Katalog

E V R İ M AR geri geldi. Bu kez sorun fasılda para yok değil, sayfa ücretini ödeyecek fasıl yoktu Başvurumuz dekanlıkta, rektörlukte ve maliye bakanlığında blr dosyanın içinde unutulmadığı için sevindik. Bu sırada dergide ışler normal yoldan yürüyordu ve duzeltmeler için dizilmiş ılk baskı (fırst proof) tarafımıza gönderilirken bir kez daha uyarılıyorduk Bundan sonra dört ay sabırlı bir bekleyiş içine girdik. Nedeni de dergi yöneticilerini dolandırabileceğimizi ummamızdı. Çünkü orada dergının basımı bir yerde, ödeme ile ilgilenen kuruluş başka bir adresteydi. Sonuçta taktığımiz başarılı oldu ve makalemız yayımlandı Yayınlandığını da doğal olarak fakjlte kütüphanesi bu dergiyi alamadığı için, öğretim elemanları arasında oluşturduğumuz ve adına kitap edindirme fonu (KİTEDFON) dediğimiz her ay tüm bölüm elemanlarının yaklaşık on bın lira ıle katkıda bulunduğu fon vasıtasıyla abone olduğumuz dergiden öğrendik Aynı günlerde ABD'den aldığımız Başkan Johnson'un mektubuna benzeyen son mektupta, adımızın kara listeye alındığını, bu parayı ödemezsek bir daha bu dergiye makale gönderemeyeceğimiz çok sert bir dille vurgulanıyordu. Olsun gerı mi kalmış yoksa gelişmekte mi olan bu ülkenin bilim adamları olarak köşeyi dönmüş, amacına zor da olsa ulaşmış, zeki geçinen Amerikalıları atlatmış ve sonuçta makalemizi yayımlatmıştık. TUBlTAK'ın sayfa ücretini odeyemeyeceklerini bildiren yazıda, eğer istersek belirli koşulları sağlayan yayınlara TUBlTAK'ın bilimel yayın teşvik fonundan 300.000 lira destekte bulunduğu bıldırilıyordu. Aralık 19Ö9 tarıhınde hemen başvurduk. Duşuncemız alacagımız paranın ustunu tamamlayarak sayfa ücretini ödemekti Başvurumuzdan hemen sonra aldığımız yanıtta yayımlanan makalelerin Sicience Citation lndextc 'SCI) başvuru yapılması koşulu arandığı bu nedenle de sonucun bir yıl sonra Kasım ayında aldığımız ıkınci bir yazıda makalemizin SCI'da başvuru aldığ.nı öğrendiklerinı. dolayısıyla ödemenin yapılacagını bıldiriyorlardı Tam. hala odeme yapılmadı dıye bu yazıyı yazarken kışı başına 100.000 lıranın banka hesaplarına yattsğını oğrendik Yaklaşık 20 ayda meydana gelen enflasyonu düşündüğumüzde elımıze geçen bu paranın sayfa ücretinın ancak dortte bırın karşıladığı açıktır. Bu nedenle ABD'de kı dergı bizden daha çok para bekleyecek demektir Bu uzun öykünün sonunda bu makaleye biz araştırıcılar olarak cebimizden yaklaşık 500.000 TL. masraf etmış bulunuyoruz Bu miktara ABD'deki dergiye olan borcumuz dahil değildir Bir btlim adamı grubunun araştırma yapabilmek için nelerle uğraştığını ve ne kadar zaman kaybettiğirıi göstermek için bu öyküyü anlattık. Bılmeyenler bilsin ıstedık Hata ettiysek özür dileriz. Biz araştırmalarımıza her şeye karşın devam edeceğiz Çünkü, inanıyoruz ki araştırma yapmayan öğretim üyesinin, öğrencisine vereceği bilgılen yoktur. Iscıııc Asimov m* Güney Afrika kıyılarında yaşayan "fosil balık" koelakant memelilerin atası mı? • • ç Alman bilimadamı Tomas Gorr. I I Traute Klelnschmldt ve Hans ^0 Frlcke. koelakantların dortayakların (tetrapod) doğrudan ataları olduklannı gösteren bir bağlantıyı ortaya çıkardı Dörtayaklar; amfibiyenler. sürüngenler. kuşlar ve memelilerin (biz) de dahıl olduğu "dört ayaklı hayvanlar "dır. Koelakant, dinozorlardan once yaşadığı bilinen bir balıktır Çok uzun zaman once yok olduğuna inanılıyordu Sonra 1938de, Güney Afrika kıyılarında trol ile avlanan bir baiıkçının ağından garip bir yaratık çıktı Balıkçı bunu bir Güney Afrıkalı balıkbilımci olan J.L.B. Smıth'e gosterdi ve Smıth bunun bir koelakant olduğunu belırledı Bundan sonra, koelakantların Çomoros'ta yaşadıkları bulundu ve balıkçılar arada sırada bu balığı yakaladı Koelakantlar yaklaşık 180 metre derinlıkte yaşıyorlar Şımdıye kadar, toplam 170 koelakant yuzeye çıkarıldı Ne yazık kı. bu balık su basıncı kaybına dayanamıyor ve yuzeye çıkarıldığında yalnızca bırkaç saat yaşayabilıyor Son olarak. Hans Fricke. 