Katalog

DIŞ HABERLER dishab@cumhuriyet.com.tr 7 8 NİSAN 2021 PERŞEMBE ‘Montrö’yü etkilemez’ Türk Silahlı Kuvvetleri’nden emekli 104 amiralin Montrö Sözleşmesi’ne ilişkin bildirisi Kanal İstanbul tartışmalarını yeniden gündeme getirirken Rusya’dan dikkat çeken bir çıkış geldi. Rusya’nın Ankara Büyükelçisi Aleksey Yerhov, Montrö Sözleşmesi’nin “Karadeniz’de bölgesel güvenliğin sağlanması açısından önemli olduğunu belirterek, değiştirilmesinin söz konusu olmadığını” söyledi. Sputnik’in haberine göre Rossiya 24 televizyonuna demeç veren Yerhov, Kanal İstanbul’la ilgili bir soruyu “Bu, her şeyden önce Türk hükümetinin meselesi. Burada Türkiye topraklarında ve Türkiye’nin imkânlarıyla gerçekleştirilecek bir ekonomi projesi söz konusu. Ancak öncelikle dışişleri bakanlıklarımız arasında olmak üzere, Karadeniz’deRusya’nın Ankara Büyükelçisi, Kanal İstanbul ile Montrö Sözleşmesi’nin yükümlülüklerinin ortadan kalkmayacağını, bu kanaldan geçecek gemiler için ise yeni koşulların söz konusu olacağını söyledi. ki deniz trafiği sorunu gibi konularda kapsamlı bir siyasi istişare sistemimiz mevcut, bu konu bakanlıklarımız arasında düzenli olarak istişaYerhov re ediliyor” dedi. Yerhov, Kanal İstanbul projesiyle Montrö Boğazlar Sözleşmesi’ndeki yükümlülüklerin ortadan kalkmayacağını ancak bu yeni kanaldan geçecek gemiler için yeni mali gerekliliklerin ve taleplerin söz konusu olacağını belirtti. Rus Büyükelçi şöyle konuştu: “Kanal İstanbul ile Montrö Sözleşmesi arasında elbette bir ilişki, karşılıklı ilişki, bağlantı var ancak bu direkt, doğrudan niteliğe sahip değil. Kanal İstanbul inşa edilirse bu Montrö Sözleşmesi’nin yükümlülüklerini ortadan kaldırmaz, Boğaz’dan geçiş konusundaki yükümlülükler için getirdiği, kıyıdaş olmayan ülkelerin Karadeniz’de bulunan savaş gemilerinin toplam tonajına ve sözleşmede yer verilen daha birçok hususa ilişkin kısıtlamaları hiçbir şekilde değiştirmez. Yeni güzergahlardan geçecek gemilere buralardan geçiş konusunda yeni mali gereklilikler ve koşullar getirilir.” ‘Mihenk taşı’ Rus tarafının Kanal İstanbul nedeniyle Montrö Sözleşmesi’nin revize edilmesini beklemediğini söyleyen Yerhov, “Montrö Sözleşmesi’nin değiştirilmesi söz konusu değil. Bu, yürürlükte olan ve görünene göre yürürlükte kalacak bir belge. Karadeniz’de bölgesel güvenliğin sağlanması açısından önemli ve mihenk taşıdır. Rusya, bu sözleşmeyi böyle görüyor” diye konuştu. Yerhov, “Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın açıklamalarına göre Ankara’nın bu hukuki enstrümanın geçerliliğini koruyacak şekilde hareket etme niyetinde olduğunu” kaydetti. Libya Başbakanı Dibeybe, Kuveytli mevkidaşı Es Sabah ile bir araya geldi. Dibeybe’den Körfez turu Birlik hükümetinin kurulmasının ardından uluslararası ilginin arttığı Libya’da Başbakan Abdülhamid Dibeybe’nin önceki gün Körfez gezisinde ilk durağı Kuveyt oldu. Resmi haber ajansı KUNA’nın haberine göre, Kuveyt Başbakanı Şeyh Sabah Halid elHamed esSabah, Dibeybe’yi başkent Beyan Sarayı’nda kabul etti. Suudi Arabistan merkezli El Arabiya’nın haberine göre Dibeybe, Körfez turu kapsamında Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Suudi Arabistan’ı da ziyaret edecek. Dibeybe önceki gün Yunanistan Başbakanı Kyriakos Miçotakis ile İtalya Başbakanı Mario Draghi’yi ağırlamıştı. Miçotakis ve Draghi de bir görüşme yapmıştı. Donbass için toplantı talebi RusyaUkrayna arasında Donbass merkezli gerilimde taraflardan karşılıklı açıklamalar sürüyor. Donbass