Katalog

B İ L İ M VE E İnsanlık, büyümenin ücüncü dön "Büyümenin Yeni Sınırları"nın yazarı Prof. Dennis Weadows ve arkadaşlarına göre, insanlık tarihte iki kez ekonomik büyümenin sınırlarına dayandı; bu sınırları tarım devrlmi ve sanayii devrimleriyle aşmayı başardı çevre korunmasına önem veren büyüme te/ lerini soğuk karşıladılar Eleştiri ve yanlış anlamalar Meadovvs'u yıldırmadı Geride bıraktığımız yirmi yıl içinde çalışmalaDerleyen: İsmail Murat rını sürdüren araştırmacı şimdi bu dönemin hesapça ince bir kitapta topladı. Kitabın hacmi arih tekerrür etmez ama insanlığın, laşmasını yapıyor Bilgiküçüktü ama öne sürdüğü tezler kamuoyu canlıların ve çevrenin doğasmda besayarda 1970'ten bu yana ve ekonomi dünyasında büyük yankılar yalirli bir süreklilik içinde birbiriyle kıtopladığı küresel verilerrattı. * yaslanabilen reaksiyonlar vardır. Bunlar, le yeni bir dünya modeli Meadovvs'un kitapta dünya kamuoyuna degışen koşullara uyum sağlama reaksitasarlıyor. Görülen o ki ulaştırmak istediği mesaj yalın bir şekilde yonlarıdır. Günümüzde insanlık yeni bir son yirmi yılda dünyamız ifade ediliyordu: Nüfus artışı ve ekonomik hamlenin eşiğinde: Hızla artan nüfus ve geve insanlık çok farklı bir büyüme bu hızla devam ederse önümüzlişen ekonomik etkinlikler, sınırlı doğal çevgelişim çizgisine oturdekl yüzyılda dünyayı büyük bir kargaşa ve re ve onun olanaklarına uyum sağlamaya muş durumda, ama eski küresel bir çoküş bekllyordu. çalışıyor. Kimya, Sistem ve Toplum araştırgünahlarımızı sürdürüyomacısı ABD'li Prof. Dennis L. Meadovvs Meadovvs'un cüretli ve kötümser iddiaruz: bestseller olan yeni yapıtı "Büyümenin Yeları kuşkusuz basit bir falcı kehaneti değilUmutsuz bir yoksulluk ni Sınırları"nda bugün dünva ve ekonomı di. Çünkü bu rapor o gune kadar doğal kayçeken üçüncü dünya ültarihi boyunca insanlı^mmmmmmmm mmmm mmammmm^m^mmim^mmmKtmmim naklann kelerinde nüfus artış hızı ğın eriştiği son noktayı tüketimi, nüfus hâlâ çok yüksek; çevre böyle değerlendiriyor. Bugün refahın sonu yeniden artışı ve çevre zehirli atıklarla daha çok kirlenmesine kirleniyor; doğanın kendigündemde. Üçüncü sınırı, doğal Meadovvs, çevre, ilişkin en kapni onarma kapasitesi gitkaynakların azalması ve çevre nüfus artışı, doğal kaysamlı ve ayrıngide azalıyor. Yirmi yıl naklar ve ekonomi ko sorunları oluşturuyor. Çevre devriml tı verilenin geönce kimsenin öngörenularında önemli bir yeniden tanımlanıyor lişkin meyeceği olumlu gelişisim. llk defa 20 yıl kamatematiksel meler de yok değil: Enerji dar önce Roma Klubü ^m^m^m^m^m^m^m^ ••^•^•»••••••••••••i yöntemlerle kullanımının optomizastarafından nüfus artışı ve ekonomik büyüanalizine dayanıyordu. Üstelik Meadovvs yonu sayesinde bugün menin olası etkilerini çözümleyip bir "Dünsadece uyarı ile yetinmiyor, dünya ve doOrta Avrupa ve Japonya ya Raporu" hazırlamakla görevlendirildi. ğal çevrenin sınırlarının tahammül edebileen yüksek verimle çalı Ölü balıklar yüksek oranda atık maddelerin biyolojik süre boston'daki ünlü MIT ' enstitüsünde çalıceği alternatif gelişme seçenekleri sunuşan bölgeler. Yeni kay duğunu gösteren bir uyarı sinyali. şan Prof. Meadows, topladığı binlerce veriyordu. naklar ve çevreyi kirletnin analizini "Worfcl3" adlı Özel bilgisayar Meadovvs'un kitabı kısa sürede sansasmeyen malzemeler, sağlıklı üretim nin aynen bir canlıdaki biyolojik gelişme programı ile gerçekleştirdi. Raporun hazıryona dönüştü. Gazetelerde "İnsanlık geleyöntemleri geliştirildi. Recycling (yeniden