1985da özel olarak tasarımlanmış iki kışilik bir denizaltı kullanarak. koelakantı kendı sularında izlemeyi başardı Fricke. koelakantın her yöne doğru (ılerıye. gerıye yukarıya. aşağıya doğru) yuzebıldığını buldu Fricke ve ıkı arkadaşı, mayıs ayında bir rapor yayımladı Burada. koelakantlardan alınan kan örneklerınin. irıbaslardakıne (tadpol) çok benzeyen amino asıt zıncırlerıne sahip olduklarını bulduklarını yazıyorlar Tum dörtayaklar ıçınde. amfibiyenler en az gelışmış olanlarıdır. amfibiyenler arasında ıse en az gelısmıs olanlar ırıbaşlardır Yumurtalarını kuyrugu ve solungaçları olan bacaksız kuçük balıklar biçıminde bırakırlar Bunlar gelıstikçe, kuyruk kaybolur. solungaçlar akcıgere dönuşür ve bacaklar oluşur Sonuç olarak. ırıbaşlar amıno asıt zıncirleri bakımından koelakantlara benzıyorsa. koelakantların ırıbaşlarla bir tur bağlantısı olduğunu varsayabilırız Koelakantlar. büyuk olasılıkla iribaşların ve insan da dahil olmak üzere ötekı tüm dörtayakların atasıdır Üstelik. koelakantlarla ırıbaşlar arasındakı ilışkı. ırıbaşlar ıle olasılıkla dörtayakların atası olan ötekı herhangi bir yaratık arasındakı ilışkiden daha yakındır Amino asit zinciri. yetişkin kurbağada görülmüyor. dolayısıyla en ilkel dörtayak olan ırıbaşın. koelakant soyundan geldiğini söyleyebilırız. Bir dığer önemli nokta. koelakantın altı kanadı olmasıdır Bunlardan dördü çiftler halinde hareket eder Fricke koelakantı su altında incelediği zaman. tyj dört kanadın, balıklarda olduğu gibi değil. dörtayaklarda olduğu gibi hareket ettığini buldu. Bununla bırlikte. genelde bu gıbı durumlarda karşılaşıldığı gıbı. tüm bıyologlar koelakantlar ıle dörtayaklar arasındaki bağlantıyı kabul etmedi Buna neden olarak. amino asit zincirlerinin farklı şekillerde yorumlanabileceğini. bunların bir bağlantı olduğu yönünde bir kanıt oluşturmadıklarını soyledıler Aslında, uzun bir süre yok olduğu sanılan. ancak 19 yuzyılda yeniden keşfedilen bir başka balık daha var Akciğerli balık Bugün. en az altı akciğerli balık türu olduğu bılıniyor Akciğerli balığın ilkel akciğerleri vardır ve gereksındığı zaman hava yutar. Bu balıklar tuzlu sudan çıkıp. su birikintilerınde yaşamayı başarabılırler. Bu mumkun olmadıgı zaman. ozellikle yazın. çamurun ıçıne yatıp tüm mevsim boyunca hemen hemen hareketsız kalabılırler Buna "yaz uykusu denır. bazı hayvanlarda gorulen kıs uykusuyla ben/ordır Bazı akcıgerh balıklar hava yutacak konumda degıllerse suda boğulabılirler Bir kısım bıyolog akciğerli balıkların dörtayakların ataları olduklarına ve akcigerlerın varlıgının koelakantın kanatları ya da amıno asıt zıncirlerınden daha onemlı olduğuna ınanıyor Bu tartışmada ancak uzun bir sure sonra bir sonuca varılması beklenebılır Neyın daha onemlı olduğu konusunda, ben koelakantın tarafındaym Amıno asıt zıncırınden etkıleniyorum ilkel akcigerden ıse hıc etkılenmıyorum Sonuc olarak yalnızca dinozorlardan once değıl dortayaklardan da once varolan (dınozorlar evrım göstermış dörtayaklardır) koelakantların. atalarımız olarak kabul görmesi gerektığine ınanıyorum Koelakantın. dörtayakların atası görevıni üstlendıkten ve çok çeşıtli bıçimlerde gelışmış torunlara sahıp olduktan sonra hâlâ hiçbir değişim ve gelişme göstermeden yapısını koruması gerçekten ilgınçtir Bugün 400 milyon yaşındadır ve tüm bu süre içinde çok az değişmıştır. Yüzey koşullarına ayak uyduramaması ne kadar yazık Bunu başarabılseydı. koelakantı çok daha ayrıntılı olarak inceleyebılirdik (m.a. LATS) Yaşayan en eskiatamız 1938 yılında, koelakant soyundan bir balık, Gün Bu büyük bir sürpriz oldu, çünkü koelakantların) niz biyoloğu Prol. Hans Fricke, bu balığı görüntü la doğal yasam ortamında koelakantın filmini çel kalatası eklemı kulak Daha çok beklerler.. aflız plakası on karın yurgecı art< a kşnn yu,îü Latimeria 'da başı çevreleyen çok sayıda gereksi; r'ı loblu yüzgeçlerin ortak özelliği olan güçlü bir yine koelakantlara özgü blr yapıyı sergiliyor. Öte koelakant 2278