Katalog

BİLİM KÜLTÜR Tansiyon ölcmede yenilik Tansiyon ölçme sıkı kurallara bağlanıyor.. .Her şeyden önce de sessizlik gerekiyor.. Vehbi Belgil an basıncına bızde tansiyon deniyor Kanımızın basıncını sık sık ölçturerek yuksek tansıyondan gelecek hastalıkları onlememız gerekiyor Evvelce doktorların yaptığı bu ışı şımdı herkes yapıyor Eline bır tansiyon aletı geçırenler trende, vapurda, kır kahvelerinde tansiyon ölçuyor Pekı, boyle, her zaman ve her yerde, her turlu koşul ıçınde tansiyon ölçulmelı mi? Bunun bır kuralı yok mu? Son araştırmalarda bu da ıncelenmış Tansiyon, ayakta, iskemlede, muayene masasında olçulebılır Bunların hangısı daha doğru bilgl verır? Iş onemlı Çunku, bu durumlarda yuksek sayı pek değışmedığı halde alçak sayı çok başkahklar gösterıyor Bılındığı gıbı her tansıyonda yuksek sayı 120, alçak sayı 80 dolayında oluyor Amerıkada eskı Muharipler Tıp Merkezı uzmanlarından Dr VVılliam Cushman ve arkadaşları 48 kışının tansıyonunu önce iskemlede, sonra muayene masasında olçmuşler, yuksek sayıda fazla farklılık gormemışler Fakat, alçak basıncı gosteren sayıda 6,5'luk yukselış gozlemışler Bundan şu sonuca varmışlar Olçum, hasta iskemlede otururken yapılmaiı El kalp hızasında bulunmalı Sarkan kol basınç sayısını değıştırebılıyor Daha da onemlı bır nokta Ölçum sessız bır yerde yapılmaiı Ve eklenıyor Hastaya yuksek tansiyon tanısı konmadan önce uç ölçum yapılmaiı şişmıştir, yurumesı tyıce ağırlaşmıştır Dr Lehman uzunca bır lyıletım ışıne gırışıyor Ve doktor eklıyor "Tanı tam zamanında yapılsa ıdı çocuk bu kadar ıstırapçekmeyecektı' diyor Eklem ağrıları, sertlıklerı ve şişlıklen 6nemlı tanı Işaretlerıdır Anababa bu ko K shıre yoresınde bır kılısenın hayırseverlerı buna benzer bır uygulama başlatmış Gelıp geçenlere parasız ekmek, yemek, çay verılıyormuş Pazar gunleri de pirzola, tatlı gıbı şeyler Fakat bu uygulama kısa bır sure sonra kaldırılmış yarı yarıya Rahıpler şöyle olaylara tanık olmuşlar Halı vaktı gıyım kuşamındafl bellı bırçok kımse, son model arabalarla, ozellıkle pazar gunleri kıliseye gelıyorlarmış Yanlarında bırçok dostları ıle Bunun uzerine uygulamaya son verilmış Kısmen Şımdı gelenlere sabahsa çay ve kahvaltı, oğle veya akşamsa çorba ve yemek verılıyomuş Hemen ekleyelım Bu uygulama sonucu ' Tanrı konukları"nın arkası kesılmiş dünyasından fıkralar "Doktor, son gunlerde bana bır unutkanlık halı geldı?" "Ne zaman başladı bu hal?" "Hangıhal?" TIP Unutmanın bu derecesi Çocuklarda romatizma Bu konuda önce bır uzmanın şu sözlerine kulak verelim New York özel Cerrahi Hastanesl Çocuk Romatızması (pedıatnc rheuma tology) Bölum Başkanı Thomas Lehman şöyle diyor "Doktorlarımız çocuk romatizması konusunda çok az şey bıliyor, çunku buna göre eğitilmıyorlar Bu hastalığın sadece ılerı yaştakılerde olabıleceğını sanıyorlar Oysa, Amerika'da yaklaşık 200 000 çocuk bu hastalıktan acı çekıyor ve sakatlık tehlikesı ıle baş başa yaşıyor " Doktor bır de örnek verıyor 5 5 yaşında bır kız çocuğu, bir yıl kadar önce, ayağında bır ağrıdan yakınıyor Yakınmayı önce annesi önemsemıyor "Ço cuktur, geçer" diyor Fakat ağrıların artması ve surmesi uzerıne doktora başvuruluyor Doktor, 5 5 yaşındaki bir çocukta romatizma olabıleceğine inanmadığı ıçın "Korkulacak bir şey yok" diyor Anne, kızının parmak eklemlerının de şıştığını söyledığı halde doktor Yakında geçer demekle yetınıyor Ama yakınmaların durmaması uzerıne ış Dr Lehman'a kadar gelıyor Çocuğun el parmakları, dızlerı nuda çok dikkatli olmalı Dr Lehman şunları da ekliyor "Çocuk ağrılardan yakınır, arkadaşları ıle oynayamaz ise durum ciddi sayılmalıdır Erken tanı genç yaşta durmadan acı çekmeyi, sonunda belki de sakatlığı önleyebılır" Amerıka'nın Atlanta kentındekı Artrıt Vakfı'nın (Arthrıtıs Foundatıon'ın) telefonu şöyle (1flOO2837800) Bedavasirke baldantatlıdır Güzel atasozlerimızden bırı de bu Bir örneklebelırtelim Koylerımızın guzel bır adeti vardır Tann konuklarını agırlamak ıçın