Katalog

DIŞ HABERLER 7 dishab@cumhuriyet.com.tr 1 MART 2021 PAZARTESİ ‘Türkiye’nin müdahalesini doğru bulmuyoruz’ açıklamasının ardından büyükelçi çağrıldı İran ile ‘Irak’ gerilimi İran’ın Bağdat Büyükelçisi İrec Mescidi’nin, Türkiye’nin Irak’ın kuzeyinde terör örgütü PKK hedeflerine yönelik yürüttüğü operasyonlarla ilgili yaptığı “Türkiye’nin veya başka hiçbir ülkenin Irak’a askeri müdahalede bulunmasını, orada askeri varlığını ilerletmesini doğru bulmuyoruz” açıklaması, AnkaraTahran hattında gerilim yarattı. İran’ın Ankara Büyükelçisi Muhammed Ferazmend, Dışişleri Bakanlığı’na çağrıldı ve Türkiye’nin açıklamalardan duyduğu rahatsızlık iletildi. İran’ın Bağdat Büyükelçisi İrec Mescidi, Barzani yönetimine yakınlığıyla bilinen Erbil merkezli Rudaw’a cumartesi günü verdiği mülakatta sorulan soru üzerine Türkiye’nin Irak’ın kuzeyindeki operasyonlarını ve Sincar bölgesine olası operasyonuyla ilgili “Irak’a askeri bir müdahaleyi reddediyoruz. Türk Silahlı Kuvvetleri de Irak topraklarına karşı tehdit unsuru olmamalı ve işgal etmemelidir” de‘KAMERALARI DA KALDIRIRIZ’ İran Atom Enerjisi Kurumu Başkanı Ali Ekber Salihi, önümüzdeki üç ay içinde ABD yaptırımlarının kaldırılmaması halinde İran’ın, nükleer tesislerindeki bazı güvenlik kameralarını tamamen kaldıracağını bildirdi. Ülkesinin diplomatik müzakerelere hazır olduğunu, ancak müzakerelerin ABD ve Avrupalıların öngördüğü şekilde değil, kendi öngördükleri şekilde yapılacağını kaydeden Salihi, yaptırımların kaldırılması gerektiğinin altını çizdi. miş, “Türklerin uluslararası sınır hatlarına geri çekilip orada konuşlanması gerektiğine ve Irak’ın güvenliğinin bizzat Iraklılar tarafından sağlanması gerektiğine inanıyoruz” ifadelerini kullanmıştı. İranlı büyükelçinin Türkiye’yle ilgili ifadelerine ilk tepki, Türkiye’nin Bağdat Büyükelçisi Fatih Yıldız’dan geldi. Yıldız, önceki akşam Twitter üzerinden bir kullanıcının kendisini etiketleyerek İranlı mevkidaşının mülakatta kullandığı ifadeleri paylaşması üzerine “Türkiye’ye, Irak’ın sınırlarına saygı gösterilmesine dair ders verecek en son şahsın İran’ın Büyükelçisi olması gerektiğini düşünüyorum. Uygun şekilde yanıtlarız” dedi. Bu açıklamanın ardından Ferazmend dün Dışişleri Bakanlığı’na çağırıldı. Türk Dışişleri Bakanlığı yetkililerinin verdiği bilgiye göre Ferazmend’e, İran’ın Bağdat Büyükelçisi’nin Türkiye’yi Irak’ın egemenliğini ihlal etmekle itham eden açıklamalarının kuvvetli ifadelerle reddedildiği bildirildi. Türkiye’nin operasyonlarının esasen Irak’ın istikrarı, güvenliği ve egemenliğini hedef alan PKK unsurlarına yönelik terörle mücadele kapsamında icra edildiğinin Irak makamları dahil herkes tarafından bilindiği belirtilirken Türkiye’nin, Irak’la arasında son dönemde gerçekleştirilen üst düzey ziyaretlerde terör örgütü PKK’nin ortak tehdit olduğu yönünde anlayış birliği sağlandığı ve İran’ın da Türkiye’nin terörle mücadelesinin karşısında değil, yanında yer almasının beklendiği vurgulandı. Tahran da çağırdı Türkiye’nin Tahran Büyükelçisi Derya Örs’ün de İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’nun İran’daki terör örgütü PKK varlığıyla ilgili açıklamaları nedeniyle İran Dışişleri Bakanlığı’na çağrıldığı bildirildi. Resmi basında çıkan haberlere göre İran makamları, Soylu’nun açıklamalarını “kabul edilemez” olarak nitelendirerek Tahran yönetiminin bu yöndeki itirazını Büyükelçi Örs’e iletti. l ANKARA/Cumhuriyet Hong Kong’da 47 gözaltı Hong Kong’da polis, ulusal güvenlik kanununu ihlal ettikleri gerekçesiyle aralarında eski milletvekilleri ve insan hakları savunucularının da bulunduğu 