Katalog

S A Ğ L I K H A B E R L E R İ S A Y F A S I Doğumsal sakatlıkjarın tedavisinde yeni yöntemler Tıp artık, kalıtım veya çevresel nedenlere bağlı sakatlıklara, ana karnındayken bile müdahale edebiliyor. Edip Emiröymen / Londra u haftakı konuğumuz doğumsal sakatlıklar bu sakatlıkların gıderılmesı ıçın başvurulan yollar, en başında çocuk cerrahısı, ve bu tur doğumsal sakatlıkların, bebek daha ana karnındayken nasıl öncffden anlaşılabıleceğı Çocuk cerrahısı denınce soz konusu yaş grubu, doğumdan ıtıbaren 15yaşına kadarkı donem Çocuk cerrahısının pek çok yonu var Çocuk hastalıkları ıle kazalar ve yanıklar, tumorler gıbı daha sonra oluşan durumlarla da ılgılı çocuk cerrahısı Ve bır de çocuk daha doğmadan once, genellıkle 9 ay 10 gun sureyle ana karnındayken oluşabılecek hastalık ya da bozukluklarla da yıne çocuk cerrahısı ılgılenıyor Ana karnındakı bebekle ılgılı cerrahı mudahaleye "doğum öncesl cerrahi" dentyor Dunyada henjz yenı yenı uygulanır hale gelen "doğum öncesı cerrahı", belkı de bır gun, doğumsal sakatlıkların tamamen ortadan kaldırılmasına da yarayacak? Doğumsal sakatlık, çocuğun genel sağlığını olumsuz olarak da etkıleyebılecek turden her turlu sakatlıkla doğuma denıyor Örneğın, genetik, yanı anababadan kalıtımla geçen durumlar olabılır Kan uyuşmazlığı nedenıyle sakatlıklarda olduğu gıbı Ya da çevresel etkenler rol oynayabılır? Örneğın annenın yaşı, vıral hastalıklar, gebelık komplıkasyonları, yanı gebelıkte beklenmeyen sorunlar, hatta sıgaraalkol kullanımı, radyasyon, hormon tedavısı gıbı çeşıtlı durumlar, çocukta olası bır sakatlığa zemın hazırlayabılıyor Ama, zemın hazırlayabılıyor dıyoruz, "mutlaka bır sakatlık olur" demıyoruz Hangl doğumsal sakatlıkların derhal ve hıç vakıt geçırılmeden tedavı edılmesı gerekıyor' Cerrahı müdahale gerekıyor? Istanbul Unıversıtesı Çapa Tıp Fakultesı Çocuk Cerrahı Profesoru Alaaddin Çellk bu soruyu şoyle yanıtlıyor "Hayatı en çok tehdıt edıcı turden sakat B lık, dıyafragma hernısı denen, goğusle karın boşluğunu ayıran zarın bır bolumunun yokluğu Genellıkle sol tarafta bır bolum dıyaframın yokluğu sonucu, karın organları goğus boşluğu ıçınde yer alır Doğumdan sonra solunum sıkıntısı ıle bebeğın olumune yol açabılır, zamanında tanı konulup amelıyat edılmezse Bundan başka, yemek borusunun yokluğu, ya da yemek borusu ıle soluk borusu arasında doğumsal ıştırakler olması da bebeğın hayatını tehdıt edebılır Karın ıçındekı organların bır bolumunun yokluğu, orneğın bağırsakların yokluğu, ya da bağırsakların çalışmasını sağlayan sınırlerın yokluğu da bağırsak tıkanmasına yol açar Bu bebekler doğumdan hemen sonra safralı kusarlar, kusmukları yeşıldır Karınları daıma şışer Bır önemlı ozellık de her bebek, doğumdan 12 ılâ 24 saat sonra mekonyum dedığımız ılk kakasını çıkarttığı halde, bağırsak tıkanması olan bebekler ılk kakayı çıkartamazlar " Diğer sakatlıklar Başka doğumsal sakatlıklar da mumkün Dill buyuk olup ağzına sığmayabilır, boynu