Katalog

BİLİMPOLİTİKA TIP T E K N O L O J İ S İ Irkçı ve askeri rejimlere bilim boykotu gerekli mi? • Irkçı Güney Afrika'ya akademik boykot uygulaması tartışılıyor. • Bilim adamı toplumsal sorunlara gözlerini kapayabilir mi? • Türkiye, dünya immünologlarının boykotundan 1982de nasıl kurtuldu? Prof. Dr. Asuman Ü. Muftüoğlu immünoloji Derneği Eski Başkanı luslararası tıp yayınlarında bır sureden berı tartışılan bır konu da Guney Afrıka Cumhunyetı'ne uygulanması duşunulen akademik boykot sorunudur (1) Bu memlekete uygulanan ekonomık boykotlar gıbı akademik boykotun da amacı, bu ulkedekı çağdışı ırk ayrımına son vermek Akademik boykot bu amaca ulaşmak ıçın bu ulkenın unıversıte ve yuksek okullarını yalnızlığa ıtmeyı araç olarak goruyor Akademik boykotun kapsamı çok genış olabılır Dunyanın dığer yerlerındekı unıversıte öğretım uyelerının Guney Afrıka unıversıtelerını zıyaret etmesı, Guney Afrıkalı öğretım uyesı ve öğrencılerının dığer unıversıtelere kabul edılmesı, hazırladıkları tezlerın değerlendırılmesı, bılımsel yazılarının yayımlanması, Guney Afrika'ya bılımsel dergı ve kıtapların satılması yasaklanabılır Bu onlemlerın Guney Afrıka unıversıtelerını yalnızlığa duşurmekte etkın olacağına hıç kuşku yok Ünlversite olabllmenln Ilk koşulu araştırma yapabllmektlr. Bılımsel araştırma ıse, her şeyden çok bılgı alışverışıne dayanır Eğer araştırma konunuzdakı en yenı yayınları ızleyemıyorsanız, kendı araştırmalarınızı nıtelıklı bılımsel dergılerde yayımlayamıyorsanız, başka memleketlerdekı dengınız bılım adamlarının eleştırılerınden yararlanamıyorsanız, araştırma durur Araştırma ıçın eğıtılmış beyınler ya yurtdışına goçer yahut da gunluk ışlerde harcanır Bu sonuçların bıreysel ve toplumsal kayıpları açıktır nolojı Kongresı Macarıstan'ın başkentı Budapeşte'de toplanmıştı Macarıstan, Doğu' Bloku'nun en az katısı olmakla beraber, katıksız bır ozgur ulke değıldı Macarlar 1956 ozgurluk başkaldırısından yenılgı ıle çıktıkları zaman, Batılılara ' Bızı yalnız bırakmayın Gelın görun, bıze yardım edın" demışlerdı ve Budapeşte Avrupa'da en faal kongre merkezlerınden bırı olmuştu Eğer hukumet şeklınden dolayı boykot edılseydı, Macarıstan bugunku ekonomık ve toplumsal gelışmesını sağlayabılır mıydı? 7 Avrupa Immunolojı Kongresı Kudus'te yapıldı Avrupa'dakı ınsan hakları savunucularından hıç ses çıkmadı 1985'te de bugun de Kudus ışgf*1 altındakı bır şehırdır Bılmıyorum, Fılıstınlılerın ayaklandığı son bır kaç ay ıçınde hâlâ Kudus'te bılımsel toplantılar yapılıyor mu? Lazerle nörolojik tedavi umut verici Kafa travması geçiren hastalarda lazer tedavisi, ilaca kıyasla daha başarılı. Çeviri: Selami Aksoy azer ışınlarının, tıpta kullanım alanları gıderek artıyor Doktorlar lazer ışınları sayesinde, organızmanın değışık bolgelerındekı bıyolojık aktıvıteyı gorunur hale getırebılıyorlar Lazer ışınları ağrının gıderilmesıne, kas gergınlığının doku yenılenmesının arttınlmasında da kullanılıyor Kafa travması geçiren hastaları, lyıleştırmelerı ıçın çok sayıda ılaç verılır Gunumuzde bılım adam ları, bu hastalarda ılaçlarla elde edılen tedavi edıcı etkının lazer ışınları sayesinde de elde edılebıleceğını ılerı suruyorlar Sovyetlerde tıp L U Bu konu bana 1982'de memleketımızı ılgılendıren bır olayı anımsattı 14 Hazıran 1982'de Istanbul'da 5 Avrupa Immunolojı Kongresı toplanacaktı Kongrenın yerı, 1978'de Budapeşte'de toplanan 4 Avrupa immunolojı Kongresı'nde delegelerın oybırlığı ıle kararlaştırılmıştı Ev sahıbı olarak aradakı 4 