Katalog

ARAŞTIRMA MERKEZLERİ BİLİM NOTLARI Hastadinlenme odalarımn tasarımında klâsik hastane havasını yansıtacak ögelerden kaçınılmış. Kobayda ilginç bir titreme modeii Üner Tan* Tremor nedlr? Tremor titremedir. Genelde el titrer, bacak titrer ve baş titrer, bazen vücut da birlikte titrer. Ve burada olduğu gibi cümlelerin kendisi de titrer. Normal olarak her hareket gözle fark edilmeyen fluktuasyonlarla yani titremelerle gerçekleştirilir. Eğer bu fluktuasyonlar gözle görülür duruma gelirse titreme denir. Esenslyel tremor. Bazı insanlar, bazı işleri yaparken eller, bilekler ve parmaklar titreyebilir. Bu esensiyel tremordur. El titremesi ince bir tremor örneğidir ve frekansı saniyede 4 ile 12 arasında değişir. Genç ya da orta yaşlılarda görülür, onbinde dört oranında. Bazı kimselerde aileseldir. Yani kalıtsal olarakgeçer. Yaşlılarda görülen böyle bir tremor ise "senil tremor"dur. dört bacağı birden düzenli aralıklarla titriyordu. Bu çok çarpıcı bir tremor modeii idi. Parkinson hastalığında görülen tremoru andırıyordu ve bu hastalıkta kullanılan ilaçlardan sonra kayboluyordu. ması. Bu tremorun kaynağının beyin mi, omurilik mi olduğunu anlamak için hayvan spinalize edildi. Yani yapılan birkesitle beyin ve omurilik birbirinden ayrıldı. Tremorun tamamen kaybolduğu görüldü. O halde tremor beyinden kaynaklanıyodu. Kobay tremorunun kaynağının araştırıl Külüphane: Kütuphane tum kitapları, yayın taramak için bilgisayar ekranları ve zamanında gelen çeşit çeşit mesleki yayınlarıyla, kapılarını ilgilisine 24 saat açık tutuyor. Gecenin bir yarısında kütüphanenin kilitsiz, bekçısiz. görevlisiz kapısından girip, bir başınıza bu olanaklardan yararlanmanız mümkün. Doğrudan doğruya vicdanıniz ve ahlâk anlayışınızla'baş başasınızdır artık. Kütüphanede bulunmayan bir yayını, bir form doldurarak kütuphane görevlisinden istiyorsunuz. Birkaç gün ile bir hafta arasında değişen bir süre içınde, özel bir zarfa konmuş olarak iç posta ağıyla masanızın ustünde buluyorsunuz. Hem de cebinizden hiçbır ucret ödemeksizin1.. Fotokopi: Hastanenın her bırımine, hemen her koridor ve kütuphane içine konulmuş çok işlevli (büyütmeli, küçültmeli, arkalı önlü) fotokopi cihazlarından kendi başınıza ve ücretsiz yararlanabiliyorsunuz. Ne karışan ne de görüşen var! Size bir tek, kağıt bittiğinde, cihazların yanında top top duran kağıt tomarını fotokopi cihazına yerleştırmek 'görevi' düşüyor. SlaytFotoğraf: Slayt ve fotoğraf konusunda sağlanan kolaylıklar, fotokopi kolaylıklarına benzer ölçüde. Hastanenin son derece gelişmiş fotoğraf bolümunün yetkin ve yardımsever çalışanlan, ve slayd (renkli, sıyatvheyaz), fotoğraf ve renkli fotokopi gereksinimlerinizi sağlıyor Ancak buradan doğan masraflar, araştırıcının bölümünün butçe giderlerine yazılıyor. Dolayısıyla slayt ve fotoğraf işi, araştırmacıya, yayın yapana, ders ya da semıner hazırlayana bedelıni cebinden karşılayacağfbır yük getirmıyor Sonuçta, yayın işi bir yana dersler karatahta ve tebeşirle tozlandırılmıyor', tam tersine slaytlarla görselleştiriliyor. Posta: