Katalog

KALITIMBİLİM TUS TARTIŞMAS I Referans yayınları belirlenmeli O Baştarafı 1. aayfada verilen birtakım DNA parçalarının da eklenmesi gerekebilir. Bu güçlendiriciler sayesinde bir genin kopyalanma işlemi ve dolayısıyla üretlmi blnlerce defa arttırılabiliyor. Genetik uzmanlarının kafasındaki bir sürü "şayet" ve "ama"ya karşın Kaliforniya ekibine üniversitenin etik komisyonu yeşil ışık yakmış. insanlarda gen tedavisiyle ilgili klinik çalışmalar başlama aşamasında. sıralandığı bir anslklopedl durumuna getlrilecek olsaydı ortaya her biri 500 sayfahk 2000 ciltlik dev bir külllyat çıkardı. Blrçok molekülsel biyoloji uzmanı böyle bir ansiklopedinin yüzyılımızın sonuna değin tamamlanacağı görüşünde. Strassbourglu moleküler biyolog Prof. Chambon "Le Monde" gazetesine verdiği bir demeçte, bu iş için 1000 adet bilimadamının 30 yıl süreyle gen sırlarını çözmek için uğraşması gerekeceglni söylüyor. işin bu sürede tamamlanması için bilim adamlarının haftada 39 saat çalışmaları gerekiyor. Yıllık izlnleri ise sadece 32 gün. Insanın kalıtsal bilgisinin bir kitap gibi okunur duruma gelmesinden sonra elbette bu kitap üzerinde kimi "düzeltmeler" yapmak isteyenler de çıkacaktır. Bu noktada "tedavi" sözcüğünün anlamı da oldukça zorlanacaktır. Birkaç yıl önce sıçanlardaki büyüme hormonunun yapımından sorumlu genin aktarılmasıyla dev fareler elde edilmesi gibi, insanda da birtakım oynamalarla yeni "Frankenstein"ların zuhur etmesi daha şimdiden korkutucu bir olasılık sayılır. Kuşkusuz daha uzun süre böylesi teknlklerle üretilen çok zeki ya da çok güçlü hemcinslerimiz yalnızca birer bilim kurgu kahramanı olarak kalacak. ü Sınavlarda, aynı sorunun blrden fazla seçeneği olmamalı. zellikle şunu beürtelim, şu anda uygulanan sınav biçiminin bugüne kadar denenenler içinde en adili olduğu kanısındayız. Amacımız tekrar eski sisteme dönüleceği söylentilerinin dolaştığı şu sıralarda, merkezi sis^emi karalamak değil. Aksine olumsuz yönlerini eleştirerek sistemin gelişmesine V9 amacına ulaşabilmesine katkıda bulunmaktır. Bizce öncelikle çözüm getirilmesi gereken sorun TUS için referans yayınların belirlenmesidir. Bütün dünyada yapılmakta olan tıp bilgisini ölçmeye yönelik birçok sınavda (ECFMG'de olduğu gibi) tıp çevrelerince kabul edilmiş referans yayınlar saptanmaktadır Bu konu T.T.B. tarafından ÖSYM Başkanlığı'na bir yazı ile blldirilmiştir. ÖSYM'nin verdiği resmi yanıtta ve basına yapılan çeşitli açıklamalarda ÖSYM'ce hazırlanan sorularda yanıtların tek olduğu ve soruların hazırlanmasında izlenen yöntemin, değişik yanıtların doğru olması ihtimalini hemen hemen sıfıra indirdiği, ayrıca bu düzeydeki sınavların tek tip kitaplara dayandırılmasının doğru olmadığının düşünüldüğu ve tıp müspet bir bilim olduğu için tek konuda tek doğrunun olacağı ileri sürülmüştür. Burada hemen nisan 1988 TUS'tan bir örnek vermek istiyoruz. Bu sınavda (metastaz yapmamış follüküler tiroid canlı bir hastada