Katalog

EKONOMİ DOLAR AVRO ekonomi@cumhuriyet.com.tr STERLIN FAİZ BORSA 11 16 MART 2021 SALI ALTIN CUMHURİYET ALTIN 24 AYAR 7.5740 1.9 kuruş 9.0360 1.9 kuruş 10.5380 16.51 3.3 kuruş 0.13 1555 1.9 puan 2835.00 13.99 lira 422.65 5.5 lira Cumhurbaşkanlığı ile bazı bakanlık ve başkanlıklara bütçeden ek harcama olanağı ‘Saray’ın ödeneği arttı İlk iki ayda bütçe gideri yüzde 8.2 artışla 210 milyar lira, gelir yüzde 0.4 artışla 209 milyar lira ve açık 1 milyar lira oldu. Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın dün açıkladığı şubat ayı ve ilk iki aylık bütçe sonuçları, “tasarruf” söylemlerine karşın “ödenek”lerde yapılan artışlarla dikkati çekti Şubatta geçen yılın aynı ayına kıyasla merkezi yönetim bütçe gelirleri yüzde 38.8 artarak 119.6 milyar lira, giderler yüzde 3.1 artarak 96.4 milyar lira olurken, Şubat 2020’de 7.4 milyar lira açık veren bütçe denMUSTAFA ÇAKIR gesi bu yıl 23.2 milyar lira fazla verdi. Faiz dışı fazla da 35.9 milyar lira oldu. Bu gelişmede özellikle vergi gelirlerinin yüzde 37.2 artarak 98.4 milyar TL’ye çıkması etkili oldu. Yılın ilk iki ayında ise gider yüzde 8.2 artarak 210.2 milyar lira, gelir yüzde 0.4 artarak 209.2 milyar lira ve açık 984 milyon lira oldu. Faiz dışı fazla ise 33.7 milyar lira. Şubatta yüzde 9.9 düşen faiz giderleri de ilk iki ayda yüzde 29 artışla 34.7 milyar liraya ulaştı. ‘Örtülü’ büyüyor Bütçenin diğer detaylarına göre, örtülü ödenekten şubatta 89.3 milyon, ilk iki ayda 357.1 milyon TL harcama yapıldı. Şubatta, kiralanan taşıtlara 23.7 milyon TL, binalara 26.8 milyon TL ödendi. Faliyetlerin yeniden başlamasıyla temsil ve tanıtma giderleri şubatta 6.2 milyon TL’ye çıktı. Sosyal güvenlik kurumlarına da 4.6 milyar TL cari transfer yapıldı. Bilindiği gibi kurumlara bu yıl için verilen ödenekler Meclis’te kabul edilen 2021 Yılı Bütçe Yasası A Cetveli’nde yer alıyor. Buna karşın Merkez Bankası’nın kârı yüzde 23 eridi Merkez Bankası’nın (TCMB) 31 Aralık 2020 tarihinde sona eren 89. Hesap Dönemi Bilançosu Resmi Gazete’de yayımlandı. Buna göre, TCMB geçen yıl yüzde 22.88 azalışla 34 milyar 498 milyon TL dönem kârı elde etti. Bankanın 2019 yılı kârı 44 milyar 733 milyon TL olarak açıklanmıştı. TCMB’nin aktif toplamı da 1 trilyon 244 milyar TL oldu. Cumhurbaşkanlığı, bazı bakanlık ve kurumların ödenek toplamları artırıldı. Örneğin Cumhurbaşkanlığı’nın 4 milyar lira olan başlangıç ödeneği 4 milyar 267 milyon TL’ye yükseltildi. İlk iki aylık harcaması da 430.4 milyon TL oldu. Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın ödeneği 570.2 milyar TL’den 573 milyar TL’ye, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nın ödeneği 49.1 milyar TL’den 52.9 milyar TL’ye, Strateji ve Bütçe Başkanlığı’nın ödeneği 10.1 milyar TL’den 14.7 milyar TL’ye, Ticaret Bakanlığı’nın ödeneği de 6.5 milyar TL’den 9.1 milyar TL’ye çıktı. Diyanet’in ödeneği de 12 milyar 977 milyon TL’den 12 milyar 992 milyon TL’ye çıkarıldı. l ANKARA Kuyumcudan 500 gram teminat tepkisi MUSTAFA ÇAKIR rüşvet gibi suçlardan hüküm giymemiş olması geTicaret