Katalog

2 0 0 0 ' L İ Y I L L A R D A B İ L G İ S A Y A R L I Y A Ş A M Çelik yakalı işçiler sağlık hizmetlerinden, nükleer enerji tesislerine, kömür madenlerine, uzay istasyonlarına kadar her türlü tehlikeli işlerde görev başı yapacak. ılımkurgu oykulerındekı antropomorf robotlar, henuz hoş bırer fantezıden öte bır anlam taşımasa da guçlu mekanık kollarıyla zor ışlerı yapan robotlar ıleri teknolojı uygarlığı ıçınde yerlerını çoktan aldılar Bılımkurgu robotları gıbı konuşma ve duşunme yeteneklerı olmasa da kendılerıne verılen bırçok gorevı mukemmel bır bıçımde becerıyorlar Sozgelımı otomobll endustrisinde robotlar tum montaj zıncırını ele geçırmış durumda Kımısının elektrot "parmaklan" çeşıtlı parçaları kaynak yapıyor, bır başkası arabaları puskurtme boyayla boyuyor ya da vıdaları sıkıştırıyor Hatta optık duyargalarla donatılmış olanlar, yukleme ve boşaltma ışlerınde kullanılıyor Geçen yıl kâşif robotlar dalgıçlık yaparak, Titanic batığından su yuzune hazıneler çıkardılar Bu gıdışe bakılacak olursa bılımkurgulardakı robot oykulerı 2001 yılında kısmen gerçeklık kazanacak Yıldız Savaşları'ndakıler kadar akıllı olmasalar da kışısel robotlarımız evlerimizde hızmet edecek Ev robotları çlçekleri sulayacak, ev hayvanlarını besleyecek... yemek servisl yapacak Tarım alanında robotlar, meyve ve dığer urunlerı toplama ışınde kullanılacak Hastane robotları sağlık hızmetlerını yurutecek Dahası mı 9 Nukleer enerji tesıslerınde, komur madenlerınde, uzay ıstasyonlarında, her turlu tehlıkelı ışlerı bu "çelık yakalı" ışçıler yurutecek Robot uygarlığı mı? 2001 yılının robotunda, en çarpıcı yenılık ıse bu ınsan benzerı makınelerın belırlı bır ozerklığe kavuşması olacak Günumuzun robotları insanlarca doğrudan ya da önceden programlanmış olarak iş goruyor. Sozgelımı 1979'da Uç Mıl Adası'nda meydana gelen nukleer felaketın artıklarını temızleyen robot Rover, uzaktan kontrol edılıyor Memorıal Medıcal Center'da beyın tumorlerının yerını saptayan robotlar da onceden programlanıyor Oysa özerk robotlar karşılaştıkları durumları kendı başlarına değerlendırıp bunlara uygun olarak davranacaklar Bu özerklık, Mars ya da okyanusun derınlıklerı gıbı uzaktan kontrol ıçın elverışlı olmayan yerlerde ozellıkle onem taşıyor Robot kolu beyın tumorunun yerının kesın olarak saptanması cerrahlara yardımcı oluyor, yanılma payı 0 01 mm beynı, sonuç çıkarma, karar verme ve ögrenme yeteneğıne .»ahıp olacak Becerıklı robot çevresıne mudahale edebılecek Robot bılımının ılerı hatlarında bulunan araştırmacılardan Michael Kuperstein, entegre bır robot sıstemı gelıştırmış Sıstem, ıkı kamera, eklemlı, penslı endustrıyel kol ve eller bır ımge ışiemcısının bılgısayar gucuyle donatılmış Kuperstein ımge ışlemcısını bır sınır şebekesının ışlevını gorecek şekılde programlamış, robot ceşıtlı uzaysal şekıllerı tanıyabılıyor bır şebekede prosesörler (ışleyıcıler) arasındakı bağlantıların kuvvetıyie ıfade edılıyor Bılgı ne kadar yararlıysa, bağlantılar guçlenıyor, yanlış veya yararsızsa bağlantılar zayıflıyor Kupersteın'ın INANT (Interactıng Networks Formıng Adaptıve Neural Topographıes Uyum sağlayan noral şekılle oluşturulan etkıleşımlı şebeke) deneme ve yanılma yöntemıyle oğrenıyor llk aşamada Kuperstein, INFANKT'a bır nesneyı, orneğın topu tanıtıyor Ikıncı aşamada topu robotun çevresmde rasgele bır yere koyuyor ve robota topu tutmasını söyluyor INFANT ılk defasında bu ışı beceremese de zamanla başarılı olduğu ve başaramadığı kol pozısyonlarını karşılaştırarak topu tutmada kusursuz bır ustalığa erışıyor Bu ışlem suresınce robot 4 000 kadar tutuşu hesaplayıp, karşılaştırıyor INFANT'ın becerısı norobıyolojiyle robot bılımını bırleştıren bır aşamayı temsıl edıyor Nıtekım bır bebek de nesnelerı tutmasını aynen bu robotun yöntemıyle oğrenmekte Kuperstein, modelını gelıştırırken, Isvıçrelı psıkolog Jean Pıaget'nın çevrımsel tepkı kavramından yararlanmış Insan yavrusu hareketlerıyle oğrenmede dunyayı keşfedıyor, hareketlerının sonuçlarını değerlendırıyor ve hareketlerle sonuç arasında bağlantı kuruyor Robotların gelecekte başarılı olacaklarına ınanılan alanlardan bırı sağlık hızmetlerı özurluler ıçın sesle harekete geçen yardımcı robotlar yapım aşamasındalar Boylece hareket yeteneklerını yıtırmış olan felçlı ve sakat hastalar robotlar yardımıyla mesleklerını surdurebılecekler Yardımcı robotlar, sahıplerıne ıçkı ıkram etmekten, kasetlerı teybe takmaya ve bılgısayar kullanmaya kadar her turlu el ve kol gorevını yuklenecekler Bu amaçla çeşıtlı bılım dallarına mensup bırçok araştırmacı ortak çalışma ıçınde Insan kollarının hareketını ınceleyen bıyofızıkçı Andreas Pellionisz kol ve bacak hareketlerını denetleyen "beyıncık" uzerınde ınceleme yapıyor "Beyıncık" duyu organlarından ge len bılgıyle kasların çalışmasını koordıne eden bır merkez llerıde robotlara yapay bırbeyıncık takılacak belkı Robotlar da tıpkı cocuklar gıbı yaptıkları yanlışlardan ders alarak ve deneyımlerıyle yaptıkları ışı daha lyı oğrenecekler "Robotların daha becerıklı olmasını ıstıyorsak, onlara daha lazla bağımsızlık tanımalıyız" dıyor Kuperstein. U 2001 e doğru B Özerk robotlar Araştırmacılar, ozerk robotlar uzerınde uzun sureden berı çalışıyorlar Bunların öncusu sayılabılecek 1969 doğumlu hantal robot Shakey, kontrollu bır çevrede manevra yapma yeteneğıne sahıptı Shakey'nın TV kamerası, mantık ve kamera kontrol sıstemlerı, bır çarpma detektoru ve tekerleklerı vardı Projenın amacı ev ıçınde çevresıne zarar vermeden dolaşabılecek bır robot yap maktı Shakey, bugun ıçın çok ılkel bır robot Araştırmacıların gelecek ıçın uzerınde durdukları ıkı ana hedef, gerçek yapay zekâ ve becerıklılık Yapay zekâ sahıbı robot Bilginin yararına göre Soz konusu model, ınsan beynındekı nöronlara benzer bır ışleyışe sahıp Bılgı noral 2007 de robotlar ev ışıennı yapacan