Yukartda sıraladığım olanaklar listesıne posta kolaylıklarını da ekleyebilirim Kışi, ışiyle ilgilı yurt ıçı ve yurt dışı yazışmalarını içeren zarfı, bölümündeki dışarıya gidecek mektuplar' yazılı kutuya bırakıyor Günde düzenli olarak iki kez toplanan bu mektupların posta g)derlerini hastane karşılıyor Dışarıdaki bir araştırıcıdan istenen ya da kişinin kendisinin yaptığı bir yayından başkalarının talep ettiği ayrı basımlar'm (reprint) posta giderleri de buna dahil. Hiç kımse, hastane kanalıyla yolladığı mektubun ışiyle ilgilı olduguna dair amirınden ya da bir baska yerden onay almıyor ve bu yönde herhangi bir denetim söz ko nusudeğil. Araştırmacılara ve tüm çahşanlara sağlanan posta kolaylıkları arasında iş gerektirdiğı konularda ücretsiz ülke içidışı telefon konuşmalarını ve faks haberleşmelerini de sayabilirim. sı, sunulacak bildirisi olanlann kongre masraflarını hastane karşılıyor. Kişi kongre süresince izinli sayılıyor ve bu izin yıllık izindenduşülmüyor. Yurt Içl ve Yurt Dışı Kongreler: Çalışma Hastanenin iç mekân tasarımı Hastanenin iç mekanı, kişiye olabildiğince klâsik hastane, ozellıkle de bir kanser hastanesı havasını solutmayacak biçimde tasarlanmış. Poliklinik, beklemeoturma salonları, çalışma odaları, laboratuvarlar, hasta odaları, kantin gibi her türlü mekanın dayanıp döşenmesinde ahşabın gönülleri okşayan sıcaklığı esmekte. İç karartıcı kallavı. sevimsiz metal ofis eşyalarından olabıldığınce uzak durulmuş. Tıbbı araçgereç dışında metale rastlamak hemen hemen olanaksız. Tasarımın renk ögesinde, uzun kuzey kışlarının karanlığını gözlerde ferahlığa dönüştüren sarı, turuncu, fıstık yeşili, leylâk ve şarap lekesi gibi renkler ağır basıyor Hasta odalarımn her biri ayrı bir pastel rengin baskınlığında döşenmiş. Oda kapılarının, koridorların her biri ayrı bir pastel renge boyanmış. Duvarlar/korıdorlar, koşeler, salonlar bir hastaneden çok bir sanat merkezıni andıran uslupta çiçekler, biblolar ve tablolarla bezenmiş Zaman zaman, hastane koridorlarından geçerken hasta dinlenme odasındaki; hastaların, ziyaretçilerin ya da personelin parmaklarına, açık duran piyanodan, Norveçli ünlü müzisyen Edward Grieg'in çevreye yayılan ezgilerine dalıp, uzaklara, anılara, çağrışımlara kapılabilirsiniz özetle, iç mekan tasarımı konusunda başta hastalara, sonra çahşanlara bir hasta havasının beyaz hüznünü yaşatmamak için, bütçelerinden, ellerinden ve zevklerinden geleni esirgememişler ve hâlâ da esırgemıyorlar (örneğin, kapalı yüzme havuzu yakınlarda bitmek uzere...). Sonuçta, hemen her bağlamda Turkiyenın zıddı bir ülkede, böylesine değişık, çağdaş, uygar ve geliştirici bir mesleki ortamda bulunduğum için mutlu ve gururluyum. Bu satırları kaleme aldığımda dönüş süremin yaklaşmış olrnasına üzülüyorum. Ama dönmem gerek bıliyorum!.. Mutlu bir rastlantı sonucu yeni bir tremor modeii bulmuştum. Ancak bunu anlamak istiyordum. Bilimsel araştırmalarda buluştan daha önemli bir kavramdır anlamak, kanımca. Anlamak yöntemini kullanarak birçok önemli gerçeklere ulaşabilir