Katalog

ARAŞTI RMA YERBİLİM Poligami sperm sayısını arttırıyor Spermler arası serbest rekabet kuramı insanlar üzerinde doğrulandı. ynı dışıde döllenme oluşabılmesı çln spermı dığer spermlerle yanşan lerkek, her atımda daha fazla uretım ıçın uyarılıyor Manchester Unıversıtesı'nden Robin Baker ve Mark Bellis, bu kuramı, insanlar uzerınde gosterdıler Söz konusu çalışma, sperm rekabetl teorısını doğruluyor Bu kuram bazı turlerde testıslerın bedene oranla nıçın daha buyuk bazılarında ıse kuçuk olduğunu açıklayabılıyor Dağ oluşumlarının süreleri saptanıyor Lâl taşının "metamor fozu" gözlendi. A Sperm rekabetı kuramına göre, eğer bır toplulukta, şempanzelerde olduğu gıbı, dışi, bır döllenme donemınde bırden çok erkekle çiftleşıyorsa, bu durum döllenmeyı gerçekleştırecek spermın dığerlerıyle dışı uretım kanalında rekabet etmesını gerektırıyor Bu da, uzun ddnemde evrımsel seleksıyonun daha çok sperm yapımı ve dolayısıyla daha buyük testıs yönunde etkı edeceğı anlamına gelıyor Öte yandan erkeğın domınant olduğu ve haremlenn söz konusu olduğu topluluklarda, orneğın gorıllerde, her erkek dışıyı yalnızca dölleyebılecek duzeyde sperme gereksınım duyuyor Dığer bır deyışle rekabet soz konusu değıl Bu durum şempanzelerın testıslerının gorıllerınkıne oranla dört kat ağır oluşunu acıklayabılıyor Kuramın gerçeklığını araştırmak uzere Baker ve Bellis, insanlar üzerinde çalıştılar Araştırmacılar, 15 çıftten normal cınsel ılışkı sırasında prezervatıf yardımıyla toplanan menıde sperm sayımı yaptılar Ayrıca erkeklerden masturbasyon yoluyla prezervatifte topladıkları spermler sayıldı Çıftler, daha sonra anket sorularını cevaplandırdılar Boşalmalar arasındakı ortalama sure yaklaşık 55 saat ıdı Baker ve Bellis, bır kerelık sperm sayısıyla çıftın bırlıkte geçırdığı zaman arasında şıddetlı bır ters orantı olduğunu görduler Bırlıkte çok az zaman geçıren çıftlerden alınan Örnekte, bır seferde elde edılen sperm sayısı ortalama 6 milyon olmasına karşın, zamanlarının çoğunu bırlikte geçıren çiftte aynı sayı ortalama 1 milyon idi Ortalama olarak bır erkek gunde 3 milyon sperm uretiyor Masturbasyonla alınan orneklerde ıse, bır boşalmadakı sperm sayısında ne bırlıkte geçırılen zaman mıktarı ne de bır öncekı boşalma uzerınden geçen zaman arasında hıç bır bağlantı kurulamadı Araştırmacılar sonuçların sperm rekabet kuramını destekledığını ve ınsanın prezervatıfe karşın sperm sayısının duruma uyum gösterdığı yargısına vardılar Ancak soz konusu uyumu sağlayan mekanızma ya da uyarı tam olarak anklığa kavuşmuş değıl Davranışsal, psıkolojık ya da feromonal olabıleceğı ılerı suruluyor (A.BrN.s.) B uyuk derınlıklerdekı yer kabuğunun hareketlerı, genel olarak taşlarda meydana gelen değışıklıklerle bağlantılı Basıncın ve ısının artmast sonucu ortaya çıkan değışım (metamorfoz) sırasında krıstaller şekıl değıştırıyor ve mıneraller yenıden oluşuyor Los Angeles ve Berkeley'dekı Kalıtornıya Unıversıtesı'nden araştırmacılar, şımdı ılk kez, bu surecın hızını tespıt etrneyı başardılar Bunu yaparken, "tektonik saat" olarak lal taşı krıstallerınden yararlandılar Lal taşlarının buyume hızı, mıneralın katmanlarındakı farklı Strontıum87 ıçerığı aracılığıyla tespıt edıldı Lal taşı, tektonik saat ıçın tum önkoşulları yerıne getıren az sayıdakı mınerallerden bırı Laller buyume sırasında radyoaktıf parçalanma sonucu meydana gelen çevredekı Strontıum87'yı alırken, onun ana ızotopu Rubıdıum87'yı ıse, dışlıyorlar Jeolojık donemler boyunca laller "sıkı", yanı ıçlerınde Strontıum alışverışı yapılmıyor Strontıum87 yeraltında zamanla bollaştığından, lal krıstallerın çekırdeğınde çok kuçuk mıktarlarda bu ızotoptan var Mıneralın buyumesı sırasında bırıken Strontıum87 dış katmerlerde daha yoğun olarak bulunuyor Araştırmacılar mıka şıstınde buyuyen, her bırı uç santımetre çapa sahıp uç lal td şını ınceledıler Uç ornekte de, bır milyon yılda ortalama 1 4 mılımetrelık bır buyume hızı gozlendı Toplam olarak uç mıneralın buyumesı ıçın 10 milyon yıldan bıraz daha fazlasına ıhtıyaç vardı Boylece ortaya çıkan değerler, başka araştırmalardan el de edılen kaba netıcelerle de uyum ıçındeydı Yenı araştırmacılar şımdı, taş metamorfozu sırasında krıstallerın donuşumunun hangı zaman parçasını kapsadığı konusunda guvenılır netıceler ortaya çıkaracak Incelenen lal taşlarından bırı, buyume aşamasında bır fırtına şeklınde deforme oldu Krıstalın dönuşumunden, anataşın metamorfoz sırasında vıskoşıtesını saptamak mumkundu Jeolojık sureçlerle ılgılı boylesıne açıklamalar bugune dek pek mumkun değıldı Lal ağırlıkh taşların metamorfozu, bundan yaklaşık 380 milyon yıl once "akadık" dağ oluşumu sırasında meydana geldı O zamanlar bu taşlar vertıkal hareket eden ve sonunda kubbelenen tavanlar oluşturuyorlardı Lallerın buyume surecınden şımdı soz konusu dağ oluşumunun yaklaşık 10 milyon yıl surduğu sonucuna varılabıhr Ancak bu şaşırtıcı değıl Çok daha onemlı olan, lallerın, aradan geçen 100 milyon yıl sonra tektonik surecın suresı ve hatta taşların viskosıtesını ölçmeye ımkân veren bır "saat" ışlevını yerıne getırmelerı (s n ) YOUR TONGUE Istanbul Turk Ingılız KultUr Dcmegı Süleyman Nazıf Sok. 68 Nışanuşı Tcl 132 82 00 (5 hat) Manolya Sok. 6/1 KaUmış Tel 347 S5 64 1TBA Kurtann dilinizi artık zincirlerindcn Bırakın diliniz çozulsun. İngilizce'yi İngilizce öğrensin, İngilizce konuşsun ITBA'de İngilizce kurslan 18 Eylul'de başhyor. Her seviyede, her saatte, her iki yakada, hem Nişantaşı'nda hem Kalamış'ta. Diliniz İngilizce ! \~t* HrıtLshOunul •OOIOO* o*o«o*o 0011*00 • • • • • • • "Ingılız Kultur", Istanbul'da o • o • o • o B r ı t ı s h Councıl'ın destekledığı • o o • o o • tek kuruluştur 10