Katalog

VOLKAN BİLİM DA V R A N I Ş BİLİM Bir yolkanın tepeden göti'ünüsü Barışçı, terbiyeli ve zeki Bonobos şempanzelerinin ayrıca mimari yetenekleri de hayret uyandırıyor an Panıscus bılımsel adıyla bılıııon Bonobos şempanzelerl ışaret lı sanını hayret verıcı lyı bır şekılde oğrenebılıyorlar ınsanlara benzer cınsel davranışlara sahıpler alışılmamış dererede barısçı ve ter bıyelılpr anatomı ola rak da ınsanların atası Australopıtekus a benzıyorlar Alrrnn davranıs bıyo loqlnn gorıl Orang Utan ve şempanzelerden sonra ınsanmaymunlann dorduncu Alman davranıs bılımcılerı Bonobos şempanzelerının yaptıgı .bır ozollıgını keşfettıkle beş ayrı çeşit yuva ınşa biçımi saptadılar rını ıleıı suruyodar Bu uyuma mekânları yaratıyorlar hayvanlar gunduz genellıkle kendılerı5 ayrı yuva ne bır çeşıt ozel sosyal alan olarak kullandıkları yuvalar oruyorlar Alman davranıs bıyologları 5 ayrı çeşıt Bonoboslar Zaıre nın guneyınde yağyuva ınşa bıçımı saptadılar Varolan mur ormanlarında yaşıyor MaxPlanck ağaçlar başka yuva bıçımlerı yapmaya elEnstıtusu nden Gottfrled Hohmann ve verışlı olmasına rağmen, Bonobos mayMunıh Unıversıtesı nden Barbara Fruth munlannın nıçin aynı tıp yuvaları ınşa etbır yıl boyunca bu maymunların davratıklerı ıse bılınmıyor Bılım adamları nışlarını ınceledıler Dığer ınsanBonobosları gunduz yuvaları ınşa edermaymunlar gıbı, Bonoboslar da her geken de gozledıler Ve bu yuvaları ıse yıyece kendılerıne geceyı geçırebıleceklerı ceğı bol bır mekân buldukları zaman yayenı yuvalar ınşa edıyor Hayvanlar, çepıyorlar Bu yuvalarda annelerle şıtlı ağaçların koklerını ve dallarını kullayavruları arasında ilk sosyal ılışkılerın kunarak sadece pratık değıl, aynı zamanda rulduğu, vucut temasının öğrenıldığı gomımarı olarak da dıkkatı çeken rahat ruluyor P aponya da Unzen yanardağı 200 yıllık dınlenmeden sonra 1990 'da yenıden harekete geçmış mayıs 1991 'de de lav puskurtmeye başlamıştı Lavlar 2 km aşağıya doğru inınce, 3 bın hanelık bır köy hemen boşaltılmıştı Unzen 17 da kıkada yarım rnılyon metre kup taş ve sıcak kulu gokyuzune puskurtmuş, kırmtzı renkte sıcak bır gaz bulutu, yolu uzerıne çıkan her şeyı yakıp yıkmıştı Sonuç 40 olu ölenlerın aralarında unlu Fransız vol kan bılımcıler Katla ve Maurice Krattl ve 25524 J arkadaşları Harry Glicken de vardı (Bkz Bılım Teknık sayı243) Çevreye toplam 10 mılyon metre kup taş ve kul fırlatan Unzen ' tanrısı 'nın buyuk lavları 2500 m yukseklıkten fotoğrafla saptandı Ikı fotoğrafın bırleştırılmesıyle elde edılen bu fotoğrafın yukarı kısmında volkanın ağzı ve sol ust koşede gokyuzu ne doğru yukselen dumanlar goruluyor Lavlar aşağıya doğru akmış ve dağın eteklerınde bulunan kuçuk koyu ıstıla etmışdurumda