Katalog

DIŞ HABERLER dishab@cumhuriyet.com.tr 7 22 ŞUBAT 2021 PAZARTESİ UAEA Başkanı Tahran’da, tarafların uzlaşabileceği bir yol bulmaya çalıştı İran’da formül arayışı Avustralya’da başbakana aşı Birleşmiş Milletler Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) Başkanı Rafael Grossi, İran’ın Washington’a yaptırımları kaldırması için 23 Şubat’a kadar süre tanımasının ardından, önceki gün İran’a gitti. Grossi, dün İran Atom Enerjisi Kurumu Başkanı Ali Ekber Salihi ve diğer İranlı yetkililer ile, Tahran’ın Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Anlaşması (NPT) kapsamında uygulanan Ek Protokol’den ayrılma kararını görüştü. Tahran’ın BM Büyükelçisi Kazım Gharibabadi, Grossi ile yapılan görüşmelerin “verimli” geçtiğini söyledi. UAEA’dan daha önce yapılan açıklamada Grossi’nin, ajansın bu ülkede yürüttüğü temel doğrulama çalışmalarını sürdürebilmesi için iki tarafın uzlaşacağı bir çözüm bulmaya çalışacağı bildirilmişti. ABDİran arasında ilk adım çekişmesi ABD Başkanı Joe Biden’ın BM Güvenlik Konseyi’nin 5 daimi üyesi ve Almanya (5+1 ülkeleri) ile İran arasında 2015’te imzalanan Kapsamlı Ortak Eylem Planı (KOEP) olarak adlandırılan nükleer anlaşmaya geri dönmeye hazır olduğunu bildirmesiyle iki ülke arasında kimin ilk adımı atması gerektiği konuGrossi, İranlı yetkililerle Ek Protokol’den ayrılma kararını görüştü. Tahran, ABD’ye yaptırımları kaldırılması için 23 Şubat’a kadar süre vermişti. sundaki anlaşmazlık sürüyor. İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif dün, Tahran’ın ABD’nin yaptırımları kaldırması ve mevcut tutumunu değiştirmesi durumunda müzakere masasına oturabilecekleri yönündeki tutumunu yineledi. İran devlet televizyonu Press TV’ye konuşan Zarif, “Yaptırımlar kaldırılır ve ABD tutumunu değiştirirse ancak o zaman müzakerelere başlayabiliriz. İran’ın finansal varlıkları, ABD’nin siyaseti nedeniyle Güney Kore ve Japonya’da bloke edildi. Bu yaklaşım değişmeli” dedi. İran’ın nükleer silah peşinde olmadığını söyleyen Zarif, anlaşmaya kimin ilk döneceği konusundaki çıkmazı aşmak için AB Dış Politika sorumlusu Josep Borrell’in gelişmeleri “senkronize edebileceği” önerisinde bulundu. Borrell devrede Beyaz Saray sözcüsü Jen Psaki de önceki gün Borrell’in, İran ve nükleer anlaşmayı imzalayan altı büyük güç arasında “müzakere” önerisi gündeme getirdiğini söyleyerek “Avrupalılar bizi de davet etti. Bu sadece diplomatik bir konuşma daveti” dedi. İran Dışişleri Bakan Yardımcısı Abbas Arakçı, “ABD’nin nükleer anlaşmaya geri dönmesi için bir toplantıya gerek yok. Bunun tek yolu yaptırımları kaldırmak” dedi. Arakçı, buna rağmen kendilerinin de AB’nin önerisini incelediklerini ve Rusya ile Çin dahil müttefiklerine danışacaklarını belirtti. Öte yandan İngiliz Times gazetesi Joe Biden’ın, eski Başkan Donald Trump’ın İran’a yaptırımları hafifletmeyi düşündüğünü ileri sürdü. Beyaz Saray Basın Sözcüsü Jen Psaki ise cuma