fazla kısa olabılır, yuatr'lı doğabılır, dığer hormonal faalıyetlen bozuk doğabılır, kalpdolaşım bozuklukları olabılır, karaclğerde bobreklerde bozukluk olabılır, clnsel organlarda bazı sorunlar olabılır Orneğın erkeklerde testısler = yumurtalıklar aşağı ınmemış olabılır, kalça çıkığı olabılır, reflekslerde bozukluk olabılır Ve daha bunun gıbı, çocuk doktorlarının sayabıleceğı bır çok sorun var Bıraz once, çevresel bazı etkenlerın, doğumsal sakatlıklara yol açabıleceğını söylemıştık Şımdı bunlara gerı dönelım ve neden bazı bebeklerde bu durum goruluyor, ona bakalırn Sezaryenle doğmuş bebeklerde, 37 hafta'da ya da daha kuçuk doğmuş premature denen bebeklerde daıma bır rısk faktoru bulunuyor Anne daha once olu doğum yapmış sa, annede sıstemıl denen, yanı şeker hastalığı, doğuştan kalp hastalığı gıbı durumlar varsa yıne bebekte rısk faktoru artıyor Bu durumda ortaya doğumsal bır sakatlık çıkıyorsa, o zaman çocuk cerrahısı devreye gırıyor Profesor Çellk cerrahı mudahalenın yararını şoyle ozetlıyor "Cerrahının rolu, hem tumoru vucuttan uzaklaştırmak, bozulan organ ışlevı varsa bunu yenıden kazandırmak, hem de tumoru çıkartarak kesın hıstolojık tanıya varmak Hıstolojık tanıya göre de ışın tedavısı, ya da kemoterapı dedığımız ılaç tedavısıne başlamak " Cerrahı müdahale, sadece organlara ılışkın sorunlara çözum bulmuyor Sıstemlere de yarıyor Orneğın tum vucudun hareketını sağlayan, duşunmeyı, bılıncı sağlayan Merkezı Sınır Sısemı dedığımız beyın ve omurılık ıçın de doğumsal sakatlık mumkun Beyın de omurılık de kemık bır yapı ıçınde, bır mahfaza ıçınde Kafatası ıçınde ")eyın, kemıksı bır yapı ıçınde de omurılık saklı Bazan doğumsal bır sakatlıkla beyın de omurılık de bu kemıksı mahfazanın dışında olabılıyor Bu tur bebeklerde doğumdan hemen sonra müdahale şart Aksı halde bır çok başka soruna yol açması mumkun Felçlere, kafa buyumesıne Bebeklerın doğduktan sonra sorunlarını gorup hemen müdahale etmek yararlı da, acaba bu sorunlar, bebekler doğmadan gorulemez mfl Anlaşılamaz mı? Ana karnındakı bebeğın ılerı teknolojı urunu bazı aygıtlarla muayenesı artık mumkun Profesor Çellk bu konuda şu bılgıyı verıyor bıze "Doğumdan once, gebelığın 12 haftasından ıtıbaren annenın duzenlı muayenesı ıle daha bebek anne karnındayken, ne gıbı sakatlıkları olabıleceğı tanınıyor Gunumuzun ılerleyen teknolojısı buna ımkân verıyor Bunlar ıçınde, anneye her hangı bır zararı olmayan, bebeğe de yan etkısı olmayan ultrason bıze 12 haftadan ıtıbaren yardımcı oluyor Ses ötesı dalgaları anne karnına gonderıp buradan gerı gelen yansımaları kaydederek, gerek annede gerekse bebekte o dönemdekı bır bebeğe oranla ne gıbı sakatlıkların var olabıleceğı antenatal muayene yanı doğumdan öncekı muayene ıle gösterılıyor Amıosentez dedığımız, fetoskopı dedığımız yöntemlerle de anne karnındakı bebeğın beslenmesını sağlayan sudan örnek alarak, ya da bıopsı dedığımız yöntemle parça alarak ıncelendığınde de sakatlık olup olmadığı