Katalog

İNSAN VE DAVRANIŞI Etkili Yasam icin zamanı yönetme sanatı Pareto ilkesi olarak bilinen kural şöyle ifadesini bulur: Sonuçların yüzde sekseni, faaliyetlerimimizin yüzde yirmisinden kaynaklanır. Doğan Cüceloğlu £ yı yonetıcıler esas olarak acıl olmayan fakat onemlı olan konuların bulunduğu ıkıncı gozde kalırlar 3 (acıl, fakat onemsız olayların bulunduğu goz) ve 4 gözde (hem acıl değıl, hem de onemsız olayların bulunduğu goz) zaman harcamazlar, çunku bu goze duşenler o kadar onemlı değıldır 2 goze gıren ışler, acıl olmayan, fakat onemlı olan ılışkı gelıştırme değerlerı bulma, ılkelerı keşfetme, kışısel yaşam felsefesını oluşturma, uzun surelı amaçlar ıçın planlama yapma ve onleyıcı tedbırler alma gıbı faalıyetlerı kapsar Bunlar herkesın bıldığı fakat acıl olmadığı ıçın bır turlu yapamadığışeylerdır Ikıncı goze zaman ayıran kışıler gıttıkçe gelışerek Gelışmış ınsan paradıgmasına göre yaşamlarını duzenlemeye başlarlar Bunun bır parçası olarak onemlı konularda kendı öz goruşlerını gelıştırmeye başlarlar, dengelı olurlar, dısıplınlerı vardır, denetleme yeteneklerı gelışır ve çok az krızlerle karşılaşırlar lyı yonetıcıler acıl problemlere değıl fırsat yaratmaya onem verırler ve bu yonde sureklı gırışım yaparlar Ikıncı gozde yer alan faalıyetlerın çoğu yonetıcıyı etkılı kılmaya yonelen turden faalıyetlerdır Bu faalıyetler uretımle uretım kapasıtesı arasındakı dengeyı sağlar ve sureklı kılarlar Bılınçlı bır bıçımde kendını zaman matrısının ıkıncı gozune veren kışı, yaşamında onemlı bır değışıklık yapar ve etkılı olma derecesı buyuk bır hızlaartar Yonetım bılımınde Pareto ılkesı olarak bılınen kural şoyle ıfadesını bulur Sonuçların yuzde sekseni faahyetlerımızın yuzde yirmisinden kaynaklanır vendığı ortağına bırakır ve hem muhendısle hem de ustabaşılarla ayrı ayrı ılış kılerını gelıştırmeyı amaç edınır Onların çalıştığı ortamda onlarla beraber uzun zaman harcar, onların goruşlerını butun ayrıntılarıyla dınler notlar alır Her ıkı tarafın goruşunu tam oğrendıkten sonra bu ıkı tarafı bır araya getırır ve onların bırbırlerıyle ıletışim kurmalarını sağlamaya çalışır Muhendıs ve ustabaşıların ıletışim kurmakta buyuk zorluk dekı ıslerle uğraşmak daha olasılıdır Çunku 1 gozdekı ışler acıl olduğundan onlardan zaman almak hemen hemen ımkansızdır Verdığımız ornektekı fabrıka sahıbının guvendığı bır ortağı olduğu ıçın 1 gozdekı acıl olayları ona aktarabılmış ve boylece ılışkıler uzerınde çalışacak zamanı bulabılmıştır 1 gozdekı acıl ve onemlı ışlerı başkalarına aktarma olanağı her zaman bulunmaz llıgılendığı hoşuna gıden, gerçekte yapmak ıstedığı fakat onemlı olmayan şeylere "hayır dıyerek bır kışı 2 gozdekı ışlerı yapmak ıçın zaman yaratabılır Kahplanmış ınsanın oncelıklerını yaşamının dığer her yonunu olduğu gıbı kendıne empoze edılmış olan kalıplar belırler Gelışmış ınsanın oncelıklerını kışısel değer ve ılkeler saptar (2) Öncelıklere dayanarak organıze et me yeteneğının ya da ısteğının olmama sı Kahplanmış ınsanda kendıne ozgu yaşam oncelıklerı bır anlam ıfade etmeyeceğı ıçın boyle anlamsız konularda yetenek gelıştırme yonunde ıstek olmayacaktır Gelışmış ınsan kendıne ozgu anlamlı bır yaşamı olmasına çok onem verdığınden saptamış olduğu oncelıklerın gerçekleştırılmesıne dıkkat eder (3) Verılen kararları uygulayacak ırade kuvvetının olmaması Kendıne ozgu oncelıklerı bulunmayan boyle bır konunun bılıncınde olmayan Kahplanmış ınsanın bu konuda ırade kuvvetınden soz etmek bıle anlamsız kaçar Dığer yandan "ken dıne ozgu bır yaşam gerçekleştırme" Gelışmış ınsanın en onem verdığı konudur bu nedenle "kendıne ozgu yaşamı gerçekleştırme' yonunde belırledığı oncelıklerı uygulayacak ırade kuvvetını ıçınde bulur, daha doğrusu bulmaya dzen gosterir Bırçok kışi kendılerınde dısıplın kusuru bulur, "ne yapayım tembelım