Katalog

TURİZM KENTLERİNE KAPANMA ÖNERİSİ Sağlık Bilimleri Üniversite lundu. Aydın, “Turizm sezonunda yoğun hizmet verecek İzmir, Aydın, Muğsi Rektör Yardımcısı, Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı la, Antalya gibi illerde 1015 gün, ramazan süresince çok sıkı bir kapanma Prof. Dr. Kemalettin Aydın, turizm kentlerinde tam kapanma önerisinde bu yapılabilir, rakamlar dip yaptırılabilir” dedi. l DHA 12 NİSAN 2021 PAZARTESİ Mutant virüs BioNtech’e sızdı İsrail tarafından yapılan bir araştırma, Güney Afrika’da ortaya çıkan Covid19 mutant varyantının, Pfizer/ BioNTech aşısının oluşturduğu korumaya bir dereceye kadar nüfuz edebildiğini ortaya çıkardı. Bir veya iki doz aşı aldıktan 14 veya daha fazla gün sonra koronavirüse yakalanan yaklaşık 400 kişi incelendi. İki doz aşı alan hastalar arasında varyantın yaygınlığının, aşılanmamış hastalara göre 8 kat daha yüksek olduğu görüldü. Araştırmacılara göre bu durum, aşının orijinal koronavirüs ve İngiltere varyantına kıyasla Güney Afrika (B1351) varyantına karşı daha az etkili olduğunu gösterdi. Tel Aviv Üniversitesi’nden Adi Stern, “Aşılanmamış kişilere kıyasla, ikinci aşı dozunu alan enfekte kişiler arasında Güney Afrika varyantının orantısız bir şekilde daha yüksek olduğunu keşfettik. Bu, Güney Afrika varyantının aşı korumasına bir dereceye kadar nüfuz edebileceği anlamına geliyor” dedi. Ancak araştırmacılar, çalışmanın küçük bir grup üzerinde yürütüldüğü konusunda uyardı. l Dış Haberler ‘3. doz gerekebilir’ Uzmanlar, Güney Afrika ve Brezilya varyantlarına karşı üçüncü doz aşının gerekebileceğini söylüyor. Gazeteduvar’daki habere göre, Virolog Dr. Semih Tareen, “Bunun gerekli olup olmadığını tam olarak bilemiyoruz. Ama tahminimce B1351 varyantına üçüncü bir doz veya o varyantla güncellenmiş ek bir doz gerekebilir” dedi. Çin’den itiraf Çin Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi (CDC) direktörü Gao Fu, Çin’in yeni tip koronavirüse (Covid19) karşı ürettiği aşıların etkinliğinin düşük olduğunu ve hükümetin desteğiyle farklı aşıların karıştırılmasının veya doz aralığında değişikliğe gidilmesinin planlandığını söyledi. Aşılar Türkiye dahil 22 ülkeye ihraç edildi. l Haber Merkezi Getachew Moges Maratonİzmir tarihe geçti Etiyopyalı Tsegaye Getachew’in 2.09.35’lik derecesi Türkiye’de erkeklerde koşulan en iyi maraton derecesi oldu. İzmir tarihinin ilk uluslararası maratonu Maratonİzmir’in ikincisi koşuldu ve 42 kilometre 195 metrelik yarışta birinciliği erkeklerde Etiyopyalı Tsegaye Getachew, 2.09.35’lik derecesiyle elde etti. Tsegaye Getachew bu performansıyla Türkiye sınırları içinde erkeklerde bugüne kadar koşulan en iyi maraton derecesini elde etti. 42 kilometre erkeklerde Etiyopyalı Balew Yihunie 2.09.38 ile ikinci, Kenyalı Edwin Kipngetich ise 2.09.41 ile üçüncülüğü elde etti. Kadınlarda Kenyalı Betelhem Moges 2.25.25 ile finiş çizgisini ilk geçen atlet olurken, aynı ülkeden Letebrhan Haylay Gebreslasea 2.26.21 ile ikinci, Kenyalı Judith Jeptum Korir 2.26.52 ile üçüncülüğü elde etti. Kadın atletimiz Dilan Atak, 2.50.18 ile kendisine sekizinci sırada yer buldu. l İZMİR / Cumhuriyet Diyabetli bisikletçiler Türkiye’de yarışacak Tamamı Tip 1 diyabetli sporculardan oluşan ve dünyanın dört bir yanındaki bisiklet yarışlarına katılan Team Novo Nordisk, 56. Cumhurbaşkanlığı Bisiklet Turu’nda da yarışacak. Novo Nordisk Başkan Yardımcısı ve Türkiye Genel Müdürü Dr. Burak Cem, Tip 1 diyabetli bireylerin, doğru yönetimle hayatlarında hiçbir aktiviteden geri kalmalarına gerek kalmadan, herkes gibi sporcu olabileceklerine dikkat