uygulanacak cerrahi yöntem) sorulmuştur. Soruya çeşitli kaynaklara göre birden fazla yanıt verilebilir. Çünkü follüküler tiroid ca'nın cerrahi sağaltımı üzerine farklı kliniklerin farklı çalışmaları mevcuttur. Örneğin Ünal Değerll'nin Genel Cerahi kitabının 425'inci sayfasında follüküler ca'da isthmusu da içine alan lobektomi önerilmekte, Prof. Aydoğan Özek'in edıtorluğünu yaptığı Iç Hastalıkları kitabında ise isthmusu içine alan lobektomi ± regionel lenf disseksiyonu ve total tiroidektomi önerilmektedir. ÖSYM tarafından yapılan açıklamaların ciddiyetten uzaklığı tüm tıp çevrelerinin tepkisini çekecek niteliktedir. ÖSYM, tıbbın pozitif bir bilim olduğunu, tek bir doğru içermesi gerektiğini savunurken nedense birçok konuda bilımsel çalışmaların hâlâ sürdürüldüğünü, bugün fakülteler arası ekol farklılığı bir yana, aynı fakültede, aynı anabılim dalında çalışan iki öğretim görevlisi arasında bile görüş farklılığı olabileceğini göz ardı etmiştir. Biz tıp doktorları olarak bılıyoruz kı bugün bir hastalığın sağaltımı konusunda Önerilmiş blrden fazla yöntem olabllir, bu yöntemlerden herhangi biriyle sağaltım yapılabilir. Bu arada bir fakültenin tercih ettiği yöntem, diğer fakülte tarafından tercih edilmeyebilir. Yukarıda açıklamaya çalıştığımız şekilde, çeşitli kaynaklardan sınava çalışan tıp doktorları, her bırının bılımsellıği kabul edilmiş olduğu halde yalnızca ekoller değişik olduğu için, biri diğerine tercih edilen çeşitli doğrularla karşılaşacaklardır. Tıbbın araştırmaya yönelik bir bilim dalı olduğu gerçeğinden yola çıkarak birçok kaynaktan çalışmak gerektigine zaten inanıyoruz. Ama bu gerçek, soruların hazırlanması aşamasında da göz önünde bulundurulmalı, en azından sınava girenler aynı soruda birden fazla doğru kabul edilen seçenekle karşılaşmamalıdır. Sonuç olarak, bütün bu noktalar göz önünde bulundurularak TUS soruları daha özenli, bilimsel bilgi ve test tekniği açısından hata içermeyecek şekilde hazırlanmalıdır. Uzun vadede sağlıklı bir çözüme ulaşmak içinse, T.T.B., üniversiteler, S.S.Y.B. temsilcilerinden oluşacak bir üst kurulun, öncelikle sorunu tüm yönleriyle ve her kesimin görüşlerini ele alarak değerlendirmesi yararlı olacaktır. 1 "Gen" gizinln çözümü Günümüzde kalıtımbilimciler yaklaşık 3000 kalıtsal hastalığın varlığını biliyorlar. Bunların 50 kadarında mevcut hata rnolekülsel düzeyde açıklanmış. Bugün için insan genlerinin küçük bir yüzdesinde DNA'nın kalıtım molekülü zincirindeki baz yapı taşlarının sırası deşifre edilmiş durumda. Bir gendeki küçük bozuklukların saptanması için önce söz konusu deşifre işleminin yapılması gerekll; bilgi dizislndeki hatanın bulunması İçin önce bir genin içindeki doğru baz sırasının bilinmesi gerekiyor. Insanın genetik "kitaplığı" altı milyardan az olmayan baz yapı taşından oluşmakta. Insanın kalıtsal bilgisi içinde söz konusu baz dizinln her bazı bir harfle gösterilerek Sağlıklı gen Oen taşryıcısı olan mtm/lrüse