Katalog

U L AŞ I M Uç kıta, tünel ve trenle birEeşiyor •• Anadolu, İskandinavya ve Kuzey Afrika'yı birbirine bağlayacak demiryolu sisteminin inşaasına başlandı.İngiltere ile Avrupa arasındaki bağlantı Manş Tüneli ile sağlanacak. Çeviri: Mehmet Emin Türkiye dahil U ç kıtaya Avrupa, Asya ve Afrika'ya yayılmış bir jigsaw (bul yap) bulmacası düşünün. Işte üç kıta üzerindeki hızlı tren seferleri için hazırlanan proje böyle bir şey. İngilizler bu bulmacanın Manş Tüneli parçasını hazırlarken Fransızlar ve Almanlar üç yeni hızlı tren hattını açmak üzereler. Tam 14 Avrupa ülkesi harıl harıl kendı parçalarını hazırlayıp yerli yerine koymaya çalışıyor, Cebelitarık Boğazı'nın iki yakasını bir araya getirmek ya da Danımarka'yı isveç'e bağlamak, en az Manş Tüneli projesi kadar eski. II. Dünya Savaşı'ndan sonra hava ulaşımının gelişmesi ve etkinliği bu projelerın çoğunun rafa kalkmasına neden olmuştu. Ama şimdilerde birçok hükümet, bu dosyaların tozlarını silkelemeye, Victoria döneminden beri görülmeyen bir cıddiyet ve coşkuyla mühendisleri projeler üzerinde çalışmaya sevk etmeye başladılar. Manş Tünelı'nın yapımına başlanmış durumda. Ancak ana inşaatın başlayabilmesi için İngiliz ve Fransız hükümetlerının güvenini kazanmış olan Eurotunnel şırketı, iki önemli engeli aşmak zorunda. Hükümet ilk önce parlamentodan bir yasa geçirmek zorunda. Bu tünel yasası sayesınde şirket, kamuoyunun görüşüne başvurulmadan inşaata başlamak için kraliyet müsaadesini temmuzda alabilecek. Bu arada yapılacak erken bir genel seçim, takvimı altüst edebilir. Hele hele, seçimlerden kazançlı çıkan paıti, işçi Partisi olursa, onlar kamuoyuna başvuracakları için, bu iki yıllık bir erteleme anlamına gelecek. Halbuki şirket, her şey normal giderse temmuzda onay beklıyor. İkinci önemli engel, para ve finansman sorunu. Eurotunnel şirketi, başlangıç için 750 milyon sterlin bulmak zorunda (750 milyar TL). Bunun 200 milyon sterlinden (200 milyar TL) fazla bir bir kısmını ingiltere'den bekliyor. Ancak geçen yıl bu konuda epeyce sorun çıktı. Çünkü ingiltere'de yatırımlar konusunda bir isteksizlik var. İnsanlar, uzun boylu yatırımlardan çok, kısa vadede kâr getirecek işler peşinde koşmaya başladılar. Fakat para bulma işinde şirketin de yeteri kadar tanıtıma yönelmediğini ve iyi bi; kampanya yürütmedığini belirtmek gerekir. Eurotunnel, şimdi görünüşünü düzeltmek, kendisine görücüye çıkacak kız gibi çeki düzen vermek zorunda. Bu arada da parlamentodan izin çıkması gerekiyor tabii ki. Eğer takvim normal giderse ingiltere'nin herhangi bir yerinden Avrupa'nın herhangi bir kentine iki ila dört gün içinde ulaşmak mümkün olacak. Tünelin 1993'te açılması planlanıyor. Bu kadar uzayacak bir başka yeni proje de, Danimarka'nın başkenti Kopenhag ile Zealand Adası'nı birleştirecek tünele ait. İtalya, Türkiye, İspanya, Yugoslavya (Dünya Bankası yardımlarıyla) Fas ve Yunanistan da ülke içi demiryolu sistemlerini geliştirmeye çalışıyorlar. Sanayiciler, bu projeleri desteklediklerini ilan ettiler. Sanayicilerin destekledıkleri projeler arasında Baltık Deniıi'ndeki Gdansk'tan başlayan İtalya ve Yunanistan'ı geçtikten sonra istanbul'a ulaşan ve Boğaz'dan geçen 10 bin kilometrelik Trans Avrupa yolunun yapımı da bulunuyor. Bu yolun yapımına Polonya'nın öncülük etmesiyle 1979'de başlandı. dar yeri 3 kilometre. Geçen yıl İtalyan hükümeti bir takvim açıkladı. Buna göre 1988'den başlayarak Sicilya Adası kara ve demiryollarıyla italya'ya bağlanacak. 