günü, yaptırımlarda rahatlama olasılığını dışlamazken İran’la “diplomatik görüşme” öncesinde “ek adımlar atma planının olmadığını” vurgulamıştı. Erdoğan ile görüştü Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ile bir telefon görüşmesi gerçekleştirdi. Yeni ABD yönetiminin İran’a yönelik tek taraflı yaptırımlardan vazgeçmesini temenni ettiklerini belirten Erdoğan, tüm tarafların KOEP’in yeniden işler hale getirilmesi noktasında buluşmasının en makul hareket tarzı olduğunu dile getirdi. BIDENNETANYAHU Bir ay sonra ilk telefon ABD Başkanı Joe Biden, iktidara geldikten bir ay sonra İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile telefon görüşmesi yaptı. Biden, konuşmanın iyi geçtiğini bildirirken, İsrail Başbakanlık Ofisi’nden yapılan yazılı açıklamada, iki liderin dün akşam saatlerinde sıcak ve samimi bir sohbet gerçekleştirdiğine vurgu yapıldı. Görüşmenin yaklaşık bir saat sürdüğü kaydedildi. Biden ve Netanyahu’nun, Arap ülkeleri ile İsrail arasındaki normalleşme anlaşması sürecinin gelecekte de sürmesi konusunda anlaştığı ifade edilen açıklamada, iki liderin İsrail ile ABD arasındaki ittifakı güçlendirmeye devam etmek için çalışacaklarını vurguladıkları aktarıldı. Açıklamada, “İran tehdidi” ve bölgedeki diğer gelişmeleri de ele aldıkları belirtildi. Biden’ın göreve gelmesinin üzerinden haftalar geçmesine rağmen telefonla Netanyahu’yu aramaması dikkati çekmişti. Beyaz Saray Sözcüsü Jen Psaki, 11 Şubat’ta yaptığı açıklamada, Biden’ın Netanyahu ile “yakında” görüşeceğini duyurmuştu. ABD’DE 3 KİŞİ ÖLDÜ Silah mağazasında silahlı saldırı ABD’nin Louisiana eyaletinde silahlı bir saldırganın, girdiği bir silah mağazasında açtığı ateş sonucu 2 kişi hayatını kaybetti. Amerikan medyasının polis kaynaklarına dayandırdığı haberde, New Orleans kentinde, elinde silahı olan bir saldırganın bir silah mağazasına girmesi ve rastgele ateş açması sonucu 2 kişi olay yerinde öldü. Saldırıya uğrayan 2 kişi de hastaneye kaldırıldı. Saldırganın da mağazadaki silahlı kişilerce vurularak öldürüldüğü bildirildi. Myanmar’da 20. yaşına basmasına 2 gün kala başından vurulan Khaing’in cenaze törenine binlerce kişi katıldı. Facebook cuntanın sayfasını sildi Myanmar’da cunta karşıtı 3 göstericinin öldürülmesinin ardından dün yine on binlerce kişi ülkenin çeşitli kentlerinde askeri darbeyi protesto için sokaklardaydı. 20. yaş gününü kutlamasına iki gün kala başından vurularak öldürülen Mya Thwate Thwate Khaing’in cenazesine de binlerce kişi katıldı. Ülkenin ikinci büyük kenti Mandalay’da önceki gün yapılan protestolarda birisi başından, diğeri göğsünden vurulan iki protestocu hayatını kaybetmişti. Yangon’da da gece baskınlarına karşı gönüllü devriye gezen bir kişinin daha öldürüldüğü haberi geldi. Çiçek bıraktılar Myanmar, Tatmadaw adıyla bilinen ordunun, Aung San Sus Kyi’nin Ulusal Demokrasi Birliği’ni geçen kasımda iktidara getiren seçimlere hile karıştığı gerekçesiyle 