Katalog

ARMAÖANLIBULMACA Bi L İ M Y A Y l N 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 Bulmacayı doğru çözen 30 okurumuza Ustalık Yolunda Ilk Adımlar ısımlı satranç kıtabı armağan edılecektir Çözümlerlnlzl en geç dokuz gün aonra, pazarteal günü ellmlzde olacak şekllde Cumhurlyet Blllm Teknlk, Türkocagı Caddeai 39/41 Cağaloglu latanbul adreslne göndermenlzl rlca ederlz. Nobel Fızyolo)i ve Tıp ödulu'nu kazanmış Avusturyalı hekım Turkçe'de ılgı adılı 9 Kafkasya'nın kuzeybatısında konuşulan bır dıl Afrıka'da bır ırmak Hz Muhammed'ı ovmek ve ondan şefaat dılemek amacıyla yazılan kasıde 10 Ata Değerı bın vat olan guç bırımı Suyosunu 11 Erbıyum elementının sımgesı Argoda bakma, gozetleme llkel bır sılah 12 Herhangı bır enerjıyı devınıme çevıren aygıt Uyanık, gozu açık 13 Akıl hastalıkları ıle ılgılı hekımlık kolu Epıtel dokudan oluşan organların sıyahlaşmasına yol açan çekınık değşınım 14 Evrenın yayılma kuramlarında, evrenın son derece kararsız olan ılk halıne verılen ad Parça Kuzu sesı 15 Bır ya da daha çok elektron kazanmış ya da yıtırmış bır atom ya da atom grubundan oluşmuş elektrık yuklu parçacık Bır goz rengı Suslu 16 Ince yapılı Yokluk, hıçlık ölum Hatay ılınde bır ırmak 17 Hastanelerde kadın hastalıkları ıle ılgılı bölum Ilışkın, değgın Bırnota 18Tıtan elementının sımgesı Bırelektrık devresınden akımın ancak bır bölumunun geçmesını sağlayacak şekılde alınan kol Bır alaşımdakı madenlerın ergıme derecesı farkından yararlanarak bunları bırbırınden ayırma ışlemı 19Ege Denızı'nde bır Yunan adası Göllerı ınceleyen ve doğal coğrafyanın bır kolu olan bılım 20 Isvıçre'nın en onemlı akarsuyu Elektrık dınamolarında, aevıngen bolumun uzerındekı ıletken devrelerde oluşan akımı topiayıp tek bır devreye veren aygıt n Carl Sagan'dan 'Mesaj... Carl Sagan Mesaj inkılap Kıtabev! 1987 500 s Uzay çalışmaları ıle unlü bir yazar, Carl Sagan'ın Cosmos adlı yapıtı TV'de dızı olarak sunulduğunda bır hayII yankı yaratmış ızleyenler uzerınde unutulmaz ızler bırakmıştı Bu kez bır bılimkurgu romanla yine karşımızda "Mesaj ". Dunya dışı bır varlık belırtısı arayışın, beklenmeyen bıranında gelen 'sinyal' ıle okuyanlan ırkıltıyor Bundan sonra keyıfle ızlenecek 500 sayfalık bır roman bizı gerilımden gerılime surukluyor Romanın akışı, ınsanlığın çağlar boyu varsayageldığı bır duşunceden ve ımgelem zengınlığınden etkılenıp hızlanıyor! Bu da dunyamızın ötesınde hayat'ın ve canlıların varolma olasılığı Carl Sagan gıbı bilım adamları özellıkle 1960'lardan sonra böylesı bır olasılığın peşını hıç bırakmadılar Adeta kendı bı iımsel çalışrnalarının ıtıcı gucu olan dunya ötesi yaratıkların hayalı hıç kesıntıye uğramadan sürdu Sagan'ın romanı boylesı bır duşunce frekansında başlıyor Yine dunya ötesı bır mesaj bekleyen bılım adamları, beklentılerıne ılk yanıtı alırlar Mesaj gelmış tir Mesaj, Vega