Katalog

BİR B İ L İ M DALI TANITIMI KISA KISA Fizik mühendisi kimdir, f izik mühendisliği nedir? Gerçekten, fiziğin mühendisliği olur mu? Fizik mühendisi ne yapar? Demır Inan* 1957 yılında Ankara Unıversıtesı Fen Fakultesı Fızık Bolumu'nu ' Fızık Yuksek Mühendisi" olarak bıtırenler, Turkıye'nın ılk fızık muhendıslerıdır Yıl 1957, yıl 1993, 36yıl Turkıye'de 36 yıldan berı fizik muhendislerı yetişmektedır Bugun, ulkemızde ddrt unıversıtemız, fızık mühendisliği programları ıle fızık muhendıslerı yetıştırmektedır Fızık muhendıslerının bir meslek odası vardır ve bu Oda'nın bınbeşyuz dolayında uyesı bulunmaktadır Butun bunlara karşın, fızık muhendıslığı kavramı ve fızık muhendısının ne ış yaptığı yaygın olarak anlaşılmamış durumdadır ulkemızde Sozgelımı, kımya muhendıslığıne hıç kımse karşı çıkmazken, fızık mühendisliği ıçın, "fızığın muhendıslığı mı olurmuş, dunyada nerede görıimuş 7 " glbı duşunceler ortaya atılabılmektedır Eskı çağlarda bılınen ılk fizik muhendisı bana gore Arşımet'tır Arşımet, fızık bılgısını, fızık yasalarını kullanarak Syrakuza'dakı savaşta duşman gemılerını yakmak ıçın buyuk aynalar yapmış ve söyledığıne gore başarılı olmuş, onun aynalarla guneş ışınlarını odaklayarak gemılerı yakması sonucu savaş kazanılmıştır Kaldıraçtakı fızık kurallarını ıncelemış ve "Bana bır dayanak noktası gosterın, dunyayı yerınden oynatayım" dıyebılmıştır bu kurallar çerçevesınde Kralın tacının altından olup olmadığını yıne fızık yasaları ıle çozme çabasına gırışmış ve tacın kutlesını hacmıne oranlayarak yoğunluk bulma uğraşısı ıçinde önce tacın hacmını bulamamış ama yaptığı deneysel çalışmada, duzgun bıçımı olmayan cisimlerın hacmını bulmada yepyenı bır yöntem (suyu taşırma) ortaya koymuştur (Oysa, sozgelımı, James Watt, bır muhendıs değıl lyı bır ustadır O, Nevvcommen'ın yaptığı ısı makınesının verımını gelıştırırken sadece o gune değın edınmış olduğu deneyımlerden yararlanmış, bılımsel blr yaklaşımla olaya eğılıp gelışmeyı gerçekleştırmemıştır) Geçmışe şoyle bır bakacak olursak, fızık bılımı, bır temel bılım olarak bırçok muhendıslık bılımının de doğup gelışmesıne katkıda bulunmuştur Sozgelımı, bugun makıne muhendısliğınin temelı. olan devıngen parçaların ışlemelerı ve ısı makınelerının çalışma kuralları (termodınamık), fızık yasalarının uygulamasıdır temelde Elektrık muhendıslığındekı elektrık enerjısı elde edılmesınden, taşınmasına ve kullanılmasına dek tum uygulamalarda fızık kuralları egemendır Yapı (ınşaat) muhendıslığınde, kuvvetler ve bu kuvvetlerle denge sağlanabılmesı temel konu' en buyuk gucu ellerınde tutan yaman kışller"dı Fızık eğıtımı gormek, ozelhkle atom fızığı eğıtımı gormek, daha çok ıstenir olmuştu Atom bombası örneğı kötu bır ornektı, Insanlık içln yuz kızartıcıydı, bunu yapdurkı budafızıktır mayı fizıkçıler ıstememış, bu sonuca gıörneklerı çoğaltabılırsınız Sonuçta gödılmemesı ıçın