1 Şubat’ta yönetime el koymasından beri protestolara sahne oluyor. Son ölümlerin ardından dünyadan cuntaya tepki yağarken sosyal medya şirketi Facebook, Myanmar ordusuna ait resmi bilgi paylaşımı sayfasını kaldırdı. Facebook’tan yapılan açıklamada, “şiddeti kışkırtarak sitenin topluluk standardını defalarca ihlal ettiği” gerekçesiyle Myanmar ordusuna ait “Tatmadaw Doğru Haber Bilgilendirme Ekibi” isimli sayfanın silindiği bildirildi. Myanmar’ın en büyük kenti Yangon ve Mandalay dün dev gösterilere sahne oldu. Myitkyina kentinde hayatını kaybeden protestocular için yerlere çiçekler bırakıldı. Başkent Naypyidaw’da geçen hafta başından vurulan ve cuma günü hayatını kaybeden Khaing’in cenazesi için binlerce kişi toplandı. Gözaltıların sürdüğü ülkede polis son olarak tanınmış bir aktörü tutukladı. BM Myanmar Özel Raportörü Thomas Andrews, protestoculara ateş açma olayına Tatmadaw’ın 33. Hafif Piyade Tümeni’nin karıştığı haberlerinin geldiğini bildirdi. Söz konusu tümen, Arakan halkına karşı kitlesel katliam uygulanmasından da sorumlu birim olarak biliniyor. Lockheed Martin’den Riyad’la bir anlaşma daha Suudi Arabistan Askeri Endüstrileri şirketi (SAMI), ABD merkezli teknoloji ve havacılık şirketi Lockheed Martin ile, Riyad’ın savunma ve üretim kapasitesinin geliştirilmesini öngören ortaklık anlaşmamsını imzaladı. El Arabiya’nın bildirdiğine göre, Suudi Kamu Yatırım Fonu’nun sahibi olduğu SAMI, yeni şirkette yüzde 51 hisseye sahip olacak. SAMI’den yapılan açıklamada, yeni anlaşmanın “teknoloji transferi, Suudi silahlı kuvvetleri için üretim yapan yerlerde iş gücünün eğitimi” gibi alanları kapsıyor. Suudi Arabistan dünyanın en fazla silah ithal eden ülkelerinden. Lockheed Martin, Suudi Arabistan’da 15 milyar dolarlık bir füze savunma sistemi inşası projesinde de yer alıyor. Proje, ABD’de bir önceki Başkan Donald Trump yönetiminin 2017’de Riyad’la yaptığı 110 milyar dolarlık silah paketinin bir ayağını oluşturuyor. ABD Başkanı Joe Biden’ın, Trump ile arası iyi olan Suudi Arabistan Veliaht Prens Muhammed bin Selman ile temasını en aza indirmek istediği yönünde haberler çıkmıştı. Avustralya Başbakanı Scott Morrison dün ilk kez Covid19 aşısı Pfizer / BioNTech’in Covid19 aşısının ilk dozunu aldı. Scott, Avustralya’da aşılama programının başlamasını normale dönüşü sağlayacak “büyük bir adım” olarak nitelendirdi. Ülkede mart ayına kadar 4 milyona yakın Avustralyalının aşılanması bekleniyor. İsrail aşılama sonrası ‘açılıyor’ Nüfusunun neredeyse yarısını aşıladığını duyuran İsrail dün alışveriş merkezleri ve eğlence tesisleri de dahil olmak üzere ekonomisini yeniden açtı. Başbakan Binyamin Netanyahu gelişme üzerine Twitter’dan “getirdiğimiz milyonlarca aşı sayesinde dünyada kendini yeniden canlandıran ilk ülke olduk” mesajını paylaştı. Bu arada İsrail Sağlık Bakanlığı agresif koronavirüs aşılama kampanyasından elde edilen son verilerin, iki doz Pfizer / BioNTech