Katalog

RÖPORTAJ Matematik birincilerimiz Küba'da yarışıyor 6 kişilik öğrenci grubunu çalıştıran Doç. Dr. Semih Koray: "Ikincilik alırsak hayret etmem, bırinci olursak sorular denk düşmüş derim." Matematikte çok iyi olmalarına rağmen, gençlerin hiçbiri ünlversitede matematik okumak Istemiyor. Gimseli önal OHrppİyst Ekİbİ Gençleh yarışmaya hazırlayan Doç. Dr. Semih Koray, Prof. Oktay Ç>ilebi ve gençlerRehaTütüncü, Serdar Taşıran, Ozan Hafızoğulları, (oturanlar): Kemal Güal, Haluk Yılmaz ve Koray Karahan. (Fotoğraf: Şenol Erinç) Hazırlık aşamasında öğrenciye neler verildi? KORAY Biz burda matematiğe aykırı bir ış yapıyoruz aslında. Bu, normal bir matematik eğitiminden çok farklı. Burda önemli olan problemin deşifre edilmesı. Yani herhangi bir matematik araştırma sürecinde bu konuda uygulayacağımız yöntemlerle, olimpiyatta problem çözme konusunda uygulanan yöntemler aşağı yukarı birbirinin zıttı. Normal bir araştırma yaparken problemin formülasyonu ışın yarısı demek. Burda sıze hazır bir problem verıliyor. Sız onun nasıl kurulduğunu deşifre etmeye çalışıyorsunuz. Sürecın ters yönünde ama iki süreç birbiriyle ilişkılı. Bence bu eğitim değil, hakikaten antreman. Bu yıl yaptığınız çalışmalar yeterli oldu mu? KORAY Pek değil Biz daha önce olımpıyatlara katılan arkadaşların ünıversıteye gırış sınavlarından muaf tutulmalarını ve istedikleri yere gırebilmelerini talep ettık. Maalesef kabul edilmedığı ıçın bu ise hazırlık olarak kullanılabilecek zamanın önemli bir kısmını, arkadaşlar haklı olarak cıddı bir hazırlık için kullandılar. Bu olımpıyatlara hazırlığı aksatıyor. iki hazırlık birbirine engel. Bu bir problem. Üç yıldır siz neler öğrendiniz? KORAY Bir kere bu problemlerın bir kısmını çözmek ciddi olarak zor iş. Bazı öğrenciler 2x4.5 saatte bütün problemleri çözüyorlar. Fakat benim evde oturarak loplam 78 saat harcadığım problemler var. Öğrencilerle sizin aranızdaki bir fark nereden kaynaklamyor? Bu kadar zor sorular bu öğrenciler için çok ağır değil ml? KORAY Bu soruları yaşlı öğrencilere sormak daha ağır olabilır. Bu yaşlarda hakikaten 'dağları delme' ruhu var. O bu yaştakilere özgü bir şey. Bir soruya bakıp güzel bir çözümünü bulamazsam uğraşmak istemiyorum. Böyle soruları arkadaşlara veriyorum, biri mutlaka çözüyor. Burada olimpiyatlara benzer sınavlar yaptınız mı? KORAY Yaptık. Sonuçlar oldukça iyi. Son olimpiyatlarda çıkmış altı soruyu eşit sürelerde sorduk. Hatırladığım kadarıyla başarı oranı altıda üç. Aynı başarı orada da gösterilirse bu, Türkiye'nin geçen senelere göre en az 1015 derece sıralamada ilerleme yapmasını sağlar. Olimpiyatlarda başarının artması için neler önerllebilir? ÇELEBİ Olimpiyatlarda genellikle başarılı olan Amerika'da ilk eleme için 185 bin dolayında öğrenci kabul ediliyor. Son seçimde kalan 24 öğrenci bir askeri hava üssünde eğıtiliyor O 24 kışiyi başkanla tanıştırıyorlar. Bunlara para ödülleri veriliyor. Bunlar da iyi bir derece için itici güç oluyor Bu arkadaşlar İçin düşünülen itici bir güç var mı? ÇELEBİ Bizim düşünebildiğimiz tek şey yapabileceöımız şeylerı başarıyla tamamlamaktı. Özel ödül olarak TUBİTAK'ın bunlara sağlayacağı şey 2030 bin liralık bir odul. n Dünya Matematik Olimpiyatlan O lilerden Doç. Dr. Semih Koray bu yılki olimpiyatlarda takım tıralamasmda ciddi bir ıler'eme beklediklerini belirierek, önceki yıl 27., geçen yıl 30. olan Türk takımının bu yıl 10'lu bir sıraya yükselebileceğini söyledi. Koray, ikinciliğin Türk takımı için daha yakın bir derece olduğunu vurgulayarak, "ikincilik alırsak hayrete düşmem, birinci olursak 'hakikaten sorular denk düşmüş derim' diye düşünüyorum" dedi. Matematik DTÜ Matematik Bölümü'nde uzun süreli "kamp yaşamı" geçiren 6 kisilik Türk matematik ekibi, Küba'da yapılan Dünya Matematik Olimpiyatlarında yarışıyor. Ekibi hazırlayan görev koydederek, "Bundan sonrası için ümitlerimiz daha değişik" diye konujtu. bölümü Başkanı Prof. Oktay Çelebi