Katalog

OKURDAN BİZE HAFTANIN GÜNDE M İ EleştiPide dil yanlısları var Cumhuriyetokuru, yapısı gereğiTürkçe konusunda duyarlıdır. Güzel dilimizin doğru kullanılmasını ister. Yeryüzünün hiçbir dilinde bulunmayan çelik kurallara uyulmasını bekler. Yanlış kullanımlar onu üzer, kaygılandırır. Cumhuriyet Bilim Teknik ekinin 330. sayısında, bir okurun (Sayın Aypar Altınel) Türkçe konusundaki çırpımşı, beni kıvandırdığı gibi, üzdü de. Dilimizin üzerine titreyen insanların hiç de az olmadığını, bir kez daha görmekle kıvandım. Üzümtüm ise, Bilim Teknik ekinde çıkan yanlışlara değil, sayın okurun kendianlatımına! Eleştirinin birinci paragrafında ikinci cürnle: "Yazıları, haberleri, makaleleri ilgl ile izllyorum." "Yazıları" sözcüğü ile ne anlatılmak istenmiş? Bu durumda haberler, makaleler birer yazı değil mi? Yoksa "yazı" diye başka bir yazı türü mü var? Gelelım ikinci paragrafa: Türkçe'de bir cümle içinde, aynı sözcüğün, pekiştirme amacı dışında, birden çok kullanılamayacağını herkes bilir. Bu kulağı tırmalayan durumdan kaçınmaya çalışır. Tümcesinı başka sözcüklerle örmeye çaba gösterir. Ya burada ne görüyoruz? "Ancaksık sık dlkkatimi çeken bir konuyu dikkatinize sunmayı da bir okuyucu olarak görev biliyorum." Görüldüğü gibi, "dikkat" sözcüğü iki kez kullanılmış. Üstelik, Türkçe olmayan bu sözcük hiç kullanılmadan da amaç açıklanabilirdi. Ayrıca tümcede durak yerleri niçin virgülsüz geçilmiş? Dördüncü paragrafa geçiyorum. "Derglnizde pek çok dll yanlışlarına rastlıyorum." "Yanlış" sözcüğünü çoğul yapmaya gerek var mıydı? Dfi konusunda duyarlıysak, konuşurken, yazarken Türkçe sözcükler seçmeliyiz. "Bunların bir kısmı derginln yanlışı." Arapça bir sözcük olan "kısım" yerıne, Türkçe "bölüm, bölüm" daha uygun düşmez miydi? Ben de sayın okurun dileğine katılıyorum: "... 'güzel Türkçemizi kullanırken daha çok özen gösterilmeslni dlliyorum." Teknik beyinlere yol kapalı Dergimize ara sıra "buluştar" gelir. Sözgelimi fıziğe meraklı bir amatör, Einstein'i tumumlayıcı kuramsal uzun bir yazı göndermiştir ve bunun yayımlunmusını veya uzmanlara gönderilerek elestirisinin yapılmasım istemektedir. Bu tür çalısmalara ve başvurutara oldukça seyrek rastlarken, teknik tasarım ve buluslarİa daha çok karsılasıyoruz. *** Yeni teknikler gelisliren ve uvgulamalara yeni çözümler getiren tasanmalar ülkemizde öteden beri dert küpüdür. Haklıdırlar da, çünkü huluflarını dikkate alacak, değerlendirecek kurum, ınakam bulmakia zorlamrlar. Doğru dürüst bir patent yasası ve uygulaması yoktur ülkemizde. "thtira beratı" alabilmek için Stmayi Bakanlığı 'nın kapısmı çalarlur, oradan da buluşların test edilınesi ve doğnduğumm denetlenmesi için ilgi/i üniversite bölümüne gönderilir. Verilecek rapora göre, hulıtş sahibi bu/usunun patentini alabümektedir. Süreç normal ve basit gibi görünüyar ama buluş sahiplerinin unluttıklarına bakılırsa, pratikte isin sonuçlanması bazen yıllarca sürüvor. Dahası, ilgili