yıldızına yakın bır yerlerden ılk sınyallerını vermektedır 26 ışık yılının ötesınden gelen bu haber, dunyada yaşayanlar ustunde de derın etkıler bırakacak, ılışkilerde köklu dönuşumlere neden olacaktır Sagan, romanında seçtıği biçemle bır yandan H G Wells'e yaklaşıp, onun açtığı çığırdan ılerlerken bır yandan da kendı yenıhklerını sergılemektedır Romanın kahramanı Eleanor Arrovvay, "mesaj ın yarattığı değışımın ılk ayırdına varan kışıdır Mesajın çozumunü yaptığı anda, kendı dunyasının da deöıştıöının farkına varacaktır Arrovvay Ustelık mesajı bır tehdıt gıbı algılamaya hazır dunya lıderlerı ıçın, olayın açıklanmasının gereklı bırçok yönu olacaktır Bu gorev de onu beklemektedır D SOLDAN SAĞA: 1 Kendı adıyla da anılan çocuk felcı aşısını bulmuş unlu Amerıkalı vırolog Orta Avrupa'dakı dağ sırası 2 Elektrık döşemınde lamba ya da fış konacak kolların her bırı Brıç oyununda bır partınin uç bölumunden her bırı Eskı dılde yıldız 3 Secıye, karakter Toplardamarlarda ıçzar yangısı IX yuzyılın başında yaşamış Turk matematıkçılerınden Musaoğlu Harzemli Mehmet'e Araplar'ın san olarak verdığı "Alharezmi" sözcuğunden Batı tarafından yapılan ve belırlı bır kurala bağlı bulunan her turlu hesap ışlemı ıçın kullanılan terım 4 Evrenpulu da denılen ve yapraklar durumunda ayrılabılen parlak bır mıneral Vaşak denılen hayvanın ufak bır turu El kanun fl'ttıp (Hekımlığın Yasası) adlı kitabı XVII yüzyıla kadar butun Avrupa unıversıtelerınde okutulmuş unlu Turk hekımı ve fılozofu 5Mahkeme sonucunu gösteren resmı belge Maddelerın temel yapılarını, bıleşımlerını, donuşumlerını ve uretım yontemlerını ınceleyen bılım Sodyumun sımgesı Iran'ın plaka ışaretı 6Doğu Slav halkı SSCB tarafından fırlatılan ılk yapma uydu dızısıne verılen ad Arapça'da "ben" Uğraş 7 Kozmolojı Uzun, ensız ve sıvrı yapraklı bır sus bıtkısı 8 Radyoaktıf cısımlerın yaydığı uç ışından bırı Cınsıyet belırmesınde temel bır rol oynayan özel kromozom Lenf duğumlerı yangısı 9 Turbın makınelerı yapımında uzman olup yuksek basınçlı ve yuksek ısılı buhar tekmğımn önculerınden sayılan ve gaz turbını ıle çalısan ılk yeraltı elektrık santralını kuran Walter önadlı Alman mühendısı Neoplazma Metal ıp Tahıl urunlerının alımıyla ılgılı kuruluşumuzun kısa yazılışı 10 Insanın kendisını ve çevresını tanıma yeteneğı Bıtkı, hay van ve ınsanlarda değışık besın maddelerının canlı doku durumuna geçmesı Neptunyum elementının sımgesı 1114 Yuz metre kare tutarında yuzey ölçusu bırimı italya'da bır ova Ayak dıreme Isırgangıllerden, lıflerı dokumacılıkta kullanılan değerlı bır bıtkı Tarıh öncesı ve tarıh çağlarında tanrılara adak olarak sunulan kuçuk heykelcık 12 Oy Bır bağırsak asalağı Bıtkı Lantan elementının sımgesı 13 Bır ABD haber ajansının kısa yazılışı "Yazıklar olsun" anlamında kullanılan söz Işık, ısı, elektrık gıbı guçlerın etkısıyle