Katalog

DIŞ HABERLER dishab@cumhuriyet.com.tr 7 18 ŞUBAT 2021 PERŞEMBE Hollanda ile İttifakın savunma bakanlarının gündeminde Ortadoğu’daki faaliyetler var NATO’da kritik zirve rapor gerilimi Irak halkı için aralarında Türkiye’nin de bulunduğu NATO Irak misyonunun ABD’ye göre daha etkili olabileceği belirtildi. Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nin (IKBY) Erbil kentinde ABD üssünün de bulunduğu havaalanına saldırının yankıları sürerken NATO Savunma Bakanları Irak, Afganistan ve reform gündemleri ile bir araya geldi. Dün başlayan, iki gün sürecek, videokonferans yoluyla yapılan toplantı ABD’de başkanlık seçimlerinin ardından ilk olma özelliği de taşıyor. Zirvede, NATO’nun Irak başta olmak üzere Ortadoğu’daki faaliyetlerini genişletme planının bugün ele alınması bekleniyor. Reuters’in üst düzey yetkililer ve diplomatlara dayandırdığı haberine göre Irak’taki misyonda görevli asker sayısının şu anki 500 civarından 45 bine çıkarılmasının planlandığı, planın yeni tip koronavirüs salgınının hafiflemesi sonrası hayata geçirilmesinin öngörüldüğü bildirildi. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg geçen pazartesi yaptığı açıklamada, Irak genelinde personel sayısının artırılmasıyla ilgili plan üzerinde anlaşmaya varılmasını beklediğini belirtmiş ve misyonun duErbil’deki saldırıda 1 kişi ölmüş, 9 kişi yaralanmıştı. rum değerlendirmesine göre aşamalı olarak genişletileceğini kaydetmişti. ‘Hedef İran etkisi’ Geçen mayısta göreve başlayan Irak Başbakanı Mustafa Kazımi’nin de NATO’nun Irak’taki varlığını güçlendirmek istediği belirtiliyor. Reuters’a konuşan diplomatlar, Irak’ın eski istihbarat şefi olan ve ABD ile yakın ilişkileri bulunan Kazımi’nin bölgede İran’ın etkisini sınırlandırmayı hedeflediğine işaret etti. Diplomatlar geçen pazartesi Erbil’de havaalanını hedef alan roket saldırısına işaretle bölgede güvenlikle ilgili endişelerin arttığına dikkat çekti. NATO’nun, Irak’ta ABD öncülüğündeki Uluslararası Koalisyon’un eğitim misyonlarından bazılarını devralmasının da gündemde olduğu belirtiliyor. Diplomatlar, İngiltere, Türkiye ve Danimarka gibi NATO üyelerinin de katıldığı Danimarka komutasındaki NATO Irak misyonunun Iraklılar açısından ABD’nin eğitim misyonuna göre daha kabul ‘Saldırı, IKBY sınırlarından’ Erbil’de önceki gün ABD’nin üssünün de bulunduğu havaalanına düzenlenen, bir kişinin yaşamını yitirdiği, 9 kişinin yaralandığı roket saldırısının yankıları sürüyor. Evliya El Dam adlı Şii örgütün üstlendiği saldırıya ilişkin Irak devlet televizyonuna konuşan Başbakan Mustafa Kazımi’nin Askeri Sözcüsü Yahya Resul, Uluslararası Erbil Havalanı’na füzelerin biri 5.5 , diğeri 8 kilometre uzaklıkta bulunan iki mevziden atıldığını kaydetti. Resul, “Roketlerin IKBY sınırları içinden fırlatıldığını” söyledi. Saldırı, Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi’nde de kınandı. edilebilir olacağına işaret etti. Öte yandan Stoltenberg’in Washington ile dört yıllık gerilimin ardından ittifakı modernize etmek için reform planlarını açıklaması bekleniyor. Trump’ın başkanlığı sırasında Washington ve müttefikleri arasındaki çatışmalı söylemin ardından Stoltenberg, NATO’nun orta vadede modernize edebileceği sekiz alan belirleyeceğini söyledi. Reuters’e konuşan iki üst düzey yetkili de öneriler arasında, NATO’nun resmi ana strateji belgesi olan “Stratejik Konseptin” güncellenmesinin yer aldığını aktardı. Bu belge, büyüyen Çin askeri yeteneklerini ve Rusya’nın stratejik