aşısının enfeksiyona karşı yaklaşık yüzde 96 oranında etkili olduğunu gösterdiğini söyledi. İsrail’in aşılama kampanyası, Aralık ayından bu yana dokuz milyonluk nüfusunun 4,25 milyonuna tek doz Pfizer / BioNTech aşısı uygulandığı için dünyanın en hızlısı olarak kabul ediliyor. İran, Irak sınırını kapattı İran, Irak’la olan sınır kapılarını İngiltere’deki koronavirüs varyantının yayılması üzerine önceki gün kapattı. İran’ın Irak ile sınır komşusu olan batıdaki Kuzistan eyaleti, koronavirüs mutantının en kötü etkilediği kentlerden biri. Başağa’ya Trablus’ta suikast girişimi Libya’da Birleşmiş Milletler’in (BM) tanıdığı, Ankara destekli Ulusal Uzlaşı Hükümeti’nin (UUH) İçişleri Bakanı Fethi Başağa’nın konvoyunun başkent Trablus’ta silahlı saldırıya uğradığı duyuruldu. AFP’nin Başağa’ya yakın bir kaynağa dayandırdığı haberinde bakanın sağlık durumunun iyi olduğu belirtildi. Habere göre Ulusal Petrol Şirketi’ni ve bakanlık kolluk kuvvetlerinin merkezini ziyaret ettikten sonra Trablus’un batısındaki Canzur’da ikamet ettiği konutuna giderken Başağa’nın seyir halindeki konvoyuna ağır silahlı bir pikap araçtan makineli silahlarla ateş açıldığı belirtildi. Korumalarının saldırının yapıldığı araca müdahale ettiği aktarılırken silahlı grupla çatışmaya girilmesi sonucu bir korumanın yaralandığı, saldırganlardan ise birinin öldürüldüğü, diğer ikisinin de yakalandığı bilgisi verildi. Krizin çözülmesi için müzakerelerin sürdüğü ülkede BM öncülüğünde, 5 Şubat’ta Cenevre’de toplanan Siyasi Diyalog Forumu üyelerinin oylaması sonucu geçici yönetimin Başkanlık Konseyi Başkanlığı’na Muhammed Menfi, başbakanlığa ise Abdülhamid Dibeybe seçilmişti. Başağa, birlik hükümetinin başbakan adayıydı, ancak yeni seçilen Abdulhamid Dibeybe yönetimine destek açıklamaları yapmıştı. Barcelona’da borsa da hedefte İspanya’da, Katalan rap şarkıcısı Pablo Hasel’in şarkıları ve Twitter mesajlarında monarşiye ve polise hakaret ettiği suçlamasıyla hapse atılmasının ardından başlayan gece gösterileri sürüyor. Cumartesi gecesi yapılan gösteriler öncesinde Barcelona ve başkent Madrid’deki polis varlığı güçlendirilirken, akşam saat 19.00’dan itibaren Barcelona’da sokaklara inen göstericiler yer yer polise şişe ve taş atıp, çöp bidonlarını ateşe verdi. Kimileri de Barcelona’nın alışveriş caddesindeki büyük mağazaları yağmaladı. Barcelona’nın borsa binası da göstericilerin hedefleri arasındaydı. Güneydeki Malaga, Cordoba ve Seville’de de sokaklar hareketlyidi. Olaylar nedeniyle şimdiye kadar 100’den fazla kişi gözaltına alındı. ACILARINIZI PAYLAŞIYORUZ... Vefat ve başsağlığı ilanlarınız için yaptığınız ödemenin yüzde 20’sini Cumhuriyet Vakfı Burs Fonu’na aktarıyoruz. Bu fondan, yetenekli, ihtiyaç sahibi öğrencilere burs veriyoruz. Acılarınızı paylaşıyoruz. Yakınlarınızın adı bu burslarla yaşasın. www.cumhuriyetvakfi.org.tr ANKARA: 0312 442 30 50 İZMİR: 0232 441 12 20 İSTANBUL: 0212 343 72 74