Katalog

8 6 NİSAN 2021 SALI SAĞLIK [email protected] BILGISAYAR VE TELEFON IŞIĞI, UYKU SORUNLARINI ARTIRDI Asıl siz zevzeklik etmeyin! CHP Parti Sözcüsü Faik Öztrak, Türkeş’e rahmet diliyor. CHP’li Ankara ve İstanbul belediye başkanları Türkeş’i saygı ile anan mesajlar yayımlıyor. CHP Ankara İl Başkanı Ali Hikmet Akıllı, Muhsin Yazıcıoğlu’nun mezarını ziyaret ediyor. Pir Sultan Abdal Kültür Derneği Kurucu Başkanı Murtaza Demir de artık dayanamıyor ve “Bardak taştı, sabır çatladı!” diyerek CHP’den istifa ediyor... Türkiye’de yürütülen ittifak siyaseti sınırlarını iyi çizemiyor, partilerin tabanındaki tepki giderek artıyor. Cumhur İttifakı’nın karşısına çıkan Millet İttifakı’nı korumak önemli ama bunu yaparken kimseyi aptal yerine koymamak da önemli. Murtaza Demir, “Oy verdiğimiz partinin Ankara İl Başkanı Ali Hikmet Akıllı, bizi yakan parti militanlarının o dönemdeki başkanının kabrinde fatiha okuyor. Teşekkür eder gibi, ‘eline sağlık devamını dilerim’ der gibi” diyerek anlatıyor hissettiklerini. Haklıdır! İttifakı korumak için her konuda sağa şirin gözükme tavrı yanlıştır. Bunun için tarikatların, cemaatlerin laikliği çiğneyen sözlerine sessiz kalmak yanlıştır. Dindarlara yakın gözükmek için laikliği ağzına almama politikası yanlıştır. İttifak içinde kutuplaşma yaratılsın diyen yok elbette ama sürekli kendi tabanını rencide edecek şekilde dincilere yanaşma siyaseti son bulmalıdır. Tek gündem ekonomi değildir Saadet Partisi Genel Başkanı Karamollaoğlu, ittifaktaki bu soruna kendince çözüm arayıp bir öneride bulundu. Diyor ki: “Geçim ittifakından, başka hiçbir şey konuşmayalım.” Demek ki... Gericilik şaha kalksa da tarikatlar ve cemaatler devlet kadrolarını doldursa da açık açık hilafet istense de susacağız. Asla anayasada devletin laik olduğuna dair ilke bulunduğunu söylemeyeceğiz. Türkiye, bir gece yarısı operasyonuyla tek kişinin imzasıyla İstanbul Sözleşmesi’nden çekilirken ağzımızı açmayacağız. LGBTİ+ bireylere karşı her gün nefret suçu işlenirken bunu görmezden geleceğiz... Montrö Sözleşmesi tartışılır hale getirilirken karşı çıkmayacağız... Aş ve iş yokluğu, vatandaşın birincil sorunu. Ancak Türkiye’de din devleti kurulurken muhalefeti sadece geçim meselesi ile sınırlamak, iktidarın rejimi değiştiren dev adımlar atmasına yardım ediyor. Rejimdeki dincileşme yıllardır sineye çekildiği için bu noktaya varıldı, 15 Temmuz darbe girişimi de bu yüzden oldu! ‘Darbe mağduriyeti’ tutmaz! Muhalefetin ekonomi dışındaki sorunları gündeme almadığı, bir araya gelip Montrö ve tarikatçı amiral konusunda ortak bir duruş sergilemediği bir ortamda emekli amiraller, yıllarca emek verdikleri kurumu ilgilendiren ve uzmanı oldukları konularda görüş açıkladı. Karadeniz’i ABD emperyalizmine açmak için planlanan İstanbul Kanalı hakkındaki endişelerini, Montrö Boğazlar Sözleşmesi’ni delme girişiminin ve Atatürk’ün çizdiği rotadan uzaklaşmanın yaratabileceği tehlikeleri dile getirdiler. Açıklamanın içeriğinde hiçbir darbe iması yok! Buna rağmen AKP, hep yaptığı gibi, buradan da bir “darbe mağduriyeti” yaratmaya çalışıyor. Neymiş, nasıl olur da emekli amiraller görüş açıklarmış! Davutoğlu, “Darbe heveslilerine geçit verilemez. Bu kötü niyetli sorumsuzluk örneğidir” diyor; Meral Akşener, “Bu bir zevzeklik. Türkiye, bu zevzekliklerden çok çekti” diyerek, AKP’nin söylemine çanak tutuyor. “Halkımızın tek gerçek gündemi sofrasıdır” diyen Kılıçdaroğlu, Karamollaoğlu’nun izinden gidiyor. Bazı liberaller ise “Emekli amirallerin açıklamasının içeriği doğru ama yine AKP’ye ‘darbe mağduriyeti’ için gerekçe verildi” diyor! Bir kere de iktidarın mağduriyet