rekabetini dikkate alarak yeni politikanın sinyallerini veriyor. Bu arada NATO toplantısına ilk kez katılacak olan ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin’in eski başkan Donald Trump döneminde ittifak ile ilişkilerde oluşan anlaşmazlık ve gerilim yerine ABD’nin müttefiklerinin yanında olduğu mesajını vermesi bekleniyor. DHA’nın haberine göre Stoltenberg toplantı öncesinde yaptığı açıklamada, bakanlardan caydırıcılık ve savunma aktiviteleri için ödemelerin artırılmasını isteyeceğini belirterek, “Birlikte daha fazla harcama yapmamız, savunma taahhüdümüzün ifade bulduğu 5’inci maddeye olan bağlılığımızın gücünü gösterecektir” diye konuştu. Ek kaynağın özellikle Rusya’ya komşu doğu kanadının güçlendirilmesi, hava polisliği, donanma misyonları ve ortak tatbikatlarda kullanılması planlanıyor. Akar, İngiliz mevkidaşı ile görüştü Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar’ın toplantı öncesinde İngiliz mevkidaşı Ben Wallace ile telefonda görüştüğü kaydedildi. Bakanlıktan yapılan açıklamada, “İki ülke arasında işbirliğinin ele alındığı, Wallace’nin terör örgütü PKK tarafından Gara’da şehit edilen personel ve vatandaşlarımız için başsağlığı dileklerini ilettiği” kaydedildi. BM, BAE’yi soruşturacak Dubai Emiri Şeyh Muhammed bin Reşit el Maktum’un 2018’de ülkeden kaçmaya çalışan kızı Prenses Latife el Maktum, arkadaşlarına gönderdiği bir videoda, “Babası tarafından rehin alındığını ve hayatından endişe ettiğini” söyledi. BBC’nin Panaroma programına ulaştırılan videoda Prenses Latife, Dubai’den kaçmaya çalıştığı gemide komandolar tarafından yakalandığını ve ilaçla uyutularak geri getirildiğini anlatıyor. Birkaç aylık bir zaman diliminde çekilen videoların, Prenses Latife’ye yakalandıktan yaklaşık bir yıl sonra gizlice verilen bir cep telefonuyla kaydedildiği belirtiliyor. Görüntülerin yayımlanmasının ardından İngiltere Dışişleri Bakanı Dominic Raab, Prenses Latife’nin “hayatta olduğuna dair kanıt görmek istediklerini” söyledi. Eski İrlanda Cumhurbaşkanı ve Birleşmiş Milletler’in eski İnsan Hakları Komisyonu Başkanı Mary Robinson, uluslararası eylem çağrısında bulundu. Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Yüksek Komiserliği ise Prenses Latife’nin “zorla alıkonulmasıyla” ilgili olarak Birleşik Arap Emirlikleri’nden (BAE) bilgi isteyeceğini açıkladı. İspanya’da rapçi protestosu İspanya’da rapçi Pablo Hasel’in şarkı sözleri ve sosyal medyadaki paylaşımları nedeniyle tutuklanmasının ardından binlerce destekçisi sokaklara döküldü. Kral VI. Felipe ve babası Juan Carlos hakkındaki sözleri ve terörist grupları övdüğü iddiasıyla İspanya Ulusal Mahkemesi tarafından 2 yıl 9 ay hapis cezasına çarptırılan Pablo Hasel, destekçileriyle birlikte Katalonya Özerk Yönetimi’ndeki bir üniversiteye sığınmış, polis baskını ile yakalanmıştı. Hasel’in memleketi Lleida ve Barselona başta olmak üzere birçok kentte binlerce destekçisi eylem yaptı. Kimi grupların polisle çatıştığı, 15 kişinin gözaltına alındığı belirtildi. ABD, Mısır’a ABD’nin, insan hakları ihlalleri endişelerine karşın Mısır’a 197 milyon dolar değerinde silah satacağı belirtildi. Suudi Arabistan’ın Yemen iç füze satacak savaşındaki askeri operasyonlarına destek vermeye son vereceğini duyuran ve Birleşik Arap Emirlikleri’ne savaş uçağı satımını inceleme altına alan Biden yönetimi, Mısır’a 168 taktik füze satmayı onayladı. ABD Dışişleri Bakanlığı, Raytheon yapımı Rolling Airframe füzelerini kendilerinden Kızıldeniz’de ve liman