47 kişiyi gözaltına aldı. Çin’in Hong Kong Özel İdari Bölgesi polisi tarafından “Hükümeti devirmeye yönelik plan yaptıkları” gerekçesiyle gözaltına alınan aktivistlerin bugün mahkemeye çıkarılmsaı bekleniyor. Yaşları 23 ila 64 olan aktivistler ocak ayında da gözaltına alınmış, daha sonra serbest bırakılmışlardı. Dün tutuklananlar arasında eski milletvekili Eddie Çu ve Amerikalı avukat John Clancey’nin de bulunduğu belirtildi. Aktivistler Yasama Konseyi seçimleri için temmuz ayında hükümetin onayı olmadan düzenledikleri önseçim nedeniyle Pekin yönetiminin getirdiği yeni ulusal güvenlik yasasını ihlal etmekle suçlanıyor. Çin’in en üst düzey yasama organı Ulusal Halk Kongresi (UHK) Daimi Komitesi’nde 30 Haziran’da oybirliğiyle kabul edilen tartışmalı güvenlik yasası, “Devleti yıkmaya teşebbüs, vatana ihanet ve ulusal güvenliği tehlikeye atan eylemleri” yasaklıyor. Devlet Başkanı Şi Cinping tarafından da imzalanan yasa, içeriği itibarıyla asıl olarak Haziran 2019’da suçluların Çin’e iadesini öngören yasa tasarısına karşı başlatılan ve yıl sonuna kadar kitlesel eylemlerle devam eden hükümet karşıtı protesto hareketini hedef alıyor. Yasa ile Çin medyası tarafından “Hong Kong’un vatan hainleri” olarak yansıtılan muhalif gazeteciler, iş insanları ve aktivistlerin ulusal güvenlik gerekçesiyle yargılanmalarının önü açılırken, ilgili suçları işleyenlere 3 yıldan müebbete kadar hapis cezası verileceği belirtiliyor. Haseke’de Rus helikopteri düştü Suriye’nin Haseke bölgesinin kuzeyinde bir Rus helikopterinin düştüğü bildirildi. Merkezi İngiltere’de bulunan Suriye İnsan Hakları Gözlemevi’nin (SOHR) iddiasına göre, helikopter Rus kuvvetlerinin askeri üs olarak kullandığı Makabir üssü yakınlarında, Türkiye’nin kontrolündeki Haseke’nin kuzeyinde bulunan Tel Temir kırsalında Rihaniye köyü ile Kasimiye köyü arasındaki bir alana düştü. Helikopterin teknik bir arıza yaşadığına veya acil iniş yaptığına ilişkin teyit edilmiş bilgi bulunmazken, helikopterdeki bir kişinin ağır yaralandığı öğrenildi. EN AZ 18 KIŞININ HAYATINI KAYBETTIĞI BELIRTILIYOR Myanmar, cuntanın yönetime el koyduğu 1 Şubat’tan beri en kanlı gününü yaşadı. Polisin açtığı ateşte hayatını kaybedenler arasında üniversite öğrencileri de var. Myanmar savaş alanı Myanmar’da darbe karşıtı göstericilere polisin dün ateş açması sonucu en az 18 kişinin öldüğü, çok sayıda kişinin yaralandığı bildirildi. Ülkede Aung San Suu Kyi’nin liderliğindeki demokratik seçimlerle işbaşına gelmiş hükümeti deviren askeri darbeye karşı gösteriler üçüncü haftasını doldururken, dün askerin yönetime el koyduğu 1 Şubat’tan beri yaşanan en kanlı gün oldu. Polis, protestoculara karşı gözyaşartıcı gaz ve plastik merminin yanı sıra gerçek mermi kullanırken ölümlerin Yangon, Dawei ve Mandalay’da meydana geldiği kaydedildi. Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Ofisi tarafından yapılan açıklamada, polisin göstericilere ateş açması sonucu en az 18 kişinin öldürüldüğü bildirildi. Ülkenin en büyük kenti Yangon’da sabah erken saatlerden itibaren polisin yanı sıra askerin de takviye güç olarak sokaklara konuşlandırılması dikkat çekti. Eylemlerine devam eden göstericilerin üzerine açılan ateş sonucu en az 4 kişinin hayatını kaybettiği bildirildi. Ölenlerden birisinin öğretmen, bir diğerinin üniversite öğrencisi olduğu belirtiliyor. Yangon’da Hledan Meydanı’nda gösteri yapan çok sayıda tıp öğrencisinin de polis araçlarına bindirilerek götürüldüğü kaydedildi. Dün şehrin birçok yerinden silah sesleri duyulurken, sosyal medyada yapılan paylaşımlarda arkadaşları tarafından