Bakanlığı kuyumculuk faaliyetlerekecek. Ayrıca kuyumculuk farine düzenleme getiraliyetinde bulunabilmek mek üzere “Kuyum Ticaiçin kamu sermayeli banreti Hakkında Yönetmekalar veya kamu sermayelik Taslağı” hazırladı. Göli katılım bankalarında kurüşe açılan taslağa göre İlhami Özcan Aygun yum işletmesi adına açıkuyum ticareti yetki bellan hesaba 500 gram altın gesine sahip kuyum işletmeleri tarafın teminatı yatırılması gerekiyor. Teminat, dan yapılabilecek. Belge için vergi bor mevduat hesaplarında ya da katılım focu bulunmaması şartı aranacak. Ayrı nu hesabında bloke olarak izlenecek. ca, kuyumcuların 18 yaşından büyük, CHP Tekirdağ Milletvekili İlhami Özen az lise mezunu, konkordato talecan Aygun, kuyumcuların taslağa ilişbinde bulunmamış, 5 yıldan fazla hap kin eleştirilerini dinledi. En büyük tepse mahkum edilmemiş, dolandırıcılık, ki teminat konusunda oldu. Kaynak arayışındaki iktidarın, tıpkı bütçe açıklarını kapatmak için “halka çöken” Osmanlı’daki adaletsiz “salma uygulamaları” gibi yöntemlere başvurduğunu söyleyen Aygun, “Yetki belgesi almak için yarım kilo altını (209 bin 500 TL) kamu sermayeli bankalara yatırma şartı var. Tüm kuyumcuların aynı oranda sermayesi yok, kazançları aynı değil. 209 bin 500 lira teminat istenmesi insafsız ve adaletsiz bir uygulama. İstanbul Kuyumcular Odası, 500 değil 200 gram altının nakde dönüştürülebildiği yazılı teminat gibi bir modelden yana. Bunun da vergi, resim, harç ve yükümlülüklerinin ilgililer tarafından karşılanmasını istiyorlar” diye konuştu. l ANKARA Konutta kredi bitti, satış düştü Türkiye genelinde konut satışları şubatta geçen yılın aynı ayına göre yüzde 31.6 azalarak 81 bin 222 oldu. TÜİK tarafından açıklanan konut satış istatistiklerine göre, ipotekli satış olarak adlandırılan konut kredili satışlar ise şubatta yüzde 66.5 düşüşle 14.669 olarak gerçekleşti. Ocakşubat döneminde toplam satışlar yüzde 34.7 düşüşle 151.809; ipotekli satışlar da yüzde 70.5 düşüşle 25 bin 401 oldu. Yabancılara yapılan konut satışları şubat’ta yüzde 26 azalarak 2 bin 964; Ocakşubatta da yüzde 28.7 düşüşle 5 bin 639 olarak gerçekleşti. Konut satışlarında, İstanbul 15 bin 929 konut satışı ve yüzde 19.6 ile en yüksek paya sahip oldu. İstanbul’u, Ankara ve İzmir izledi. Konut satış sayısının en az olduğu iller sırasıyla Bayburt, Ardahan ve Tunceli oldu. TARIMÜFE AYLIK YÜZDE 2.6, YILLIK YÜZDE 21.3 ARTTI Tarımda fiyatlar katlandı TÜİK’in “Tarım Ürünleri Üretici Fiyat Endeksi, Şubat 2021” raporu, tarım ürünü fiyatlarındaki artışın hızlandığını gösterdi. Buna göre TarımÜFE’de 2021 yılı şubat ayında bir önceki aya göre yüzde 2.61, aralık ayına göre yüzde 5.72, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 21.32 ve 12 aylık ortalamalara göre yüzde 16.67 artış gerçekleşti. Yıllık fiyat artışı Şubat 2020’de yüzde 10.22 idi. Bu kapsamda yıllık en fazla artış yüzde 37.64 ile turunçgiller alt grubunda yaşandı. Bunu yüzde 29.86 ile tahıllar (pirinç hariç), baklagiller ve yağlı tohumlar, yüzde 29.80 ile lifli bitkiler izledi. Yıllık en az artış gösteren alt gruplar ise yüzde 1.11 ile diğer ağaç ve çalı meyveleri ile sert kabuklu meyveler, yüzde 5.08 ile sebze ve kavunkarpuz, kök ve yumrular ve yüzde 14.55 ile yağlı meyveler oldu. Ayrıca Şubat 2021’de, endekste kapsanan 86 maddeden, 22 maddenin ortalama fiyatında azalış olurken 3 maddenin ortalama fiyatında değişim olmadı. 