Katalog

B İ L İ M D Ü N Y A S I N D A N K I S A K I S A rını araştırmaya ve ıncelemeye başlayacak ve evlerınde yenı evrenler yaratmanın yollarını aramaya başlayacaklardır Kuvantuın kozmolojısı hıçbır şeyden yalnız bir tek evren değıl, bırçok evrenler yaratmanın olanağını sunmaktadır Evrenler karmaşık bır şekılde bırbırlerıne bağlı olabılırler, fakat eskı evrenlerın boşluğunda yenı evrenler doğdukça ortaya karmaşık ve çok boyutlu bır köpuk çıkacaktır Bızım evrenımızde dığer bır kabarcıktan ayrılan bır uzayzaman kesımı olabılır Kabarcıklar bırbırlerıyle hıçbır zaman bağlantı kuramayabılırler ve hepsının çok değışık ozellıklerı de olması mumkundur Prınceton'da astrofızıkçı olan Rlchard Gott'un çızdığı senaryoda değışık evrenler bırbırlerıyle ılışkı kurabılmektedırler, sonuç çoğu kez buyuk bır felakettırGott genışleme olayını abartmıştır Çok kısa bır an suren bır şışme yerıne, Gott, evrenımızı sonsuz bır genışleme denızıne batmış olarak görmektedır Bu genış "superuzay" her zaman ıçın buyuk bır şışme durumunda olmuş ve olacaktır Bu göruşun en ılgınç yanı 1917'de, astronom VVİIIem de Sitter'ın, Einstein'ın bu tur genışlemelerı açıklayan genel gorecelık kuramı denklemlerıne bır çözum bulduğu sırada ortaya konmuş olmasıdır Ne var kı, gözlenen evren böylesıne delıce bır hızla genışlemıyor ve "de Sıtter" uzayını açıklayan denklemler, kuramcılar arasında 70 yıldır buyuk rağbet görmedı leyen delıkten, yollarına çıkan her galaksıyı sılıp supurerek, evrenımıze doluşacaktır Yıne de bu senaryo yuzunden u/kusuz kalmaya değmez çunku, Gott ve meslektaşı Thomas Statler bır kabarcığın, "de Sıtter uzayında" dığer bır kabarcığın ıçıne karışıp onunla bırleşmesı olayının sadece 10500 yılda bır kez gerçekleşeceğını hesaplamışlar Metaflzlkçller ve bilim kurgu hayranları ise, olaydan kendılerıne çok cazıp noktalar bulacaklardır Bu bılım adamlarının söz ettıklerı kabarcıklar bırbırlerınden çok farklı olabılır Aynı şey Guth'un kabarcıkları ıçın de geçerlıdır Her ıkı durumda da, şışmenın sonunda doğadakı dört kuvvet arasındakı sımetrı bozulacaktır ve bu bozulmanın her kabarcık ıçınde aynı şekılde olup olmayacağı hakkında hıçbır verı yoktur Bazı kabarcıklarda guçlerın bızım evrenımızdekınden değışık kuvvetlerı olacaktır, gerçekten temel kuvvetlerın sayısı, bızım bıldığımız dort yerıne, uç, beş ya da bambaşka bır sayı olabılır Yıne de bazı şeyler, her zaman aynı olmalıdır Boşluk dalgalanmalarının oluşmasına olanak tanıyan kuvantum kuralları, yanı doğanın tabıatında var olan belırsızlığı, evrensel, yanı sadece bızım evrenımızde değıl, tum evrenlerde geçerlı olmalıdır Çekım gucu yıne cısımlerı bır araya getırmeye etkılı olmalı ve duzensızlık her evrende artmalıdır Bu 'evrenseller" çerçevesı ıçınde bıle, bırçok dunyanın var olabılme olanağı vardır Çekım gucu G'nın değerı nıçın başka yerlerde de, bızım evrenımız dekının aynı olsun? Bunun yanıtı yok Fızıkçıler bu değerın bırtakım (bılınmeyen) ana ılketerden turemış temel bır gerçek olduğuna ınanmayı yeğlıyorlarsa da, bunun doğru olduğunu kesın olaıak söylemenın pek ımkânı yok G, yaradılış anında kendılığınden ortaya çıkan bır sayı gıbı gorunuyor ve duştuğumuz zaman yere ne denlı şıddetle çarpacağımızı belırtmekte yararlı oluyor Tumor araştırmasında yeni adım: Robotlar Şimdiye dek bilinenın tersıne, ınsanın slndirim sistemınde nişasta parçalayan enzimler o denlı fazlaydı kı, nişasta pratıkte derhal monosakkarıdlere parçalanıyor ve kana karışıyordu Patates (nişasta ıçerır) yenılmesıyle saf bır glıkoz şerbetı ıçılmesı arasında kan şekerı duzeyını yukseltme yönunden aynı etkı söz