yapamı yorum, derler Ama esas mesele kışılerın Kahplanmış ınsan paradıgmasının dışına çıkamamalarından yanı kendı de ğer ve ılkelerını ve yaşamlarının anlam larını tam bılmemelerınden kaynaklanmaktadır Eğer kışıler Kahplanmış ınsan paradıgmasından çıkamazlarsa yukarıda da belıdtığımız gıbı kendılerıne ozgu yaşamlarını gerçekleştırmek ıçın ne bılınçlenmelerı ne ısteklerı ne de ırade guçlerı olacaktır Zaman matrısının 2 gozune duşen faalıyetler Gelışmış ınsanın temel değerlerınden ve yaşam felsefesınden kaynaklanır Kışıyı dış başarılara şohrete goturen faalıyetlere "Hayır dıyebılmek zordur Aynı şekılde kışı gayret ıstemeyen eğlencelı faalıyetlere de kolayca "Hayır dıye mez Çunku bunlar kışıye çekıcı gelırler Kışının ıçınde ancak yanan bır Evet varsa bu tıp çekıcı faalıyetlere ' Hayır dıyebılır Bir örnek Konveyor ve beton pompası yapan bır fabrıkanın sahıbı zamanının buyuk bır kısmını muhendıs ustabaşı ve ışçıler arasındakı sorunları çozmeye ayırmaktadır Muhendıs ustabaşılarınfcendınılyı dınlemedıklerını verılen talımata uymadıklarını soylemektedır Ustabaşı lar hem muhendısten hem de ustabaşından yakınırlar muhendıs ışçılerle hıç karşılaşmadığından ustabaşıların ışçılerle naâıl uğraştığını ne gıbı sorunlarla karşılaştığını bılmez ve ustabaşılar kendılerını ıkı hasım taraf arasında kıstırılmış hıssederler Fabrıka sahıbı bır sorundan dığer soruna koşmayı kendı gorevı olarak kabul ettıgı ıçın zamanının buyuk bır kısmını zaman matrısının 1 gozunde geçırmektedır Kendısıne verılen bır oğudu dınleyerek bu tur acıl olaylarla ılgılenmeyı gu çektıklerinı gorur ve bır yonetım danışma şırketıyle anlaşarak ustabaşıların ve muhendıslerın fabrıkada beraberce haf tada uç saat ıletışim semınerlerıne katılmalarını sağlar Iletışim semınerlen uç ay sureyle devam eder Fabrıka sahıbı ı letışım semınerlen suresınce ve semınerlerden sonra muhendıs ve ustabaşılarla buluşmalarına devam eder ve onları teker teker ve grup olarak yakından tanımayı başarır Altı ay sonra muhendıs ve ustabaşılar arasında çıkan surtuşmelerın sayısında azalma olduğu gıbı çıkan sutuşmelerı kendı aralarında çozmeye başlarlar 3 ve 4 gozden zaman alarak 2 goz Her gun bırçok kereler 'Evet' ve Hayır kararını verirız ve çoğu kere bu kararları verdığımızın farkında bıle olmayız Eğer kışısel değer ve ılkelerımızın lyıce bılıncıne varır ve yaşamımızın anlamını tam kavrarsak bu Evet ve Hayır' kararlarını doğru ve etkılı olarak vermeye başlarız Kahplanmış ınsanda yaşamını etkılı ve başarılı olması nı onleyen uç temel eksık şunlardır (1) oncelık verme yeteneğının eksıklığı (2) öncelıklere dayanarak organıze etme yeteneğının ya da ısteğının olmaması ve (3) ya da verılen kararları uygulayacak ırade kuvvetının olmaması Bu yonlerı bıraz açalım (1) Öncelık verme yeteneğının eksıklığı Bır kışının kendı yaşamının oncelıklerını bılebılmesı ıçın kendıne ozgu temel değer ve ılkelerını keşfetmış olması gerekır Kahplanmış ınsan kendıne empoze edılen kalıpların dışında başka bır değer ve ılke tanımadığı ıçın kendıne ozgu değer ve ılkeler uzerınde duşunmez ve bunun sonucu olarak da kendı yaşamına ozgu oncelıkler soz konusu değıldır Nasıl "Hayır!" Denir Gelişmlş insan Paradigması Içinde Zaman Yönetim Modellerl Zaman yonetım modellerınden ılkı yanı yapılacak ış llstesı öncelıklere kordur ve bıreyın değerlerıyle doğrudan ılışkı kuramaz Yapılacak ışlerı sıralayan bu lıste en basıt zaman yonetım paradıg masıdır Takvıme yazılan ve zamanı belırtılen yapılacak ış lıstesı bırıncı lısteye gore bır aşamadır ama yaşama yon veren değerlerle ılgısı yoktur Dış başarıya donuk amaçların saptan ması bu amaçları gerçekleştırmek ıçın ne yapılması gerektığı uçuncu zaman yonetım modelını temsıl eder Bu modelde bır planlama vardır ve bu planın hangı zaman çızelgesı ıçınde gerçekleşeceğı 3324