61 maddenin ortalama fiyatında ise artış gerçekleşti. l Ekonomi Servisi Ali Kibar Alüminyum pazarında fiyat sorunu yaşanıyor Türkiye Alüminyum Sanayicileri Derneği’nin (TALSAD) 50’nci kuruluş yılıyla ilgili olarak yönetim kurulu üyeleriyle birlikte online bir basın toplantısı düzenleyen TALSAD Başkanı Ali Kibar, “Tüm zorlu koşullara ve global sağlık krizinin yarattığı gerek lojistik gerek üretimsel yavaşlamalara rağmen sektörümüz pandemiden en az etkilenen sektörlerin başında geldi ve 3 milyar dolar ihracat bariyerini aşarak büyük başarıya imza attı” dedi. Kibar, bu rakamı orta vadede 5 milyar dolara çıkarmayı hedeflediklerini vurguladı. Sektörün güncel konularıyla ilgili soruları da yanıtlayan Kibar, emtia fiyatları açısından sorun yaşadıklarını, yüksek fiyatların devam edeceğini ve dengelenmenin zaman alacağını vurguladı. Kibar ayrıca, konteynır kaynaklı lojistik sorununun da önemli olduğunu belirtti. l Ekonomi Servisi Otomotiv sanayisinde üretim kan kaybetti Türkiye’nin otomotiv ana sanayisi üretimi geçen şubat ayında 2020’nin aynı ayına kıyasla yüzde 9.3 düşüşle 116 bin 88 adede inerken, ihracat adet bazında yüzde 14.3 düşüşle 87 bin 908 oldu. Otomotiv Sanayii Derneği’nin (OSD) açıkladığı verilere göre üretim ocakşubat döneminde ise yüzde 6.5 azalarak 222 bin 264 adet olurken, ihracat da iki aylık dönemde yüzde 14.1 (165 bin 476 adet) geriledi. Ayrıca otomobil üretimi şubatta yüzde 22.4 gerileyerek 68 bin 105 adet olurken, ihracat yüzde 31.8 (50 bin 384 adet) düştü. l Ekonomi Servisi ‘3. köprü’ için yeni bir ihale yapılacak Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Karayolları Genel Müdürlüğü, dün Resmi Gazete’de bir ilan yayımlayarak Kuzey Marmara Otoyolu (3. Boğaz Köprüsü dahil) projesi NakkaşBaşakşehir (bağlantı yolları dahil) kesimi yapişletdevret (YİD) modeli ile yapılması, işletilmesi ve devri işi yapım döneminin müşavirlik hizmeti ihalesi yapılacağını duyurdu. Geçici teminat tutarı 1 milyon lira olan ve Kamu İhale Kanunu kapsamında yapılacak bu ihalenin tarihi12 Nisan. l Ekonomi Servisi BASİDAV BASİSENLİLER DAYANIŞMA VE YARDIMLAŞMA VAKFI DUYURU Vakfımızın, İçişleri Bakanlığı İller İdaresi Genel Müdürlüğünün Korona virüs tedbirleri kapsamında çeşitli tarihlerde yayınladığı genelgeler uyarınca ertelenmiş bulunan X. OLAĞAN KURUCULAR KURULU TOPLANTISI, 08 Nisan 2021 Perşembe günü saat 14.00’de Barbaros Mahallesi, Mor Sümbül Sokak, No: 1 Ataşehirİstanbul adresindeki “Sheraton Grand İstanbul Ataşehir Oteli”nde aşağıdaki gündemle toplanacaktır. Çoğunluk sağlanamadığı takdirde ikinci toplantı, 09 Nisan 2021 Cuma günü Saat 10.00’da aynı yerde yapılacaktır. Kurucu üyelerimize duyurulur. YÖNETİM KURULU GÜNDEM: 1. Açılış, 