Katalog

DIŞ HABERLER dishab@cumhuriyet.com.tr 27 OCAK 2021 ÇARŞAMBA 7 Tedarikte yaşanan sorunlar üzerine firmalara yönelik yasal uyarılar artıyor Avrupa’da aşı kavgası ‘Fransauçak Küresel eşitsizlik salgında da kendini gösteriyor. Afrika Birliği Dönem Başkanı Ramaphosa, “Bazı ülkeler, halklarını aşılarken diğerleri bunu yapmıyorsa güvende değiliz” dedi. Vaka sayısının küresel çapta dün itibarıyla 100 milyonu aştığı yeni tip koronavirüs (Covid19) salgını krizinde umutla beklenen aşı haberleri birbiri ardına gelse de üretim ve dağıtım kapasiteleri, küresel çapta eşit erişim konuları tartışmaların merkezinde. Aşı üreticileri ABD ve Almanya ortaklığındaki BioNTech/Pfizer ve merkezi İngiltere’de bulunan İngiltereİsviçre ortaklığındaki AstraZeneca’nın üretimdeki aksaklıklardan dolayı Avrupa’ya kısa vadede planlanandan daha az aşı teslim etmek durumunda kalacaklarını açıklamalarının ardından Avrupa Birliği’nden (AB) tepkiler yükseliyor. AB Konseyi Başkanı Charles Michel daha önce ilaç şirketlerinin imzaladıkları sözleşmelere uymaları çağrısı yapmış, gerekirse yasal yollara başvurabileceklerini söylemişti. Firmaların aşı ile ilgili yeni üretim zincirleri kurması gerektiğinin ve yeterli hammadde tedarikinde zorluklar yaşanabileceğinin farkında olHollanda’da salgın nedeniyle konulan sokağa çıkma kısıtlamasına karşı geçen cumartesi başlayan protestolar önceki gece de devam etti. Aşırı sağcı grupların da çağrısıyla birçok kentte göstericiler meydanlara çıktı. Bazıları dükkânları yağmaladı ve polisle çatıştı. Olaylarda 180 göstericinin gözaltına alındığı duyuruldu. duklarını belirten Michel, “şeffaf” bilgi verilmesinin önemine değinmişti. ‘İhracaat bildirilecek’ Önceki gün ise BBC, İtalya hükümetinin, koronavirüs aşılarının teslimatında yaşanan gecikme ve aksaklıklar nedeniyle aşı üreticilerine karşı yasal yollara başvuracakları yönündeki açıklamalarını aktardı. İtalyan yetkililer, hafta sonunda Pfizer ile AstraZeneca’yı imzalanan sözleşmeleri ihlal etmekle suçlamıştı. Alman biyoteknoloji şirketi BioNTech’in kurucusu ve yönetim kurulu başkanı Prof. Uğur Şahin, ay başında Der Spiegel dergisine verdiği demeçte, aşı konusunda şu an Avrupa’da yaşanan yetersizliğin, AB’nin satın alma politikası ile ilgili olduğunu savunmuştu. Salgın ve aşı krizi Dünya Ekonomik Forumu’nun da ana gündeminde. AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Davos’ta çevrimiçi toplantılar kapsamında dün yaptığı konuşmada, aşı üreticilerine uyarıda bulundu. “Avrupa’nın, dünyanın ilk Covid19 aşılarının geliştirilmesine katkı sağlamak için milyarlarca Avro yatırım yaptığını” söyleyen Leyen, “Şimdi şirketler yükümlülüklerini yerine getirmeli ve aşıları yerine ulaştırmalı” dedi. AB ülkelerinde Covid19 aşısı üreten bütün şirketlerin üçüncü ülkelere aşı ihraç etmek istediklerinde bildirimde bulunmaları gerekecek bir sistem getireceklerini kaydetti, “Aşı ihracatında şeffaflık mekanizması kuracağız” diye konuştu. ‘Eşit dağıtılmalı’ Öte yandan Reuters’ın haberine göre