Katalog

SAÖLIK ARAŞ T I R M A L A R I Türkiye'de ilk kez araştırıldı Evlerde bebekler ve cocuklar dumanaltı Evlerinde sigara içilen çocukların yüzde 92 'si günde 1 5 sigara içmiş gibi oluyor. Başka odalarda içilse bile evde sigara içilmesi çocuğu etkiliyor. Dr. Neılim Çakun, Doç. Dr. Elif Dağlı, Doç. Dr. Alımi'l Aranuın Marmara Ünlv. Tıp Fak. Pedlatri Böl. I.Ü. Eczacılık Fak Farmosltlk Böl. S Burdan başka sigara ıçenler yalnız kendılerıne değıl çevrelerıne de buyuk 2arar verıyor Sıgaranın yanması sıra sında yanan uçtan çevreye salınan duman yan akım' dumanı sigara ıçen ta rafından akcığerlere çekılıp suzuldukten sonra dışarı salınan dumana ıse ana akım dumanı denıyor ıkısı bırlıkte "çevresel tutun dumanım" (ÇTD) oluşturuyor ÇTD sıgaradakı tum zararlı maddelerı ıçerıyor Tum toplum ozellıkle de çocuk^ ların sağlığı ıçın tehdıt edıcı oluyor Sigara ıçmeyenlerın. kapalı ortamlarda sigara dumanıyla karşılaşmaları sonucu ıstem dışı sigara ıçımı dığer bır deyışle pasif sigara içimi (PSİ) oluşur PSİ nın akcığer kanser rıskını hıç ıçmeyen ve ÇTD na maruz kalmayan kışılere gore 1 44*katı arttırdığı bulunmuştur Yıne erışkınlerde PSİ ne bağlı olarak kronık obsturktıf akcığer hastalığı (KOAH) ve koroner kalp hastalığına yakalanma rısklerının artmış olduğu bıldırllmektedır Çocuklarda PSİ nın kotu etkılerı annp karnında ıken başlıyor, annesı sigara ıçen bebekler ortaÇocuk idrar kotlnin düzeyi lama 200 gr daha duşuk ağırlıkta doğuyor Annesı sigara ıçen bebeklerde anı bebek olumleri 1 8 kat daha fazla goruluyor Ayrıca pasif olarak ÇTD na maruz kalan çocuklarda ılk ıkl yaş ıçınde akut solunum yolları hastalıkları ve as tım daha sıklıkla goruluyor Yıne tçtayek «.7hafta 19adet 1019 arası »20adet/gun ÇTD'nın çocukların akcığer fonksıyonŞekil 2: Anne ve babanın sigara ıçımlne göre idrar kotmindüzeyleri lar'nda azalmaya 2276 igara onlenebılır en onemlı hastalık ve olum nedenı ıken her yıl sigara nedenıyle 2 5 mılyon kışı olmekte yanı yaklaşık 12 sanıyede bır kışı sigara nedenıyle yaşamını yıtırmektedır Amerıka Bırleşık Devletlerı nde (ABD) sıgaraya bağlı olum sayısının yılda 350 000'ı geçtığı ve bu rakamın tek başına I Dunya Savaşı, Kore ve Vıetnam savaşlarında ölen Amerıkalılardan fazla olduğu bıldırilmektedır Içılen her sıgaranın yaşamı 5 5 dakıka kısalttığı ve sigara ıçenlerın beklenen yaşam surelerının ortalama 5 ıle 8 yıl kısaldıgı hesaplanmaktadır Sıgaranın sağlık uzerıne olan zararlarının yanı sıra ekonomı uzerıne olumsuz etkılerı de bılıntnektedır ABDde yapılan çalışmalara gore sıgaraya doğrudan bağlı fazladan sağlık harcaması yılda 16 mılyar doları geçmekte ayrıca uretım kaybı artan hastalık sakatlık erken olum nedenıyle kayıpların yılda 37 mılyar doları bulduğu hesaplanmaktadır Boylece sigara ıçenın neden olduğu sorunlar tutunun kendısınden daha buyuk bır endustrı oltışturmaktadır Tum dunyadakı sigara tıryakılerının yılda 100 mılyar