Katalog

Tl P O D AK Kürtaj kurbanı embriyonlar lösemi, şeker, Alzheimer hastalıklarını iyileştiriyor. Fetüs hücrelerinin hastalara nakledilmesi, başarılı sonuçlar verince felç dahll birçok hastalıkların kesin tedavisi, tıp bilimini yeniden hareketlendirdi. Çevıren: Eren Soley adınların kurtajla aldırdıkları fetusler, lösemi, parkınson ve şeker hastalıklarmın tedavisi ıçın kullanılmaya başlandı Fetuslerın hucrelerınden yararlanma çalışmaları ıle ılgılı olarak, Mıamı Unıversıtesı'nden operatör Barth Green, "Gelecekte felç dahıll birçok hastalığın tek çaresı fetus olacaktır" dıyor Mılano Norolojı Fakultesınden Gıovannı Broggı de ABD'lı meslektaşlarının sözlerıne katılıyor ve "Hayvanların uzerınde yapılan denemeler son derece umut verıcı Insan uzerınde başarıya ulaşmamız çok uzım zaman almayacak" şeklınde konuşuyor Gerçekte fetus hücrelerinin naklı ba sıt bır ışlem Tedavı edılecek hastalığa gore, kurtaja kurban gıtmış altı, yedı haftalık bır fetusten, ıkı santımden kuçuk olmak uzere pankreas, beyın, veya dığer organlara aıt hucreler alınıyor Şımdıye dek denemeler çoğunlukla denek hayvanları uzennde yapıldı Sonuçlar son derece sevındırıcı Kısır farelere nakledılen hıpotalamus fe'us hu^relerı, bu farelerı doğurgan kılmayı başardı Naklı yapılan hucreler nasıl yararlı oluyorlar? Buyuyorlar, guçlu ve sağlıklı bır şekılde organızmaya uyum sağlıyorlar Geçen mayıs ayında 6 Çernobıl kurbanına son bır umut olarak bağışıklık sıstemlerını guçlendırmek ıçın fetus hucresı naklı yapıldı Ondan 6 ay once de, hekımler bazı şeker hastalarına, fetuslerden pankreas hucresı naklı yap mışlar ve bu hucreler ınsulın uretmeye başlamışlardı Geçen yıl Stockholm'de ıkı parkınson saralı hastaya yapılan sınır hucrelerı naklı, hastalarda sarayı 'kı uç ay ıçın durdurmayı başarmıştı llk başarılara rağmen, bu yenı yontemı ahlakı yonden kuşkuyla karşılayanlar var New York Academy of Scıence kongresınde pek çok bılım adamı, bu hucreierın nereden elde edıldıklerını sordular Kurtaj olan kadınlar bu olayın bılıncındeler mıydı'? Olası bır fetus bankasını kım yonetebılırdı? Nakıl yapılacak hastalar nasıl seçıleceklerdı? Gıovannı Braggı, "Ahlakı sorunları çozumlemek ıçın bazı kışılerın yaptığı gıbı fetus kulturu yapılabılır" dıyor Dıabet, parkınson sarası, Alzheimer sarası ve lösemi konusunda çalışmalar şu aşamada ılerlıyor pankreas hücrelerinin yerını hıçbır şey tutmuyor" dıyor Geçmışte yapılan pankreas nakıllerı fazla sonuç vermedıklerı gıbı, bır yetışkının pankreası sert ve porozlu olduğundan alınma sırasmda pek çok hucre yok oluyordu Oysa, bırfetuste pankreas ın&ulaları, yumuşak dokular ıçınde bulunurlar, alınmaları basıttır llk fetus hucre naklı, geçen kasım ayında Everett Spees tarafından gerçekleştırıldı 51 yaşındakı hastaJerry Mıspagel'e fetus hücrelerinin yanı sıra yenı bır bobrek de nakledıldı Pratıkte, Spees yenı bobreğı, fetus hucrelerı ıle zengınleştırmıştı 4 ay sonra, fetus hucresının çalışmaya başladığını hıssettığını soyledı Gunluk ınsulın alım dozunu % 20 kadar azalttı Spees, "Hucreler," dıyor, 'tohumlar gibi fllizler verecekler." Bu operasyondan sonra 15 hasta daha fetus pankreas hucrelerı naklı sayesınde sağlıklarına kavuştular