Katalog

YASAM Yıldırımla yaşamayı öğrenmek! Fırtına sırasında bütün metallerden uzak durun, hatta telefondan bile!.. "Yıldırıma çarpılma" rekoru bir İngiliz'e ait: 7 kez. Her seferinde vücudunun bir kısmını kaybeden Bay Robinson hâlâ yaşıyor. Derleyen: Gulter Akgun vvin Robinson... 4 Hazıran 1980'de yıldırıma yakalanan Mr Robinson 20 dakıka bılınçsız yattıktan sonra kendıne geldığınde artık gormeye ve duymaya başlamıştır Ancak bu tur lyılıksever yıldırımlar çok nadır goruluyor Sız sız olun yıldırımdan uzak duruni (NS. 1670) G unumuzde yıldırımın, tanrıların ofkesı değıl de yuksek elektrık volta|i olduğu bılınıyor Yıldırım "duştuğu" bolgeye oylesıne buyuk zarar verıyor kı onu yere duşen buyuk bir kutle gıbı algılayanlara rastlamak mumkun lletkenlık bakımından metal, fırtına sırasında en tehlıkelı maddedır, taktığımız mucevherler bıle tehlıke yaratabılır Boyunlarında madalyon şeklınde yanık ızlerıyle dolaşmak zorunda kalan pek çok ınsan vardır Fırtına sırasında butun metallerden sakının1 Bahçe kapılarından, şemsiyenizden, silahtan, aklınıza gelebılecek butun metallerden, hatta telefonunuzdan ve çaydanlığınızdan bıle... ABD'de buyuk bir fırtına sırasında kocasını merak edıp telefon eden bir kadın anıden kulağında buyuk bir acı hıssetmış, telefon tellerıne duşen yıldırım kadının vucuduna da geçıji agır yanıklara yol açmıştır Ingıltere'de ıse komşusuna bir bardak çay ıkram eden ev sahıbı, cıddı olmayan yanıklarla tehlıkeyı atlatmıştır fılesı çırılçıplak kalmış, ama tek bir yara almadan kurtulmuştu Ozellıkle açık alanlarda ağaçlara buyuk zarar veren yıldırım, bir ağaca veya toprağa ' duştuğunde" ayaklarınızın altında ınanılmaz bir voltaj farkı oluşur Eğer ayaklarınız bırbırınden açıksa bu voltaj farkı da buyur Dort ayaklı hayvanların telef olması da bu yuzdendır Fırtına sırasında asla yere uzanmamak, bunun yerıne ayakları olabıldığınce birbırıne yaklaştırıp elleri dizlere koyup çomelmek gerekır Eğer elbiselerınız ıslak ıse, akımın zararını bir olçude azaltabılırsınız Islak gıysıler elektrık akımını ınsan vucudundan her zaman daha kolay ıletır Bu esnada derınız yanabılır, ama ıç organlarınız zarar görmez Şimşek oluşumunu inceleyen alıcı enjamın Franklın'ın unlu deneylerının uzerınden 200 yıldan fazla bir zaman geçmesıne rağmen bılım adamları, şımşeğın oluşum nedenını, atmosferde nasıl hareket ettığını ve nerede bıttığını henuz tam olarak açıklayamıyorlar Ancak NASA'nın 9O'lı yılların ortalarında uzaya fırlatacağı "Lightning Mapper Sensor" (şımşeğın grafığını çızen bir alıcı turu) bu konuyla ılgılı bılınmeyenlerı açıklığa kavuşturacak ıçınde beş yuzden fazla yıldırım duşmuştur Yuksek bınalar paratonerle korundukları ıçın şehırler açık alanlara kıyasla daha guvenlıdır Yıldırım aynı kışıyı bıle bırkaç kez bulabılır Bir motosıkletlıyı, altı kılometrelık yol boyunca ıkı kere yıldırım "çarpmıştır" Bu alanda rekor ıse, yedı kere yıldırım duştuğu halde hâlâ yaşayan Roy Sullivan'ın elınde 1942'de ayak parmağı, 1969da goz kapakları yanıyor 1972'de saçları tamamen yanıyor, 1973'te ıse yenı çıkan saçları tekrar kul oluyor, 1976dayaralı bırdlz, 1977'deçene ve mıde yanması ıle ucuz kurtuluyor Yıldırım her zaman bıze kötu haberler vermıyor Onu buyuk bir mutlulukla