çekti. Cem, “Özellikle diyabetli bireylerin hayata tutunmalarını ve yaşam kalitelerini artırmayı hedefleyen çeşitli projelere koşulsuz destek sağlamaktan memnuniyet duyuyoruz. Spor da bizim için bu alanlardan birini oluşturuyor” dedi. Herkese Bilim Teknoloji dergisinin katkılarıyla hazırlandı. Lezzet arayışı evrimin Karmaşık kokulara ve tatlara duyulan tutku, atalarımızın evrimleşmesinde büyük alevini de körükledi roloynadı.Lezzet arayışı da bizi icat ve keşiflere yönlendirdi. Peki, ama nasıl? DERLEYEN: BATUHAN SARICAN (batusarican@gmail.com) Yemek için lezzetli şeyler bulmak için kullanabilecekleri North Carolina Eyalet Üniversitesi’nden uygulamalı ekoloji profesörü Rob Dunn ve tıbbi antropolog Monica Sanchez’e göre, insan evrimi çeşitli araçlara sahip olmanın, atalarımıza mevsim ne olursa olsun yiyecek bulabileceklerini bilerek ve dünyanın keşfi, lezzetli yiye yeni ortamları keşfetme ceklere olan tutkumuzla şekillendi. Daha karmaşık aromaları koklama yetisine sahip olan eski insanlar, rakiplerine göre evrimsel avantajlar kazandılar. güveni verdiğini belirten bilim insanı Rob Dunn, bu durumun, atalarımızın yer değiştirmesine ve yeni şeyler Yeni hipoteze göre, taş aletler yapmasına izin verdiğini ve ateşin kontrollü kullanımı gibi ifade ediyor. erken dönem insanların yaptığı en önemli icatlardan bazıları da kısmen lezzet arayışlarından kaynaklanıyordu. eden insanlar, evrimsel bir avantaj geliştirmiş olaDunn, “Atalarımızın bir şeyler pişirmekle pişirbilirdi. Çünkü pişmiş et kokusu, çiğ etinkinden çok memek arasında bir seçimle karşı karşıya kaldığı an daha karmaşık. Et, onlarca aromaya sahip olmaktan lezzetli olanı seçtiler” diyor. Akademisyenlerin yıl yüzlerce farklı aroma bileşiğine sahip. lardır tartıştığı üzere pişmiş köklerin ve pişmiş etin sindiriminin daha kolay ve daha “güvenli” olduğu ve Ekşiye olan eğilim bizi daha fazla kaloriyle ödüllendirdiği için de değilRetronazal koku almanın, tat sistemimizin son dedi bu tercih. Dunn, “Pişmiş yiyeceklerin tadı pişme rece önemli bir parçası olduğunun altını çizen Dunn, miş yiyeceklerden daha lezzetliydi, bu yüzden de pi insanlığın çok sayıda aroma bileşiği içeren olağanüsşirmeye devam etmeyi seçtik” diyor. tü gıda tercihi mirasının bugün “yüksek yemek külBununla birlikte bazı bilim insanları, muhtemelen türüne” yansıdığını da söylüyor. “Bu, karmaşık arobir milyon yıl önce benimsenen kontrollü ateş kul ma özelliklerini takdir etme yeteneğimize gerçekten lanımının insan evriminin merkezinde olduğunu ve hitap eden bir yemek kültürü” diyen Dunn, bugün daha büyük beyinler geliştirmemize yardımcı oldu eski duyusal becerimize bir şekilde uyan üst düzey ğunu düşünüyor. bir mutfak kültürü geliştirdiğimize vurgu yapıyor. Benzer şekilde, ekşi tada sahip yiyeceklere ve bira Evrimsel bir avantaja dönüştü ile şarap gibi fermente içeceklere olan eğilimimiz de “Lezzetli: Aromaların Evrimi ve Bizi Nasıl İnsan ekşi yiyecek ve içeceklerin, atalarımıza verdiği evYaptı” eserini, antropolog Monica Sanchez’le birlikte rimsel avantajdan kaynaklanıyor olabilir. yazan Dunn, “Yemeğinizi pişirerek daha fazla kalo“Çoğu memelinin ekşi tat reseptörleri vardır” diri almak, büyük bir beyne sahip olmayı daha az ma yen Dunn, “Ama neredeyse hepsinde, birkaç istisna liyetli hale getiriyor” diye açıklıyor. dışında ekşi tat caydırıcıdır. Bu nedenle çoğu primat Ancak, atalarımızın yemek pişirmeye karar verve diğer memeliler, genel olarak, ekşi bir şeyi tadarmesinin birincil nedeni daha fazla kaloriye ulaşmak larsa tükürür. Beğenmezler” diye ekliyor. Ancak indeğildi. Dunn, bilim