biraraştırıcı. Esensiyel tremorun en önemli özellikBeynin neresinden kaynaklanıyor kolerinden biri de alkollü içkilerden sonra bay tremoru? Bu soruyu yanıtlamanın en durmasıdır. Tıpta betaadrenerjik resepbasit yöntemi, beyni kesmektir Bu deneytörleri bloke eden ilaçlar (propranolol) kullerde çok ilginç bir bulgu elde ettim. Sol lanılmaktadır. O halde esensiyel tremor, beyin yarım kürebeta adrenerjik semsinde önden en arpatik sistemin aşırı kaya kadar yapıaktivasyonu sonucu Titreme norma! bir lan kesilerde oluşuyor. Böyle tretremor durmuyormorlar, korku ve tiro hareket şekli değildir, id hormonu fazlalığı du. gibi durumlarda da tedavi edilmesi gereken Sağ beyin yagörülmektedir. bir motor bozukluktur. rım küresinde ise sol beynin en ön intenslyon tremobölgesi çıkarıldıkru. Beyincik hastalıktan sonra tremor duruyordu. O halde trelarında görülür. Parmakburun ya da tomorun kaynağının sağ beyinde olması gepukbacak testi ile ortaya çıkarılabilir. rekir. Hasta istiharatta iken kaybolur, istemli bir hareket yaparken meydana gelir Hastaya Yukarda açıklanan deney, aynı zaman"gözlerinizi kapatınız ve parmağınızla da ilginç bir gerçeği de gösterdi: Motor burnunuza değiniz" denir. Parmak buruna davranış sağ ve sol beyin tarafından asiyaklaştığı zaman hedeften büyük sapmametrik olarak kontrol ediliyor. Bu bulgu, lar izlenir. Beyincik hasarı sıklıkla aşırı alyeni bir konuyu araştırmak için önemli bir kol tüketiminde görülür. başlangıçtır. Daha aynntılı deneyler aşamasına gelmiştik Ucu milimetrenin binde Istlrahat tremoru. Bu tremor parkinson biri kadar olan cam mikroelektrotlar kullahastalığında görülür. Diğer tremorların aknarak tek nöron (sinir hücresi) düzeyinde sine, bu tremor, istiharatta meydana gelir, deneylere başlamıştık; cihazımız bozuldu. hareket güçlüğu ile birliktedir, hızı düzenTamir olanağı bulamadım. Bekliyorum lidir ve öncelikle el ve ayakları kapsar. Bu bekleyiş mutlaka iyi sonuçlanacaktır. Kobayda tremor modeii ve öyküsü. Genç araştırıcılara iyi bir örnek olarak suYukarda belirtildiği gibi tremor, normal bir nuyorum bunu .. Güçlüklerden yılmamalı hareket şekli değildir. Yani tedavi edilmebirbilimadamı si gereken bir motor bozukluktur. Bunun Güçlükler sadece mutlu bilimsel gelişiçin önce mekanizmasının aydınlatılması melere neden olmalıdır. Bu da bir araştırıgerekir Ve bu amaçla hayvan modeline cının elındedir. Şımdilik bekleme ve yangereksinim vardır düşünme aşamasındayım. Mutlu sonucu Fakültemizin bir anabilim dalında komutlaka bildireceğim. bayla deney yapabilmek için hayvanın NOT: Bu deneylerde Farmakolojı Asıstanı önce ilaçla uyutulması gerekiyordu. BuDr. Akçahan Gepdıremen ile Fızyoloıı Asıstanı nun için haftalarca uğraşıldı Bir defasında Dr. Necıp Kutlu yardımcı oldular Kendılerıne iki ilaç bırden verildi. Dediler ki "hayvan teşekkürediyorum. gene uyumadı." Ve kobay bir tarafa terke* Prol. Dr., Atatürk Üniversitesi, Tıp Fadildi. Sırtüstü yatıyordu kobay... Bu sırada kültesi, fizyoloji ABD Başkanı, Erzurum önemli bir olaya tanık oldum. Kobayın 31910