2,5 milyar sterlinlik (250 milyar TL'ük) bir proje bu. Bu projenin Manş Tüneli kadar pahalı olmasının nedeni, yapılacak bağlantının aynı zamanda depreme karşı da dayanıklı olması gerektiğinden. En akla yatkın çözüm, asma köprü olarak görünüyor. Türkiye: Boğaz üzerinde Avrupayı Küçük Asya'ya bağlayan ilk köprü 1973'te açılmıştı. ingiliz danışman mühendislerin tasarımını yaptıkları asma köprüsü karayolu bağlantısı sağlıyor. Aynı Freeman Fox Şirketi, ikinci köprünün de tasarımını hazırladı. Hükümet, ikinci köprünün 1988'de seçimlerden önce bitmesi için çalışıyor. Boğaz'da henüz bir demiryolu bağlantısı yok. Bunur.la birlikte Türkler, metroya bağlantılı olarak dipte bir tüp geçit duşünüyorlar. 1995'e gelindiğinde Türkler, trenlerinin azami hızını saatte 120 kilometreden 160 kilometreye çıkarmayı planlıyor. Bunun da Ankara İstanbul arasındaki yolculuğu üçte bir oranında kısaltması bekleniyor. Cebelltank: Afrika ile Avrupa'yı birbirinden ayıran Cebelitarık Boğazı'nın en dar yeri 20 kilometreden biraz daha 'az. Bu nedenle akla en yatkın çözüm tünel gibi görünüyor. Tünel için Ispanyol Fas Ortak Komitesi'nin verdiği desteğe rağmen Fas hükümeti, köprüde ısrar ediyor. Boğaz'ın bazı yerlerdeki derinliği 900 metre. 1985'te iki hükümet de fizibilite çalışmasının üçüncü evresini başlattı Ana seçenekler; tünel ile yüzer ya da sabit ayaklar üzerinde kurulacak olan bir köprü. Köprü olması halinde, denizyolları ile iş yapanlarla epeyce uzun görüşmeler yapmak gerekecek. Bir asma köprünün, yalnızca karayolu trafiğini taşıyacağı açıkken tünelin avantajları, trenleri taşımanın yanı sıra, karayolu için de bir mekik bağlantısı yapabilme imkânı olarak sayılıyor. Bağlantıyı sağlamak için konulan hedef takvim 2000 yılı. İspanya: ispanya demiryolu yetkilileri ise, birçok hatta trenlerin hızını saatte 140 kilometreden 200 kilometreye çıkarmayı istiyor. Yunanistan: Yunan hükümeti, Atına Selanik arasına bir hat daha eklıyor ve trenlerin süratlerini arttırıyor. Bu hattın 1991'de bitmesi bekleniyor. Tamamlandığında iki kent arasındaki yolculuk, sekiz saatten altı saate inecek. Saatte 200 kilometre hızla giden trenlerle bu mesafe 5 saatte alınabilecek. Danimarka: Geçen yıl hükümet Zealand'ı, Funen adasına kara ve demiryoluyla bağlayan bir projeyi onayladı. Demiryolu bağlantısı 1993'te karayolu ise 1997'de bıtmiş olacak. Danimarka hükümeti aynı zamanda İsveç ve Norveç ile Zealand geçişi projesi üzerine konuşmakta. Yugoslavya: Ülkeyi boydan boya geçen tek bir hat var. Dünya Bankası, ülkeye 1300 kilometrelik yeni bir ek hattın inşaası için yardımda bulunuyor. Bu sayede Yunanistan'la öteki Ortak Pazar ulkelerı arasında bağlantı da gelişmiş olacak. Doğu Avrupa: Demiryolunun yolculardan çok, yük taşımada önemli olduğu COMECON ülkelerinde trenlerin hızını saatte 140 kilometreden 160 kilometreye çıkarma çalışmaları yapılıyor. Gdansk'tan istanbul Boğazı'nagidecek karayolu bağlantısında olduğu gibi ona paralel gitmesı düşünülen Trans Avrupa Demiryolu projesi için de gene Polonya öncülük yapıyor. (New Sclentlst) Hangi ülke ne yapıyor? Avrupa çapında demiryolu ve tünel inşaatlarının durumu ülke ülke şöyle özetlenebilir: İtalya: İtalya ile Sicilya Adası'nı birbirinden ayıran Messina Boğazı'nın en Avrupt yukMk lurallı Inaa «lılmiB Inaa hallnda Ptanıanıyor •••Ttklll «lildı 9 ^ Şlmdlki huı (km/Ma<) h*d«t olarak ballrlanan