bölgelerinde savunma kapasitelerini artırabilmek için Mısır donanmasının talep ettiğini söyledi. Satışın önce Kongre incelemesinden de geçeceğini hatırlatan Dışişleri Bakanlığı, Mısır’ın Ortadoğu’da önemli bir stratejik partner olmaya devam ettiğini söyledi. İtalya’dan AB desteği İtalya’nın yeni hükümet programını dün parlamentoya sunan Başbakan Mario Draghi, uluslararası ilişkiler alanında izleyecekleri politikalar arasında “Türkiye ile Avrupa Birliği arasında daha adil bir diyaloğun” tesisi için çaba gösterilmesini de saydı. BBC’nin haberine göre geçen hafta sonu yemin ederek resmen göreve başlayan, teknokratların yanı sıra 5 Yıldız Hareketi, Demokratik Parti, Lig, Haydi İtalya, Özgürler ve Eşitler ile Yaşayan İtalya partilerinden siyasetçilerin de yer aldığı hükümetin güvenoylamasından sorunsuz olarak geçmesi bekleniyor. Dış politika öncelikleri Başbakan Draghi dış politika alanındaki önceliklerini açıklarken, “Bu hükümet uluslararası ilişkilerde Avrupa ve Atlantik ilişkileri yanlısı olacak” dedi. Habere göre Draghi, “Balkanlar, Libya ve Doğu Akdeniz başta olmak üzere Akdeniz bölgesi ve Afrika’ya yönelik ilgimiz güçlü biçimde devam edecek. Pandemi, ekonomimizin en iç içe olduğu partnerlerimizle daha yoğun bir alışverişe ihtiyaç duyulduğunu gösterdi. Bu, İtalya’nın Fransa ve Almanya ile stratejik ilişkilerini daha iyi yapılandırma ve güçlendirme ihtiyacını beraberinde getiriyor” ifadelerini kullandı. Başbakan, “Bir NATO ortağı ve müttefiki olan Türkiye ile AB arasında daha adil bir diyaloğun tesisi için çalışmayı da sürdüreceğiz” dedi. Draghi, Rusya ile diyalog mekanizmalarının güçlendirilmesi için çalışacaklarını söyledi ve “Bu ülkede ve vatandaşların haklarının sıklıkla ihlal edildiği diğer ülkelerde yaşananları endişeyle takip ediyoruz” açıklamasını yaptı. Çin gibi ülkelerde artan gerilimleri de kaygıyla izlediklerini belirten İtalya Başbakanı, öte yandan ABD’de iktidara gelen yeni yönetimin “Avrupa ve geleneksel müttefikler için daha işbirlikçi bir yaklaşıma” işaret ettiğini dile getirdi. Hollanda Güvenlik ve Terörle Mücadele Ulusal Koordiden uzaklaşmasına yol açabileceği” de ileri sürüldü. Utrecht natörlüğü (NCTV) tarafından ha kentinde bir tramvayda 18 Mart zırlanan gizli raporda Cumhur 2019’da Hollanda’da yaşayan başkanı Tayyip Erdoğan’ın ülke Türk vatandaşı Gökmen T. tade selefi ve cihatçı hareketlerin rafından düzenlenen ve 4 kiyükselişinde rolü olduğu iddia şinin yaşamını yitirdiği saldırısı ve 2018’de bir tramvayda dü nın, Erdoğan’ın Yeni Zelanda’dazenlenen saldırıyla Erdoğan’ın ki Christchurch saldırısıyla ilgiaçıklamaları arasında bağlantı li konuşmasından bir gün sonkurulması, Türkiye ile Hollanda ra yapıldığına dikkat çekilerek arasında tansiyonu yükseltti. saldırganın, Erdoğan’ın konuşHollanda’da yayın yapan HP/ masından etkilenmiş olabileceği De Tijd dergisi, 15 Şubat’ta ya savunuldu. yımladığı haberde Adalet ve Raporda, “Erdoğan’ın İslamGüvenlik Bakanlığı’na bağlaştırma stratejisinin selefilelı NCTV’nin “Türkler arasınre ve bazen de cihatda Selefiliğin yayılması ve çı örgütlere alan açHollanda’daki etkisi” başlıktığı, ayrıca İBDAC ve lı bir rapor hazırladığını yazKaplan hareketi gidı. Habere göre Hollanda bi cihatçı hareketleri güvenlik birimleri ve Dışişdesteklediği, bu duleri Bakanlığı’nın görüşü ekrumun Hollanda’dalenmediği için “tamamlanki Türk sivil toplum mamış çalışma” niteliğinErdoğan. kuruluşlarını da etde olan ve henüz kamuoyukilediği” öne sürülna açıklanıp