İsveç, Pfizer ve BioNTech’in geliştirdiği aşı şişesinin üzerinde “5 doz” ibaresine rağmen şişeden 6 doz çıkması ile ilgili de net bir açıklama talep etti. Bilgi verilene kadar aşılar için ödeme yapmayı askıya alma kararı aldığını duyurdu. Bu arada Davos’ta konuşan Afrika Birliği Dönem Başkanı ve Güney Afrika Devlet Başkanı Cyril Ramaphosa, tüm dünyada yeni tip koronavirüs salgınına son vermenin daha büyük bir işbirliği gerektirdiğini vurguladı. “Bazı ülkeler, halklarını aşılarken diğerleri bunu yapmıyorsa güvende değiliz” dedi. Virüsün dünyadaki eşitsizliği derinleştirdiğine işaret eden Ramaphosa, “Aşı milliyetçiliği sorunundan derin endişe duyuyoruz. Bu sorun, çözülmemesi tüm ülkelerin kurtuluşunu tehlikeye atacak” değerlendirmesinde bulundu. Dünya Sağlık Örgütü Genel Direktörü Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus de Covid19 aşılarının yoksul ülkelere eşit şekilde dağıtılması çağrısı yaptı. “Bu, her ülkenin orta ve uzun vadeli ekonomik çıkarına olacaktır” dedi. Roma’da gemisi yolluyor’ Türkiye ile Yunanistan arasındaki öngörüşmeler (istikşafi) 5 yıl aradan sonra önceki gün başlarken Yunanistan aynı gün 18 adet Rafale savaş uçağı satın alımına ilişkin tören için Fransa Savunma Bakanı Florence Parly’i konuk etti. Kathimerini gazetesinin haberine göre Parly, Fransız uçak gemisi Charles de Gaulle’un şubat sonunda bir Yunan firkateyni eşliğinde Doğu Akdeniz’e geleceğini söyledi. Parly, mevkidaşı Nikos Panagiotopoulos ile imza töreninin ardından Kathimerini’ye verdiği demeçte, Yunanistan’a yeni nesil firkateynleri sağlamaya hazır olduklarını, bazı firkateynlerin bu ülkede üretilebileceğini belirtti. Harita üzerinden iddia... Bu arada Kathimerini gazetesi 70’li yıllardan kalma olduğunu iddia ettiği bir harita üzerinden kurduğu haberinde “Türkiye’nin İçişleri Bakanlığı ve Harita Genel Müdürlüğü ile işbirliğinde yapılan haritada şu anda tartışmalı olan bazı bölgelerin Yunanistan’a ait olarak gösterildiği” öne sürüldü. Öte yandan Dışişleri Bakan Yardımcısı ve Avrupa Birliği (AB) Başkanı Büyükelçi Faruk Kaymakcı, Türkiye ile AB ve Avrupa ülkeleri arasında işbirliğinin yolunun olumlu gündemden geçtiğini söyledi. “Çünkü hem Türkiye’nin hem AB ülkelerinin birbirine ihtiyacı söz konusu” dedi. Kaymakçı, Ankara’da düzenlenen “Covid19 ile Mücadelede Ulusal Kapasitenin Güçlendirilmesi Projesi” toplantısının ardından AB Türkiye Delegasyonu Başkanı Büyükelçi Nikolaus MeyerLandrut ile gazetecilerin sorularını yanıtladı. Gelecek dönemde 4 kanalda ilişkilerin gelişmesini arzu ettiklerini dile getiren Kaymakcı, bunların “Atina ile öngörüşmeler, Kıbrıs sorununun çözümü konusunda 5+1 BM toplantısı, Fransa ile gerginliklerin çözümü ve Türkiye’de ekonomi, adalet ve demokratik alanlarda başlatılan reform çalışmaları olduğunu” kaydetti. MeyerLandrut ise pozitif gündem arayışının taraflar için yeni bir pencere açtığını söyledi. Ancak tarafların farklı beklentilerinin bir yerde buluşması gerektiğini ifade etti. hükümet çöktü İtalya’da