onceden uyarıda bulunrulen odur kı, fızık bılımı doğurgan ve kenmuş ama gunku koşullarda bunu yapmadı yemeyıp çocuklarını besleyen bır bılım ya zorlanmışlardı Butun bu olumsuz olarak olagelmış bunun sonucu kendı geyanlarına karşın, ortada goz ardı edılmerı planda kalmış, çocuklarını serpiltıp buyecek bır gerçek vardı fızıkçıler muhenyutmuştur dıslık yapmışlar ve bunu dunyaya duyurmuşlardı Bana gore fızık muhendıslıği1940 lara değın fızıkçıler, doğanın ışlenın çağımızda dunya kamuoyunda tanınyım kurallarını araştırıp bulan, ancak bunmasında ve bunun sonucu fiziğin uygulaları uygulamaya yeltenmeyen ve bu yuzmalı alanlarındakı eğitımıne ısteklerın den de toplumca, pek fazla ışe yaramaartmasında temel olay budur yan ' degerlı kışıler olarak bılınmekteydı Toplum, onların bulduğu kurallar sayesınBunun yanında, yukarıdakı gosterışlı de evlerın yıkılmadan durabıldığınden, ornekten uzak, ama kararlı ve sureklı bır otomobıllerın ve şekılde fızık bılıtrenlerın yuruyebılminin uyguladığınden, uçakların Genlş konular yelpazesinde maya geçişi, uçabıldığınden, hatmodern fiziğin çalışma olanaklanna sahlp fizik ta ınsan vucudunun gelişmesi sonuda bu kurallarla ça mühendisi, günümüzde bir cu olmuştur Işılıştıgından habersıznımlarla (dalgayüksek teknoloji mühendlskllr. dı larla) maddenın etkıleşmesının 1940'larda ılk modern fızık bılkendı kendını surduren çekırdek parçalanması olayı gerçekgılerı ıle anlaşılabılmesı, madde ıle ılgili leştırıldıkten sonra, bu parçalanmadan çıbılgı edınme olanaklarımızı arttırmıştır kan enerjının kullanılabılırlığı ortaya çıktı Bugun, çeşıtlı muhendislik dallarından Hatta, bu enerjının tehlıkelı amaçlarla kultıbba değın birçok dalda bu bılgıler ışığınlanılabıleceğı, donemın unlu fızıkçısı Eınsda çalışan duzenekler kullanılmaktadır teın ca ABD Başkam'na bır mektupla bılBu duzeneklerı uygun bıçımde kullanmadırıldı Fızıkçıler, yıne onu uygulamayı dunın yanında, bu duzeneklerden elde edişunmuyorlar ancak bu tepkımeden çıkan len bılgılerın anlaşılması ve yorumlanenerjının ınsanlara zarar verecek şekılde masını ustlenecek kışıler, fızık muhendıskullanılmamasını uyarıyorlardı lerıdır Başka bır deyımle, fızık bu konuda yenı bır muhendıslık dalı doğurmaII Dunya Savaşı nın cıvcıvlı gunlerıne mıştır şımdılık rastlayan bu buluş, devletlerın guç gosteBugun dunyada ınsanoğlunun tukettırısınde oldukları bır donemde bır kenara ğı enerjı giderek artmaktadır Bu artışın atılamazdı Ancak, bu enerjıden yararlanyanısıra, çevre kırlılığı de onemlı bır duma, onu uygulamaya koyma ışlemını gerruma gelmıştır Bu durumda, enerjı kayçekleştırecek bır muhendislik dalı o gun naklarının verımlı kullanılması ve bu kayıçın çoktu öyleyse işi fızikçıler ustlenmenaklardan donuşturulerek elde edılen lıydıler, başka çozum yoktu Madem ışın enerjının de verımlı olarak ve çevre etkıesasını bılıyorlardı, uygulamasını da balerı en