Katalog

BİLİM YAYIN YAŞAM Kanserin Moleküler Mekanizması Onkogenler ve Buyume Faktörlerı, Yrd. Doç.Dr Abdullah Ekmekçı, Doç Dr Denız Erbaş, özel yayın, 1 hamur, 250 s 30 0O0TL, Ankara 1991. Isteme: Dr. Abdullah Ekmekçı, Gazl Ünıversıtesı Tıp Fak öğretım uyesı, 06500 6eşevler Ankara "Yaslı bilge"liğe doğru Fiziksel değişikliklerin ötesinde, hemen herkesdeki esas farklılık, abuk sabuk konuşmalarda bile görülen yaşanmışlıktı. Yonkı Yazgan rtaokula bırlıkte başladığım ınsanlarla bulustuğumda kafamda bırkaç hafta once yayımlanan yaşlıltkla ılgılı yazının devamını kurmaktaydım Eskı sınıf arkadaşları ıle şımdıye kadarkı hayatımın uçte ıkısı kadar bır zaman sonra tekrar bır araya gelmek Başka bır kentte başka bır çağ' da değışık etıketler ve değışık gıysılerle Herkes bırbırının "zarf'ının ne kadar değışmıs olduğunu olçmekle meşguldu once Yağ hucrelerı bır kez ırıleştıler mı zorakı kuçultulseler bıle eskı hallerıne donmeye heveslıler Değışen sımaları gerdan dolgunluğu saç yoğunluğundakı farklılaşma (') gıbı sıluet değışıklıklerı ıle tanımlayarak başlanan o akşam, yaşlanmaya takılmış olan kafamın ıçı ıle pek uyumluydu(1). Eski sınıf arakadaşları toplantısının düşündürdükleri O Gunumuzde kanser olum nedenlerınını başında gelıyor Kanserin pek çok nedenı olduğu sanılmaktadır Eskıden berı hucre buyumesını denetleyen duzeneğe bağlı bozukluktan kaynaklandığı bılınmesıne karşın kanserde moleküler nedenlerın de olduğu son bırkaç yılda ortaya çıkarılmıştır Ozellıkle gen duzeyındekı teknolojık patlamalar moleküler gızlerın çozulmesınısağlamısttr Dr Ekmekçı ıle Dr Erbaş bu kıtaplarında hucrenın evrensel gelışmesını hucre çoğalmasını denetleyen duzeneklerı protoonkogen urunlerını sınyal ıletımı ve metastazın moleküler duzeneklerını anlatıyorlar Kıtabın tumune yakını kaynak bılgılerı ıçermektedır Konunun uzmanlannı temel tıp bılımcılerını ve kanser olgusuna ıl gı duyan herkesı yakından ılgılendırecek bu kıtap el altında bulunması gereken onemlı bır yapıttır Zorlardan bırını başaran bu genç bılımcılerı kutluyor ılgılenenlere salık verıyorum Pıof Dı M Talın Hatıpoçlu TUHK TABIPLLRİ BİHLIGI YAYIN ORGANI TOPLJUM Türk Tabibler Birlıgı yayın organı, AralıkOcak sayısı, adres Mıthatpaşa Cad 62118 Yenlfehtr Ankara Tel 1183156 Dergının ozluk hakları sendıkalaşma ve örgutlenme Sağlık Hızmetlerı Sağlık Polıtıkaları Eğıtım llaç ve Insan Hakları bolumlennde yayınlanan bazı yazıların başlıkları şoyle Nusret Flşek Turkıye Cumhurıyetı Hukumetlerınde Sağlık Polıtıkası (ılk kez yayınlanıyor) Mehmet Ünal Sağlığa Yatırım Tuketım Değıldır Irlan Gökçay SSK da Krız ve Çozum Tıp Fakultelerınde Oğrencı Fazlalığının Yarattıgı Sorunlar (Rapor) TTB Eğitim kolu Tıp Etytımı Raporu Hasan Yazıcı Bır Sempozyumun Duşundurduklerı Turkıye de Benzodıazepınlerın Tuketımı ve Kontrolu LUtflye Eroğlu Sosyal Izolasyonun Getırdıklerı Bulent Savran Dr Mengele nın ölumunun Adlı Araştırması Ulu»lararatı Al örgütü Olum Cezası Sonra yapılan ışler gerçekleşen ve ger çekleşmeyen beklentıler sokun ettı Ardın