sağlıklı eklenmeal Sağlıklı genl k^ran retrcvirüsler Komlk JUğlnln haatadan ahnmast Sağlıklı gen eklenmla kök hOcmleri kalıtsal blkjlleriyle blrilkte aağlıkh Insan genknl de kOk hucmlerin Içine sokuyor Q A O yılında Ingilizce öğretime T O v l başlayan Istanbul Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesı'nin 1988 yılındaki sınavlarını vererek intern'lük yapma hakkını kazanan bir öğrencisiyim. Uzun bir süredir derginizde yayımlanan TUS tartışmasında H.Ü. Tıp Fakültesi'nden St|. Dr. Arzu Kılıç arkadaşımızın yazısı TUS şınavının getirdigi tartışmalann ötesinde, HÜTF eğitim sistemini özetleyerek başarılarını çok disiplinli çalışmaya ve onjınal tıp yayınlarını izleyebilmeye dayandırarak konuya yeni bir boyut getırdi. Ne mutlu size, şu anda Türkiye'mizin olanakları en fazla ve başarısı bilinen bir eğitim kurumunda eğıtım görmektesıniz. Bugünlerde tıp eğitimi gören her oğrencinin zorlu hedefi olan ihtisas sınavı ve sınav yöntemi Türkiye'de tıp fakülteleri arasındaki eğitlm ve verim konusunu yeniden gündeme getirmiştir. Bir yanda en başarılı fakülte mezunları % 37'lik bir başarı le birinci sırayı alırken, öte yanda % 2'lik başarı ve 23 klinik ortalama puanı ile bir başka fakültemız.. öncelikle bu farkı doğuran nedenleri araştırmak daha doğru olmaz mr? Yoksa bu farkın oluşmasındakı yegâne neden, sizin 650 puan alarak girmeniz ve bir kapasite farkı yaratma çalışmanız mı? Acaba sıralamalarda gerilerde kalıp ve mezunlarının % 10'unun bile ihtisas hakkı elde edemediği bu fakültelerde bu genç tıp doktorları hiç mi çalışmıyorlar, kitap takip etmiyorlar? Ben, Türkiye'de en son kurulan tıp fakültelerinden birinde sizin gibi ingilizce eğitim gormekteyim. 5 yıl içinde Istanbul'da çağdaş tıbbın gerektirdiği tüm olanaklara sahip olan tam kapasiteli bir eğitim hastanesi ve öğretim üyeleri ile bir kurum meydana getirildi. Ben 30 kışılık bir dönemımle gerçekten konumuzda şanslı olduğuma ınanıyorum; çünkü her turlü pratik ve teorik eğitimimiz gereğince verikü. Ama acaba Anadolu'da bir kentte olsa idim, bu süre içinde bunları söyleyebilir miydim? Demek istediğim, lnde« Medipus karıştırıp textbook okuyarak bu sorunllrın çözümlenemeyeceğı ve kendınizde gördüğünü.» üstünlük kompleksinin (bunun tıp dilindekı karşıtını bilirsiniz) HÜTF mensubu bir doktor adayına yakışmadığı. Ayrıca Ankara çıkışlı soru ağırlıklı bir sınavda % 37 başarı İle 52 puanlık ortalama sız de takdır edorsınız pek yüksek değil (ARCO serisi her şeyi halletmiyor galiba..) Yanılırsam bağışlayın, ama sanırım HÜTF dönem 5'te staj sınavlarında yazılı yapılmamakta. Son olarak tıp fakültesine girip tıp doktoru olma bilincine ulaşan bir insanın derse katılma özgürlüğü kendine saklıdır ve 450 kişi ile bırlıkte bir salonda ders dinlemenin verimi tartışma götürür. Keşke tüm hekim adayları sizinle aynı olanaklara sahip olabilselerdi... Eşitsizlikler kimin suçu? izmir Devlet Hastanesi Hızır Acll Heklmlerl in.Dr. A.MuratSaraç