taşınan yaralılar, polis kurşunundan kaçan göstericiler, yollara kurulmuş barikatlar, kana bulanan sokaklar dikkat çekti. BM temsilcisinin görevine son Medya kuruluşu Dawei Watch’ın aktardığına göre, Dawei bölgesinde de 4 kişi öldü ve onlarca kişi yaralandı. Mandalay’da da bir kişinin yaşamını yitirdiği belirtiliyor. Nüfusunun çoğunluğu Budist olan ülkenin ilk Katolik Kardinali Charles Maung Bo, Twitter’da “Myanmar savaş alanına döndü” ifadesini kullandı. Cunta, ülkenin Birleşmiş Milletler’deki (BM) daimi temsilcisi Kyaw Moe Tun’u “ülkesine ihanet ettiği” gerekçesiyle görevden aldı. Tun, BM’yi 1 Şubat’taki darbeyi sona erdirmek için “her türlü adımı atmaya” çağırmıştı. Tun, görevine son verilmesinin ardından Reuters’e yaptığı açıklamada “Sonuna kadar mücadeleyi sürdüreceğini” söyledi. Myanmar ordusu, kendine yakın siyasi grupların 8 Kasım 2020 seçimlerinde hile yapıldığı iddialarını ortaya atması ve ülkede yükselen gerilimin ardından 1 Şubat’ta yönetime el koymuştu. Ordu, Dışişleri Bakanı ve ülkenin fiili lideri Aung San Suu Kyi başta olmak üzere pek çok yetkili ve iktidar partisi yöneticisini gözaltına almış ve 1 yıllığına olağanüstü hal ilan etmişti. Haiti sınırına duvar örülüyor Dominik Cumhuriyeti Devlet Başkanı Luis Abinader, Haiti ile olan sınırına 380 kilometrelik duvar inşa etmeyi planladıklarını açıkladı. Abinader, duvarın Karayip adası Hispaniola’yı paylaşan iki ülke arasında yasadışı göç, uyuşturucu ve çalıntı araç ticaretini önlemeyi amaçladığını kaydetti. Abinader’in Kongre’ye açıkladığı plana göre duvarın kimi kesimlerine hareketi algılayan sensörler, kızılötesi sistemler ve yüz tanıma sistemleri yerleştirilecek. Haiti, batı yarımkürenin en yoksul ülkelerinden birisi. Ülkede yaklaşık 500 bin Haitili göçmen olduğu sanılıyor. Göçmenlerin çoğu yasadışı şekilde ülkede bulunuyor. Haiti 2015’te Dominik Cumhuriyeti’ni binlerce Haitiliyi sınırdışı etme kararını ertelemeye çağırmıştı. ‘ABD, Hafter’in Rus silahını Türkiye’ye getirdi’ iddiası Libya’da Ulusal Uzlaşı Hükümeti’ne (UUH) bağlı güçlerin, geçen yıl ele geçirdiği Rus hava savunma sistemi PantsirS1’in, ABD ile işbirliği içerisinde Türkiye’ye getirilerek incelendiği iddia edildi. The Africa Report’un haberine göre, iki ülke Mayıs 2020’de Hafter güçlerinin kontrolünden alınan Vatiyye Askeri Hava Üssü’nde ele geçirilen Pantsir füze sisteminden istihbari bilgi toplanması için işbirliğine gitti. Görüşmelere tanıklık eden bir yetkiliye dayandırılan haberde, Birleşik Arap Emirlikleri tarafından Hafter güçlerine sağlanan Rus hava savunma sisteminin, ABD ordusuna ait bir kargo uçağıyla incelenmek üzere Türkiye’ye getirildiği ileri sürüldü. Haberde, PantsirS1 savunma sisteminin ABD Hava Kuvvetleri’nin Almanya’nın Ramstein kentindeki Afrika Komutanlığı Hava Üssü’nden 3 Haziran 2020’de havalanan nakliye uçağı ile Türkiye’ye taşındığı bilgisi yer aldı. Biden’ın Selman’ı hedef almaması eleştirileri ve yorumları beraberinde getirdi. ‘50 yıl başta kalabilir’ ABD Başkanı Joe Biden’ın Suudi Arabistan’ın veliaht prensini gazeteci Cemal Kaşıkçı cinayetinden sorumlu kabul eden istihbarat raporuna rağmen cezalandırmama kararı eleştirilere yol açtı. Donald Trump yönetiminde hazırlanan ancak üstü örtülen raporda Kaşıkçı cinayetinin Veliaht Prens’in onayı olmadan gerçekleşmiş olamayacağına vurgu yapılmıştı. Biden’ın Suudi Arabistan’a yönelik atılacak adımlara ilişkin bugün daha somut bir açıklama yapması bekleniyor, ancak bir Beyaz Saray yetkilisi, “önemli” girişimlerin beklenmediğini söyledi. Yetkili Biden’ın sadece daha önceki açıklamalarına ilişkin ayrıntılı