Katalog

OKURDAN BİZE HAFTANIN OÜNDE Mİ Hayvan deneyleri ne ölçüde "insanca?" meden kesme, yakma, elektrlk verme, kör etme, hastalık ve act verlcl sıvılan enjekte etme glbl uygulamalara tabl tırtulan" hayvanlar "kan almak lcln kuyrugu keallen ya da gözünün lc yanına pipet dürtülen" fareler "Büyükçe bir Igne lle doğrudan kalblne girllen" kopekler. "Derln damariann kateterl glrilen" buzağı ya da kopekler "Bilim adamlannın kör ettlgi" kopekler Ve sonunda "her yıl gereksiz yere Işkence gören milyonlarca hayvanlar..." Evet sayın Arslanoğlu'nun deyışıyle "hâlâ rahalsız olmayanlar için örnekler çoğalblabilir." Uzun ve kısa hayatlar Elalemin dertleri, sorunları bizden çok değişik tabii. Ortalama yaşam süreleri neredeyse 80 yaş sımrına varınca daha üst sımrları zorlamanın yoüarını araştırıyorlc. Ortalama 75 80 yıl yaşamak devip geçmeyin, bu saptama toplumda 90KK) yaş sımrına gelip dayananların sayısında çok büyük artışlarm olduğunu anlatıyor. Nitekim HollandaLeiden'de yaşlılık araştırmacısı otarak tanınan D. L. Knook, bu yıl başlarında Münıh 'te yapılan ve terapi araştırmalarım konu alan loplantıda, yüz yaşındaki insanlarm sayuarı en hızlı artan halk grubu olduğunu açıklıyor. 1960 yılında Hollanda'da 63, 1980 de 252 ve 1990'da ise 819 birey 100 vaşına ulaşmış. 8090 yaşlarmda olanlarm sayısı ise milyonlarla ijade ediliyor. A Imanya 'da ise yüz yaşına gelip dayanmış 3500 insan saptandı. Bunların sayısınm da iki bın yılına kadar dörl misli artacağı hfsaplamyor. Bu nedenle Batı Avrupa ve Amerika ülkelerinde uzun yaşayan insanlarm hastalıktan değil de salt yaşlıhktan gö'çüp gitmelerı başlı başına toplumsal bir sorun olarak ele alınmakta ve yaşlılık araştırmalarına büyük paralar harcanmakladır. Bunama olarak da bilinen yaşlılık hastalıklarından en önemlileri Alzheimer ve Parkinson üzerinde yoğuntaşan çalışmalar, insan beynını denetleme konusunda bilime yeni pencereler açacak gelişmeler gösteriyor. Yaşlılıkla mücadele çok yönlü sürdürülüyor. Vücudun savunma mekanizmasını güçlendirme yoluyla (hormon vererek. hücre ve organ nakli yaparak) yaşlılığı yavaşlatmak bile mümkün olabiliyor. Laboratuvar hayvanları üzerinde yapılan deneyler, vücut sıcaklığını düşürerek hayatın önemli ölçüde uzatılabileceğinı gösterdi. Sözgelimı, yukarda adı geçen Hotlandalı bilim adamı Knook. alman kalori miktarının azaltılması yoluyla insanlarda vücut sıcaklığınm düşürülebileceğini bdirlmekte. "Eğer yaşlı insanlar gunde 1000 kaloriden daha az ahrlarsa, büyük bir ihtimalle daha uzun yaşayacaklar" dıyor. Bilim adamlarının öngörülerine göre ortalama yaşam süresi bugün 75'lerden ıkı bın yılına kadar 85'e, 2010 yılında ise 115'e yükselecek. Dünya'da hala yaşayan en yaşlı insan 118 yaşında. Bilim 120 yaşın gerçek bir sınır olmadığı görüşünde ve daha uzun yaşamın koşullarının ne olabileceğini araştırıyor. Bugün tıhbın yaptığı ilerlemeler göz önüne almırsa, 2030 yılında doğacak bir bebeğin 200 yıl yaşayabilmesi ihtimalinin oldukça yüksek olduğu da belirtiliyor. İnsanın gerçekten bu yaşlara ulaşıp ulaşamayacağı sadece çevresel koşullara bağlı değil; bu durumu insanın genetik ö'zellikleri, yaşlılığı hızlandıran "zararlı" genlerin sayısı da belirliyor. İnsan genetikçisi H. Höhn ( Würzburg) "vaşlılığa özgü genetik değışiklikler var, vucudun kendını yenileme. tamir etme olanakları düşüyor" diyor. İnsan vücudunun kendi kendini venilemesini denetleyen genlere müdâhale sansı ele geçirildiği zaman belki de çok uzun yaşamanın anahtarı da bulunmuş olacak. ••• Ikı yuzunde de şekıl olan kumarbaz paraları vardır hanı, hiç yazı gelme olasılığı olmayan 332 sayılı Bılım Teknık'te Dr Aslanoğlu'nun aynı başlık adlı yazısı okunduğunda ister istemez onu usa