Katalog

Bİ L G İ S A Y A R Bilgisayarlar resim çiziyor Blr dağ manzarası, bir bitkinin büyüyüşü veya kumsalda kırılan dalgalar. Tüm bu manzaraları bilglsayarla üretmek mümkün. Gerçekçi sentez resimler olarak adlandınlan bu yenl teknlkle yapılan reslmleri, asıllarından ayırt etmek, görüldüğü glbl, çok güç. entez resmi 1960'ların başında doğdu. İlk önceleri sabit ve iki boyutlu olan resimler hızla gelişerek 3 boyut ^^^F kazandı. Gölgelerin ve ışıkla'rın gerçekçi bir şekilde verilebilmesi için birçok yöntem geliştirildi. ilk önceleri hayali sahnelerin canlandırıldığı sentez resimde, daha sonraları gerçeğin bazı boyutlarınm da canlandırılabıleceğı fark edildi. Geıçekçı bir sentez resmi bir fotoğraftan farklı olarak, görülen objeyi tanımlayan matematiksel formüller üzerine kuruluyor. Kurulan matematik 'model' bilgisayar tarafından işleniyor ve dolayısıyla resim üzerinde değişiklikler yapma son derece kolaylaşıyor. Bu aşamada özellikle audiovizüel (görselişitsel) tekniklerden faydalanılıyor. Sentez resmi, sanayiden tıbba ve havacılığa kadar birçok alana girdi. Sentez resim yapımında, yapay objeleri, örneğin lambalar veya arabaları çizmek son derece kolay, çünkü bu objeler basit çokgen ve düz çizgiler gibi geometrik şekillerle canlandırılabiliyorlar. Dolayısıyla basit matematik formüller bunlara uygulanabiliyor Doğal bir cismi veya olayı canlandırmak ise, bunları düzgün eğrilerle canlandırmanın güçlüğü açısından çok zorlaşıyor. Hayvanların ve ınsanın hareket etme becerileri ise olaya çözülmesi güç bir boyut daha katıyor. Dağ, ırmak, galaksi ve benzeri doğal objelerin ortak özellikleri, değişik ölçeklerde ortak yapılara sahip olmaları. "Değişik ölçeklerde aynı kalma" özelliğini bulan matematikçi Benoit Mandelbrot'un keşfinden yararlanan IBM'den Richard Voss, bu tekniği bilgisayara adapte ederek, üç boyutlu mükemmel resimler elde edebılmenın yolunu buldu. Yine de bu yöntemle tam bir resim elde etmek olanaksız, örneğin ışığın emılımınin yükseklığe bağlı olarak değişik olması barometre kuralları göz önünde bulundurularak çözülmeli. Bulutların değişiminin incelenmesinde ise akışkanlar mekaniği kullanılmalı. Kısaca söylemek gerekirse, gerçekçi resimler elde etmek için fizik kuralları üzerıne kurulu olayları gözden geçirmek, objelerin biyolojik tanımını yapmak ve davranışlarını tanımlamak gerekiyor. örneğin denız resmi yapmanın güçlüğü ancak okyanus bilimden faydalanılarak çözüldü. Öte yandan örneğin bir ağacın sentez resmini yapmak son derece güç. "Değişik ölçeklerde aynı kalma" veya "otobenzerlik" özelliği kullanılarak çok güzel resimler elde edilebiliyor (akat bunlar hiçbır zaman botanik gerçeğı yansıtmıyorlar. Burada bir ağaç tomurcuğunu ele alalım, bu tomurcuktan çıkacak üç dal, ana daldan değişik olacaktır. Program üzerinde oynanarak değışık dal resimlerı elde edilebılir, fakat bunlar gerçek bir ağacın resmini çızmeye yeterlı değiidir. Gerçek bir ağaç resmi yapmak için doğrudan gözlemle gerçekleştırılen modellerden faydalanmak gerekir. D Bu sentez resmi Alaln Foumler Bill Reova&'ln gerçekleşttrdlklerl kısa metrajlı blr fllmden alınmış. Fllmln varatıcılan. özellikle okyanus blllm kurallanndan faydalanmışlar. 19 75 te IBM 'den Rlchard Voss, matematikçi Mandelbrot'un bulduğu yönteml kullanarak dağlann sentez resimlerlnl çızmeyı başardı. Bu yöntemle gerçekleşen resimler, aslına çok uygun ve göz yanıltıcı. öte yandan, bulutların yer değiştırmesl gibl olayları çizmek için akıskanlar mekanlğl kurallannı modele uygulamak gerekiyor. •" " . ' X '. LV ».,J| r .1 . ' K « M .,1 I »T,,J, Bu resim çlzllmesinde kullanılan yöntemin mukemrmlllğlne karaın sonuç doğal olmaktan çok uzak. Gerçekçi blr ağaç resmi çizmek İçin doğrudan gözleme, bltkllerin büyume kurallanna dayanan yöntemler kullanmak gerekiyor. Bu kurallann göz önünde tutulduğu Ikl sentez resmlnden birinde iki yaşındakl blr kavak ağacı, dlğerinde ise değişik bttkilerden oluaan blr manzara görülüyor. Sentez reslmlehnln canlı objelerl andırması ve gerçekçi olması İçin modellerin fizik ve blyolojik kuralları üzerine kurulmuş olması gerekiyor. Resmln gerçekllğlnde bilglsayartann hesaplama gucü, son gözden geçirmede kullanılan algoritmalar ve grafik deateğln kalltesi büyuk blr rol oynuyor.