aza ındırılmış bıçımde elde edılşarabilırlerdı Bu goruş çerçevesınde ıkı me yollarının araştırılması ve yeni aygıtgrup fızıkçı bırı Almanya'da dığerı ların gelıştırılmesı ilk akla gelen ve uzeABD de bu ışı yapmak uzere toplatıldı ve rınde yoğun çalışmaların başlatıldığı kodeyım yerındeyse kampa alındı Bu grupnulardır Bence bu konulardakı projelerlardakı fızıkçıler bırer muhendıs gıbı çalışde en onemlı ve yoğun gorev, fızık mumaya zorlandı Buldukları bılımsel sonucu hendıslerıne duşmektedır uygulamaya daha çabuk sokan grup, yanı daha lyı muhendıslık yapan grup, Fızık mühendisi bır yuksekteknolojı ABD'dekı fızıkçı grubu oldu Sonuç Atom muhendısıdır Bılımsel bılgılerın uygulabombası gerçekleştırtldı ve uygulandı, samaya geçme hızı gunumuzde giderek vaş bıttı artmaktadff Bu boyle gıttığı surece fızık muhendıslerının de çalışma alanları giFızıkçıler, belki de Arşımet'ten berı ılk derek artacaktır Fızık mühendisi, dığer kez dunya kamuoyunda bu denlı one çıkıklasık muhendıslerden farklı olarak, dayorlardı O gune değın, sadece birtakım ha genış bır konular yelpazesinde çalışadeneysel ve kuramsal çalışmalarla uğrabılme olanaklanna sahıptır Bu, onun, dışan, laboratuvar olanakları çerçevesınde ğer muhendıslere gore bır ustunluğudür yaptıkları deney setlerı ıle oynadıkları sabence nılan fızıkçılerın, dunyadakı en buyuk enerjı kaynağına sahıp oldukları ve bunu uygulayabıldıklerı gorulmuştu Fızıkçıler * Prof. Dr., Hacettef» ünlv. Flz* Müh. artık, ışe yaramaz "degerlı kışıler" değıl, Böl. Beytope/ANKARA, Mayıs 1993. Kediler ve renkler Renklere yönelik araştırmalarda, kediler başarılı ama renkler yaşamlarını belirlemiyor. edıler dunyayı renklı gorebılıyor ve yıyecek ararken bu yeteneklerınden kyararlanabılıyorlar Bu sonuca, Manlz Unlversıtesi'nden (Almanya) hayvanbılımcı M F Trıtsch vardı Trıtsch, mavı kapıların arkasına guzel yıyecekler koyup kedılerın bulmasını sağladı, buna karşılık turuncu kapıları kapalı tuttu Kediler neyı nerede bulacaklarını çabucak öğrendıler Ama, daha çok açık renklere yönelme eğılımındeydıler Alman Naturvvıssenschaften dergısının 80 sayısında yer aldığına gore , ışık ayarlanmasıyla mavı kapı daha aydınlık hale getırılınce, kediler ıçgudusel ve kararlı bır şekılde bu kapıya yoneldıler Acaba, burada rengın değıl, ışığın söz konusu olduğu kedılere nasıl anlatılabılırdr? Adım adım sabırlı çalışma başarıyı getırdi Araştırmacı, mavı kapıyı yavaş yavaş karartırken, turuncuyu gıtgıde aydınlattı Kediler kendılerınden ne ıstendığını sonunda kavradılar Açık renklı kapı yerıne gıttıkçe koyulaştığı halde.kendılerıne bır şeyler vaat eden mavı kapıyı tercıh etmeye başladılar Kedılerın doğadakı yaşamlarında bu renk duygusundan yararlanıp yararlanmadıkları konusu henuz bılınmıyor Insan gozlerınden farklı olarak kedı gözlerı, renklerı çok lyı ayırt edecek kadar gelışkın değıl Gece herşeyı grı gorurler 3357