anlaşılıyor Daha öncekı yazılarımızda sözunu ettığımız ultrasonografı, bılgısayarlı tomografı, ya da manyetık rezonansh goruntuleme gıbı çeşıtlı adlarla tanınan ılerı teknolojı urunu aygıtlar, ana karnında muayeneye yarıyor Bu aygıtların yardımıyla tanı konması bır olçude mumkun Ancak, çocuk cerrahlarının daha once de başvurdukları dığer teknıkler de kullanılıyor işte çocuk cerrahları ıle rocuk doktorlarının, anneyı daha doğum yapmadan muayene ederek, bazı mudahalelerı daha gebelık surerken nasıl yapmayı ongorduklerı, 1922 temmuz tarıhlerı arasında Nottingham Universitesi'nde toplanan uluslararası bır kongrede ele alındı Kongreye, goruşlerıne başvurduğumuz Profesor Alaaddin Çellk de katılıyordu Uıkkai çeken bazı bılımsel bıldırılerı, cerrahı açısından şoyle değerlendırdı "Kırkı aşkın ulkeden çocuk cerrahlarının yaptığı gerek klınık gerekse laboratuvar araştırmaları sonucu, ıntrauterın cerrahının, yanı rahımıçı cerrahısının artık klınık kullanıma uygun hale geldığı goruluyor Kongrede sunulan bır bıldırıye göre ıntrauterın donemde bebeğın ıdrar yollarının tıkalı olduğu saptanmış anne karnındayken, ıdrar yolları amelıyatla açılmış, boylece bebek dunyaya sağlıklı gelmıştır Kongreden aktarılan bır kaç bıldırının ana hattı bıle, artık ana karnında tanı koyma ve tedavının hangı aşamaya geldığını gösterıyor Doğum öncesı cerrahı, doğumsal sakatlıkların ne kadarı ıçın geçerlı olabılecek? Hangı doğumsal sakatlıklar daha bebek doğ7 madan gıderıbılecek Bu soruların yanıtları henuz bellı değıl Bellı olan, ıster anababadan kalıtım yolu ıle geçsın, ısterse çevresel nedenlere bağlı olsun, bebeklerın sağlıksız ve sakatlıkla doğumuna yol açan durumlara da artık gıtlıkçe hızlı bır şekılde müdahale mumkun IST : 151 41 55 ANK: 231 26 99 KURS * * * * DERSANE • • • • EGITIM • • • • KURS TC MILLI EĞITIM GENÇLIK VE SPOR BAKANLIĞI • DERSANE • • • • 19891990 lngılıcw»ıt aı» t>t fMktt vt «n uygun kofulltfdi LONDftAIJt gfişftmok Myornnıi YABANCI DILLER KURSU niJnüK Moveılmht USARl KMSIMI • • • • ÖSS ÖYS Anadolu Lıseien ve Kolejlere haarlık Fen Lısesı hazırlık Takvıye kursları Kultur c« tannm ş v« AflELSTELCO u y w T t w ENÛLISM CEHTH9 Ctftog* ol ttm gun (tul! Hm«) I r ^ t i f f » hunlırı I SÜRÜCÜ KURSU • Trafikte sınava gumeden • Ehbyetınızı LİSKUR'dan alın Aracıruzı güvenle kullanın Kadıköy: 336 02 79 336 02 06 K.Maltepe: 352 24 21 4 haftahk p^iKet £ 795 Steıling D«rw uıun ıur*ltr <ç*ı ndırım uygultnır U ü d u s y yArtMalar Xfr> * E I « C U I M " humlv mvvcutbr İ C6NTALAHtMI7r4ZMETİNİZDE0İR B i z e gelin B0CAZ1Çİ UNIVERSİTESİ metoduyla öğrenın... BUVUK SURMELI OTELI KARSISI GAVRFTTEPf 1M 28 90 174 28 91 Kayıtlarımız devam edıyor Kayıtlarımız Başlamıştır Tel: 336 81 33 336 62 97 USKUR KadıkSy : 336 02 79 136 02 06 Erakör : 359 30 68 363 77 86 K.Malttp» : 352 24 21 AuommU TOURSU KımMt C* 1M KtnUı l Culiui* Unh AMKMAM*uTrt |l Nj«ruRBMS£YAHAT Mmrtımı Cuimr* Unfc Int *4 Vofk S l LONOON W1M 1FI Jml 9 1 4 4 1 4SMS41