yılı lyı değerlendırmış, ıdarı ve bılımsel butun guçluklerı yenmeye çalışmıştık Kongre merkezı olarak Ataturk Kultur Merkezı'nı temın etmış, Avrupa'nın her ulkesınden geleceğı tahmın edılen 1500 cıvarındakı delegenın otellerını ayırtmış, bılımsel programı dıkkatle hazırlamış ve bıldırı ozetlerı kıtabını baskıya vermıştık Toplantıdan 7 hafta once Avrupa Immunolojı Derneklerı Federasyonu'nun Yurutme Kurulu toplantısı ıçın anı olarak Budapeşte Türkiye'ye tepki ve boykot tehdidi ye çağrıldım istanbul kongresı ıptal edılmek ıstenıyordu Fransız immunolo|l Derneği, Avrupa Federasyonu'na başvurarak ınsan haklarının çığnendığı askeri yonetım altındakı bır ulkede bılımsel kongre duzenlemenın o rejımı onaylamak anlamına geleceğınden, bundan vazgeçılmesını önermıştı (2) Bundan başka Fransız lmmunolo]i Derneği uyelerı arasında istanbul Unıversıtesı'nın Ermenı soykınmı ıddıalarına karşı yayımladığı bır bıldırı de tartışma konusu olmuştu Marsılya'dakı bır Immunolojı Enstıtusu bır kampanya başlatmış ve baskı altında polıtık bıldırıler yayımlayan bır unıversıtenın ev sahıplığını kabul edemeyeceklerını savunmuştu Budapeşte'de bana, o zamana kadar adını hıç duymadığım Turkıye'de tutuklu bır fızık profesorunun durumu, unıversıtenın yukarıda sozu geçen bıldırıyı hangı baskılar altında yayımladığı, ımmunolojı derneğının unıversıte ıle ılışkılerı, hukumetın kongreye katkısı hakkında 4 saat soru soruldu Kongre ıptal edılseydı, o zamana kadar yaptığımız 10 000 000 TL cıvarındakı masrafı odeme olanağımız yoktu Immunolojı Derneği 1974'te kurulmuş yenı bır dernektı, ımmunolojı bılım dalı yenı olduğu ıçın uye sayımız sadece 96 ıd. ve uye aıdatı yılda 1200 TL ıdı Sonunda oylama yapıldı ve Ingılız ve Israıllı delegelerın oyları ıle kongre ıptalden kurtuldu Mıç unutmam, Israil delegesinin goruşu şu ıdı Bır devletın şeklı ve ıç sorunları sadece o toplumu ılgılendırır ingiliz delegesl ise "faır play"e ınanıyor ve İstanbul kongresının ıptalını adaletlı bulmuyordu 4 yıl once kararlaştırılmış bır kongrenın yer alacağı memlekette rejım değışmışse, bundan o ulkenın bılım adamları sorumlu tutulamaz dıyordu Ortak kararlarımızın sonuçlarına beraberce katlanmalıyız, Turk Immunolojı Derneği kongre ıptalının manevı ve maddı sonuçlarına tek başına katlanmamalıdır dıyordu Bu toplantıdan bız Turk Immunolojı Derneği ıdarecılerı pek çok şey oğrendık Her şeyden once immunolojl (bağışıklık bilimt) gibi çok akademik bır konu bıle toplumsal olaylardan soyutlanamaz. Modern bılım adamı artık fıldışı kulesınde oturmuyor, toplumsal olayların ortasında etkınlığını kullanıyor Bır kongreye katılmak bıle sorumluluk yukleyen bır davranış Bunu duşunmek, tartmak ve karar vermek gerekıyor Acaba başka etkenler yok mu ıdı' 4 Avrupa Immu Kongrenin kazandırdığı Sonunda 5 Avrupa immunolojı Kongresı 14 Hazıran 1982'de Istanbul'da toplandı Avrupa'dan beklenen 1500 delege yerıne 800 delege geldı Fransız ve iskandınav immünologlarının çoğunluğu toplantıya gelmedı Son anda bılımsel programda onemlı değışıklıkler yapılarak gelmeyenlerın yerıne başkaları getınldı, program aksamadı Butun olumsuz koşullara rağmen başarılı bır kongre oldu Bu kongre bıze ne kazandırdı' Her şeyden once genç ımmunolog arkadaşlarımız sadece kıtap ve tıbbı dergılerdekı yazılarından tanıdıkları bır çok buyuk ımmunoloğu tanımak ve konuşmalarını ızlemek fırsatını buldu Çağdaş ımmunolojının sorunlarını yakından gördu, kendı sorunlarını çözmek ıçın yenı yollar oğrendı Bılımsel ve ınsancıl ılışkıler