koalisyon hükümeti krizinde, Başbakan Giuseppe Conte’den dün istifa kararı geldi. Yeni tip koronavirüs salgınıyla boğuşan ülkede 13 Ocak’ta koalisyonun küçük ortağı, eski başbakanlardan Matteo Renzi liderliğindeki Italia Viva (Iv) partisinin hükümetten ayrılmasıyla siyasi kriz patlak vermişti. Renzi, koronavirüsle mücadeleyi kapsayan Avrupa Birliği’nden gelecek kurtarma fonuna ilişkin başbakanlığın hazırladığı dağıtım planını eleştirerek hükümetten çekilmişti. Conte, yaklaşık iki haftadır sürdürdüğü hükümetin yeniden rayına sokulması çabalarından sonuç alamazken dün Cumhurbaşkanı Sergio Mattarella’ya hükümetin istifasını verdi. Mattarella’nın bugünden itibaren siyasi partilerle görüşmelere başlayacağı bildirildi. İtalyan basınında yer alan haberlerde, Conte’nin kendi liderliğinde parlamentoda çoğunluğa sahip geniş katılımlı bir koalisyon kurulması ve bu konuda istişareleri Cumhurbaşkanı’nın yapabilmesi için istifa ettiği yorumları da yer aldı. Conte’nin 3. kez hükümet kurma görevini üstlenmeyi beklediği, koalisyon ortakları 5 Yıldız Hareketi (M5S), Demokratik Parti (PD) ile Özgürler ve Eşitler’in (LeU), kendisinin yeni hükümet kurulConte ması görüşüne destek verdikleri savunuldu. Parlamentodaki sandalye sayısı bakımından özellikle üst kanat Senato’da salt çoğunluk sayısına yetişemeyen M5S, PD ve LeU’nun bu durumda yeni bir grubun desteğine ihtiyacı var. Bu üç parti, koalisyonu bozan Iv ile yeniden bir araya gelme fikrine ise olumlu yaklaşmıyor. Bir diğer olasılık ise yeni bir teknokrat ismin başbakanlığında hükümet kurulması. Bu süreçlerden sonuç alınamaması halinde ise erken seçime işaret ediliyor. Muhalefetteki aşırı sağcı partiler Lig ile İtalya’nın Kardeşleri ise erken seçim çağrısı yapıyor. FIRIN ÖNÜNDE BOMBALI SALDIRI Suriye’nin kuzeyinde Barış Pınarı Harekâtı bölgesindeki Tel Abyad ilçe merkezinde bir fırının önünde motosiklete yerleştirilen bombanın patlatılması sonucu 3 sivil yaşamını yitirdi, 2 sivil yaralandı. Milli Savunma Bakanlığı, “Terör örgütü PKK/YPG, Barış Pınarı bölgesinde masum sivillere yönelik insanlık dışı bir saldırı gerçekleştirdi. Yaralılar, Akçakale Devlet Hastanesi’ne sevk edildi” açıklaması yaptı. Biden ile Putin görüştü ABD Başkanı Joe Biden, diği Antony Blinken’ı onaygöreve başlamasının ar ladı. Blinken, geçen hafdından Rusya Devlet Baş taki oturumda, Türkiye’yi kanı Vladimir Putin ile ilk ABD’nin müttefiki gibi davtelefon görüşmesini ger ranmamakla suçlamıştı. çekleştirdi. Beyaz Saray Bu arada Joe Biden yöSözcüsü Jen Psaki, Biden’ın netimi, önceki Başkan Doöğle saatlerinde Rus mev nald Trump döneminde askidaşı Putin ile telefon gö kıya alınan Filistin’e yarrüşmesi gerçekleştirdiği dımları yeniden başlatani söyledi. Psaki, görüşme cağını ve iki devletli çöde, yeni START anlaşma züm için çalışacağını bildirsı, Solarwinds siber saldırı di. Birleşmiş Milletler (BM) sı, Ukrayna, Afganistan ve Güvenlik Konseyi’nde koRus muhalif lider Aleksey nuşan ABD’nin BM DaiNavalyn gibi konuların ele mi Temsilci Vekili