ve beslenme tarzının yanısıra bazı biyolojik etmenlerin de devreye gırdığını ılerı suruyor Aynı bılım adamları bazı kadın ve erkeklerın dığerlerınden daha hızlı yaşlandığını, bu kışılerın dış gorunumunun ve ıç organlarının kronolojık yaşlarından daha yaşlı olduğunu belırtıyor Bebeklerınde Dovvn's sendromu (mongolızm) gorulen 35 yaşından genç anneler uzerınde yapılan bır araştırma bu var sayımı desteklıyor Dovvn's sendromu genellıkle 35 yaşından sonra doğum yapan kadınların çocuklarında gorulen bır zeka gerılığı hastalığı Araştırmalar bebeklerınde Dovvn's sendromu gorulen genç annelerın ılerı yaşlarda Alzheımer habtalığına yakalanma olasılığının yuksek olduğunu gostenyor Z Araştırma sonuçları Ingıltere'nın en guvenılır tıbbı yayınla rından Lancet'te yayımlanan bır araştırma "hızlandınlmış yaşlılık" olgusuna ışık tutuyor New York Devlet Araştırma Kurumu Epıdemıyolojı Bölumu'nde çalışan Dr.Nıcole Schupf'un onderlığınde yurutulen çalışma, 25 yaşındakı bır kadının yumurtalarının 40 yaşındakı bır kadının yumurtalarının ozellıklerine sahıp olabıleceğını gostenyor Dr Schupf ve araştırma ekıbı, Alzheımer hastalığı ıle Dovvn's sendromu arasındakı yakın ılışkıden yola çıkarak hızlı yaşlanma olgusuna açıklık getırmeye çaiışıyor Dovvn's sendromlu bebeklerde amıloıd proteın genı taşıyan kromozomun (21 numarah kromozom) uç kopyası olduğunu ortaya çıkartan çalışma, Alzheımer hastalığında amıloıd pro teının kırılıp, duşunme ve bellek merkezlerının çalışmasına engel olan yoğun plakalar oluşturduğuna dıkkat çekıyor 40 yaşına gelen tum Dovvn's sendromlu kışılerın Alzheımer hastalığına yakalandığı belırtılıyor Dr Schupf bunu Dovvn's sendromlu kışılerın uç amıloıd proteını olmasına bağlıyor ve amıloıd dozunun artmasıyla Alzheımer rıskının çoğaldığını ılerı suruyor. Dr.Schupf normal yaşlanma surecınde de amıloıd plakalarının oluştuğunu belırterek, yuz yaşına kadar gelebılen her kışıde doğal olarak Alzheımer hastalığının ortaya çıkacağına dıkkat çekıyor Ne var kı, pek çok ınsan bu yaşa ulaşamadan ölduğu ıçın, bu plakalar duşunme yetısını yıkmaya fırsat bulamıyor Araştırmacılar, hızlı yaşlanma olgusunun kalıtsal olması durumunda Dovvn's sendromu veya Alzheımer hastalığına yakalanma olasılığının bazı kışılerde yuksek olup olmadığını sorguladı Bu sorunun yanıtını araştıran Dr Schupf ve çalışma arkadaşları, Dovvn's sendromlu 96 yetışkını ve ge'ışme bozukluğu gösteren 80 yetışkın kışıyı aılelerı ıle bırlıkte ınceledı Annelerın yarısının 35 yaşından once doğum yaptığı saptandı 35 yaşının altında doğum yapmış ve bebeklerınde «Down sendromu gorulen annelerın ılerı yaşlarda Alzheımer hastalığına yakalanma olasılığı, çocuklarında gelışme bozukluğu gorulen annelere oranla 5 mıslı daba yuksek 35 yaşının uzerınde doğum yapmış ve çocuğunda Dovvn's sendrom gorulen anneler, erken yaşta Alzheımer hastalığına yakalanma rıskı taşımıyor Şeker hastalığına yol açan suçlu, bulundu ılım adamları şeker hastalığının ka! lıtımla yakından ılgısı olduğunu vurgularken, hastalığı başlatan ne denlerı araştırıyor Araştırmalar bağışıklık sıstemının ensulın ureten pankreas hucrelerını nıçın yok ettığını bulmaya çaiışıyor Pıttsburg Çocuk Hastanesı'ndekı doktorlar buyuk bır keşıfte bulunduklarını bıldırerek, 1 tıp ya da juvenıl dıyabetı bır vırusun başlattığını ılerı surduler Tıp dunyasında buyuk ılgı uyandıran bu sava gore, bır tur vıral enfeksıyon bağışıklık sıstemını harekete geçırıyor Ancak bağışıklık sıstemı olağandışı bır gayretle vırusu yok etmeye çalışırken pankreas hucrelerınde yıkıma yol açıyor Bu savın doğrulanması durumunda aılesınde dıyabet vakası go'rulen çocukların bu vıruse karşı aşılanmasıyla genç yaşta şeker hastalığına yakalanmaları engellenmış olacak Araştırmacıların bu keşfıne son derece trajık ıkı olay yol açtı Dr.Massimo Trucco dıyabet teşhısı konulan ergenlık donemındekı ıkı cocuğun ıkı hafta gıbı kısa bır surede olmesı uzerıne otopsı yapmak uzere aılelerden ızın aldı Otopsı sonunda pankreasta enfeksıyon ızlerıne rastlandı Dr Trucco ve çalışma arkadaşları, vırusu yok etmek ıçın olağanustu bır çalışma duzenıne geçen bağışıklık sıstemının, en hassas organlarımızdan bırı olan pankre iki trajik olay as hucrelerını de tahrıp ettığını ortaya çıkarttı Dr Trucco ve ekıbı boylece vırusun bağışıklık sıstemı ıle bırlıkte saldırıya geçerek, pankreası ışlev yapamaz hale getırdığını ortaya çıkarttı Eğer bu ıkı çocuk ölmeseydı, enfeksıyon zamanla azalacak ve az bır doku yıkımıyla olay kapanacaktı Bu bulgular henuz gerçeğı açıklamak tan çok uzak Araştırmacılar enfeksıyona yol açan vırusu tanımlayamadıkları gıbı, butun juvenıl dıyabetlerın soz konusu vırus tarafından başlatılıp başlatılmadığını bılmıyor Ne var kı Pıttsburg doktorları eğer haklıysa yakın gelecekte dığer çocuk hastalıklarında olduğu gıbı bır aşı gelıştırılerek juvenıl dıyabet de engellenecek 3962