Beynın urettığı dopamın, hareket koordınasyonunu sağlayan nörokımyasal bır maddedır Bu maddeyı ureten hucrelerın dejenerasyonu, parkınson sarası adı verılen hastalığa neden olmaktadır Bunu fetuslerden elde edılen sınır hucrelerı ıle tedavı etmek olası mıdır? llk deneylerden bırı maymunlar uzerınde ya "Fetüs aşısı" K pıldı Geçen mayıs ayında Yale Unıversıtesı Tıp Fakultesı'nden Eugene Redmond ve Rochester Unıversıtesı'nden John Sladek, maymunların beyınlerınde dopamın ureten hucreyı yok ederek, hayvanlarda Parkınson sarası yarattılar Sonra bır fetusten aynı maddeyı ureten hucreyı elde ettıler ve bunu maymuna naklettıler Aynı ışlemın uygulandığı maymunlar barız bır ı^ leşme gosterdıler 67 gun sonra belırtıler tamamrn ortadan kalkmıştı Mıkroskop altında yapılan ıncelemeler, fetus hücrelerinin konjk beyınler bırleşerek sınır lıflerı urettığını gosterdı Stockholm'de 1983 mayısında, parkınson sarası çeken bır hastaya beyınde de dopamın 'iretebılecek, kendı bobrekustu bezlerınden alınan hucreler nakledılmışti Bırkaç ay boyunca başarılı sonuçları gorulen nakıl, uç hastada da aynı şekılde gozlemlendı Cambndge Unıversrtesrnden Ingılız fizyoiog Alan hıne, îareıerde oeyının oazı ıletışım hucrelerını yok ederek yapay bır Alzheimer sarası yaratmış Fareler de ınsanlar gıbı, hafızalarını yıtırdıler la bırentlerde kaybolmaya başladılar Fare fetuslerınden alınan beyın hucrelerı ığneyle bu farelere nakledılınce, hafızalarının yerıne geldığı göruldu Amaç, losemı, aplastık anemı, anemı gıbı hastalıklarla savaşabılmek Calıfornıa Unıversıtesı'nden ılık naklı uzmanı doktoru Robert Galı, bu konuda şu açıklamaları yapıyor "Hematık (kan) hücrelerinin naklı, herhangı bır organ hucresı naklınden ıkı kat daha zordur, çunku bağışıklık sıstemlerımızın yer aldığı organ, kandır " Doktor Gale, Çernobıl kurbanlarını fetus hucrelerı ıle tedavı etmeye çalışan doktor aynı zamanda Hematık hucreler, ancak kurtajla alınmış bır fetusten, anne karnındakı bır fetuse uygulanabılırler Boylelıkle korkunç hastalıkları önlemek olası olabılır (Europea dan) Bilim Adamı Gerçeği Yansıtmazsa. Reşit Canbeyli eçen Haftakı yazıda, gerçekten var olmayan bır molekulun "keşfı" ıle bır kalp hastalık/an uzmanının yaptığı, gerçe (Je uymayan yayınların yarattığı ıkı skandaldan söz edıfmıstı Bu olaylar, çağdas bıltmde egemen dınamık bağlamında ele alınırsa, ortaya çok onemlı bır soru çıkmaktadtr Bılım adamları arasiırdıkları konunun kapsamı ve derınlığt konusunda nasıl bır bılgıye sohıp/er? örneüın, Harward'da yenı bır molekul kefhtiığmı non suren Cfaudıo Mı lanBse'nın durumuna bakıldığında, bu araştırmaa çalifmalannm bır sure olumlu sonuçlar /erdığıne ınanmif Daha sonra aldığı sonuçlar ıstedığt doğrultuda gtlısmeyınce çevresıne durumu bıldırme cesarvfını gosferemeyıp, bulgulannı lahrıf etmeyı yeğlemıs isın ı'gınç yanı, b»s bılım aaamının Mılanes« ılebırlıkte ou bulguları bılım dunyasında iaygınlığı olan ıkı dergıde yayımlamıs ofmalorı Mıfanese ı/e bır/ıicf» yenı kesiı dunya)o duyuran bu be; araftırmacı, gerçekle rı Mılanese'nın ıtırafı sonucunda ocjrenmıjier tayınlannda sahtealık yapan kalp hastalıkları uzmanı John Darsee olayı da benzer bır oge ı^ermektedır Bu