kurdu Bu çağdaşlaşma Turkıye'de ımmunolojının gelışmesıne guzel bır durtu olabılırdı, fakat unıversıtelerımızın bugunku durumu bu fılızın yeşermesıne olanak vermedı Eğer boykot tam gerçeklesseydı amacına ulaşmış sayılabılır mı ıdı' Bu şokla bılınçlenen Turk bılım adamları ve unıversıtelılerı ulkemızde daha ozgur ve daha adıl bır toplum duzenı ıçın bırleşır ve ağırlıklarını koyar mı ıdı? Bu bılınçlenme uzun vadede bu amaca katkıda bulunabılırdı Kısa vadede ıse boykotun haksız yönlennın acılaştırdığı Turk ımmunologları, kurulu duzende de etkın olamamanın verdığı çaresızlık hıssı ıle busbutun yalnızlığa ıtılırdı Bılım adamı, her sorunu butun yönlerı ıte ırdelemeden karar vermeyen ınsan olarak tanımlanabılır Akademik boykot gıbı çok etkın bır aracı, kısa ve uzun vadelı etkılerı ve nıhaı amacı kesın olarak belırlenmeden uygulamaya koymaması da bu tutumun gostergelerınden bırıdır Bu tutum bazı çevrelerde kararlılık eksıklığı ve eylem çekıngenlığı olarak yorumlanmaktadır Şurası da unutulmamalıdır kı, bazı konuların serbestçe tartışılması eylemden daha az yıkıcıdır ve çoğu zaman amaca varmada onun kadar etkın olabılmektedır LJ Kaynaklar. 1. New Engl J Med 316 1022. 1987 2. Immunol. Today 3: 82, 1982 Kafa travması geçiren hastalar uç grupta ıncelenmekte Blrlnci gruptaki hastalarda sağ beyın yarım kuresı hasar görmuştur ve buna bağlı olarak norolojık ve psıkopatolojık bulgular vardır Koordınasyon bozukluğu, vucudun sol yarısında duyu kaybı, davranış bozukluklan, cevrede olup bıtenlere karşı bır ılgısızlık gıbı lkinci grup hastaların sol beyın yarım kurelerı hasar görmuştur, bu hastalarda da vucudun sağ yarısında duyu kaybı, anksıyete ve depresyon gıbı ruhsal durum bozukluklan gorulmektedır Uçuncü grup hastaların ıse her ıkı beyın yarıkuresınde hasar vardır ve her ıkı vucut yarılarında karışık klınık bulgular soz konusudur Uç gruptaki hastaların hepsınde gorulen ortak ozellıkler de şunlardır Baş ağrısı, sersemlik, baş donmesl, halsizllk, huzursuzluk, güçsuzluk. Bu yakınmaların hepsıne bırden tıpta ' Astenık durum' denıyor Helyumneon lazer ışınları ıle tedavıde, ışınlar hasta derısı uzerındekı aktıf lokomotor alanlar uzerınde uygulanıyor Her alan uzerıne otuz sanıye olmak uzere toplam olarak dort dakıka ışın uygulanması yapılıyor Uygulama 1215 gun surmekte, yanı sıra hastalara ılaç tedavisi de verılmekte Kontrol grubundakı hastalara ıse sadece ılaç tedavisi uygulanmakta Sonuçta, ılaç tedavısıyle bırlıkte lazer ışınları uygulanan hasta grubunda, sadece ılaç alan gruptaki hastalara oranla daha belırgın bır duzelme gozlendı Hem ılaç alan hem de lazer ışını uygulanan gruptaki lyıleşme yuzdesı %81 ıken sadece ılaç alan grupta bu oran %20'de kaldı Böylece lazer ışınlarının astenık durumun tedavısınde önemlı rol oynadığı sonucuna varıldı Herhangı bır nedenle beynın sol ya da sağ yarıkuresındekı hasar, lazer ışınlarıyla tedavi edılebılmekteydı Sol yarıkürelerınde hasar olan hastaların deprasyon ve anksıyetelerınde de lazer terapısıyle duzelme göruldu Beyın hasarlarında lazer ışınlarının teda vl edıcı mekanızması henuz tam olarak bılınmemekte Bu konu halen araştırılmakta Ancak şurası bır gerçek kı kafa travmaları sonucu meydana gelen beyın hasarları ve bu hasara bağlı olarak gorulen klınık belırtıler, lazer ışın terapısıyle, bılınen klasık tedavıye oranla daha yuksek oranda tedavi edılebıl mekte Klınık gıdış ve ıdaresı oldukça kotu olan bu hastalarda, lazeı ışın terapısı umıt verıcı gorunmektedır (Scıence1988/2)