Richard alındığını aktardı. Öte yan Mills, Trump döneminde dan ABD Senatosu, Baş Filistin’in ABD’de kapatılan A ‘Kutlama günü değil’ vustralya’da binlerce kişi “Avustralya Günü” olarak lınmış topraklar”, “Soykırımı niçin kutluyorsunuz”, “Avustralkan Joe Biden’ın Dışişlediplomatik misyonlarının ri Bakanlığı’na aday göster yeniden açılacağını belirtti. bilinen dün, yerli Aborjin halkıya Günü’nü kaldırın” pankartları nın haklarının tanınması için meydanlara çıktı. Göstericiler ülkenin İngilizlerce işgalinin başladığı gün olan le daha sınırlı sayıda katılımlarla yapılırken Aborjinler tarafından organize edilen gösterilerde binlertaşındı. Sydney’de salgın kısıtlamalarına uymadıkları gerekçesiyle beş kişinin gözaltına alındığı belirtilSenato süreci başladı Avustralya Günü”nü “istila günü” olarak adlandırıyor ve kaldırılmasını istiyor. Ülkenin milli günü olarak kabul edilen “Avustralya Günü” törenleri, önceki yıllara oranla bu yıl yeni tip koronavirüs yasakları nedeniyce kişi yer aldı. Britanya filosunun 1788’de kıtaya çıktığı tarihin kutlanmasını protesto eden eylemciler bunun yerli halkın yaşadığı acılara saygısızlık olduğunu belirtti. Melbourne ve Sydney’deki gösterilerde “Çadi. Kimi eylemlerde “Siyahların Hayatı Önemlidir” hareketine de destek verildi. 2008’de dönemin Başbakanı Kevin Rudd, yerli halka karşı yapılan haksızlıklar ve işlenen suçlar için özür dilemişti. Eski ABD Başkanı Donald Trump’ın 6 Ocak’taki kanlı Kongre baskınıyla ilgili olarak “isyana teşvik” ile suçlandığı azil belgesi öncerecinin 8 Şubat haftasında başlayacağını duyurmuştu. Trump’ın suçlu bulunabilmesi için 100 sandalyeli Senato’da en az 3’te 2 çoğunluğun aleyki gün Senato’ya ilehinde oy kullanması Erdoğan Hamas’a ‘mesafeli’ tildi. Azil kararı, 13 Ocak’ta Temsilciler Meclisi’nde kabul edilmişti. ABD SenaTrump gerekiyor. CNN’in haberinde ise ABD’nin yeni Başkanı Joe Biden’ın, Ankara’nın Tel Aviv ile ilişkilanıldı. “Hamas’ın Suriye’den çık geçen ay “İsrail ile ilişkileler kapsamında son haftalarda maya zorlanması, Mısır’da da Ab ri daha iyi bir noktaya ta“Hamas’ın faaliyetlerini kısıtlama dülfettah Sisi yönetiminde barına şımak istediği” yönündeTIMES GAZETESİNİN İDDİASI tosu Çoğunluk Lideri Demokrat Chuck Schumer, geçen hafta yaptığı açıklamada Trump’ın yargı süSenato’dan Trump’ı suçlayacak oy çoğunluğunun çıkmayacağı görüşünde olduğu aktarıldı. ya başladığı” öne sürüldü. İngiliz maması üzerine Türkiye’ye yönel ki sözlerini de aktardı. HaTimes gazetesinin haberinde Cum diği” belirtilen haberde, “Dış politi berde, “Türk hükümeti son haftahurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın “Fi kası darmadağın olan Erdoğan’ın, larda Hamas’ın operasyonlarına sılistinli militanlarla bağlarını yeni ülkesinin eski müttefikleriyle İsra nırlamalar getirmeye başladı. Türk den gözden geçirdiği” iddiası akta il dahil yeniden bir araya gelmeye medyasında yer alan haberlere görılırken “AKP, Hamas’ın ilham aldığı Müslüman Kardeşler’in ideolojisini paylaşıyor. Türkiye, Hamas’ın