2. Divanın oluşumu, 3. Saygı duruşu, 4. Vakıf Başkanı’nın açış konuşması, 5. Divana, Kurucular Kurulu Toplantı Tutanağını imzalama yetkisi verilmesi, 6. Yönetim Kurulu’na, 1 başkan, 3 asil ve 4 yedek üye ile Denetleme Kurulu’ na, 1 asil ve 1 yedek üye seçimi için aday tespiti, 7. Yönetim Kurulu’na, 1 başkan, 3 asil ve 4 yedek üye ile Denetleme Kurulu’na, 1 asil ve 1 yedek üye seçimi, 8. Dilek ve temenniler, 9. Kapanış. BASİDAV BASİSENLİLER DAYANIŞMA VE YARDIMLAŞMA VAKFI DUYURU Vakfımızın, İçişleri Bakanlığı İller İdaresi Genel Müdürlüğünün Korona virüs tedbirleri kapsamında çeşitli tarihlerde yayınladığı genelgeler uyarınca ertelenmiş bulunan IX. OLAĞAN GENEL KURUL TOPLANTISI, 09 Nisan 2021 Cuma günü Saat 14.00’da Barbaros Mahallesi, Mor Sümbül Sokak, No: 1 Ataşehirİstanbul adresindeki “Sheraton Grand İstanbul Ataşehir Oteli”nde aşağıdaki gündemle toplanacaktır. Çoğunluk sağlanamadığı takdirde ikinci toplantı, 11 Nisan 2021 Pazar günü Saat 10.00’da aynı yerde yapılacaktır. Delegelerimize duyurulur. YÖNETİM KURULU GÜNDEM: 1. Açılış, 2. Başkanlık Divanı’nın oluşumu, 3. Saygı duruşu, 4. Vakıf Başkanı’nın açış konuşması, 5. Başkanlık Divanı’na, Genel Kurul Tutanağını imzalama yetkisi verilmesi, 6. Yönetim Kurulu Faaliyet Raporu ile Denetleme Kurulu Raporlarının okunması ve görüşülmesi, 7. Yönetim ve Denetleme Kurullarının ibrası, 8. Tahmini Bütçe’nin görüşülmesi ve karara bağlanması, 9. Yönetim Kurulu’na, 3 asil ve 3 yedek üye seçimi ile Denetleme Kurulu’na, 2 asil ve 2 yedek üye seçimi için aday tespiti, 10. Yönetim Kurulu’na, 3 asil ve 3 yedek üye ile Denetleme Kurulu’na, 2 asil ve 2 yedek üye seçimi, 11. Dilek ve temenniler, 12. Kapanış. Resmi ilanlar: www.ilan.gov.tr’de (Basın: 1333333) Erol Toy’u tanıyamamış olanlar için.. Cumartesi akşamı geç saatlerde ulaşan telefon mesajında, 1968 kuşağının öğrenci liderlerinden, ülkemizin sosyal güvenlik hukukunda en önde bilim insanlarından ortak arkadaşımız Prof. Ali Güzel, “Yiğit, yeri doldurulamaz devrimci arkadaşımız Erol Toy’u kaybettik, başımız sağ olsun..” notunu düşmüş. Aydınlanmacı, bilge yazarımız, öykü, roman, deneme ve eleştirileriyle ses getirmiş Erol Toy, Türkiye’nin toplumsal, ekonomik ve politik sorunlarını işleyen çok sayıda ürünleriyle, 1950’lerden günümüze, her yaştan insana, kuşaklara ulaşmış kitaplarıyla güçlü katkılarına karşın, günümüz yükselen değerlerinde unutturulmak istenenlerde başı çekenler içinde.. 12 Mart’ın en karanlık, en can yakan günlerinin içinden bir insan kimliği ile Erol Toy’u, tanıyamamış olanlar için sizlerle paylaşmak isterim.. İşkenceler, provokasyonlar, sabotaj ağırlıklı operasyonların ardı arkası kesilmiyor.. Kurtuluş, kuruluş savaşları, Türkiye’nin laik Cumhuriyet kazanımlarının üzerine, 1961 Anayasası, ilgili yasaları ile kazanımların yarattığı toplumsal patlama, gelişmeleri, hele bir öylesine bir bir anımsamaya çalışalım.. Özgürlüklere, düşünceden başlayan, yaşamın her alanına, sendikal haklara uzanan örgütlü toplum yapılanmasındaki gelişmelerin, sağdan iç güçler kadar evrensel