Katalog

r R i nizması tam olarak belli olmamakla bırlıkte, şakaklara yerleştırılen elektrotlarla verılen çok kısa süreli ve düşük gerilimli akımın yarattığı "epılepsı" nöbetınin birkaç gün aralıkla 57 kez tekrarı intihar riski yüksek hastalarda hayat kurtarıcı olurken, ilaç ve konuşma tedavilerinden yararlanamayan hastaların % 95'inde 6 hatta ıçınde iyileştirici etki gösteriyor. Genel anestezi altında ve kas gevşetıcı ilaç verilerek uygulandığında olası bazı komplıkasyonlar ve ürkütücü duaımlar önlenmekte; geliştirilmiş aygıtlarla korrtrol edilebilen minimum akım, beynin dilenen bölgesineyönlendırilerek, hastaların başlıca yakınması olan unutkanhk da büyük ölçüde safdışı edilmektedir. Tedavide en çok kabul gören eklektik yaklaşım, hastanın durumunu değertendirerek ilaçları ve psikoterapiyi birlikte ve birbirini destekler tarzda kullanmak biçimınde. Böylece depresyonlan kontrol altına alınan ve iytleştınlen hastalarşanslı. Zira ABD istatıstiklerıne göre, psikıyatristler dışındakı doktorlara depresyonun fızıksel şıkâyetlenyle başvuran hastaların depresyonlannın % 5075 oranında "atlandığı" belirlenmiş. Diğer ülkelerde de benzer durumlar olması karşısında kurulan komiteler hekimlere yönelik geniş bireğitim kampanyası yürütüyorlar. pepresyonun tedavisi için elimizde bir "sihirii değnek" yok. Yinededepresyonlu kişilere büyük ölçüde yardımcı dunabiliyor. Bu yardımı elini uzartığındatutmak mümkünken, depresyonun acılarıyla boğuşmak, teslim olmak veya ölüme sürüklenmek, tutulan eli bırakıvermek yardımcı olabileceklere ağır geliyor. Uzatılan eli sıkı tutmaya hazır kişiler var, budahoş bir şey. D ında epey bir şey öğrenmıştır, ama hâlâ epresyondadır. Ona bir antidepresif ilaç erin, görün bakın, üç hafta spnra ne oluDr. Size mınnettar kalacaklır İlaç, size nejye gittiğinizi bulmakta yardımcı olmaz ya a boşanmanızın iyi olup olmayacağını bylemez. Ama içine kapanmış ve sinik, ne apacağını bilmez halde durmanızı önler eolaylaraakılcıbirşekildebakabilmenizi ağlar." Doktorlarınçoğunlukla "ilktercih" olarak ullandıklan duygu durumunu düzeltici andepresif ilaçlar etkinliklerini büyük ölçüde ipatlamış durumdalar (Ayrıntılı bitgi ıçin Dr. sat Göktepe'nin yazısı aydınlatıcı olacak). sdavideki aşikâr değerlerine karşılık, ilaçır pek çok soruya cevap getiremiyorlar. )zellikle psikomotor durgunluk ve hayattan evk almama belırtılerını düzeltmekte etkili lurken, hastaların gelişım süreçlennde dinememiş oidukları insanlararası ilişki biimlerini olusturmaya yardımcı olamıyor. ında konuşmak iki nedenleönem taşıyor. )uygularını kelimelerle ıfade edebilmek, üşüncelerini bir araya getirmek, depresif işiye sorunlara değışik bir gözle bakmayı ağlayabilir. Depresyonu klinik boyutlara aran kişiler için ise, psikoterapi sıkıntılarııin ardında yatan ve bilincine varamamış 'Idukları nedenlerte yüzJeşmeyı sağlayabir. Psikoterapinin amacı, kişilere hayatlarınla değiştirebilecekleri durumları değiştirlek ıçin güven sağlamak, değıştiremeyeekleri durumlarla da uzlaşmaya yöneltlek olarak özetlenebilir. Psikoterapi alanında kısa sürede hızlı etinlikgösteren.dahaçokşimdlyeyönelik jdaviler popülarite kazanıyoriar. Bu yönsmlerden birisi olan KognitH (Bilişsel) erapi