Temas Grubu’nda Ukrayna’yı temsil eden, ülkenin ilk Devlet Başkanı Leonid Kravçuk, grubun bölgedeki son gelişmelerle ilgili olarak acil toplanması talebinde bulundu. Sputnik’in haberine göre Ukrayna heyetinin açıklamasında, grubun geçen hafta yapılan görüşmesinin ardından üç Ukraynalı askerin öldüğü, dört asker ve bir sivilin de yaralandığı belirtildi. Ukrayna ve uluslararası ortakların, “Rus birliklerinin Ukrayna sınırı yakınına benzeri görülmemiş askeri güç takviyesi nedeniyle derin endişe duyduklarına” işaret edildi. Putin’in kararı Kremlin’den ise Rus askeri birliklerinin Ukrayna sınırındaki Rusya topraklarında Devlet Başkanı Vladimir Putin’in uygun gördüğü sürece kalacağı açıklaması yükseldi. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov da önceki gün yaptığı açıklamada, Minsk Anlaşması’nın garantörleri konumundaki Almanya ve Fransa’ya “Ukrayna’daki tansiyonu düşürme konusunda daha aktif rol oynama” çağrısı yaptı. Öte yandan günlük basın toplantısında Beyaz Saray Sözcüsü Jen Psaki, Ukrayna’nın NATO üyeliği konusunda, Kiev’in yanında olduklarını, ancak bu konuda kararı ittifakın vereceğini söyledi. Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy, NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ile önceki gün yaptığı telefon görüşmesinde, Ukrayna’da ordu ve savunma sektöründe reform yapmak konusunda kararlı olduklarını belirterek, “Ancak sadece reformlar Rusya’yı durdurmayacaktır. NATO, Donbass’taki savaşı bitirmek için tek yol” ifadesini kullanmıştı. Ukrayna’nın doğusundaki Donbass bölgesinde, tek yanlı bağımsızlığını ilan eden Rusya yanlısı ayrılıkçılar ile Kiev yönetimi arasında 2014’ten bu yana çatışmalar devam ediyor. 26 Mart’ta ayrılıkçıların ateşinde dört Ukrayna askeri ölmüştü. Kiev, Rusya’nın Ukrayna sınırına asker yığdığını duyurmuş, Rusya ise Ukrayna’yı provokasyonla suçlayarak, “iç savaş” uyarısı yapmıştı. Kızıldeniz’de gemi gerilimi Avusturya’nın başkenti Viyana’da önceki gün Tahran ile nükleer anlaşmaya dönülmesi konusu ele alınırken görüşmeler sırasında bir İran gemisinin saldırıya uğradığı haberi gündeme düştü. İran Dışişleri Bakanlığı, Saviz adlı İran bandıralı geminin Kızıldeniz’de Cibuti sahillerinin açıklarında limpet mayınıyla (gemi ya da tekneye yapıştırılan mayın) saldırıya uğradığını açıkladı. Olayda ölü ya da yaralı olmadığı, bir yük gemisi olduğu belirtilen Saviz’de küçük bir hasar meydana geldiği belirtildi. Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ali Hatipzade, geminin bölgedeki diğer İran gemilerine yönelik lojistik hizmetlerinde kullanıldığını, bu konuda önceden Uluslararası Denizcilik Örgütü’nün resmi olarak bilgilendirildiğini söyledi. Olayın soruşturulduğunu kaydetti. ‘İsrail’den misilleme’ Tel Aviv ise geminin İran Devrim Muhafızları tarafından kullanıldığını iddia ediyor. Saldırıyla ilgili gözler İsrail’e çevrilirken New Saviz gemisi York Times gazetesi bir ABD’li yetkilinin, İsrail’in kendilerine geminin önceki gün erken saatlerde hedef alındığını söylediğini aktardı. Habere göre yetkili, Tel Aviv’in bunun İran’ın İsrail gemilerine düzenlediği saldırılara misilleme olduğunu söylediğini aktardı. Haberde, ABD’li yetkilinin saldırının bölgede bulunan Amerikan gemisi Dwight D. Eisenhower’ın, Saviz ile arasına yeterli mesafe koyana kadar beklenmesinin ardından düzenlenmiş olabileceği ifadelerine yer verildi. Reuters’e konuşan ABD’li yetkililer ise saldırıdan Washington’ın sorumlu olmadığını savundu. İsrail