bazı önemli üyelerine uzun süreli vizeler hatta Türk vatandaşlığı verdi. Sahiplenilmenin getirdiçalıştığı” görüşü aktarıldı. ‘Şebeke ortaya çıkarıldı’ Haberde, “Erdoğan açıktan Türkiye’nin Filistinlileri İsrail’e karre üyelerine artık uzun süreli vizeler veya Türk vatandaşlığı verilmiyor. Bir defasında, bir Hamas üyesi İstanbul Havalimanı’nda gözaltına alınıp sınır dışı edildi. Diğer ülke istihbaratlarıyla çalışan Türk isACILARINIZI PAYLAŞIYORUZ... ği rahatlıkla Hamas başına buyruk şı desteklediğini söylüyor. Ama tihbaratı, öğrencilere yardım eden davranmaya başladı. Geçen yıl, Hamas’ın, kendisinin haberi olİstanbul’u, diğer ülkelere siber sal madan yetki sınırlarını aşması, bir Müslüman vakıf kılıfında faaliyet gösteren, aslında İstanbul’da Vefat ve başsağlığı ilanlarınız için yaptığınız dırılar düzenlemek dahil gizli ope Erdoğan’a örgütün faaliyetlerini kı militanlar tarafından kullanılan bir rasyonları için bir merkez olarak sıtlaması için bir gerekçe sağladı” paravan örgüt ağı olan şebekeyi ödemenin yüzde 20’sini kullanmaya başladı” ifadeleri kul iddiası yer aldı. Times, Erdoğan’ın ortaya çıkardı” denildi. Cumhuriyet Vakfı Burs Fonu’na aktarıyoruz. Anayasa için toplandılar Birleşmiş Milletler (BM) Cenevre Ofisi’nde Suriye Anayasa Komitesi toplantılarının 5’inci turu önceki gün 45 kişilik yazım kurulunun ilk toplantısıyla başladı. Şam sivil toplum kuruluşları ve Suriye muhalefeti temsilcilerinin her birinden 15’er kişiden oluşan anayasanın yazımından sorumlu “Küçük Grup” üyeleri Cenevre’de yeniden bir araya geldi. BM Suriye Özel Temsilcisi Geir O. Pedersen’in başkanlık ettiği toplantıları yeni tip koronavirüs nedeniyle basına kapalı yapıldı. Pedersen, 22 Ocak’ta düzenlediği basın toplantısında, taraflara artık anayasayı yazmaya bir yerden başlamaları çağrısında bulunmuştu. ‘Biden, Türkiye ve Rusya ile çalışmalı’ Öte yandan, ABD’nin son Şam Büyükelçisi Robert Ford’un Foregin Affairs dergisinde yayımlanan makalesinde “ülkesinin Suriye’deki stratejisinin başarısız olduğu” yönündeki açıklamaları dikkat çekti. Ford, “yeni Başkan Biden’ın bölgede IŞİD’e karşı Rusya ve Türkiye ile çalışması gerektiğini” belirtti. “Washington’ın, Suriye’de devlet inşa edemeyeceğini kabul etmesi gerek” ifadesini kullandı. SUDAN’A ZİYARET İsrail ile Sudan arasındaki normalleşme anlaşmasının ardından Sudan’ı ziyaret eden ilk İsrailli kabine üyesi İstihbarat Bakanı Eli Cohen oldu. Sudan, İsrail’le 2020’de normalleşme anlaşması imzaladıktan kısa süre önce ABD’nin “teröre destek veren ülkeler listesi’nden çıkarılmıştı. Sudan’ın başkenti Hartum’a giden Cohen ve beraberindeki heyet, Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı Orgeneral Abdulfettah elBurhan ve Savunma Bakanı Yasin İbrahim ile bir araya geldi. Bu fondan, yetenekli, ihtiyaç sahibi öğrencilere burs veriyoruz. Acılarınızı paylaşıyoruz. Yakınlarınızın adı bu burslarla yaşasın. www.cumhuriyetvakfi.org.tr ANKARA: 0312 442 30 50 İZMİR: 0232 441 12 20 İSTANBUL: 0212 343 72 74