doları sıgaraya harcadıkları tahmın edılmekte Yıne tum dunyada sigara reklamlarına harcanan paranın 2 5 mılyar dolar olduğu tahmın edılmekte ve bu para ıle tum dunyadakı yenı doğan bebeklerın dıfterı, bogmaca. tetanoz, kızamık. çocuk felcı ve verem hastalığına karşı aşılanabıleceğı genel olarak her ulke ıçın sigara reklamına harcanan paranın ulkede sağlık eğıtımıne harcanan paradan daha fazla olduğu bıldırllmektedır Yılda 2 5 mılyon kışının olmesı ve sigara ıçımlnin gıderek bırakılması nedenıyle sigara şırketlerı tutun pazarını 3 Dunyanın gelışmekte olan ulkelerıne kaydırmış tır Endustrıyel ulkelerde erkeklerın uçte bırı sigara ıçıyor, kadınların sigara ıçme oranı erkeklerınkıne eşıt durumdadır Gelışmekte olan ulkelerde ıse erkeklerın yaklaşık yarısı sigara ıçerken kadınların ancak % 10'unun sigara ıçtığı tahmın edılmektedır Turkıye de bu oranlar erkekler ıçın % 5565 kadınlar ıçın % 2445kadardır Gelışmekte olan ulkelerde tutun alışkanlığı gıderek artıyor Sigara ıçmek açlık ve bulaşıcı hastalıklardan sonra en onemlı salgın nalındedır Gelecek yuzyılın başlarında etkılerı daha da belırgınlesecek olan bu salgın nedenıyle gelışmekte olan ulkelerde sıgaraya bağlı yılda bır mılyon olum beklenmektedır Pasif sigara içimi... neden olduğu çocukların fızlksel gelışmelerını olumsuz etkıledlğı bıldırılıyor Ulkemızde sigara ıçme oranı 25,5 % ^^M 1 " ~ ^ 24.9% ABD dekı oranın ıkı katından Içenyok Sadece baba ^^^^^M 1 daha fazladır • • ı ıo çy r J ^ ^ ^ Hı Buna rağmen sorunun boyutunu ekonomık ve sağlık açıla Sadecu uçunçu ^ ^ ^ ^ ^ ^ |B ^ t . j Sadece nndan değerlendırecek çalış kişı ıçıyor 1,2 % ^ ^ ^ H^ B L . // a n r ) e ı<?|y°r maların sayısı oldukça kısıtlıdır Marmara Unıversıtesı Tıp FaAnne baba ^ ^ B kultesı Pedıatrı Ana Bılım DalınAnne baba ve ıçıyor 32.9% da yapılan çahşmada ılkokul uçuncu kışı 8% çağı çocuklarda çevresel tutun Şekil 1: Allede sigara içme durumu dumanına (ÇTD) maruz kalma ve pasif sigara ıçımı (PSİ) ölçuldu Bıreylerın ÇTDdan ne kadar 92 sinın gunde 1 ıle 5 sigara ıçımıne eşetkılendığını saptamak ıçın çeşıtlı çalışdeğer pasif olarak ÇTD soludukları yıne malar yapılmaktadır Bunun ıçın sıgara% 3 kadarının 5 sıgaranın uzerınde sigadan vucuda alınan aktıf toksık maddelera ıçmeye eşdeğer ÇTD na maruz kaldıkrın (nıkotın karbonmonoksıt ve katran) ları saptandı Çocukların genel idrar kotıdozunun bılınmesı gerekhdır Bu konunın ortalamaları (402 5 ng/ml) gunde 2 dakı en onemlı ılerleme son yıllarda tuadet sigara ıçmeye eşdeğerdır Anne ve tunden başka kaynağı olamayan nıkotıbabanın sigara ıçme durumuna gore çonın uzun yarı omre sahıp metabolıtı olan cukların ortalama idrar kotının duzeylerı ve ancak vucutta meydana gelen kotışekil 2' de sunulmustur mn ın bıyolojık sıvılarda saptanabılmesıİdrar kotının duzeylerıne gore evde sidır gara ıçılen aıle ,le ıçılmeyen aıleler arailk kez araştırıldı sında anlamlı farklılık vardır Yıne evde