emperyal güç ve odakları ürküten kazanımları karşısında, sol gösterip sağ vurulan darbenin en keskin, acımasızlıklarının yaşandığı zamanların dilimlerini. Ülkenin aydınlanmacılarının en geniş kapsamlı toplanmak istendiği 12 Mart’ın simge davalarından birisi olarak bilinen “Madanoğlu davası” kapsamında, pek çok ünlü aydınlanmacı Mamak’ta kışlanın ortasında bir binada tutuklular.. HHH Haftada bir ailelerin yapabildikleri zorlu görüşme koşullarında, akraba olmadıkları için içerideki kalabalık devrimci, aydınlanmacı dostlarını hiç göremeyecek iki kişi, birisi Ankara’dan sakıncalı piyade olmuş Uğur Mumcu, diğeri İstanbul’dan gelen devrimci yazar Erol Toy ziyaret kapısının nöbetçileri.. Ellerinde içeridekilere gönderilecek, içi kitap dolu torbalar.. Bir hafta öncesinin ziyaretinde ellere tutuşturulmuş uzun listeler ikili arasında paylaşılmış.. Sadece Doğan Avcıoğlu’nun içeride sıkı bir şekilde “Doğu Anadolu’nun Düzeni” çalışmalarını yürüttüğünü, listesinin boyutunu düşünün. Ali Sirmen, Raif Ertem, Madanoğlu’nun kendisi, siyasetten, sendikalardan, hukukçulardan, bilim insanlarından pek çok aydınlanmacı, cezaevi koşullarında, hepsi de kitap kurdu.. Boşaltılmış yiyecek kapları, kirli eşyalar arasında ellerde kalmış kitap pusulalarını hemen kapar, bir köşeye çekilip aralarında paylaşırlardı. Elbette içeridekilerin başta sağlık, her durumlarına ilişkin birkaç cümlelik içten bilgi alışverişi de yapılırdı. İçimden çok merak etsem de Erol Toy’un İstanbul’dan hangi koşullarda gelebildiğini, kitap maliyetlerini nasıl karşılayabildiğini hiç sorgulayamadım. Hâlâ da hiçbir fikrim yok. Uğur Mumcu, Ankara içinde yaşıyorsa da işini de kaybetmişti. Yaşadıkları zorluklar üzerinden hiçbir sözcük duyamadım. Anılar belleğimde bir tek içeridekilerilerin tek tek adlarını vererek, bizleri sorgulamaları kalmış.. HHH Erol Toy ile sadece 12 Mart sürecinden değil, 12 Eylül sürecinden de iki darbe arasına sıkıştırılmış zorlu yaşanmışlıklar da içinde, Nadir Nadi’nin ölümü, Cumhuriyet’in 1990 sonrası iflasa sürüklenişi, Cumhuriyet Vakfı sürecinden de çok fazla zorluğun yaşandığı sıcak dayanışmaların anıları var.. Hele de içeriye alınmalar, işkenceler sonrası yaşanmışlıklar, faili meçhul cinayetlerde yitirilen aydınlanmacıların, suikastların sonrası buluşmaların acılı anları.. Cumhuriyet gazetesinin yaşatılmasında, 12 Mart operasyonu ile paralel ilk Cumhuriyet’e darbe yetmezmiş gibi, okurları ile dayanışmalarıyla da buluşulmuş zorlu yaşam koşulları günlerinden çok fazla yaşanmışlıklardan sahneler.. Erol Toy’un gündemine göre hep olayların odağındaki yeri.. Yaşanılan olayın konusunun uyduğu her yerde, eşi Genevieve de var.. Aile dayanışması, yakınlığının kutsalı kadar kutsal, yaşam dostlukları dendi mi, bu ülkenin çok acılı yaşanmışlıkları dönemlerinde, çok fazla insan için geçerli, bir de Erol Toy’un candan dostluğu “Yiğit, yeri doldurulamaz devrimci duruşu..” var ki.. Bıraktığı kavgası, inancı, kitapları kadar değerli, unutturulamaz.. Hiç eksilmeyen gülüşü ile hiç silinmeyecek.. Işıklar içinde yatsın..