konuda bır sorusturma raporu, Darjee ıle bırlıkte makale ya yımlayan 47 bılım adamından 35'ının bılım sel standartlann altında davrandıklarını beIbimokte Bu 35 kışının gereken kufkuculuğu gostermemıs olmalan ne kadar buvuk bır ha tayta, belkı de dığer 12 kısının de nıtelığını bılmedıklen bır arastırmaya ımza atmıs o/ maları da o kadar sakıncalı Bu ıkı brneğın gbsterdığı bır aerçek, artık çaödas arjstırmacıltğın aınamığının değısmekte olduğudur özeliıkle gozlem ve deneyın ığırbastığı alanlarda artık "bnemlı" çalısma yapma marıfetı, "buyuk" bır loboroluvvı ya da araftırma meıkezı kurup, çuk sa yıdn araftırmacıdan olutan bır kadroya sureklı yenı fon bulma sanatına donusmustur Bırti'ltrıyle rekabet ıçınde bulunan arastırma gruplarında çalısma duzenı de artık, ozel yet% nek ve uzmanlık alanlarıyla dığerlennın oze'/ıtlerını butunleyebılen bılım adamlannın buyuk bır pro\eyı kendı açılarından ele almaları bıçımıne tndtrgenmıstır Bu duzende ola /ın tumunu gbren ınsanlarm sayısı azdır, hertes kendı uzmanlık konusu diiindakı bılgılerı fazla ıncelemeden (ya da ınceleme fır satı bulamadan) kabul eder Sonuç çoğu uyumlu grup çalısmalannda olduğu gıbı bır senrcnı orkeslrasının bır parçayı başanyla ıcra etmesıne benzer Ancak ya takımda uyum olmazsa* Ya da olayın tumunu yonlenaıren kışılerın kendılenne gore sorunları vorsa? Bu ıkı skandalın da ortaya koyduğu gıbı araşUrmaolar venlerı tahnf ettıklennde, bır bılım adamının eskıden olduğu gıbı olayı anında bılebılmesı, değerlendırebılmesı gıderek guçlesmektedır Bu savımızın sınırlı olma dığını gostermek ıçın bır boska alanda benzeı bır duruma da değınebılırız Nobel Dreams Power, Deceıf and the Ullımate f xpp rırrent adlı yenı yayımlanmıs bır yapıt, par çacık fızığınde arastırmacılar arası relcabefı ^'e a^makta, ozellıkle bır Nobel odulu kaza nabılmek ıçın gınşılen mampuiasyonlan kışı sel boyutlanyla vermekte YazarG Taubei'ın özeliıkle uzerınde durduğu kısı, T984 Nobel Fızık ödulu'nu kazannıış olan fıııkcı Carlo Rubbıa bu yapıtta, sonuçlan ıstedığı gıbı yorumlayan, aerektığınde yorumuna gore verı "duzenleyebılen"', bıtmemıs bır arastırmaıiı» soriLç/orını, hem deyanlış bır bıcımc/e kesın mıs g<bı yoyım/oyab/en bır kısılıkle tanıtılmakta Kvşkusuz, burada portresı çızılen bılım adamı turu hâlâ azmlıktadır ve "bılım" konusunda olumsuz bır hava yaratmuk yaitli} olacaktır Ancak bu tur kısılen yaratan dına mığın bılıme egemen olmaya basladığının bı lınmesı de, ılerıde daha bnemlı sorunlarla karsılasmamak ıçın gereklıdır [ G Kan Beyin Dıabet, ınsulın ureten pankreas hucrelerının aşamalı olarak olmesı ıle ortaya çıkan bır hastalıktır Insulın, kandakı şeker oranını duzene soktuğu ıçın yoksunluğu glısemıyı tehlıkelı bır bıçımde arttırır ve sonunda kalp ve bobrekler de tehlıkeye gırebılır Hastayı gunluk ınsulın ığnelerı ıle kontrol altında tutmak olasıdır Ama bu, hastalığın ılerlememesını onleyemez Coloradolu cer rah Ever&tt Spees, "Ne yazık kı, Pankreas Kurtajla alınmış olan altı yedı haftalık bır fetus şımdılık lösemi parkınson ve şeker hastalıklarmın tedavisi ıçın kullanılıyor Uzmanlar gelecekte felç dahıl butun hastalıkların tedavısınde fetusten yararlanacak lannı belırtıyorlar