tezgâhına karşı durun. Emekli amiraller, kamu görevi yapan memur değil; anayasanın 26. maddesine göre her vatandaş gibi düşüncelerini yayma hakkına sahipler. Karşı çıkacaksanız, kamu görevlisi olan valilerin, savcıların, kaymakamların AKP yandaşı gibi yaptıkları propagandaya karşı çıkın. Yargıtay üyesinin A Haber’in yayınına bağlanıp emekli amirallere saydırmasına karşı çıkın. Tepki gösterecekseniz, “Laiklik kaldırılsın, anayasada İslam olsun” diyerek şeriat talep eden Ayasofya imamına gereken tepkiyi gösterin. Ses çıkaracaksanız, tarikat evindeki amirale ve ona soruşturma açmayanlara ses çıkarın. Amiral, makam arabasıyla, kafasında sarıkla tekkeye giderken gıkınızı çıkarmayacaksanız... Askeri okullarda irtica tehdit olmaktan çıkarıldığında susacaksanız... Askeri kurs yönergesinden Atatürk atıldığında susacaksanız... Yasalara şeriat uygulamaları sokulurken susacaksanız... Anayasadaki laiklik ilkesi açık açık çiğnenirken susacaksanız... Ses çıkaranlar olduğunda asıl siz zevzeklik etmeyin. Bir kere de AKP’ye örtülü destek olmayın! Virüs, uykumuzu kaçırdı SAĞLIK Prof. Dr. Hakan Kaynak Uyku kalitesi, salgın sürecinde hiç olmadığı kadar önem taşıyor. Çünkü sağlıklı uyku, bağışıklık sisteminin temel destekleyicileri arasında yer alıyor. Covid19 pandemisinde yaşadığımız sağlık sorunları, yakınlarımızın kaybı, iş ve sosyal hayatımızdaki yeni düzenlemeler; uyku kalitemizi de bozdu. Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Hakan Kaynak, orSibel talama erişkin uyku BAHÇETEPE süresinin 78 saat olduğunu anımsatarak “Uykunun süresinin azalması ve kalitesinin bozulması sonrasında öncelikle bağışıklık sistemimiz etkilenir ve enfeksiyonlara maruz kalma riskimiz artar” dedi. Prof. Kaynak ile uyku problemleri hakkında merak edilenleri konuştuk. Beyaz ışığa dikkat n Pandeminin uyku düzenleri üzerine etkisi nasıl oldu? Uykularımız, maalesef hayatımızın diğer alanlarında olduğu gibi, salgından çok olumsuz etkilendi. Bu dönemde çoğunlukla evlere kapanıp, evden çalışmak zorunda kaldık. Bu nedenle hareketliliğimizi kaybettik. Güneş ışığı yerine bilgisayar, telefon ve tabletlerin ışığına maruz kaldık. Hayatımızda var olan aktivitelerin ortadan kalkması ile uyumak için bolca zamana sahip olduk. Sabah güneş ışığı, uyanmamızı ve güne adapte olmamızı sağlar. Akşam da havanın kararması ile birlikte melatonin salgılanmaya başlar, melatonin uyku saatinin geldiğini uyku merkezlerine bildirir ve uykunun başlamasını sağlayan faktörlerden birini oluşturur. Beyaz ışık ise melatoninin salgılanmasını bloke eder ve uyku saati geldi sinyalinin oluşmasını engeller. Bizler de salgın sırasında genellikle beyaz ışıkla yakın temasta olduğumuz için, akşamları giderek daha geç uyumaya başladık. Geç yatınca geç kalkmaya başladık. Geç uyanıp, güne geç başladığıPROF. DR. HAKAN KAYNAK: Uyku kalitesinin bozulması insanlarda, uyuyamama, gece sık sık uyanma, sabahları da dinlenmiş ve uykusunu almış olarak kalkamama sorunlarına yol açar. Bu durum da ciddi uykusuzluk ve ritim bozulmasıyla sonuçlanır. YÜZDE 90'INDA UYKUSUZLUK GÖRÜLÜYOR Prof. Dr. Hakan Kaynak, en sık görülen uyku sorunlarının başında ''uykusuzluk'' geldiğini anımsatarak ''İnsanların yüzde 90’ı hayatlarının bir döneminde uykusuzluk yaşamaktadır. Ancak uzun süreli ya da kronik uykusuzluk dediğimiz uykusuzluğu insanların üçte biri yaşamakta ve yine toplumun yüzde 10’u uyumak için ilaç kullanmaktadır. Bazı özel uyku hastalıklarına bakıldığında örneğin huzursuz bacak sendromu toplumda yüzde 3.5 civarında görülmektedir Başka bir sık görülen uyku hastalığı da uyku apne sendromudur ki o da yüzde 4 civarında