Katalog

ARAŞTIRMA DÜNYASINDAN Yangından balonla kurtulma sistemi Yüksek binalarda başlayacak yangında insanları kurtarmak için yepyeni bir sistem üzerinde yeni düşünceler üzlerce insanın çalıştığı bir gökdelende çıkabilecek bir yangının yol açacağı paniği tahmin edersiniz; onca insan daracık merdivenlere üşüşür, yangının neden oldugu duman, insanların el yordamıyla yollarını bularak binlerce basamağı inmek zorunda oldukları anlamına gelir ki bu da tam bir felakettir. Mühendis Sydney Conn'un bu konuda ilginç bir önerisi var. Conn'un sıcak hava balonu şirketi, yüksek binalardan acil kaçış için yeni bir balon sistemi geliştiriyor. Conn, böyle bir sistem geliştirmeye 1980'de 85 kişinin ölümüne neden olan ünlü Las Vegas Oteli yangınından sonra karar vermiş, "helikopterlerin türbülans ve duman karşısında insanları yukarı çekmekte ne kadar zorlandıklarını o yangında anladım" diyor. Geliştirilen balon, aslında havacılık sporlarında kullanılanlarla aynı esasa dayanıyor ancak biçimi oldukça farklı; küp şeklinde ve katı bir balon bu. Küp şeklin Y de olması, balonun yanmakta olan gökdelenin duvarına uymasını sağlıyor ve rüzgarla sürüklenmesinin önüne geçiyor. Sonük iken bir kamyonun kasasına sığabilecek büyüklükte olan balon, propanla şişirildiğinde yaklaşık 10.5 metre yükseklige erişiyor ve dev bir asansörü andırıyor. Fakat bu asansör sadece yukarı çıkıp aşağı inmekle kalmıyor, binanın bütün yüzeyleri boyunca hareket edebiliyor. Balonun altına bağlanan kablolar, kurşun geçirmez yeleklerin yapımında da kullanılan maddeden yapılmış. Kablolar, bir hidrolik vinç yardımıyla kontrol ediliyor. Balon aşağı veya yukarı hareket ettiğinde kararlılığı sağlamak için kablolar gergin tutuluyor. Balona bağlı bir sepet ya da buna benzer bir taşıyıcı bulunmuyor; balonun altındaki kapalı bir bölme 12 kazazedeyi aşağı indirmek için kullanılıyor, aynı anda bir platform da itfaiyecileri yukarı taşıyor. Balon, dakikada 300 metre yükselebiliyor, hiçbir kurtarma helikopteri pilotu, binaya bu kadar yakınken bu hızda uçmaya cesaret edemez Conn, en büyük engelin balonun yapımında kullanılacak tekstil malzemesinin bulunması olduğunu söylüyor. Bu malzemenin aşınmaya dayanıklı ve hafif olması gerekiyor fakat en önemlisi, ateşe ve içinde oluşacak aşırı sıcaklığa dayanabilmesi. Herkesin bildiği gibi sıcak hava balonlarının uçmalarının sebebi, içlerindeki ısıtılmış havanın yoğunluğunun çevredeki havadan daha az olmasıdır. Fakat bir yangın durumunda bu yoğunluk farkını sağlamak için iç sıcaklığın çok yüksek olması gerekir, buna ek olarak kurtarma balonunun çok hızlı yükselmesi gerektiği de düşünülecek olursa aşırı sıcaklığın nedeni daha iyi anlaşılır. Balonun malzeme sorunu hala çözülemedi, şimdi itfaiyecilerin ateşe dayanıklı kıyafetlerinde kullanılan malzemeler üzerinde çalışılmaya başlandı ancak kesin bir sonuca ulaşılmış değil. Conn, balonun bir prototipini üretmiş, malzeme sorununu çözerek 94 yazında denemelere başlamayı umduğunu söylüyor. Discoved'dan Özeren özetleyen: Slnan Balonun,çok ağır olan ateşe dayanıklı elbiselerle yukseklere tırmanmak zorunda olan Hfalyecller İçin de yararlı olacağı umuluyor. Akdeniz'e dökülen okyanus suları F otoğraf, bir uydu radarının görüntüsünden eldeedildi ve Cebelitarık'tan Akdeniz'e yönelen dalgaları gösteriyor. Dalgalar 3060 metre yükseklikte. Ancak bu dalgalar deniz yüzeyinde olmadıkları için zararsızlar. Dalgaların yayılma alanı 200 metre derine kadar uzanıyor. Alanın sınırlarını üstte soğuk Atlantik suları, altta ılık, tuzlu Akdeniz suları belirliyor. Derindeki bu dalgalar suların yükselmesiyle oluşmaya başlıyor ve Atlantik'in suları boğazın batı ucundaki sığ deniz dibi sahanlığından sanki bir çağlayan gibi Akdeniz'e dökülüyorlar. Alçaldıklarında ise Atlantik'in suları geriye, sahanlığaçarpıyorlar. Bu radar görüntüsünü çözümleyen Mississippi Devlet Üniversitesi'nden okyanusbilimci Paul La Violette şöyle söylüyor: "Su, kiikreyerek sahanlığa döridügünde bir çan gibi titreşlyor." Tavuk asılama makinesi merika'daki tavuk çiftliklerinde her yıl yaklaşık 9 milyar, tavuk ölüyor. 360 milyondan (azlasının zamansız ölüm nedenleri kazalar, doğuştan olan sorunlar ve hastalıklar. Bu kadar çok tavuğun ölümü ortaya ciddi bir atık problemi çıkarıyor Ölümleri engelleyici ilk önlem tavuklan ve yumurtalan aşılamaktan geçiyor. Kuzey Carolina'daki Embrex şirketinin satışa sunduğu bir makine saatte 20 00030 000 yumurta aşılayabiliyor. Inovoject adlı bu makine çatlamaya hazır bir iğne sokarak emriyoyu (dölütü) aşılıyor. Bu işlem yalnızca beş saniye sürüyor. Embrex" bu işlemin şimdiki uygulamadan daha verimli olduğunu söylüyor. İyi şekilde aşılanmış, modern birçiftlikte bile hâlâ büyük miktarda, atılması gereken ölü tavuk var. Birçok tavuk üreticisi leşleri yakmayı veya gömmeyi tercih ediyorlar. A Derindeki dalgalar sahanlığa çarptıkları anda Akdeniz'e geri teperler. Burada demirlemiş bir geminin altından böyle bir dalga geçtiğinde gemi yükselmez ama tayfalar alçak sesli bir hırıltı duyabilirler ve suyun yüzeyi hırçınlaşabilir. Yüzey sulardaki bu dalgalanma, Avrupa Uzay Ajansı'nın uydusu ERS1'in çektiği kadar görüntüsünde açık renkli çizgılerle belirlenmiş. Çeviri: Gökçe Dervişoglu Yakma yöntemi pahalı bir yöntem ve tüylerden dolayı ortaya koku da çıkıyor. Gömülen tavuklar ise yeraltı sularını kirletiyor. Daha iyi birçözüm olarak geri kazanma gösteriliyor. Tavuklar pişirilip büyük baş hayvan, domuz ve hatta şaşılacak şey ama tavuklar için yüksek protein değerli yem elde ediliyor .(G.D.) 3555