sağlayan "büyüme geni" gibi çalıştığı lanması iki yıl kadar sürdü ve Meadovvs, elceglni kaybelti", "2040 yılında kıyamet kodeğerlendirme) yöntemi ile önemli ölçüde ve bunun şimdiye kadar insanın yararıı de ettiği sonuçları "Büyümenin Sınırları" pacak" "Dünya gerl sayıyor" türünden hammadde tasarrufu yapılıyor. ökolojik işlediğını savunuyor. Sözgelimi endüst adını verdiği ve iki yıllık süreye göre oldukmanşetler atıldı. Meadovvs'un uyarı ve onetarım yöntemleri kullanılmaya başlandı, yel üretim 1750'lerin düzeyinde (yani sı rileri kamuoyundan ses henüz küresel işlevi olmasa da çevre felara yakın bir noktada) olsaydı bugün yery getirmişti ama kitabı ciddi ketlerine karşı geliştirilen krizyönetimi zünde en fazla 1 milyar insi bir şekilde okuyanların sazararı önlemede etkili olabiliyor. yaşayabilirdi. ute yandan artan san? yısı çok azdı. Ayrıca MeaNüfus konusundaki olumlu bir değişim, üretimini insan ömür beklentisini uzattı dovvs, endüstriyel büyü1971'de % 2.1 likyıllık artış hızının 1992de da biliniyor. Şayet doğum sayısı kontr meyi sınırlayan yaklaşımı yıllık % 1.7'ye düşmesi. Kuşkusuz bu düşaltına alınmazsa sonuçta bu durum nüfı nedeniyle, hem sanayicime, hızlı nüfus artışını frenlemede hiç yeartışına yol açmakta. Ne var ki doğum s ler hem de sendikacılar terli değil ama en azından büyüme eğrisiyısı azalıyor çünkü sanayileşmiş yaşa tarafından "sosyal barışın nin düzleşmeye başladıgını gösteriyor. stilinde çalışan kadın daha az çocuk d düşmanı" olarak etıketlenMaddi büyüme ve gelişme alanlarında ğuruyor. Sonuçta endüstrileşme öm di, önerilerinin milyonlarda son yirmi yılda ilginç gelişmeler yaşanbeklentisinin uzaması doğum sayısır ca kişiyi işsiz bırakacağı dı. 1971'den bu yana dünyada ekonomik azalması arasında ilginç bir bağlantı v< öne sürüldü. Üçüncü dünüretim iki kat arttı. Bu, llk Meadovvs rapoBu durum zaten endüstri ülkelerindeki d ya ülkeleri de kalkınmalarunda beklenenden öte bir gelişme düzeğum azlığına karşın endüstri öncesi dön rını tehlikeye düşüreceği yini gösteriyor. Meadovvs ve çalışma arkami yaşayan yoksul ülkelerdeki çocuk b< kaygısıyla Meadovvs'un daşları son yirmi yıldaki olağanüstü luğunda kendini belli ediyor. gelişmeleri gözöMeadovvs keskin bir ekonomik büyür nüne alarak "Bükarşıtı değil ama bu büyümenin çevre İnsanlığın Uç dönemeci yümenin Yenl Sıverilen zarar ve doğal rezervlerin tüke nırlan"nı daha mesi gibi giderek belirginleşen sınırl gelişmiş analiz nedeniyle mümkün olamayacağını sav teknikleri kullandınuyor. Meadovvs ve arkadaşların çalışm lar. Bu nedenle yeSanayl sında tatlısu rezervleri, besin maddc toplumu ni kitabın geleceüretimi, orman alanları ve halen tarım y ğin tahmin pılabilen topraklar gibi yaşamsal öner SOOmllyon Avcıv« yeteneği eskisine sahip tüm kaynaklarla ilgili veriler ana Insan loplaytcılar göre çok daha yükedilmiş. Analizlerden çıkan sonuç ga^ sek. açık: Hiçbir kaynak büyümenin tekrar MO4000 USOyıllan Bugun katına çıkmasını karşılamaya yetmey Bu kitapta Meaİnsanlık ıkl dela büyümenin sınırtanna dayandı. Bronz çacek. Oysa günümüzdeki büyüme hızı c dovvs, dünya sisteğında avcı ve toplayıcılar tarıma bafladılar. 1750 yıllannda vam ederse otuz yıl içinde küresel büy mi içinde insanın kömür enerjlstni kullanarak enduttrl çağınt başlatb. Şlmdly ekonomik etkinliğime hızı Iklye katlanmış olacak. Hes •e çevre torunlarmın ağırlık kazanmauyia bu dafa Oçüncu Çöp yığınları ekonomi sistemlmizin tüketiçi yanını vurguluyor. devrlmln eflğlndaylz. 2888 T