görülmektedir" dedi. mız günlerde ruh halimiz daha depresif olur ve aktifleşmede zorluk yaşarız. Uyku açlığı n Kaliteli uykudan kastımız nedir? Normal uykusu olan insanlar, 510 dakikada uykuya dalarlar, gece uyanmazlar, uyansalar da hemen tekrar uykuya dalarlar ve sabah dinlenmiş olarak uyanırlar. Eğer böyle bir uykunuz varsa uykunuzun kaliteli olduğu söylenebilir. Çok çabuk uykuya dalıyorsanız, bu durum üstünüzde bir uyku baskısının veya uyku açlığının olduğunu gösterir. Gece sık sık uyanıyor, uyandıktan sonra tekrar uyuyamıyorsanız da bir uyku sorunundan bahsedilebilir. Gece uyuduğunuz halde sabah dinlenmiş, uykunuzu almış olarak kalkamıyorsanız da uykunuzda bir sorun olduğunu düşünmek gerekir. Örneğin uyku apnesi olan hastalar, çok kolay uykuya dalarlar, gece uyanmazlar. Ancak sabah yorgun kalkarlar ve gün boyunca hem yorgun hem de uykuya eğilimlidirler. Ortalama erişkin uyku süresi 78 saattir. Bu süre hepimiz için geçerli değildir. Bazılarımız bu sürenin üstünde 1012 saat uyku ihtiyacına sahipken, bazılarımız için 56 saat uyku yeterlidir. Uykusuzluk, kilo aldırır n Uykusuzluk ne gibi hastalıklara zemin hazırlar? Yeterli süre ve kalitede uyku organizma için elzemdir. Uykunun süresinin azalması ve kalitesinin bozulması sonrasında öncelikle bağışıklık sistemimiz etkilenir ve enfeksiyonlara maruz kalma şansımız artar. Uykunun kalitesinin bozulması, özellikle de derin yavaş uyku dediğimiz uyku döneminin azalması yağ metabolizmasının bozulmasına ve vücutta yağlanmanın artmasına sebep olur. n Uyku sorunu olan kişiler için ilaç tedavisi mi yapılıyor? Uyku sorunu olan kişilere diğer sistemik hastalıkları olan hastalara yaklaşıldığı gibi yaklaşılmalıdır. Uyku bozuklukları başlığı altında tanımlanmış 100'e yakın hastalık vardır. TIROIT VE GÖZ MUAYENESI Tiroit bezini ilgilendiren hastalıklar kandaki tiroit hormon seviyelerindeki yükselme ile ortaya çıkan terleme, çarpıntı, sinirlilik ve saç dökülmesine veya göz kürelerinde büyüme, görme sinirinde basıya bağlı zedelenme ve iltihaplanma, görmede azalma ve çift görme gibi sorunlarlaseyredebiliyor. Bu durum genellikle ilaç tedavisi ile kontrol altına alınsa da bu tedaviye yanıt vermeyen hastalarda tiroit bezinin ya tamamının ya da bir kısmın ameliyatla alınmasıyla hastalık kontrol altına alınabiliyor. Tiroite bağlı hastalıklar ya da tiroit bezi tümörleri nedeniyle yapılan total tiroidektomi yani tiroit bezinin tamamen alındığı ameliyatlar sonrasında gözlerde oluşan değişikliklere dikkat edilmesi gerektiğini beirten Göz Hastalıkları Uzmanı Dr. Yasin Özcan, tiroid ameliyatı sonrası ortaya çıkabilecek göz sorunlarındaki en önemli belirleyici faktörün parathormon yetmezliğine bağlı gelişen düşük kalsiyum seviyelerinin süresi olduğunu söyledi. Özcan, özellikle ameliyat sonrası göz muayenelerinin aksatılmaması gerektiğinin altını çizdi. Hava değişimlerine dikkat Bahar aylarının gelmesiyle birlikte alerji, astım, kabakulak ve suçiçeği hastalıkları gibi üst solunum yolu enfeksiyonları ile ishal vakalarında artış görülebilmektedir. Uzmanlar, bahar dönemi ile birlikte alerjik hastalıkların da kendini göstermeye başladığını belirterek “Bu artışların en büyük sebebi ağaç polenleri, yenilenen bitki örtüsü ve yabani otlardır. Çocukluk çağında hastalıkların çoğunluğu ani hava değişimleri ile ortaya çıkar” dediler. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Sibel Kalçın, bahar alerjilerinden en önemlilerinin mevsimsel alerjik rinit, alerjik astım ve polen alerjisi gibi alerjik hastalıklar olduğunu anımsatarak ''Bu hastalıkların yanı sıra nezle, farenjit, bronşiolit ve krup gibi genellikle virüslerin sebep olduğu alt ve üst solunum yolu enfeksiyonları, çocukluk çağında görülen döküntülü hastalıklar ve yine virüslerin sebep olduğu ishallere de bahar aylarında çocuklarda oldukça sık rastlanır. Alerjisi olan çocukların çoğunlukla burunları tıkalı olur ve bu sebeple düzenli bir uyku uyuyamazlar. Kaliteli uyku uyuyamayan çocuklar, gün boyu kendilerini yorgun ve halsiz hisseder" dedi. Fazla kalın giydirmeyin Kalçın, özetle şunları kaydetti: "Bu dönemlerde çocuklar sıcaklığa uygun olarak giydirilmelidir. Çocuğun ellerini sıkça yıkaması her dönemde enfeksiyonlardan korunmanın en basit ve en etkili yöntemlerinden biridir. Kaliteli ve dengeli beslenme de çocuğun bağışıklık sisteminin güçlenmesini ve hastalıklara karşı direncinin artmasını sağlar. Yoğurt, kefir, peynir benzeri besinler, probiyotik içerdikleri için bağırsak florasını güçlendirir. Taze meyve ve sebzeler de bağışıklık sistemini güçlendirdiğinden bolca tüketilmelidir. Ayrıca açık havada egzersiz ve yeterli uyku da çocukların bağışıklığını kuvvetlendirmeye yardımcı olur." SAĞLIK REHBERİ Kalp sorunu ve ciltteki belirtileri Kalp hastalıkları günümüzde en sık görülen hastalık ve ölüm sebebi. Yaşla birlikte sıklığı artmakla birlikte şeker hastalığı, yüksek kolesterol, sigara, yüksek tansiyon, bel bölgesinde yağlanma, hareketsiz yaşam bilinen en önemli risk faktörleri olarak karşımıza çıkıyor. Bu riskleri taşıyan kişilerde ani kalp krizi olarak ya da yaşla birlikte ilerlemiş aterosklerotik hastalıklar karşımıza çıkıyor. Kardiyoloji Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Ceyhan Türkkan, kalpte yaşanan rahatsızlıkların ciltte nasıl belirti gösterdiğini anlattı. n GÖZ ÇEVRESINDE YAĞ BIRIKINTILERI: Yüksek kolesterol varlığında bazı kişilerde göz çevresinde düzensiz sınırlı, sarımtırak renkli yağ birikintileri olabilir, ateroskleroz ve artmış kalp krizi riski ile ilişkilidir. n YAĞLANMIŞ GÖBEK: Göbekten alınan kilolar herkeste şeker hastalığı, yüksek tansiyon, ateroskleroz ve artmış kalp krizi riski ile ilişkilidir. n YEMEK SONRASI KARIN AĞRISI: Kişinin kilosundan bağımsız yemek sonrası gelişen, bir süre devam eden ve sonra geçen karın ağrısı ateroskleroz hastalığının belirtisi olabilir. n BACAK VE AYAKLARDA ŞIŞME: Her iki bacakta gelişen, bastırınca iz bırakan, cildi geren bazen kaşıntıya sebep olan şişlikler kalp yetmezliğinin bulgusu olabilir, tek taraflı olması genelde toplardamar hastalıklarında görülür. n SAÇLARDA DÖKÜLME: Erken yaşta ortaya çıkan kellik mekanizması net olmasa da saç köklerini besleyen ince damarın yetersizliği sonucu olabilir, bu da genel damar hastalığının bir belirtisi olabilir. n BACAK KILLARINDA AZALMA: Ateroskleroz sonucu bacak damarlarında darlıklar ve tıkanmalar bacaklara giden kan akımında azalmaya ve bacak kıllarında dökülmelere sebep olabilir, genelde yürümekle bacak ağrısı ile birliktedir. n YANAKLARDA KIZARIKLIK: Kalp kapak hastalıklarında, özellikle de mitral kapak darlıklarında gözlenir ve hastalığın ilerlemiş olabileceğini gösterir. n DUDAKLARDA MORARMA: Özellikle doğuştan gelen kalp hastalıklarında görülen, bebeklik çağında ağlamakla artan, ilerleyen yaşlarda efor sonucu belirginleşen, kirli ve temiz kanın karışması sonucu dudaklarda morarma görülebilir. n CINSEL FONKSIYONLARDA AZALMA: Sertleşme sorunu ateroskleroz sonucu damar hastalığının belirtisi olabilir, sigara kullanımı ile çok yakın ilişkilidir. n NABIZ ATIŞLARINDA BELIRGINLEŞME VEYA DÜZENSIZLEŞME: Kalp ritim bozukluklarında, kalp kapak hastalıkları ile birlikte veya yüksek tansiyon sonucu görülebilir. Yaşla birlikte felç riskinde artış görülür.