açıklanmayacağı ke dü. “Erdoğan’ın 2023’te kendisisinleşmeyen “gizli” ibareli rapor ni Sünni Müslümanların küresel da Hollanda’daki Türk toplumu lideri ilan etmek istediği, ayrıca nun, Ankara’nın etkisine açık ol Türkiye’yi de İslam devleti yapduğu, Türkiye’deki Selefi örgüt mayı hedeflediği iddia edildi. lerin, Hollanda’daki bazı Türk siRapor, AnkaraLahey hattınvil toplum kuruluşlarıyla “kuvvetli da gerilim yarattı. Hollanda’nın bağları” bulunduğu iddiasına yer Ankara Büyükelçisi Marjanverildi. Hollanda’daki bazı Türk ne de Kwaasteniet, Dışişlegençlerinin, bu bağlar vasıtasıy ri Bakanlığı’na çağırıldı. Edinila cihatçı radikalleşmeye yöneldi len bilgiye göre Hollandalı Büyüği öne sürülürken NCTV’nin hazır kelçi, raporun medyaya yansıladığı raporu, Hollanda’daki Türk masından bir gün sonra bakandernekleriyle iletişim halinde olan lığa çağrılarak rapordan duyubelediyeleri uyarmak için kullan lan rahatsızlık kendisine iletildi mayı planladığı da belirtildi. ve izahat istendi. Rapor, Hollan‘Erdoğan cihatçı örgütleri destekliyor’ da siyasetinde de tartışma yarattı. Aşırı sağcı Özgürlük Partisi Genel Başkanı Geert Wilders Raporda, “Erdoğan’ın yoğun için Twitter’da Erdoğan hakkınlaşan dini söyleminin Hollandaki ifadeleri nedeniyle Ankada’daki Türk gençlerine nefret ra Cumhuriyet Başsavcılığı inaşıladığı ve bu durumun, genç celeme başlatmıştı.lANKARA/ lerin Hollanda demokrasisinCumhuriyet Fransa’da tartışmalı yasaya ilk onay Fransa’da parlamentonun alt kanadı Ulusal Meclis, “Ayrılıkçı İslam” ile mücadele yasa tasarısını 151’e karşı 347 oy ile onayladı. 65 milletvekili çekimser oy kullandı. “Aşırı İslamcı eğilimlerle ve ayrılıkçılıkla mücadeleyi” amaçlayan tasarı, hükümetin “nefret ya da şiddeti” teşvik eden, “teoriler veya fikirler” yayan dini kuruluşları ve ibadet yerlerini kapatma yetkisini önemli ölçüde genişletiyor. Tasarı metninde kamu teşviklerinden yararlanmak isteyen bütün dernek ve kuruluşların Fransa’nın sahiplendiği liberal, cumhuriyetçi değerleri benimsediklerini yazılı olarak kayda geçirmesi de öngörülüyor. France 24’ün konuyla ilgili haberinde, tasarının “Türkiye, Katar ya da Suudi Arabistan” gibi ülkelerden gelen fonların izinin sürülebilmesi için 10 bin Avro’nun üzerindeki bağışların bildirilmesi zorunluluğu getirdiği de kaydedildi. Yasa ile üç yaşın üzerindeki çocukların, evde eğitim almasına ilişkin kriterlerin sıkılaştırılması planlanıyor. Tasarıda, doktorların bekâret testi yapması durumunda ceza veya hapisle karşılaşmasına ilişkin bir madde de yer alıyor. Birden fazla eşi olan kişilere, oturum izni verilmesi de yasaklanıyor. ‘İslam hedef olabilir’ Tasarının görüşüldüğü saatlerde tasarıyı İslamofobi olarak nitelendiren gruplar da protesto gösterisi düzenledi. Kimi yorumlarda yasa tasarısının İslamı hedef haline getireceği belirtilirken bu adımı Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un gelecek yılki başkanlık seçimleri öncesinde sağ oyları çekme taktiği olarak görenler de var. Yasa Macron tarafından kabul edilmeden önce parlamentonun üst kanadı Senato tarafından incelenecek. 16 Ekim’de tarih öğretmeni Samuel Paty’nin Hz. Muhammed karikatürlerini sınıfında gösterdiği gerekçesiyle bir radikal İslamcı tarafından katledilmesinin ardından Cumhurbaşkanı Macron tasarıyı gündeme getirmişti. Macron, Fransa’nın aydınlanma değerlerinden asla vazgeçmeyeceğini ifade ederek, Paty’i Fransız halkının laik, ifade özgürlüğünü koruyan değerleri temsil eden bir kahraman olarak nitelemişti.