Katalog

ARAŞTIRMA DÜNYASINDAN UZAY ARAŞTIRMALARI Asteroidler nasıl olustu? Gezegen robotu yanardağda deneniyor ntarktika'daki Erebus Yanardağı'nın içine bir robot indirilecek NASA ve Amerikan üniversitelerınin ortaklaşa gelıştırdikleri sekiz ayaklı bir örumceğe benzeyen Dante adlı robot, yanardağ kraterinin içinden veri ve örnekler toplayacak. Robot araştırmacıları, bu deneyimin öteki gezegenler içın robot yaprna konusunda bilgi vereceğini umuyor Erebus'dakı deney yedi yıldan uzun surede gelıştırılen teknolojilerin sınanması için önemli bir fırsat oluşturuyor. NASA bu çalışmanın gezegenleri robotlarla ıncelemek için ılk adım olarak görüyor, çünkü kraterin içi öteki gezegenlerdekı ortamı andırıyor Dante isimli robot, bu ay içinde Antarktıka'ya gelecek ve 3 bin 800 metre yukseklıgındeki yanardağın ayağındaki bir kampa taşınacak Burada Geryon adlı bir araca yüklenecek Geryon, Dante'yı yanardağın ağzına kadar taşıyacak ve bırakacak Bundan sonra, Geryon ıle Dante arasındaki bağlantıyı enerji ve iletişim hatlarını içeren bir kablo sağlayacak Dante, 360 derece görüş açısı olan bir lazer tarayıcı ile yönunü bulabilecek Ayrıca altı vıdeo kamera Dante'yi çevreleyen toprağın üç boyutlu görüntüsünü biraraya getirecek. Bu görüntüler, iletışim kablosuyla kamptaki araştırmacılara ulaşacak. Araştırmacılar, bu görüntülere. göre robotu yönlendırecek Dante'nin bilgisayarı toprağa uyum sağlamak için nasıl hareket etmesı gerektiğinı belirleyecok Kraterin dibıne yapılacak 260 metrelik iniş 2436 saat sürecek Benzer bir robotun bir başka gezegende kontrol edilip edilemeyeceğinı belirlemek amacıyla Dante'nin kameralarından elde edilen görüntüler Mary Amerikalı bilimciler, asteroid kuşağının nasıl oluştuğuna dairyeni modeller oluşturuyor A Gezegen robotu Dante.Erebus Yanardağı'na 260 metrelik bir inif yapacak. land'dakı Goddard Uzay Uçuş Merkezi'ne gönderilecek. Amerika'daki araştırmacılar, Dante'nin hareketlerinı yönetemeyecek, ancak bazı bilimsel gereçleri kontrol edecek. Merkez'den gönderilen sinyaller 2 sanıyede kraterin ıçine ulaşacak Buna karşın, gezegenlere sinyal göndermek onlarca dakika alacak. Erebus Yanardağı'na bugüne kadar hiç kimse inemedi Içeri girme girişimleri Erebus'un lav gölundeki küçük patlamalarlaengellendi. Dante gölün çevresindeki hava deliklerine yüruyecek ve ergimiş lavdan çıkan gaz örneklerini toplayacak. Gereçler, gazların bireşimini anında belirleyecek ve gölün sıcaklığını ölçecek Dante, işini bitirince bağlantı kablosunun da yardımıyla kraterden dışarı tırmanâcak. (m.a.NewScientist1851) ars ile Jüpiter'in yörüngeleri arasındaki asteroid kuşağı bir zamanlar Ay kadar büyük düzinelerle gökcismi içermiş olabilir. Amerikalı bulum adamları, bu gökcisimlerinin küçülerek bugün çapları 900 kilometreden büyük olmayan asteroidleri oluşturduklarını düşünüyor Mars ile Jüpıter arasındaki geniş bölgede yer alan binlerce asteroidin toplam kütlesinin Yer'inkinin iki binde biri olduğu sanılıyor. Buna karşın, bu kuşağın yalnızca üç kat genişliğindeki bir bölgede bulunan dört iç gezegenin toplam kütleleri Yer'inkinin iki katına ulaşıyor. Bugün kabul edilen görüş, asteroid kuşağının, hiçbir zaman bugünkü asteroidlerden daha büyük gökcismi içermediği şeklinde Ancak VVashington Carnegie Enstitüsü'nden George VVetherill, asteroidlerin doğuşu ve evrımi ile ilgili alternatif bir model öneriyor. VVetherill, ilk benzeşimlerinde, Güneş Sistemi'nin ıç kısımlarındaki atıkların hızla yüzlerce "gezegen embriyosu' olarak biraraya geldiklerini ve hepsınin Ay'ınkine yakın bir kütleleri olduğunu buldu. Bu gezegen embriyoları, sonra birbirleriyle çarpıştı ve Merkür, Venüs, Yer ve Mars'a benzeyen dört gezegen yarattı. Bütün bu benzeşimlerde, VVetherill, koşul olarak. asteroid kuşağının büyük nesneler içermediğini kabul etti. VVetherill, daha sonra, asteroid kuşağının düzinelerce gezegen embriyosuyla dolu olduğu bir model üzerinde çalıştı. Farklı koşullardan başlayarak 450 ayrı benzeşim denedi ve şu sonuca ulaştı. Ge I zegen embriyoları. asteroid kuşağında ç.ok kısa bir süre kalıyordu. Farklı embriyolar arasındaki gravitasyonel çekim, nesneleri Jüpiter ya da Satürn ile "rezonans'asoktu. Böyle bir rezonans sonucunda, embriyo Güneş'ten Jüpiter'e kadar uzaklaştı ve dev gezegenin gravitasyonel çekimı embriyoyu Güneş Sistemi'nden dışarıya attı. VVetherill, benzeşimlerin yarısında, Jüpiter'in gezegen embriyolarını asteroid kuşağından dışarı attığını ve bugünkü gibi bomboş bıraktığını buldu. Üstelik, geride kalan asteroidler, bugün var olan asteroidler gibi çok hızlı hareket ediyorlardı. Fakat benzeşimlerin öteki yarısında, VVetherill, bir gezegen embriyosunun asteroid kuşağında kaldığını buldu Bu tek embriyo Mars ile Jupiter arasında kaldı VVetherill, modeli guneş sıstemlerinin nasıl oluştuklarını yetkin bir biçimde ortaya koyuyorsa, oyleyse bütun vakaların yarısında Mars ile Jüpiter arasında Ay büyüklüğünde bir gezegen oluşması gerektiğini belirtiyor. VVetherill, ılk benzeşimlerinde olduğu gibi, dört gezegen oluştuğunu buldu Bunlardan ilki Merkür gibi küçüktü, ikinci ve üçuncü gezegenler daha buyuktü ve Venüs ile Yer'e benziyorlardı Dördüncü gezegen ise Mars gibi kuçuktü Bununla bırlikte, VVetherillin benzeşimlerinin çoğunda, dördüncü gezegen Mars'ın kütlesinin iki katına sahipti. VVetherill, bunun, modelinin tam anlamıyla yetkin olmadığı anlamına gelebileceğini kabul ediyor. (m.a. New Scientist 1851) 3012