insanlarının atalarımızın seçim sanların ekşi seven az sayıdaki türden biri olduğunu lerinde genellikle nihai faydanın ne olduğuna odak söylüyor, bir başka istisna da domuzlar. lanmasına karşı çıkıyor, “Seçimi lezzetten dolayı Bir noktada, insanların ve domuzların ekşi tat reyaptık” diyor. Nihai fayda ise daha fazla kalori ve da septörlerinin, ekşi tadı olan, özellikle de çürüyen yiha az patojen oldu. yecekleri bulup yediklerinde onları ödüllendirmek Pişmiş etin tadını çiğ ete tercih eden insan ataları, için evrimleştiğini düşünüyor. Çünkü asidik baktediğerlerine göre evrimsel bir avantaja sahip olmaya rilerin tadı budur. Ve bu da yiyeceğin çürüdüğünün da başlayacaktı. Özellikle, karmaşık aromaları tercih değil de mayalandığının bir işaretidir. İcat ve keşiflere yönlendirdi Dunn, lezzetin aynı zamanda insanlığı yenilikler yapmaya ve keşiflere de ittiğini belirtiyor. Atalarımızın alet kullanmaya başlamak için ilham almalarının bir nedeninin, tadı lezzetli olan başka türlü erişilemeyen yiyecekleri elde etmek olduğunu düşünüyor. Aynı zamanda taş aletler, özellikle insanların lezzetli yiyecekler bulma yeteneğini geliştirecekti. Mızrak kullanarak avlayabildiklerinde daha önce ulaşamadıkları tüm yiyecek kaynaklarına erişebileceklerdi. Bu noktada Dunn, insanlığın lezzetli yemek arayışının, diğer türler için korkunç sonuçlara yol açmaya başladığını düşünüyor. Dunn buna şekilde açıklık getiriyor: “Bakterinin ürettiği asit, çürümüş gıdalardaki patojenleri öldürür. Bu yüzden, ekşi tadı beğenmemizin, atalarımıza bu fermente gıdalardan hangisinin güvenli olduğunu bilmek için bir tür pH şeridi olarak hizmet etmiş olabileceğini düşünüyoruz.” Aslında fermente olan çürüyen yiyecekleri doğru bir şekilde tanımlayabilen ve bu nedenle yemeye uygun gören insan ataları, diğerlerine göre evrimsel bir avantaja sahip olacaklardı. Kışın yiyecekleri güvenli bir şekilde fermente edeceklerini anladıklarında yiyecek tedariklerini daha da artıracaklardı. https://www.theguardian.com/science/2021/ mar/07/howearlyhumansquestforfoodstokedtheflamesofevolution COVID19’DAN ÖLENLERIN KALBINDE VIRÜS BULUNDU Bugüne dek kalp dokusu üzerinde yapılmış en kapsamlı çalışmada, Covid19 nedeniyle ölen insanların dörtte birinin kalbinde SARSCoV2 virüsü bulundu. Çalışma hastalığın kalbi nasıl etkilediği ve hangi tedavilerin yardımcı olacağı konularına ışık tutuyor. Bilim insanlarının Covid19 hastalarında görülen kalp hasarıyla ilgili bilgi sahibi oldukları biliniyor. Örneğin bazı hastalarda kalp hasarına işaret eden eden troponin düzeyinde artış görülüyor. Diğerlerinde kalbi saran kesede enflamasyon gelişebiliyor. Ancak bugüne dek bu sorunların kalbe doğrudan saldıran SARSCoV2 virüsünden mi, yoksa aşırı faal bağışıklık sisteminden mi kaynaklandığı bilinmiyordu. Düzensiz ritim Massachusetts General Hospital’dan kardiyovasküler patolog James Stone gerçek zamanlı PTPCR testi yerine başka bir yaklaşımdan yararlandı. Sonuçta bu yöntemle viral DNA tespit edilmiş oldu. SARSCoV2 tam 30 kalpte bulundu. Ekibin çalışması Modern Pathology dergisinde yayımlandı. Sadece bu hastalarda hızlı ve düzensiz kalp ritmi semptomları saptandı. Ne var ki bu vakalarda virüsün doğrudan kalbe saldırıp saldırmadığı hâlâ bilinmiyor. Çünkü söz konusu çalışmada enfekte olmuş kalp hücrelerinin çoğunu bağışıklık hücreleri oluşturuyordu. Başka bir deyişle SARSCoV2 vücutta başka bir yeri istila etmiş, daha sonra kalbe doğru yol almış olabilirdi. Ve bu sorunlara virüsün mü, yoksa bağışıklık hücrelerinin mi neden olduğu bilinmiyor. Bu çalışmanın bir yararı da