hastaların kendileri hakkındaki lumsuz düşüncelerini ve ön yargılarını bir ısa vurma sürecinden geçirerek bunlan orîdan kaldırmayı hedefler. Kognıtif Terapiıin yaratıcısı olan ABD'li psikiyatrist Aaron leck, depresif kişilerin kafalarında adeta ıir "ruhsal süzgeç" bulunduğunu, bu süzlecin hayatlarındakı her olumlu yaşantıyı lözden sakladığını öne sürer Terapi bu üzgeci etkisizlestirmeyi amaçlar ve uygun lastalarda % 80 oranında başarılıdır (Bu onuyla ilgili bir yazı da ilerki sayılarda yer ılacak). nızda Konuşma tedavileri: Sorunlar hak Depresyonun sık rastlanan bazı belirtlleri Depresyonda Tedavi Doç. Dr. Esat Göktepe Marmara Ünlv. Itp Fak. Pmlklyatrl Ana Blllm Dalı • Üzüntüveumutsuzlukduyguları. • Uykusuzluk, erken uyanma. • intihar ve ölüm düşünceleri. • Huzursuzluk, rahatsızlık hissi. • Benliksaygısındaazalma.suçluluk duygusu. • Yorgunluk, güçsüzlük, anerjl azlığı. • Hayattan zevk almama. • Hlçbir tedaviyle geçmeyen kronlk ağrılar. Bir diğer yeni teknik ise, "kişilerarası arapi" adıyla anılan ve hastanın diğer kişisrte ilişkilerinde çıkan sorunlannı irdeleyen >ir yöntem. Temel varsayım, depresyonun nedeni ne olursa olsun kişilerarası ilişki3r bağlamında ortaya çıktıöıdır. Cullanılan tedavi yöntemleri içinde en dranatik görünümlü ve tartışmalı yöntem olan :KT, derin depresyonlar için etkili ve emin lir seçenek olmayı sürdürüyor. Etki meka D Elektro Konvülslf Tedavl (EKT): epresyon çağımızın en kolay tanı konulabilen ve bu gerçekleştirildiğinde en iyi tedavi edilebilen ruhsal hastalığıdır. Tedavi yaklaşımları da ilaç ve psikoterapi ağırlıklıdır. Tedaviyı kolaylaştıran ve yaygınlaştıran ilaçların etki mekanizmaları bilinmektedir. Bunlardan yet vs. gibi bir önlem gerektirmeksi; n 'lygulanan trisiklik antidepresiflerin sinır .tücrelerinin iletişimlerinin kurul jğu sinaps denilen aralıklara boşalan bıyojenik aminlerin (Serotonin, Norodrenolin, Dopamin, Asetilkolin) geri emilimini önledığı ve beraberinde bir diyet gerektiren Mono Amino Oksidoz inhıbitörlerinin ise bu aminlerin yıkımında rol oynayan enzımlere ket vurarak yıkımlarını önlediği ortaya konmuştur. Antidepresif ilaçlarla ılgilı olarak beyinde ve merkezi sinir sisteminin diğer bölümlerinde oluşan bütün değişiklikler ayrıntılarıyla bilinmemekle birlikte konu üstünde yüzlerce araştırma yapılmakta, mikro düzeydeki B& İNSÂN SAİIUMM.&U, lcfi<Bvu£Mfl\r/Q&fi olaylar incelenmektedir. Şurası kesin olarak biliniyor ki, insanın içinde bulunduğu ruhsal durum ve davranışlar, sinir hücreleri arasında iletinin sağlandığı sinapsta yer alan kimyasal olaylara bağlıdır. insan beynindeki 10 milyar sinir hücresi arasındaki sinopsların sayısı bu rakamın 1015 katıdır. Beynin değişik bölgelerınde, değişik biyonik aminler iletimi sağlamaktadır. Bu gerçekler, insan beyninin anlaşılmazlığına vs sırlarının kesin olarak ortaya konamayışına biraz ışık tutar. Kaldı kı, konumuz olan depresyon dışındaki ruhsal ve fiziksel hastahklardan ayrı olarak, yaşamımızı sürdürebilmemiz için beynimizin olusturduğu etkinliklerin toplamı çok büyük sayılara varır. Ant depresif ilaç verildiğinde bir çok hastayı ilacı düzenli kullanmaya ikna etmek sorun olmaktadır. Çünkü verilen Dmamı arka sayfada