ise bu yıl cok iyi bir hazırlık yaptıklannı Koray ve Çelebı olımpıyatlara katılan ekibin çalışmalarına yönelik sorularımızı şöyle yanıtladılar: Matematik olimpiyatlanna üç yıldır sürekli katılan Türk ekibini siz çalıştırıyorsunuz. Üçüncülük derecesi alınan ilk yıl nasıl bir hazırlık yapmıştınız? ÇELEBİ ilk sınav için elimizde materyal olarak sadece sorular vardı. O sorulara cevap verecek eleman yetiştirmek ıçın epey hazırlık yapılması gerek diye düşündüm. İyi bir sonuç alındı, iki tane üçüncülük derecemiz vardı. Ekibe alınan öğrenciler nasıl seçiliyor? ÇELEBİ İlkinde ve ikincisinde altı kişilik ekibi bulmakta zorluk çekiyorduk. Yeklaşık dört kışi birbirine yakın düzeyde olabıliyordu ama beş ve altıncıyı bulmak biraz destekle olabilıyordu. Bu yıl şansımız galıba daha iyi, düzey açısından. iki aşamalı bir ön seçim yapıldı. Seçimi genellikle okullar yaptı, matematik olimpiyatlan fikri yeni yeni yaygınlaşmaya başladı ve bu yıl ilk defa yurt çapında seçim yaptık. Lise birinci sınıftan 1800, lise ikiden 800 öğrenci seçimlere katıldı. Sınava hazırlık biçiminizde bir değlşlkllk yaptınız mı? KORAY İlk sene bız kendimiz hazırlandık. Çünkü lise müfredatından oldukça farklı bir olay bu. 1959'dan bugüne çıkan soruların hepsini tarayıp bll gi temelinin ne olduğunu saptamaya çalıştık. Ona göre konuları bulduk. Bu olimpiyatlar bilgi temelinden çok, 'mütnkün olan en az bilgıyle en zor soru nasıl sorulur' temeline dayanıyor. Dolayısıyla ışın bilgi kısmı ikinci planda kalıyor. Bu bir yerde zor problem çözme sanatı. Eskiden bılgı eksiğini kapatmak ve onun sonunda çok kısa bir süre bu problem çözme işiyle uğraşılıyofdu. Şimdi daha erken başladığımız için bu seneki hazırlıkların daha verimli olduğu kanısındayım. Bu arkadaşlardan iyi sonuç bekliyoruz. Bu ollmpiyatların amacı nedir? KORAY Önemlı amaçlarından biri, sonuçta sadece altı kişiyi seçıp, hazırlayıp, yollamak değil, matematiğe olan ilgiyı arttırmak. Çeşıtli okullarda bu konu tanındı ve ilgi arttı. Bu yıl elemeye katılanlar arasında Kars'ın bir sınır köyünden, Diyarbakır'dan gelen öğrenciler vardı. insanların bu olımpiyat için uğraşması, rekabet etmesi, sonuçta takıma gırseler de girmeseler de faydalı bir şey. Çünkü Türkıye'de matematiğin kaderi kotü Neden böyle düşünüyorsunuz? KORAY Bu arkadaşların şimdiye kadarki temel başanlerı matematik. Üniversite gırış sınavlarında hepsi başarılılar. Fakat hiçbiri matematik eğitimi yapmak istemiyor. Bizım gördüğümüz bir ülkenin gelişmlşlik düzeyinin önemli ölçütlerinden biri matematik ye temel bilimlere karşı tutumu. Bızim ülkemizde o konuda bir ıhtilaf var. Birincisi matematikten korku, matematikten başarılı olanlara karşı, 'vay, neler yapmış' diye bir şey. Ama öte taraftan matematik tıkumak ısteyen bir öğrenci için 'puanı tutmamış da matematik bölümüne girmiş ancak' denıyor. Yani rağbette olan bir şey değil. Bu arkadaşlar elektrik bölümüne girerlerse yeteneklerınin ancak yüzde 10'unu kullanacaklar. Yüzde 9O'ı heder olacak Liselerde verllen matematik eğitimi bu olimpiyatlarda derece almaya yetecek düzeyde mi? KORAY Bu arkadaşlar kendi dönemlerinin en yetenekli öğrencileri. Ama olimpiyat tamamen hazırlık işi. Kımse liseden aldığı bılgiyle hiç birözel eğitim olmadan olimpiyata katılıp başarı kazanamıyor. Başarı için mutlaka buna uygun özel bir eğitim lazım. "Maddi teşvik şart" T Öğrenciler ne diyor "Blrincilik, Küba kadar uzak. Öğrencilere teşvik gerek. Güreşçilere kat ve altın veriliyor. Bize verecekleri 25 bin lira para. Katıldığımız yarışın adı üzerinde Olimpiyat." ürkiye'yi bu yıl Küba'da yapılacak olan matematik olimpiyatında temsil edecek ekip Atatürk Anadolu Lisesi'nden Ozan Hafızoğulları, Ankara Fen Lisesi'nden Haluk Yılmaz, M. Kemal Güal, Reha Tütüncü, Konya Anadolu Lisesi'nden Serdar Tasıran ile izmir Fen Lisesi'nden Koray Karahan'dan oluşuyor. Ekipte yer alan öğrenciler olimpiyatta birincilik almanın kendilerine "Küba kadar" uzak