Savunma Bakanı Benny Gantz, gazetecilere verdiği demeçte saldırıdan bahsetmedi ancak “İsrail kendisini savunmaya devam etmek zorunda” değerlendirmesinde bulundu. Daha önce de İsrail ve İran’a ait gemilere saldırılar düzenlendiğine dair haberler gündeme yansımış, taraflar saldırılardan birbirlerini sorumlu tutmuştu. ABD basınına yansıyan haberlere göre Amerikan Donanma Enstitüsü’nün geçen yıl yayımladığı raporda Saviz’in gizli askeri görevlerde kullanıldığı iddia edilmişti. Eski ABD Başkanı Donald Trump, 2018 yılında nükleer anlaşmadan tek taraflı olarak çekilmişti. ABD Başkanı Joe Biden ise seçim kampanyasından itibaren Tahran ile anlaşmaya dönülmesi yönünde ılımlı mesajlar vermişti. Viyana’daki toplantının ilk turuna 2015’te imzalanan anlaşmaya taraf Almanya, İngiltere, Fransa, Çin, Rusya ve İran’dan üst düzey diplomatlar katılmış, ABD’li ve İran’lı yetkililer arasında mekik diplomasisi yürütülmüştü. Tahran ve Washington’dan, görüşmelerin “yapıcı” geçtiği açıklaması gelmişti. İsrail, İran ile nükleer uzlaşıya dönülmesine karşı çıkıyor. Inuit Ataqatigiit partisinin seçimi kazanması gözleri Grönland’daki maden işletmelerinin geleceğine çevirdi. Partinin lideri Mute Egede (üstte), hükümet kurma çalışmalarına başlayacak. ‘Türkiye’ye karşı işbirliği’ Bahreyn ve Suudi Arabistan’ın İran ve Türkiye’nin Körfez’e “müdahalesini” azaltmak amacıyla ortak eylem konusunda anlaştıkları iddia edildi. Arab News’un haberine Bahreyn Veliaht Prensi Selman bin Hamad başkent Manama’da önceki gün Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Prens Faysal bin Farhan ile bir araya geldi. Habere göre Bahreyn Dışişleri Bakanlığı’nın konuyla ilgili açıklamasında, “İki taraf, İran ile Türkiye’nin Körfez ve Arap ülkelerindeki yayılmacı müdahalelerini azaltmak konusunda anlaştı” ifadeleri kullanıldı. Açıklamada, Bahreyn ve Suudi Arabistan’ı ilgilendiren ikili ve uluslararası konularda “net pozisyonlar” ortaya konacağı, ayrıca gençler arasında radikallik yanlısı ideolojilerin yayılmasını önlemek için ortak çalışma ekibi kurma konusunda anlaşıldığı belirtildi. Paşinyan, Putin ile görüştü Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan dün Moskova ziyareti kapsamında Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile bir araya geldi. Paşinyan, “Rus barış gücü askerlerinin Karabağ’daki varlığının bölgedeki istikrar ve güvenliğin en önemli unsuru haline geldiğini” söyledi. Ermenistan Başbakanı, “Bu bağlamda henüz çözülmemiş çok önemli bir konu olduğunu belirtmek isterim, savaş esirleri, rehineler ve diğer tutuklular konusu. Defalarca görüştüğümüz gibi, 9 Kasım (2020) açıklamasına göre tüm rehineler, savaş esirleri ve diğer tutuklular memleketlerine iade edilmeliydi. Fakat maalesef Azerbaycan’da hâlâ tutuklularımız var” ifadelerini kullandı. Erivan’ın bugün Moskova’dan yeni tip koronavirüs (Covid19) aşısının ilk partisini alacağına dikkat çeken Paşinyan, ileride teslimatların devam etmesini umduğunu da dile getirdi. Putin ise Dağlık Karabağ’daki durumun normale dönmesinin en güncel ve en acil sorun olarak devam ettiğine vurgu yaptı. Paşinyan’a Covid19 aşısının Ermenistan’a gereken miktarda teslimatı sorununu çözme sözü veren Putin, çözümün Rusya vatandaşlarının da aleyhine olmaması gerektiğini söyledi. Navalny’nin sağlığı için kaygı artıyor Rusya’da geçen ay tutuklanan muhalif lider Aleksey Navalny’nin sağlık durumunun kötüye gittiği açıklandı. Navalny’nin avukatı yaptığı açıklamada, açlık