Istanbul Unıversıtesı Eczacılık Fakulte sigara ıçen kışı arttıkça çocukların idrar sı Farmostık Anabılım Dalı nda gelıştırıkotının duzeylerı ortalamaları anlamlı olalen HPLC yontemı ıle Türkiye'de ılk ke^ rak artm»k(adır Ayrıca başka odalarda bıyolojık sıvılarda kotının saptandığı ve olsa blle evde'sigara ıçılmesının cocuğu yıne ılk kez pasif sigara ıçımı konusunda etkıledıgı gorulmoktedır epıdemıyolojik bır çalışma yapıldı Çocuklarımızı zehirlemeyclim Verıler Istanbul un Kadıkoy yakasındaIstanbul kent ıçınde ılkokul çocukları kı ıkı kent ıçı ılkokuldan derlendı yoğun bır şekılde ÇTD na maruz kalıyor Aılelerın doldurduğu ankete gore, hıç ve tutun dumanının tum olumsuz etkılerısigara ıçılmeyen aılelerın oranı % 24 8 ne hedef oluyor Çocuklarımızın buyume olarak bulundu Evde en az bır veya dave gelışmelerını engellemek pnömoni ha fazla kışının sigara ıçtığı aıleler ıse % bronşıt astım gıbı çeşıtlı hastalıklara ya75 2 ıdı Anket verılerıne gore annelerın kalanma olasılıklarını azaltmak ve 20 yıl % 47 5 ve babaların % 60 4 u sigara ıçsonra çocuklarımızı amfızem veya akcıtıklerını bıldırmekteydı ğer kanserı olarak gormemek ıçın her İdrar kotının duzeylerı saptandıktan şeyden once şu onlemlerın acılen alınsonra aıledekı sigara ıçme durumuna ması gerekmektedır gore cocuklar gruplandı ve bu grupların • Evde sigara ve dığer tutun urunlerı idrar kotının ortalamaları karşılaştırıldı ıçılmemplıdır Aılede sigara ıçme durumu şekil 1 de •OKUI, çocuk bahçesı. ulaşım araçları goruluyor Aıleler hıç ıçmeyen, sadece kutuphane hastane bekleme salonu sıannesı ıçen sadece babası ıçen, hem nema, tıyatro gıbı umumı yerlerde sigara annesı hem babası ıçen, sadece uçuncu ıçılmesı ya^aklanmalıdır kışının ıçtığı ve hem anne hem baba Tum hastalıklarda olduğu gıbı sigara hem de uçuncu kışının ıçtığı aıleler olatıryakılığınde de hastalığın onlenmesı terak altı gruba ayrıldı Gruplar arası idrar devısınden daha kolaydır Bunun ıçın sikotının ortalamaları ıstatıstık olarak kargara ve dığer tutun urunlerının ozendırıcı şılaştırıldı reklamlarının ve çocuklara satışının onKullandığımız HPLC yontemının benlenmesı gerekhdır Sigara ıçme alışkanlızerı yöntemle gerçekleştırılen çalışmalağı çoğunlukla genç erışkınlık çocukluk rın sonuçlarına gore aktıf olarak gunde yaşlarında başlamakta bu nedenle eğı1 ıle 5 sigara ıçenlerin ıdrarlarında 200tımcılere bu salgını onlemede buyuk go1000 mg/ml kotının gunde 510 arası revler duşmektedır ıçenlerde 10002000 ng/ml kotının bulunAyrıca velllerın oğretmenlerın, doktordu İdrar kotının duzeylerı 100 ng/ml ve ların ornek olmak ıçın sigara ıçmemelerı altında olanlar ıse sigara ıçmeyen ve sive sureklı olarak sigara karşıtı kampangara dumanı ıle karşılaşmayanlar olarak yaları desteklemelerı gerekır Boylece kabul edıldı hep bırlıkte Turkıye de gıderek artmakta Bızım verılerımıze gore çocukların % olan sigara sorununu çozebılırız ^^k^ U.8%