dan geçen yılların en şaşırtıcı görunen değışıklığı polıtık fıkırler Doğrusu ortaokul oğrencısının polıtık fıkrının ne olabıleceğı nı kestırmek kolay derjıl ama çogunluğun o sıralarda aılesıyle paralel gıden tavır alışları kendıne ozgu olmuştu Ama gorunuştekı etıketler ne olursa olsun pek çok kışı o za man neyse yıne oydu Dık kafalı ve ayrıksılar hâlâ radıkaldıler Işadamı ya da sanatçı hangı etıketle hayata devam eder lerse etsınler tutumları yıne oyleydı Uyumlulukta rahat edenler konformizm gıbı gozuken tavırlarını polıtıkacı ya da bılım adamı kımlığıne yerleştırmışlerdı Herkes yıne eskısı gıbı gozukmeye başladı Aradan geçen yırmı kusur yıl ve bır o kadar olayı sadece bu ınsanlar yaşamamıştı Ustelık, her yıl bır başka yaş grubu ortaokuldan o yana geçan yırmı kusuruncu yılı yaşıyordu Yanı yaş buyudukçe fızık gorunum değışıyor ama adam yıne ol adam de mek en pratığı Hucrelerın kaosunun ve duzenın elverdığı olçude yaşanacak ama bellı bır sona doğru nasıl başladıysak oyle devam edıp gıdeceğımız bır hayat mı yanı? Şu somon balığı gıbı (2) Yaşlanmaya mecbur olduğumuzu artık Radikaller, gene radikal bılıyoruz Ama nasıl yaşlanacağımız nasıl bır yaslı olacağımız gıbı soruların varolması bızı somon balığından ayırıyor Hayata ya da ortaokula başladığımızdakı huyumuz ya da huysuzluğumuz ne ıse, yırmıkusur yıl sonra da oyle kalabılırız Yaşlanma surecının kışının bazı bakımlardan aynı kalarak ama en onemlı gorulen gençliği kaybederek ılerlemesı yaşlılığın prestıjını duşuruyor gıbı Akranlarımıza "çok degişmlşsın" dedıkten hemen sor.ra en az onun kadar değıştıgımızı fark edıp soyledığımızden bır çeşıt hıcap duyduğumuz olabılır Hatta yaşlanma surecı o denlı kabul edılemez gozukebılır kı her bırımız kafamıza gore bır Dorian Gray'lık (3)stılıgelıştırebılırız Yaşlılık ve yaşlanmaya ılışkın bu kaçınma ne olçude genelleştırrlebılır'? Coğrafı olarak dusunduğumde yaşlanmanın ve yaslı olmanın çok makbul ve muteber olacağı pek çok ulke olabıleceğını duşunuyorum Turkıye de bıle koydekı yerel yonetım meclısının adının Ihtiyarlar heyeti olması ıhtıyarlığı neredeyse seçımle gelınecek kadar seçkın veayrıcalıklı bır kavrammış gıbı gosterıyor Ama yıne Turkıye de ve daha ondokuzuncu yuzyılda toplumsal duzene bır bıçımde karşı çıkanlar kendılerıne "genç Turk" adını layık gormusler 1980 lerın sonunda Ingıltere ve Amerıka Bırleşık Devletlerı nde yapılmış genış çaplı bır araştırmada yaşlılar (ama epeyce yaşlılar) hallerınden hıç de şıkâyetçı gozukmemışler Araştırmacılara kalsa yaşlıların kendılerını luzumsuz ve değcrsız hıssetmelerı bır ışe yaramayan lazlalık olduklarını duşunmelerl beklenmekteymış Ama ozellıkle Londra ve New York'un dışında, sakın ve asude koşelerde hayatını surduren yaşlılar beklenılenın tam tersıne hallerınden pek memnunmuşlar Ustelık araştırmacıların beklentılerını hıssettıren sorulara şaşırıp sınırlenmışler (4) •#• delıkanlılar gıbı bır atletıklık gosteren bır tur gençlık gıysısıne burunmus olan Bush un bayılması bedensel gençlıgını sozde bıraktı