Katalog

Ü T OP Y A D Ü Ş Ü N BUL Naftalin topları guneş ışınlanını yansıtacak' Yer'in çevresinde yörüngeye yerleştirilecek bir Luneberg gaz merceği güneş ışınlarını yansıtacak. Bu mercek naftalin gazıyla sarılı olacak. Naftali/ı topları geçişlerinde, yeryüzünde geniş bir şeriti beş dakika süreyle aydınlatacak. orungeye yerleştırılmış buyuk aynaların guneş ışınlarını yeryuzune gondermesı bugune kadar sık sık ortaya atılan bir go ruş Hatta bu yıl ıçınde Ruslar bir deneme bıle yaptılar Şımdı Daedalus yorungeye yerleştirilecek yenı bir mercek onerıyor ARMAĞANLI BULMACA GaussRiese Öklid iliskisi Turkıyede yapılan matematık olımpıyatları şerefıne bız de bugunun bulmacasını dunyanın en onemlı matematıkçılerınden uçune ayırdık Gauss, Euklıd (Euklıdes, öklıd) ve Rıese Hıç şuphesız Rıese Euklıd ve Gauss ayarında bir matematıkçı değıl ama an sıkpoledılere geçecek kadar da onemlı 14921559 yılları arasında yaşayan bu Alman matematıkçının en onemlı ozellı ğı son derece anlaşılır arıtmetık kıtapları yazmasıymış Daha mılattan once yaşamıs olan Euklıdı ıse hepımız ozellıkle de bir dık uçgenın ıkı kenarının karesının toplamı hıpotenusun karesının toplamına eşıttır teoremı ıle bılırız Euklıd ın on onemlı eserı Stoıkheıa (elemanlar) adlı geometrı kıtabı Eğer cağımızda yaşamıs olsaydı bu çalısması ona hıc şuphesız Nobel matematık odulunu kazandırırdı Alman matematıkçı Carl Gauss da 24 yaşına kadar bulacağını bulup daha sonra gokbılıme yonelır 78 yıl yasayan Gauss kendı adını taşıyan teoremler sayılar eğrıler vs vs tanımlar Daha 7 yaşındayken 1+2+3+ + n ıslemının toplamının (n+1)n/2 olduğunu gosterır kı bunu daha çok tembellığınden buldu gu ılerı surulur llkokul oğretmenlerı ev odevı olarak 1 den 100 e kadar olan tam sayıları toplamalarını soyledıgınde Gauss bunu normal yoldan yapmaya use nır Çunku bahçeye çıkıp top oynamak daha çekıcıdır o anda Onun uzerıne sayıları asaqıdakı gıbı yazar H2l3t 4 98 + 99 I 100 = A 100t99)98+ t +3 + 2+1 A Y Daedalus un ılk onerısı, bazı kırılan gazlarla duşuk bâsınçta şışırılmış saydam bir uzay balonuydu Kuresel bir balon merceği sıradan dışbukey bir mercek yapılmasından daha kolay olacak ve bunun Guneş'e dondurulmesı gerekmeyecek Ancak kuresel merceklerın korkunç optık sapmalârı vardır Luneberg kuresel merceği bu sorunu kokunden çozuyor Bu mercek, ortak merkezlı katmanlardan yapılıyor Bu katmanların kırılma ındıslerı merkezden dısarı doğru dusuyor Bir Luneberg gaz merceğının uzaya yerleştırılmesının en akla yatkın yolu, ortaya doğru duzenlı gaz yerleştırmek ve çevreleyen boşlukta butun yoniere doğru akması ve genleşmesı ıçın serbest bırakmaktır Kırılan ındıs dışarı akan gazın ozgul ağırlığı ıle bırlıkte merkezden dışarıya doğru duşecektır Daha da lyı bir nokta, dış bir ortunun gereksız olmasıdır Mercek, mınık bir buharlaşan çekırdekten sureklı olarak