Katalog

Tl P Genetik anne, biyolojikanı Dünya'da uygul&nmaya başlanan "yeni bebek üretme teknolojileri" sayeslnde klasik "normal anne" kavramından başka, yumurtanın sahibi olan "genetik anne", çocuğu doğuran "biyolojik anne" ve çocuğa bakan "sosyal anne" kavramları da ortaya çıktı. Ülkemizde, yenl tüp bebek yasası sadece evli karı kocanın yumurta ve spermasının, evln kadınına aşılanması yöntemine Izin veriyor. Nilgun CerrahoğluMadnd up bebek, dondurulmuş embrıyonlar, kıralık anneler, sunı ılhakla doğan çocuklar Kısacası "llmin" çocukları Batı ulkelerınde artık yavaş yavaş gunluk yaşamın bır parçası halıne gelıyor Öyle kı, Batıdakı dını ve sıyası kurumlar ıçınde bıle, artık yenı ureme teknıklerı (ya da yenı ureme teknolojileri) en çok polemık yaratan sosyal konular arasında yer alıyor Örneğın Vatıkan, "Karı koca içinde kalacak sunı ilhak yönteml dışında diğer tum ureme tekniklerini lanetlerken ", Avrupa Konseyı ıçınde kurulan bır komısyon, bu teknıklerle yaratılan "embrıyon"ların, kullanımı, tedavısı ve gen manıpulasyonuna ılışkın konuları ıncelıyor ve bıoetık alanına gıren bu konularda konulabılecek sınırları belırlemeye çalışıyor Ispanya'nın bu alandakı bır numaralı uzmanı Dr Santıago Oexeus ıle konuştuk Avrupa'dakı benzerlerı arasında 4 yerı ışgal eden Barselona'dakı Dexeus Klınığı'nde "tup bebek" programına gırmek ısteyen hastalar, en az ıkı ay sıra beklıyor 3 mılyonluk harcama gerektıren bu programda "mutlu son"a her 5 kadından ancak bırı ulaşabılıyor Dexeus'a göre ınsanların "evlat edınmek" yerıne bu kadar zahmete katlanmasının nedenı çocuklarıyla ne pahasına olursa olsun, bır "kan bağı" ıstemlerı • Siz ispanya'da ilk "tup bebeğln" babası olarak tanınıyorsunuz? Geçen yıl kaç "tup bebek" doğumu gerçekleşti kllnlğinlzde? Başarı oranımz nedir? Daha doğrusu bu yontemle hamile kalmayı deneyen kaç kadından kaçı amacına ulaşablliyor? Dexeus Bu khnıkte "tüp bebek" yontemıyle geçen yıl 50 kadın hamıle kaldı Toplam kaç kadın uzerınden olduğunu hatırlayamayacagım, ama başarı oranımız yuzde 22'dır Ve halen bu yıl ıçınde de "tup bebek" yoluyla hamıle kalan 50 hastamız var Ayrıca 3 hanım da önceden "dondurulmuş embrlyon"larla hamıle kaldı • Hangı durumlarda bu yöntemi tav8İye edıyorsunuz? Pex*>u3Oncelerı "tup bebek" programını uygulamaya başladığmızda, yıllarca çocukları olmamış çıftler Mekke'ye gıder gıbı buraya gelmeye başladı Oysa "tup bebek" teknığı, her derde deva bır teknık değıldır Ancak çok somut bazı durumlarda uygulanabılır Kadının tuplerı tıkalı olduğu zaman, sperm sayısı duşuk olduğu zaman, bağışıklık sorunu söz konusu olduğu zaman, servıkal bir sebep olduğu zaman ya da "nedenl bellrlenemeyen" durumlarda bu teknık denenebılır Bu son dört durumda önce sunı ılhakı denıyoruz. Bu yontemle de soruna bır cevap bulamazsak, ancak o zaman "tup bebek" teknığını uyguluyoruz Daha zıyade sonuç alma olasılığı yuksek hataları teşvık edıyoruz Bence orneğın 40 yaşını aşmış bır kadın bu programa gırmemelıdır • Bu yöntemln kadın için bir tehlıkesl var mı? DexeusEvet, çunku yumurtayı "laporr^copl" denılen bır mudahale ıle dışarı çıkartıyoruz Bu genel anestezı gerektırmektedır Oolayısıyla narkoz rıskı burada da soz konusudur Ancak şımdi gelistırılen yenı bır yontem uygulamaya başladık "Punction laporoscopi" adı verılen bu yontem anestezı gerektırmıyor, dolayısıyla rısk unsuru önemlı ölçude azalıyor • "Embrlyon" uzerinde yapılan araştırmalar hangi aşamada? Yumurta ve spermin ranim dışında birleştirllmesl "embrlyon" üzerlnde llglnç araştırma olanakları veriyor. Embriyon uzerinde araştırma yapıyor musunuz? DexeusEvet, sadece olu embrıyonıar uzerinde araştırma yapıyoruz Embrıyon mıkroskop altında ıncelenıyor, ana rahmıne transferı yapıldığında hucre çoğalması mumkun olmayacaksa, yanı embrıyon ölu ıse araştırmaya konu olabılıyor Ancak "bloetlk" ya da "genetik manıpulasyon" alanlarına gırebılecek tum araştırmalar kapsamlı bır denetım altında yapılmalıdır Bu alana bız henuz gırmedık • Embriyonlar uzerinde yapılan araştırmalann amacı nedir? DexeusBu araştırmalann başlıca ıkı yönde katkıları olabılır Örneğın kalıtımsal hastalıkların deşıfre edılmesınde soz konusu araştırmalann onemı var Ayrıca organların gerçek orıjınlerını keşfetmek çabası da ılgı çeken araştırma alanlarından bırını oluşturuvor Sonra bır de cenınde değısmoicra yol açabılec*»1' ıiari»' 6ÎKiıtııının denenmesı var Fakat embrıyonda bır kusur olması halınde bu araştırmalar çok guçleşıyor • Kalıtımsal hastalıklann, anormalliklerin ve cinslyetin tespıtı ıçin hatta "clonization a kadar uzanan bır alanda bu araştırmalara çok bel bağlayanlar da var. Slz bu yolda devam etmeye taraftar mısınız? OexeusBen ılke olarak butun bunlara karşıyım Ustelık Ispanyol ya saları da bu tıp çalışmaları yasaklıyor Fakat yasaların da otesınde bu yolda devam edılmesıne hıç taraftar degılım, çunku bu bızı sonu bellı olmayan dramatık seruvenlere surukleyebılır Bu seruvenın sonu bır hılkat garıbesı yaratmaya kadar gıdebılır • Sözünü ettlğlnlz bu "dramatlk ••ruvenlere" o kadar yakın mıyız? Tüp bebek "teknolojisinin" yarattığı yeni durum: T OexeusHayır Fakat gen manıpulasyonu normal olabılecek bır ınsanı anormal yapabılır Yanı bu tıp kazalar da olabılır Bu araştırmalarda sınır gen manıpulasyonuna gırmeyecek şekılde çızılmelıdrr Ve yaşama şansı olan hıçbır embrıyon yok edılmemelıdır Ancak şımdıkı halıyle bu sınırları belırleyen tek kıstas meslek ahlakı olmaktadır • Birkaç ay once Italya'da cinsiyeti önceden saptanan ilk bebek doğdu. Anladığım kadanyla siz bu uygulamaya da karşısınız? Dexeus Siz boyle bır uygulamanın erkekierı kadınlardan ustun tutan bır toplumda ne gıbı sonuçlar verebıleceğını duşunebılıyor musunuz? Sonra bu uygulamanın demografık etkılerı de olacaktır Ben "a la carte" (ısmarlama) bebeğe karşıyım Keşke olabılseydı Ama bu sadece bır hayal bızım ıçın Gozlerı mavı renk olsun, ya da falanca kalıtımsal hastalığı yok edılsın Işte bu "gen manipulasyonu'na glrer kı, ben buna karşıyım • Blraz da başka teknikletden söz edelim. Siz "rahım kıralamaya" ya da "kiralık anne" ye de karşısısınız. Neden? Dexeus Çok basıt Ekonomık çıkarlar ıçın rahmını bır başkasına kıralayan bır kadın vucudunu satmaktadır, bır yerde yanı bır anlamda fahışelıkten pek farklı bır şey değıldır bu Bunu para ıçın yapmayan bır kadının da 9 ay bır çocuğu karnında taşıdıktan sonra bu yavru Amenkalı Brooks aılesıntn sunı döllenme yoluyla oldukları Danıel ıçın 2 mılyon harcandı sahıp dan ayrılması çok guçtur • Şimdi bir de yumurtası olmaya bir kadının, başka bir kadının yumuı tasının transferiyle hamlle kalma; soz konusu Bu durumda galiba u tip anne ortaya çıkıyor "Genetik an ne", "biyolojik anne" ve "sosyal an ne". Teorık oiarak bır çocuğun gene tik, biyolojik ve sosyal anneleri fark Yeni ür ?