getırıyor Anestezik madde verll Ancak bılınır kı gerçek yaşamda kullanılan paraların farklı yönlerı vardır, tıpkı ay'ın karanlığı yanısıra parıldayan yanının da olması gıbı "Hayvanlar üzerinde denendlkten sonra Insanlann kullanımına «unulan blrkaç llaç, yaygın ölüm ve sakattıklara yol açan agır yan ettcllerl yüzünden piyasadan gerl çekllmlş." Ancak bırkaç elın parmakları kadar ılaç ısmı verebılırsınız böylesı Ote yandan hayvanlar uzerınde denendlkten sonra ınsanlann kullanımına sunulan ve ınsanlığa yararlı olan ılaç ısmı verın dersenız elınıze bır ılaç ındeksı tutuşturuverırler Tıbbı alanda bırkaç hastalığın sağaltımının gelışımını hayvan deneylerının engelledıği aktarılıyor Kıtaplar hayvan deneyleri sonucu hızlanıp gelışen hastalık sağaltımlarıyla doludur Fareden anestezı altında ınsulın iğnesi ile de kan alınmakta, hayvan daha snra olağan yaşamına dönmektedir Köpeğin bacak toplar damarından rahatlıkla kan alınabillr "Büyük blr Igne lle kalbe" glrmek koşul değıldir Buzağı ve kopekte olduğu gıbı ınsanda da derın damarlara kateterle gırılır ve yalnızca cılt ıçın lokal anestezt uygulanır Ve bende fotoğraflar dayayabılırım gozunuzun onune Yardıma muhtaç melulmahzun bakan kopek gıbı kafesın arkasından bakan kopekler gıbı boğazı kesılıp karnı açılmış kedı gıbı Ama daha ıç paralayıcı ve daha huzunlu . Insan fotoğrafları Hastaneler hasta ınsanlarla dolu Gidın görun onları Belki gittiniz Belki goruyorsunuz Belki de göreceksıniz' Gbzünde yaşam ışığı gördüklenniz sağaltımı bilinen ve uygulananlardır Bır umut dıye bakınan ya da parıltısı giderek yıten bakışlarla sızi izleyenlerse, bekleyenlerdir Bılım adamlarının, hekımlerinin bu aşamada hayvan deneylerinden vazgeçmelerinl birlleri savunabılir Bu demokratık bır haktır Ancak varolanın yerıne yenisını ve daha lyısını koyamıyorsanız uygulanacak yontem kafaları karıştırmak olmamalıdır Sonuçta vurgulanması gereken şudur Yaklaşımımız nesnel ve doğru olmalı Bılım adamı durduk yerde neden bır kopeğı kör etmek ısteyebılir ki? "Her yıl milyonlarca hayvanın gerekslz yere Işkence görmesl..." ne demektır ? 1 Sanırsınız bılim adamı, hekim, tıp öğrencısi unvanlı ve başkaca ışı olmayan sadlst blr grup ışkence etmekten zevk aldıkları ıçın hayvanlara eziyet edıp durmaktadır Böyle midir gerçekten? Hayvan deneyleri amaç degıl araçtır. Araç amacı belırlemedığı surece, gereklılık ve zorunluluk surdukçe, ınsanı daha tyıye ve guzele goturme uğraşı surdukçe bu deneyler surdurulecektır Yapılması gereken oznel ornekleme yontemlerıyle kafaları bulandırmak değıl olumsuzluğu ıçeren bolumlerın yerıne daha olumlu seçeneklerı araştırmak ve ınsanları bu arayışa yönlendirmektir "Orta yol" lafından iki sandalye arasına rahatsız oturmayı değll, 'sağlıkh' sözünu anlıyorsak bunun arayışma öncelikle sorunu dürüstçe ve butün boyutlarıyla koymakla başlamalıyız Yoksa egemen düşünce söylemıyle sözu dolandıranlara ,Sayın Arslanoğlu'nun çok lyi bilebılecegi "jargon"la soruverırler "Alternatıfın ne? ." tnsanın dertlerini, sorunlarını vaşadığı koşullar belirliyor. Türkiye'de ise uzun yaşamayı bir yana bırakın, milletçe normal ömrümüzü tamamlayabilme mücadelesi veriyoruz. •*• Gelecek cumartesiye kadar sağlıkh bir hafta geçirmenız dıleklerımızle.... Dr. Ercan Türeci AneatezlyoloJI ve Reanlmasyon Uz. I. Ü. Cerrahpasa Tıp Fakütte»! Cumhurlyol BİÜMTEKNİK « N o 335 , 21 Ağustos 1993 • Basan ve Yayan Yenı Gun Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A Ş » G e n e l Yayın Yönetmenı özganAcar •Genel Yayın Koordınatoru HKmetÇ«tlnfcaya •Gerıel YayınOanışmanı Orhan Erlnç • Yazı Işlerı Muduru Calal Baslangıç •Yayın Yönetmenı Orhan Burmalı •Graflk Yönetmenı T ü t o Haadamlr •Reklam: Raha Ifrtman 3363