Katalog

EVCİL H A Y V A N L A R ODAK Evcil hayvanlar için yararlı ve zararlı besinler Evinizde beslediğiniz hayvanların uzun ömürlü ve sağlıklı olmasını istiyorsanız listeye bir göz atın. Et: Kalsiyum, potasyum, bakır, iyot ve A,D,E vıtaminlerı yönünden eksik bir besindir. Hayvanda fazla proteın yüklenmesine neden olur. Sadece ete dayalı bir beslenme, zamanla böbrek ve kemik hastalıklarına yol açabilir. İnsaniarda olduğu gibi, enfeksiyonların ve parazitlerin önlenmesi için, hayvanların da yedikleri et pişmiş olmalıdır. K e m i k : İri ilıkli kemiklerdişlerin sağlığı için yararlıdır. Tavuk, v.s. turü hayvanların ufak kemikleri ise hayvanlar için tehlike oluşturabilir. Kemiğin besleyici nıteliği yoktur. Aşırı şişmanlık ve diş çürüklerine neden olurlar. Öte yandan, kakaoda bulunan teobramın maddesi, kedi ve köpekler için toksiktır, çişini tutamamaya, hatta ölüme kadar varabilen kasılmalara neden olabilir. Dünyada Kaç Türlıi Canlı var? Daha keşfedilmeyi bekleyen milyonlarca canlı türü olduğu sanılıyor. Reşit Canbeyli İnsanın uzayın keşfine yöneldiği bir dönemde, aünyada hemen hemen sınırsız bir keşıt alanı var. Bunlardan biri yeryüzündeki canlı türlerinin sayısı ve nıtelikleri. Bu alanda özellikle son yüzyılda gerçekleştirilen araştırmalara karşın, aünyada kaç milyon canlı türünün bulunduğu henüz bilinmiyor. Şu anda keşfedilmiş 7 milyonu aşkın türün, tropikal b'ölgeler dışındaki büyük hayvan türleri ve bitkilerin tümünü, böceklerin ise önemli bir bölümünü kapsadığı sanılıyor. Ancak, böcekler basta olmak üzere tropikal bölaelerdeki canlı türlerinin sayısına ilisktn sağlıklı bir tahminde bulunmak olanaklı değil. Çeşitli tahmin yöntemleri kullanan bilim adamlartnın vardıkları sonuçlara göre yer yüzündeki tüm canlıların sayısı birkaç milyonla 30 milyon arasında değişiyor. Çikolata ve şekerlemeler: B a l l k : Etinkine benzer bileşlmlerden oluşan bir gıdadır. Baiık da et gibi, aynı nedenlere dayanarak, pişmiş olarak yenmelıdir. Y u m u r t a : Yüksek kaliteli, zengin bir proteın kaynağıdır. Ancak bazı vitaminIerin kaybını önlemek amacıyla, pişmiş olarak yenmelıdir. İçindeki yağ ve bazı asitler, kürkün kaliteli olmasını sağlar. Ağaçta yaşayan türler Şoğan, sarmısak: Bazı yanhş inançların aksine, kurt ve parazitleri önleyicı etkileri yoktur. Aşırı dozda soğan, köpekler için toksiktir. Bu tahminlerdeki büyük farklıhk, bir ölçüde tropikal bölgelerde arastırma yapmanın zorluklarıyla, bu bölgedeki araştırmalann ıltman bölgelerdekilere göre daha geç başlamış olmasından kaynaklanıyor. Yeryüzündeki canlıların önemli bir bölümünü oluşturan böceklerin boyca küçük olmaları ve tropikal bölgelerde, çoğunlukla bol ışık ve besınin bulunduğu ağaç tepelerini yeğlemeleri, araştırmalan yavaşlatan diğer etkenler. "Örneğin, Panama'da bir araştırmacının aynı türden yalnız 19 ağaç üzerinde, üç yılda tamamladığı bir arastırma, bu ağaçlarda bini aşkın böcek türünün yaşadığını ortaya çıkarmıs. Birçok araşttrmaaya göre, tropikal bölgelerdeki ağaç türleri, çoğu böcek olmak üzere kendilerine özgü yüzlerce tür canlıyı barındırmakta. Bu bölgelerde yaklaşık 50 bin ağaç türü