bilgi vereceğini kaydetti. Washington cuma günü 76 Suudi vatandaşını “kara liste”ye alarak ABD’ye girişlerini yasaklamış ancak Kaşıkçı cinayetindeki rolü nedeniyle açıkça suçlanan Prens Selman’a doğrudan yaptırım uygulamamıştı. New York merkezli İnsan Hakları Vakfı, “Cemal Kaşıkçı ve Suudi Arabistan’ın tüm cesur muhalifleri için adaletten başka bir şey beklemiyoruz” diyerek ABD ve Avrupa Birliği’ne Prens Selman’a yaptırım çağrısında bulundu. Washington’daki Arap Körfez Ülkeleri Enstitüsü’nden Kristin Diwan ABD’nin konuya ilişkin tutumunu “Biden dış politika ekibi, hem petrol hem de güvenlik açısından Suudi devletiyle uğraşarak Ortadoğu’daki hedeflerine ulaşabileceklerini düşünecek kadar saf olmayan deneyimli uzmanlardan oluşuyor. Bu nedenle, Muhammed bin Selman’a yaptırım uygulanmasını reddettiler” sözleriyle değerlendirdi. Diplomatik çevrelerde Washington’ın MBS’nin önümüzdeki yarım yüzyıl boyunca Suudi Arabistan’ı yönetmeye devam edebileceğini düşündüğü, bu yüzden onu tamamen yabancılaştırmayı göze alamadığı dile getiriliyor. ‘Niyeti koparmak değil’ Eleştirilerin yoğunlaşması üzerine Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Biden’ın yıllardır Ortadoğu’daki en önemli müttefik olan Riyad ile ilişkilerini “yeniden ayarlamak” istediğini ancak ilişkileri “koparmak” niyetinde olmadığını açıkladı. İngiltere Dışişleri Bakanlığı “Kaşıkçı cinayetinin korkunç bir suç olduğunu” vurguladı. Bu arada ABD istihbarat raporunun kamuoyuna açıklanmasından kısa bir süre sonra, hükümet yanlısı siber orduların Veliaht Prens’i desteklemek için “Hepimiz MBS’yiz” hashtag’i Twitter’da trend olmaya başladı. HUSİLERDEN SALDIRI GİRİŞİMİ ‘Atılan balistik füzeyi imha ettik’ Yemen’de Suudi Arabistan liderliğindeki Arap Koalisyonu, İran destekli Husi milislerin Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’a yönelik balistik füze fırlattığını ve füzenin imha edildiğini bildirdi. Koalisyon, Cizan, Hamis Muşayt ve güney bölgelerine doğru gönderilen 6 silahlı insansız hava aracının da etkisiz hale getirildiğini duyurdu. Suudi Arabistan Sivil Savunma Genel Müdürlüğü Sözcüsü Yarbay Muhammed elHammadi ise Riyad’daki sivil savunma ekiplerinin araştırmasına göre Husi milisler tarafından Yemen topraklarından Riyad’a doğru fırlatılan ve imha edilen balistik füze parçalarının birkaç mahalleye dağıldığını ve bir evde maddi hasara yol açtığını bildirdi. Körfez İşbirliği Konseyi (KİK) Genel Sekreteri Dr. Nayef el Hacraf da Husilerin sivilleri hedef almaya devam etmesini kınadı. KİK Genel Sekreteri, Suudi Arabistan’ın hayati ve sivil tesisleri ile güvenlik ve istikrarını hedef alan bu sistematik terör eylemlerini durdurmak için uluslararası toplumu acil ve kararlı bir tutum almaya çağırdı. KAHİRE’DE GÖZALTINA ALINMIŞTI Türkiye’den ülkesine dönen gazeteci kayıp Mısır Gazeteciler Sendikası üyesi gazeteci Cemal elCemel, İstanbul’dan Mısır’a dönüşünde, iddialara göre Uluslararası Kahire Havalimanı’nda gözaltına alındı ve kendisinin akıbetiyle ilgili bilgiye ulaşılamadı. İngiltere merkezli “Arap Organization” sitesinde yer alan habere göre, Cemal’in ailesi, 22 Şubat’ta Uluslararası Kahire Havalimanı’na ulaşmasının ardından gazeteciyle iletişimi kaybetti. Haberde, Cemal’in 2014 yılında Mısır merkezli “Mısır elYevm” gazetesinde ülkede yönetim şeklini eleştiren bir makale kaleme almasından sonra Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah esSisi’nin kendisini “uyarmak için” arayarak 20 dakika boyunca konuştuğuna değinildi. Cemal’in, Sisi ile yaptığı telefon görüşmesinin ardından Türkiye’ye geldiği biliniyor. l AA