deksametazon adlı steroidin bazı hastalarda niçin çok yararlı olduğunu açıklıyor olması. Bu ilaç, ağır Covid19 hastalıklarında can kaybını önleyen birkaç ilaçtan biri. İlaç enflamasyonu önlüyor. Bu nedenle SARSCoV2’nin kalpteki bağışıklık hücreleri içinde barınmasını önlüyor olabilir. Deksametazon tedavisi gören hastaların yalnızca yüzde 50’sinin kalbinde virüs bulundu; bu ilacı almayanların yüzde 90’ında virüs vardı. Texas Üniversitesi’nden kardiyolog Nicholas Hendren, “Bu yeni çalışmada denek sayısı az olduğu için tek bir ilacın kalbi diğer ilaçlardan daha iyi koruduğunu söylemeyiz” diyor. Araştırmacıların daha fazla sayıda kalp dokusunu incelemeleri gerektiğini söylüyor. https://www.sciencemag.org/news/2021/03/ manypeoplewhodiecovid19havevirustheirhearts TANOL TÜRKOĞLU Kaynak: Internet 1(Henüz) iOS cihazlarda (iphone, ipad) çalışır. Androidlerde çalışmaz! 2Ücretsizdir. Ancak mevcut bir üyenin daveti olmadan üye olunamaz. 3Üyelik davetiyesi alabilmek için geçerli bir telefon numarası gerekir. 4Sadece işitsel içerik yayını yapar; görsel yayın yoktur. 5Etkileşim “room” adı verilen tartışma odalarında gerçekleştirilir. 6Moderatör izin vermediği sürece odaya girenler mikrofonlarını açamaz, konuşamaz. Sadece dinleyebilir. 7Dinleyiciler dijital “el kaldırarak” moderatöre konuşmak istediklerini iletebilir. 8Moderatör bir dinleyiciyi panelist statüsünde tuttuğu sürece o kişi mikrofonunu açıp konuşabilir. 9Odalardaki konuşmalar canlı performanstır. Kayıt edilmez/tutulmaz. (Ancak ikinci bir cihaz kullanılarak “korsan” kayıt yapılabilir) 10Türkiye Clubhouse’a en hızlı adapte olan ülkelerden birisidir. Hızlı iyileşme sırları ne? Dünyanın en büyük balığı olan ve nesli giderek tükenen balina köpekbalığının yaralanma durumlarındaki hızlı iyileşme süreci ilk kez bir araştırmanın konusu oldu. Bulgular, gittikçe artan oranda deniz araçlarıyla çarpışmalardan kaynaklanan derin yaralanmaların birkaç hafta içinde iyileşebileceğine ve kısmen kopmuş sırt yüzgeçlerinin yeniden büyüdüğüne işaret ediyor. Yaralanmalar arttı Yaban hayatı turizmi ile popülerlikleri arttıkça, balina köpekbalıklarının insanlarla ve tekne trafiğiyle etkileşimleri de artıyor. Bunun sonucunda bu köpekbalıkları, doğal tehditlerin yanı sıra ek bir yaralanma riskiyle karşı karşıya kalıyor. Şimdiye kadar, bu tür yaralanmaların etkisi ve nasıl iyileşebilecekleri hakkında çok az şey biliniyordu. İngiltere’deki Southampton Üniversitesi’nden araştırmacıların yürüttüğü çalışmada, şimdiye dek saha gözlemleriyle tespit edilen bilgilere ek olarak yaralanmaların takip ve analiz edilmesiyle balina köpekbalıklarının iyileşme süreciyle ilgili ilk bulgular elde edildi. Sırt yüzgeci yeniden oluştu Köpekbalıklarının görece yoğun olduğu Hint Okyanusu’nda iki bölgede diğer bilim insanları tarafından ve balina köpekbalığı turizminde çekilen fotoğrafları inceleyen araştırmacılar, yaraların zaman içinde nasıl değiştiğini analiz etti. Balina köpekbalıklarındaki çok ciddi yaralanmaların haftalar içinde iyileştiğini belirleyen araştırmacılar, korumaya yönelik tedbirlerin uygulanmasında önemli olabilecek yaralanma ve iyileşme dinamiklerini artık daha iyi anladığımızı ifade ediyor. Ayrıca çalışmada, kısmen kopmuş bir sırt yüzgecinin de yeniden oluştuğu tespit edildi. Araştırmacılar, bu durumun ilk kez bir bilimsel çalışmada bildirildiği belirtti. Her bir balina köpekbalığında farklı olan beneklerin, iyileşen bölgeler üzerinde yeniden oluştuğu da gözlemlendi. https://www.southampton.ac.uk/news/2021/02/ whalesharkinjuries.page 10 MADDEDE DİJİTAL KÜLTÜR CLUBHOUSE