grevindeki müvekkilinin şiddetli ateş, öksü Navalny rük gibi problemler yaşadığını söyledi. Navalny’e yapılan yeni tip koronavirüs testinin sonucunun ise negatif çıktığı belirtildi. Öte yandan Uluslararası Af Örgütü, Rusya’nın Navalny’nin yavaşça ölümüne sebep olabileceğini açıkladı. Örgütün raporuna göre muhalif liderin uykusuzluğa maruz kaldığı ve hapishanede güvenebileceği bir doktora görünemediği belirtildi. Af Örgütü Genel Sekreteri Agnes Callamard, “Rusya’nın Navalny’nin haklarını ihlal ettiği açıkça görülüyor” dedi. Callamard, Navalny’i kurtarmak için daha fazla çaba sarf edilmesi gerektiğini ifade etti. Navalny, Rusya’da zehirlenmesinin ardından tedavi için Almanya’ya gönderilmiş, tedavisinin tamamlanmasının ardından ise Moskova’ya döndüğünde havaalanında tutuklanmıştı. Mahkeme kararı ile Rusya’nın Vladimir bölgesinde yer alan bir cezaevine gönderilen muhalif lider, bir hafta önce sosyal medya hesabı üzerinden avukatları aracılığıyla yaptığı açıklamada, açlık grevine başladığını duyurmuştu. Grönland ‘önce çevre’ dedi Danimarka’ya bağlı özerk bölge Grönland’da yapılan parlamento seçimlerini muhalefetteki sol cepheden Inuit Ataqatigiit partisi kazandı. Grönland’daki erken seçim, bölgedeki yeraltı madenlerinin işlenmesi bakımından uluslararası önem taşıyor. Inuit Ataqatigiit’in seçim kampanyasında zengin yeraltı kaynaklarını kullanmama sözü vermesi gözleri bölgeye çevirdi. Ana muhalefet partisi Inuit Ataqatigiit, resmi sonuçlara göre yüzde 37 oy aldı. Böylelikle oyları yüzde 29’da kalan iktidardaki sosyal demokrat parti Siumut’u geride bırakarak zaferini ilan etti. Özellikle adanın güneyindeki dünyanın en büyük yeraltı kaynaklarına ev sahipliği yapan Kvanefjeld’in akıbeti merak konusuydu. Siumut Partisi, bölgedeki yeraltı madenlerinin milyonlarca dolarlık gelir ve iş sağlayacağını belirte li madencilik yapılmamasını isrek, maden projesine desteği tiyor. Halk bağımsızlık ve ekoni açıklamıştı. Kvanefjeld ma nomik gelişme için çevrenin feden sahası, Çin merkezli bir da edilmesine değmeyeceği yöşirket tarafından desteklenen nünde güçlü bir mesaj gönderAvustralya şirketi Greenland di” ifadelerini kullandı. Minerals’a ait. Grönland, 2019’da dönemin Inuit Ataqatigiit’in 34 yaşında ABD başkanı Donald Trump taki lideri Mute Egede’nin gelecek rafından satın alınmak istemiş haftalarda hükümet kurmak için ve bu, iki ülke ilişkilerinin gerilçalışmalara başlayacağı açık mesine yol açmıştı. landı. 20 sandalyeye sahip mecliste bir partinin hüCUMOK ve 68’LİLER ÇAĞRISI kümet kurabilmesi için en az 11 milletvekili alması geERGENEKON, BALYOZ, rekiyor. Egede, se POYRAZKÖY YALANLARINI çim zaferinin ardından basına verdiği demeçte, KvaDİRENEREK YIKAN; MAVİ VATANI VAR EDEN; nefjeld’deki projeGAZİ MUSTAFA KEMAL nin iptal edileceğini duyurdu. EgeATATÜRK’ün de, “Grönlandlılar madencilik yapılYETKİN AMİRALLERİ, mamasını değil kirANAVATANA KARŞI YAPILAN TÜM FESAT VE İ ‘IŞİD KAÇIRDI’ ngiltere merkezli Suriye İnsan Hakları Gözlemevi IŞİD’in, Hama’nın Badiye bölgesinde düzenlediği saldırının ardından 8 polisi ve 11 sivili kaçırdığını duyurdu. Sivillerin kaçırıldıkları sırada mantar topladıkları kaydedildi. Gözlemevi 40 kişinin de hâlâ kayıp olduğunu belirtti. Suriye resmi haber ajansı SANA ise Es San köyü sakinlerinden bazılarının IŞİD tarafından kaçırıldığını duyurdu. DARBELERE KARŞI EN ÖNDE DURDULAR. HAKLI UYARILARINA KARŞI BİR VEHİMDEN KAYNAKLANARAK YÜRÜTÜLEN BU HAKSIZ OPERASYON İVEDİLİKLE SON BULMALIDIR.