konusuydu Çiğ nişasta ıle kan duzeyı yükselmıyordu Pışmiş pırınç de kan şekerini fazla yükseltmıyordu Mısırve buğday ekmeğı kan şekerini pırınçten daha fazla arttırmaktaydı Laktoz ve fruktoz, kan şekerı uzerınde hıç etkılı olmuyor, sakaroz ıse çok az bır etkı gösterıyordu! Glıkoz dışında yalnızca maltoz, hızlı bir hiperglisemı oluşturuyordu Baklagıller, kan şekerinde tahılların neden olduğu artışın ancak yarısına neden oluyordu Dondurma deneyının ortaya çıkardığı önernlı bır gerçek, süt ürünlerinin şeker emlllmlnl frenlemeslydi. Buna karşın ekmek ve peynır kan şekerini daha çok yukseltıyor, ama ekmek ve fasulyenın bırlıkte yenılmesı ters etkı yapıyordu Bılınenleri tersyüz eden bu beklenmedık gelişmelerın ışığında, şeker hastalarına yapılan beslenme önerılerının yenıden gözden geçırılmesı gerekecektı (İ.Mr Scienca 220) Çekim gücünün rolü Çekım gucu değışmezı G'nın değışık yerlerde olduğu evrenler duşleyebılırız Orneğın bızımkıne benzer, fakat G'nın değerının çok daha kuçuk olduğu bır evrende koşullar surduğumuz tarzda bır yaşam ıçın hıç de uygun olmayacaktır Evrenımızde yıldız ve galaksılerın ve hatta bız ınsanların oluşabılmemızın nedenı, çekım gucunun evren sureklı genışlese de toz ve gaz bulutlarım tutacak kadar guçlu olmasıdır G bıraz daha kuçuk olsa, evrenımız soğuk gazla dolacak, evren genışledıkçe bulutlar daha da seyrelecek ve hıçbır yaşam ızı olmayacaktı G bıraz daha buyuk olsaydı, çekım gucu etrafındakı cısımlerı bır arada tutabılmek ıçın çok fazla gelecektı Yıldızlar, çekım gucu etkısıyle ezılmekten kendılerını korumak ıçın ıçlerındekı nukleer yakıtı çılgınlar gıbı yakan, kuçuk ve sımsıcak bırer futbol topu gorunumunde olacaktı Ve bır yıldızın tum yaşam suresı, bızım zamanımızla bırkaç haftayı geçmeyecektı Bu kadar kısa bır sure ıçınde, bu ufacık gezegenlerde evrımın akıllı yaşama ulaşma zamanı tabıı kı olamazdı Ve böylece Arthur C. Clarke ve evrenımızın, yaşamın ortaya çıkabılmesı ıçın sahıp olduğu ıdeal koşullar uzerınde kafa yoran dlğer kozmoloııstlerın dunyasına gerı gelıyoruz Eğer sonsuz şekıl ve sayıda evren mevcutsa, o zaman her şey mumkundur Yaşamın meydana gelebılmesı ıçın çekim gucunun yetersız kaldığı çok sayıda evrenın yanı sıra, bır şeylerın yolunda gıtmedığı bırçok başka evren de olacaktır Var oluşumuz blr sır değlldir ve bızı çevreleyen evrendekı koşulların aynılarına veya çok benzerlerıne sahıp sonsuz sayıda kabarcık olma olasılığı da çok fazladır (New Scientist, 2.6.88) obotu gelıştıren Japon arâştırmacılar başka yollarlatanımlanmasıolanaksız göğus tumörlerının bu aygıt sayesındekolaylıklaortayaçıkarılabıleceğını ılerı suruyor VVaseda Unıversıtesı'nden lchiro Kato, aygıtı gelıştıren grubu yonetıyor ResımdeKato Tokyo'dayapılanbırgösterı sırasında, bır manken göğsu uzerınde yapılan denemeyı ızlıyor lchiro Katoen yeteneklı doktorların bıle 5 mm çapından kuçuktumörlerı belırlemede guçlukçektiğını,yenırobotunıse3mm çapında tumörlerı bıle ortaya çıkarabılecek guçte olduğunu belirtıyor Robotun, her bırı basınç alıcıları taşıyan dörtadet kolu var Bu alıcılarsayesınde, kanserlı dokuları sağlıkü dokulardan ayırt edebılıyorlar (B.S.) R (TNF) Kanser Tedavisinde Deneniyor De sitter uzayı Gott de Sıtter, uzayını bır kapta kaynayan suya benzetırGenışlemeye uygun yuksek yoğunlukta ve çok sıcak "de Sıtter uzayı", tıpkı kaynayan sudakı buhar kabarcıklarına benzer, daha az ypğunlukta, kabarcıklar oluşturma durumundadır Bu kabarcıkların bırının ıçınden bakış aynen bı zım evrenımızden bakmaya benzer Bır şışme anı ve onu izleyen, daha duşuk bır yoğunlukta, daha yavaş ve sureklı bır genışleme "De Sıtter uzayı" her zaman ıçın buyuk bır şışme ıçınde olduğundan, kabarcıklar arasında, yenı kabarcıkların oluşabıleceğı çok daha fazla yer olacaktır Fakat yenı kabarcıklar gelışıguzel bır şekılde oluştuklarından, yenı bır kabarcığın bızım evrenımızın hemen yambaşında buyume ve bızım ıçımıze doğru genışleme olasakğı çok kuçuk de olsa her zaman ıçın vardır Sonuçta ne olacağı ıse yenı kabarcığın oluşumundan ne kadar sonra bızım evrenimıze gırdığıne bağlı olacaktır Yaşlı ve buyuk bır kabarcık bızımkıyle farkına bıle *• varılmadan karışıp bırleşebılır Fakat kuçuk, sıcak ve şıddetle genışleyen bır kabarcık buyuk bır karmaşaya neden olacaktır Evrende bır delık açılacak ve Bıg Bang'e ozgu enerjıye sahıp radyasyon ve parçacıklar, uzaydakı bu duımadan genış Nişasta emilimi ve yıkılan batıl inanç Çin'de bitki Süt ürünlerinin şeker emilimini frenlediği korunması anlaşılınca, şeker hastaları içln beslenme C önerilerlnln değişmesi gündeme geldl. İTERATUR Ayhk Tıp Çevırı Dergı sı'nde yer alan BRITISH MEDIGAL JOURNAL kaynaklı bır yazıya göre TNF adlı proteının doğrudan tumör ıçıne verllmesı, hastaların % 40 kadarında yaşam suresını uzatmakta Ancak yıne kımı çalışmalara göre bu tedavıye yanıt oranı sadece % 5 cıvarında kalıyor Tumör nekroz faktörunun, gamma ınterferon ve ınterlökın gıbı sıtokınler grubuna dahıl dığer maddelerle bırlıkte venlmesı, tedavının etkınhğını arttırabılecek Tumör nekroz faktöru adındakı sıtokın normalde vucutta bakterı ınfeksıyonları sonrasında uretılıyor ve tumöre verıldığınde ıse kanser hucrelerını ölduruyor D L N işasta molekülü, tek tek şeker moleküllennın (monosakkaridler) yan yana gelmesınden oluşan uzunca bir zıncırı andıran yapıdadır Monosakkaridler vücuda alındıktan sonra kolayca kana karışır Nişasta molekülü ıse emilmeden önce monosakkarıd bırımlerıne parçalanmalıdır Bunun ıçın zamana gerek vardır (ılk yanlış çıkarım) Bu nedenle nışasta, şeker hastaları için daha elverışlıdır, çünkü şeker metabolizmasını birden ağır bır yük altında bırakmaz (ıkınci ve daha tehlikelı bır yanlış çıkarım) Colorado Unıversıtesı'nden P. Crapo, koca bir kulah dondurmanın kan şekerini yüksertmediğlnı görünce şaşırmıştı Buna karşın patates, buğday ekmeğı veya kepek ekmeğı yendıkten sonra şeker düzeyi yukarı doğru fırlıyordu. Bu şaşırtıcı olayın farkedilmesınden sonra başlatılan bır araştırma, bılım dünyasında yıllardır egemen olan blr batıl Inancı kökünden yıktı. ın Halk Cumhurıyetı'nde tarım alanlarının zararlılardan korunması öncelıkle kımyasal yöntemlere dayanıyor # Tarım alanlarının her bır hektarı ıçın yılda 7 5 kg'lık tarım ılacı kullanılmakta Çın'de gunumuzde tarım ılacı kullanılmakta Çin'de gunumuzde tarım ılacı ureten yaklaşık 350 fabrıka mevcut Bunların urettığı ı'aç çeşıdı ıse 150 dolayında Ancak tarım ılaçlarının buyuk bır bölumu doğal maddelerden elde edılmekte Bu arada sentetık maddelerın uretımıne ılışkın yenı ve buyuk olçeklı tesıslerın yapımına devam edılıyor Tek başına kımyasal korumanın tarımda bır çözum olmadığını Çınlıler de ıdrak etmış durumda Oırençlı zararlıların ortaya çıkması ve ılaçların çevreyı kırletmesı karşısında Çınlıler DDT ve Heksaklorobenzen gıbı ılaçların kullanımını bırakmaya yönelıyorlar Yıne de halen bu maddeler Çin'de kullanılan tarım ılaçlarının yarıya yakın bölumunu oluşturuyor Kımyasal önlemlerın yanısıra, bıyolojik koruma yöntemlerı Çin'de gıderek daha fazla önem kazanıyor Bunun bır sonucu olarak gunumuzde Çin'de toplam tarım aldnının % 9'unu oluşturan 8 5 mılyon hektarlık arazı bıyolojık yöntemlerle bıtkı zararlılanna karşı korunur (I. M. PİP, 27)