bulunduğu göz önünde bulundurulursa, daha kesfedilecek milyonlarca türün bulunauğu düşünülebilir. Mineral ve vitamin eklenmeSofra artlklan: Kedi ve köpekleSİ: Hayvanlar da, ınsanlar gibi, dengeli bir beslenme uyguladıklarında, mineral ve vitamin eklenmesıne gerek gostermezler. Bu maddeler, gereğinden fazla verildiğinde, tehlikelı rahatsızlıklara yol açabilir. Veteriner tavsıyesının dışında, kedi ve köpeklere fazladan mineral ve vitamin vermek doğru değıldır. S Ü t : Taze, tam yağlı süt çok zengin kalsiyum, fosfor, çeşitli vitaminler ve kaliteli protein içerir. Ancak küçük köpek yavrulanna fazla süt verilmesi, hazırnsızlıktan dolayı dıyareye neden olabilir. P e y n İ r : Fermantasyona uğramamış, sadece taze peynirler verilmelidir. Hayvanlar için zengin proteın ve yağ kaynağıdır. K a r a C İ ğ e r : Yüksek kaliteli protein, yağ, mineral ve vitaminler içerir. Uygun dozda verildiğinde, kansızlığı önler, nekahet dönemlerinde yararlıdır. Ancak, pek az miktarda kalsiyum ve yüksek oranda fosfor içerdiğinden, aşırı miktarlarda verildiğinde, cıddi kemik hastalıklarına yol açabilir. Et ve balık gibi pişmiş olarak yenmelidir. Y e ş İ I I İ k : Kedi ve köpekler genelde yeşillik yemekten hoşlanmazlar. Zorunlu durumlarda, köpeklerde kusma görülebilir. re sofrada bulunan yemeklerden vermek, duygusal bir davramştan öteye gitmez. Hayvanın bu sırada alacağı besin, normal yiyecek dozunun yüzde 10'unu aşmamalıdır. Hayvan sahibi sofra artıklarında aşırıya kaçtığında, hayvanda yağ ve şeker fazlalığı gibi, beslenme dengesizlikleri görülür. pekler ekmek içi, az pişmiş makarna gibi çiğ veya az pişmiş nişastalı maddeleri iyi sindiremezler Buna karşılık, iyi pişirilmiş tahıllar hayvanlara, bağırsakların iyi çalışması için gerekli lifler ve enerjiyi sağlar. Ancak bu besinler protein ve yağ yönünden fakirdır. Süreklı verildiğinde vitamin ve mineral eksikliği yaratır. Ll Kaynak: Sclenza • Vlta Unlu besinler (ekmek, makarna, pilay, v.s.): Kedi ve kö Türlerin boyu ve sayısı Bu alanda ilginç bir olgu da, canlı türlerinin ortalama boylarıyla, benzer boydaki türlerin doğadaki sayısı arasındaki ilişkiden kaynaklanıyor. Kısaca, gözlemlerle elde edilen bir formüle göre, türlerin ortalama boyu azaldıkça, sayılan belirli bir oranda artıyor. örneğin, ortalama 1 cm boyundaki türlerin sayısı, ortalama 10 cm boyundakilerin sayısının yaklaşık 100 katı. Eğer bu ilişkı, böceklerin coğunun bulunduğu milimetrik boyutlara indirilirse, ortaya, bugün bilınen türlerden milyonlarca daha fazlasının keşfedilmeyi beklediği sonucu çıkmakta. Bu çalışmaların da gösterdiği gibi, canlı doğaya ilişkin tablonun ortaya çıkması dana uzun bir süre alacak. D Antik çağlarda ve günümüzde kedi, köpek ve insanın ortalama yaşı ne kadar uzadı (yıl olarak) TARİH ÖNCESİ DÖNEM: KÖPEK KEOİ İNSAN 1 14 0,5 Cinsel olgunluk 1 18 Yetişkin yaş 23 23 25 Ortalama yaşam 23 ÇAÖDAŞ DÖNEM: 75 Ortalama yaşam 10 10 100 En uzun ömür 1620 1618 Yukarıdaki tablodan da anlaşıldığı gibi, antik çağlardan bu yana kedi ve köpeklerin ortalama yaşam süresi 35 mlsli artarken, insanın ortalama yaşı ancak 3, en fazla 4 misli artış kaydetti. D