protoplazmanın yer değıştırmesı Kakım da denılen bır kurk hayvanı Bır burç 14Parçalanıp dağılmış yer katmanlarının bırbırlerı ıle olan ılgılerını araştıran yerbılım kolu Eskı dılde kemık imge, hayal 15 Radyumun sımgesı 18771955 yılları arasında yaşamış, yurdumuzda ılk gözlemevını kurmuş ve uzun yıllar buranın mudurluğunu yapmış unlu Turk astronomu ve meteoroiojı bılgını Kemıklerın ıç boşluklarını dolduran yağlı madde Hazırlayan: Sedat Yaşayan 11. sayının çözümü 1 2 3 4 5 B RTP 1 A 0 S HAT U LT O A / | £ RTA K \O H D ı U A tUs f A T YUKARIDAN AŞAĞIA: 1 1926'da doğmuş, matematıksel fızık, yuksek enerjı fızığı ve parçacık fızığı alanındakı çalışmalarıyla tanınmış Turk fızıkçısı 2 Hındıstan'da yaşayan ve meyveyle beslenen bır maymun turu Fransa'nın en uzun ırmağı Aşamasız asker 3 Kafatasının önart eksenı yan eksenıne göre kısa olan kımse Kıyı, kenar 4 Bır gıda maddesı Bır renk Yapılması gereklı olan Platının sımgesı 5 Fas'ın kuzeyınde bır dağ sırası Kuran'da bır sure Denızaltı telgraf kablosunun bır denız mılı uzunluğundakı parçası Trabzon'un bır ılçesı 6 Marksıst lıteraturde, proletaryanın sınıf bılıncınden yoksun alt tabakasına verılen ad italya'da bır yanardağ 7 Bır tur yapay mermer Öğutulmuş tahıl Eskımolar'ın kendılerıne verdıklerı ad 818761936 yılları arasında yaşamış, ıç kulaktakı denge organının ışleyışıne ve hastalıklarına ılışkın çalışmalarıyla 1914 11. sayımızdaki bulmacayı doğru çözerek, uzay ve psikolojl kitabını armağan kazanan okurlarımızın listesi: latanbul: Bahattın Sezgın, Evren Şener, Halıs Gönenç, M Esmer, Hasan Fuatoğlu Ankara: Emre Bırmeç, Nuran Dalgun, Fahrı Kıral, Sara Erkıp fzmlr: Doğanay önal, Umran Suyolcu, Sevda Aydan Kocaell: Zıya ince, Cıhat Baletın Gabza: Pıraye Teoman Konya: Can Tumay Oğuz, Umıt Erten Adana: Nur Doğan Erdinç Antalya: Nesrın Kebabçı Elazığ: Sadık Sönmez Maraln: Sadettın Maraloğlu Manlaa: Denız Sılahtaroğlu Aydın: Muzaffer Arıer Gazlantep: Mehmet lyigun Uaak: Sıtkı Erol Bodur Modern Bilîmin Oluşumu RıchardS Vfastfall V Yayınları, Ankara, 1987 184 s Çev Ismaıl Hakkı Duru Bılım tarıhçısı RS VVestfall'ın The Constructlon of Modern Science: Mechanlsms and Mechanlcs adlı çalışmasının çevırlsı olan bu yapıt, 17 yuzyıl bılım tarıhine gırış mtelığınde Bu dönemde gerçekleştırılen bılım devrımı, doğayı geometrık duzenıyle ınceleyen Platon Pısagor ekoluyle, evreni buyuk bir maklne olarak değerlendıren mekanık göruş arasındakı etkıleşım açısından incelenmekte VVestfall'ın bıyolojıden gökbıhmıne kadar çok genış bır alanı bu açıdan ele alan çalışması, özellıkle bilim tarihı ve felsefesıne ılgı duyan okurlar ıçın önemlı bır yapıt Ne var kı bırçok yabancı ısmın ve yapıt adının yanlış yazılması ve kımı şekıllerın orıjınal terımlerıyle çevirlye gerek görulmeden bırakılmasından, yapılın basımına yeterlı özenın gosterılmedığı anlaşılmakta D