Yaşlılığı ıle sıpsıvrı ortada kalan Bush un bu duruma duşmesı benı nafıle şaşırtıyor ' Fıtness merakı ıle bır çesıt Dorian Gray lık yapıp yaşlanma su recını yadsıyınca, sonucun boyle olması nıye surprız' • Yaşlanırken arkada kalanlar ya da gerı de bırakılanların yasını tutma eğılımını şu ortaokul arkadaşları partısınde hıssettım Kaybedılenlerın apaçık ortada olması bu eğılımı korukleyıverıyor Ama yaşlanma surecının kazanılanlarla karakterize bır yanı yok nıu9 Dedelerı duşunun Oyunbaz ve neşelı dedelerı ya da asık suratlı suskun bakışlarıyla konuşan dedelerı Evın bır koşesındekı varlıklarıyla kendılerını hıssettııe bılen bu yaşlılar, bınlerce yıldan bu yana kuşaktan kuşağa aktarılan ve adına hayat tecriıbesi denen yaşamsallığın sımgesı olarak varolurlar Beyın kıvrımlarının genışlığı artmış sınır ıletım ağı eskı hızını kaybetmış ve bellek ağır aksak ışler vazıyette olsa bıle ağırlıkları hıssedılır Yaşamışlığın ızlerını gormek pek çok ınsanda kendılığınden bır ınanç ve guven doğurabılır "Ak saçlı ve tonton" dıye tarıf edılen ve canlandırılan prototıplerı şoyle bır aklınızdan geçırın Yaşamış yaslan mış ve ayakta kalmış ınsanların varlığı bana guven vermekle kalmıyor garıp bır cosku yaratıyor Bırıktırdıklerınden gor duklerınden duyduklarından bır şeyler kapmak ıçın muthıs heveslenıyorum Bu hevesı bınlerce yıldan berı yer yuzunde yaşamış ınsanıarla paylasttğıma daır bı lımsel olmayan bır ınanc beslıyorum Yaslılara ıhtıyacımız var Onlar bu hayatın yaşanırlığının kanıtları Bellı sınavlardan geçerek tertı edılen bır kıdemın sahıplerı Bınlerce yıldan bu yana toplumsal ve bıreysel hayatta yaslı bılge hep var (5) Gormezden gelınse bıle yaşlanma be reket versın kı mecburı Yaslanarak yaşa mak ve bılgeleşebılmek kaybedılen gençlığın bır odulu sayılabılır mı' Bu sorunun muhatabı Pasılık somonu olamaz Çunku yaşlı ve bılge bır somon hıç gorulmemış Belkı bır baykuş? (1) Yazının sonrasında açıklamaya çalışiıflım maz ruf değışıklığtnın eikısıyle mt bılmem bıçımdekı bu doğışıklıkler guzelleşme ya da çırkınieşmc değd hoşLışma gıbı sonuçlar da doğurmuşlu (2) Bırkaç hattâ once yaşlanma surecınm K^^ıml ma7İığından ve evrımsel değerınden soz ederken so monadeğınmıştım ÛlumeyakUşırken turunu çoğaltı cı oylemlerı de doruğa lırmanan bu balıgın evrımcı te orıye ve Freud un olurn ıçgudusu hıpt)te7ine kaynak olduğundan soz etmışttm (3) Oscar Wılde ın roman kahramanı Dorian Gray ın ( Dorian Gray ın Portres.1 ) kımlığı hakkında ozellıkle orta yaş kuşağı okuyucular epey bılgı sahıbı dır Benım akranlarım ıse Radyo Tıyatrusu veya Arkası Yarın programlarından tanışık olabılırler (4) Bu bılgılerı Turkıye dekt psıkıyatrı konyresıne qelen Prolesor John Copeland aklarmıştı (5) Yaşlı bılge Jung un analıtık psıkolo)isındekı kılıt kavramlardan bırısıdır Hayat tecrübesi Mutlu yaşlılar... Geçen hafta, yaşlanma surecının orta noktasını geçmış unlulerden George Bush bır dıplomatık davette fenalaşıp Japonya başbakanının kollarına yığılınca prestıj kaybettı' Olayın az oncesıne kadar 25527