karşılayanlar da var 1782'de felçlı Kent Dukunu yıldırım lyıleştırıyor Yıldırımın yararını goren bir başkası ıse geçırdığı trafık kazası yuzunden kor ve sağır kalan EdBir uzay uydusuna bağh olacak bu aygıt, şimşek ışıklarıyla ılgılı bılgı verecek ve batı yarıkuredekı şimşek hareketlerının grafığını çızecek Olçumler, bu doğa olayını inceleyen bılımadamlarına yardımcı olacak, aynı zamanda pılotlara, kamu hızmetı şırketlerıne ve hava durumu gozlemcılerıne daha kesın bılgıler sunacak Yıldırımın gucu, elektrık boşalımının şıddetıyle orantılı olduğundan aygıt, kendı göruş alanı ıçıne gıren tropıkal bolgeler ve okyanusları da kapsayan yeryuzundekı genel yağmur duzenıyle ılgılı gözlemlerde bulunacak Aygıt ılk başta yalnızca deneme amacıyla kullanılacak Marshall Uzay Uçuş Merkezı'nden hava fızıkçısı Hugh Cnrlstian, olumlu sonuçlar elde ettıklerı takdırde benzer alıcıların tum uzay uydularına yerleştırıleceğını ve gelecekte bunların TV haberlerınde de gorunebıleceğını belırtıyor (a.h. ) IST : 151 41 55 ANK: 231 26 99 B Aynı yere düşebilir, Plastık yalıtımı, sozgelımı lâstık botlar, ayakkabılar, araba lastıklerı sızı koruyabılır Tehlıkelı bir havada arabanızın metal kısımlarına dokunmadan ıçınde oturabılırsınız, ama ustu açık traktörlerde çalışan çıftçılerı guvenlı gıbı gözuken lastıkler bıle koruyamaz Amerıkalı bir çıftçı tarlasını surerken yıldırım duşuyor, yetışen ambulans sayesınde kurtarılan talıhsız çıftçının peşını yıldırım yıne bırakmıyor ve çıftçı, ambulans ıçındekılerle bırlıkte enkaz halıne gelıyor Yıldırım aynı yere bir daha duşmez lafına asla ınanmayın Bazı bınalara bir yıl Şok dalgası Elektrık akımı, geçtığı alandakı havayı sanıyenın bınde bırı kadar surede 30.000°C'a yukseltır Genleşen sıcak hava daha sonra guçlu bir şok dalgası yaratır Bu şok dalgası bazen kurbanlarına zarar vermese de, zaman zaman elbıselerınden mahrum bırakıyor 1970yılındakı olayda, İtalya'da on kısılık bir turıst ka KURS • YABANCI DILLER KURSU DERSANE • * • • EGITIM LET'S GO TO ENGLAND Ingılı/uenızı ctddı bıı ^«Kılde ve an uygun ko^ullardd Luıtdıada gelışiırınek ı&iuibonız * Uçatı ılu gtdış donuş * ingılt^ Kuliur ca tanınnıı^ ARELS A F t L C O uyesı The tNCİLISH CENTER dd tam gun (lull Itme) Ingılızce kutsUn * Aıle ydmnda oda kahvalu ve akyam yameğı (hali boaıd) ' 3 halialık sure ıç n Sadtct £ 5*5 Steıling Bılgı v« bruşot ıçm rtıuidCddl CuttUfS Lııık Int ANKARA BUIÛSU Cınnah Cad No 15/3 KavdKhdeıu 06680 ANKARA KURS • • * * DERSANE • • * • TC MİLLI EĞITIM GENÇLIK VE SPOR BAKANLIĞI 19891990 •ÛSS • ÖYS • Anadolu üselen ve Kote|lere hazırlık • Fen Lısesı hazırlık • Takvıye kursları Kayıllarımız devam edıyor INGIUZCE ALMANCAARAPÇA 25.OOO.TL. ayhkla SlUISniK MOMIİSTÜK TASARI SÜRÜCÜ KURSU • Tra&kte sınava gnmeden * Ehlıyetınızı LISKUR'dan alın Aracmızı guvenle kullanın Kadıköy: 336 02 79 336 02 06 K.Maltepe: 352 24 21 USKUR Bize gelin BOCAZİÇl INİVERSİTESİ metoduyla öğrenın # USKUR K.\Ull*p« . 352 24 21 Kadıkoy E»nk6y 336 02 79 336 02 06 3S9 30 68 363 77 86 dıledığınız yer ve zamanda öğretiyoruz. Istanbul Ankara Bursa 147 07 34140 73 87 131 02 06 07 22 52 25 Kayıtlarımız Başlamıştır T«l«lon iftZ ZJ 31 (3 h«l) BUVUK SURMELI OTELI KARSISI GAYRETTEPF 174 26 90 174 2e 91 Tel 336 81 33 336 62 97