konuk odası uygulaması Nedır "Tanrı konuğu?" Rastlantı olarak koyde geceyı geçırmek ıçın gelen bır konuk Ozellıkle eskı Anadolu'da, kuş uçmaz, kervan geçmez, yılan bağnnı surmez yorelerdekı koylerde otel ve lokanta bulunmadığından yabancılar ıçın bu ınsancıl uygulama bulunmuş Yolcu bırden fazla gun kalmak zorunda kalırsa koy halkı sıra ıle yemek çıkarır Tabıı, sırf karnını doyurmak ve gunlerını geçırmek ıçın boyle yorelere kımse uğramayacağı ıçın uygulama kotuye kullanılmıyor surup gıdıyor Geçenlerde, Ingıltere nın Gloucester 79 yılında Vezuv yanardağı patlamış, Pompeı yı kızgın kuller altında bırakarak, kentı, kömurleşmış ınsanların mezarı yapmıştı Bugunun deyışl ile bir mezarkent olmuştu Pompei Kent muzeleştırılmış olduğu ıçın turıstlerın akınınaugruyor Polonyalı Sıenkievvıcz (sıenkıevıç) (18461916) bu çok ılginç doğa olayını uuo Vadıs adlı yapıtında 1895'te romanlaştırmıştı Konu Neron zamanında Italya da Hırıstıyanlar a zulumleri işler Tanrı da kentı cezalandırmışmış Kent dunyanın ılgısını çekmekle kalmadı, roman da okurların hucumuna uğradı ve bır anda "çok satar" kıtaplar arasına karıştı Bugun Bıtkibılimciler de kentın urunlerine ilgı duyuyor Bunlardan bırısı de Amerikalı Frederick Meyer Natıonal Arboratum adlı bılımsel kuruluştan Ustat, 2 bin yıl kadar önce Pompeı de yetıştirilen urunlere aklını takmış "Pompeılıler bahçelerinde meyve olarak ne yetiştlrlyorlardı?" Üstat, pek çok uzum ve şarap fosılı bulmuş Ceviz fosillerı de, nar fosillerı de Üzum ve şarap kentin şarap sanayıinde ileri glttiğinı gösterıyor Ancak, nar konusu biraz karışık Pompeı 24 ağustosta felâkete uğradığı için, nar fosillerı olgun narlara aitdeğıl Evet, Iki bin yıl öncesine kadarki meyveler ile bugünküler arasında degişıklik var mı? Günumuzde değışıkliklere sık sık tanık oluyoruz "Topatan denen bir kavunumuz vardı 510 yıl öncesine kadar Bu artık yetıştırilmıyor Oysa harika bir kokusu vardı Çekirdeklerinin hepsı bır yerde toplanmıştı Tek kusuru bıraz tatsız oluşu ıdı Bunu da gen mühendıslığı yolu ıle duzeltmek mumkundu Bursa şeftalılerımlze ne oldu"? Her biri yarım kilo gelen, bal gibı tatlı şeftalıler Bunlar her şeyden once gozu doyuruyordu örneklerı çoğaltabılırız işte, aranan, 2000 yıl oncekı Italyan meyvelerı ıle bugunkuler arasında kı değışıklıkler Pompei'nin cevizi, narı, üzümü... Cımrinin bıri, hastalanan kopeğını veterinere goturuyor Adam, köpek ıçın vereceğı ucretle kendisine de bakılmasını istıyor Doktor değil mı bu? Hastalığın ınsana goresı olur mu? Duşuncesını kapalı sozlerle birkaç kez söyledığı halde doktor oralı olmuyor Fakat, sonunda bu sırnaşıklıktan bıktığı ıçın "Pekı, gel senı de bır goreyım" diyor "Nerenizden şıkayetınız var?" "Goğsumden " "Ağzını açar mısınız lutfen? Daha açın, daha açın" "Pek âlâ Şimdi bir guzel havlayın bakayım" "Havlabakayım" Kanser sigortası Yazı okutmanın bir yolu da okuru korkutmak Şöyle yaparsan boyle olursun, şunu yersen kanser olursun gıbı Bu tur yazılar gazetelerde hemen her gun çıkıyor ve halk bunları dıkkatle okuyor Halkın bu korkusunu paraya çevırmek isteyen kimı açıkgoz sıgortacılar, Amerika'da, kanser sigortası dıye bır uygulama başlatmışlar Sıgorta polıçesı yılda 250 dolar Polıçe suresı sonunda kansere yakalanırsanız tanı ve lyıletım masraflarını sıgorta şirketi ödeyecek llgılıler, en lyı sıgortanın sık sık çekap yaptırma olıjuğunu ve erken tam'nın en iyı slgorta olduğunu söyluyorlar Doğru da değil mi? Sigortalı olmakla hastalığı önleyemezsinlz Ama erken tanı ıle sağlığa kavuşursunuz "Doktor, ben "vasectomy" amelıyatı olmakistiyorum" "Ya Bunun ne kadar vahim bır şey olduğunu bıliyor musunuz?" "Blliyorum Hadımlaştırılmak, kısırlaştırılmak" "Neden gerek gördunuz buna?" "Çocuğumun olmasını önlemek ıçın Daha şımdıden, kız, erkek 17 çocuğum var" ' Pekı, karınızadanıştınız mı?" "Danıştım Hemen ' Evet" dedı " "Ya çocuklarınız ne dedı'" "Onlar da 14'e 3 oyla hoş karşıladılar kararımı Çokçocuğaçare 35513