üniversite birimi, buluşu test edecek okınaklura sahip olmayabilir. Iste o zaman yandı buluş sahibi! İkinci bir nokta, bulusun veya yeni getiriten çözümün gerçekten orijinal o'lup olmadığını denetleyecek bir sistem de yoktur Türkiye'de. Orijinal işler üreten teknik tasanmalar, Türkiye'nin bu acımasız ortamı içinde varolmaya çalısırlar. Aslında bir türlü varolamazlar. Türkiye'den patenti alınmış yeniliklerin sayısının, diğer ülkelerle ' kıyaslandığmda neredeyse sıfıra yakıtı olması da, teknik tasarımcılurımızın bir türlü varolamayışın tipik göstergesi sayılmalıdır. Bir ülkenin gelişmislik düzeyini belirleyen önemli kıstaslardan biri de herhaldc, insanlarına, yurttaslarına kendilerini gerçeklestirme, yeteneklerini dile getirme olanaklarını suıuıp sunmadığıdır. Türkiye bu açıdan dünyanın en tembel, yeteneksiz ülkelerinden biri olmahdır. Burada sadeee açtkgözlere, siyasi iliskiler kullanarak. vurgun, dolandırıcılık, spekiilasyon yaparak kolay para kazanmanın ve böylece ülkenin "seçkin" leri arasına katılnıanın yollan açıktır. **• Bu sayımızda İSKİ'nin düzenlediği su tasarrufü yapan tuvalet tasarınıı yarışmasınm sonuçlarını ve biyoloji mezunu Turabi Günes'/'/; dulgu enerjisinden yararlanarak geliştirdiği, deııiz iizerini mekanik olarak leınizleyecek ilginç aygıtının ayrıntılarını yayımhyoruz. "Yüzer deniz antma sisteıni" üzerinde sayın (îüney üç yıl çalısnııs ve ODTVde yapılan incelemc sonucu sistenıinin bir yenilik getirdiği saptannııs. +•* Hüseyin Cîüney öğretmen 100. Yıl IlkokuluMERSİN Arkeoloji ve Sanat Tarihi dergilerine nasıl ulaşabilipim? *Cumhuriyeti sürekli okuyan ve Bilim Teknik derginizi ayrıca ciltlettiren bir okurunuzum. Arkeoloji, palontoloji, ve sanat tarihi özel ilgi alanıma giriyor.Bu tür yazıları ilgi ile okuyorum. Sizden dileğim, Bu türde yayın yapan başka dergi veya kitapcıklar var mı? Varsa nerede bulabilirim? Bu konularda çıkan yabancı yayınlara r.asıl ulaşabilirim? Şimdiden teşekkür eder yayın hayatınızda başarılar dilerim. Dergimiz bu tür çalısmaların islerliği ve getirdiği yenilikler konusunda karar verecek ve onları yayımlayaeak bir yer değildir tabii ki. Bu bir uzmanlık ve sistem gerektirmektedir. Ancak en azından ünivcrsitede uzmanlar tarafmdan denetimden geçirilmiş yeniliklere ve lasarımlara sayfalanmız açıktır. Bu kurak Türkiye ortamında, teknoloji gelistirecek tasarımcılara, beyinlere ancak yayın yoluyla destek verebiliyoruz. Hepsine hasarılar diliyoruz. *** Gelecek cumartesi yeniden bulusmak umuduykı, sağlıklı ve mutlu bir haftu geçirmenizi dilcriz. Asım Önen Avukat Cumhurlyet BİLİMTEKNİK • N o : 3 3 4 , 1 4 Ağustos 1993 •Basan ve Yayarv Yeni Gun Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A S »Genel Yayın Yönetmenı özgenAcar •Genel Yayın Koordınatoru. Hlkmet Çeönkaya •Genel Yayın Danışmanı OrhanErlnç • Yazı Işlerı Muduru Celal Başlangıç • Yayın Yönetmenı. Orhan Bursalı •Gratık Yönetmenı Tüles Hasdemlr •Reklam: Raha Ifrtman 3343