yayılan dev bir seyrek gaz bulutu halıne gelır Bu çekırdeğın, naftalin gıbı bazı uçucu katılardan oluşan bir blok olması gerekır Daedalus'un onerdığı uzay merceği, basıtçe buyuk bir naftalin topu Mercek yorungeye yerleştıkten sonra, naftalin buharını genleştıren buyuk bir Luneberg merceği atmosferı oluşturacaktır Bu buhar yuzlerce kılometre uzağa yayılacak, guneş ışığının gıgavatlarını durdurarak çok zayıf bir bıçımde yonlerını değıstırecektır Merceğın, yuzlerce ya da bınlerce kılometre uzunluğunda odak uzunlugu olacaktır Bu uzunluk merceğın yorungedekı yukseklığıne eşıt olacaktır Mercek Yeryuzu nde bir sıcak noktaya odaklana caktır Hıçbır yorunge bu sıcak noktayı sabıt tutamaz Daedalus kcndr çcvıesınde donen eğık bir yorunge planlıyor Dar bir ateş yığını ve bunun sonucunda bir yıkım soz konusu olmayacak daha genış, daha az odaklanmış bir şerıt olacak Naftalin topunun her geçışı beş dakıkalık çok parlak bir ısı dalgası getırecek Naftalin topları buharlaşmaya yuz tuttuğu zaman değıştırılecek Yorungeye yerleştırılen bir dızı naftalin topu, Yeryuzu'nun bırçok noktasına duzenlı olarak bu gunes ışını ıtkılerını getırecek Bun dan Yeryuzu'nun her kosesındekı bıtkı yaşamı yarar sağlayacak, çunku fotosentez yonu değıştırılmış ışıkta daha etkın olur Dunyadakı ıklım kosulları da lyılesecek Her naftalin topunun her geçışınde, soğuk aralar yuklu bulutların yagmur bırakmasına neden olurken sıcak aralar ınce bulutların yanmasına yol açacak Şu anda yalnızca ıklımlerı olan ulkeler gerçek havadan yararlanabılecek Guneş enerjısı de yerel olarak yakalanabılecek Isıl toplayıcılar uzerılerınden geçen her bir naftalin topu ıçın duzenlı olarak açılacak ve sıcak su elde edılmesı ıcın beda vaya sıcaktan, serın hava ıçın bedavaya soğuktan yararlanacak Bu Daedalus oyküsü Naturd dergisınde yayımlanmıştır. 101 t 101 ı 101 I +101 ı 101 + 101 100x101 Yanı A i A = 100x101 ve A 100x101 5050 2 Boylece odevını bir cırpıda bıtıren Carl bahçeye top oynamaya cıkar Butun arkadasları kan ter ıçıde odevlennı yapmaya çalısırken o (maalesef) yalnız basına top oynar ıste uc buyuk matematıkçı uzerıne bir çesıtleme Pekı Gauss ılp Rıese ın toplamı Euklıd e esıt mıdır? Soruyu daha adam gbı sorarsak GAUSS RIESE EUKLID toplamasında her harfın yerıne 09 arası bir rakdm koyarak eşıtlıgı sağlamanızı rıcaedecegız + Hazırlayan:ZZ Bulmacayı doğru olarak çozen 20 okurumuza "Osmanlı Devletinde Siyaseten Katılım" kıtabını armağanedıyoruz Çözum ve kazananlar Kaç at gerekli? Toplam 12 at gerekli A At ayır, bunu da beğen medım • • H A A A A A A A A | A A •L • Verici organların %96'sı hasta tarafından kabul edilmiyor.. Bleda Gün göz Bolu, Atilla Yıldız Balıkesır Dinçer YazıcıBursa HkayYılmazAnkara EmireYazıcı Bursa Hayrünisa Aldoğan Nevşehır Cemal KemancıAnkara, FatmaGedikoğlu Kahramanmaraş, TuğrulKaralıls tanbul A HTı A •L ^ |