Katalog

EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr TASARIM: SERPİL ÜNAY 11 12 TEMMUZ 2020 PAZAR Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı’nın yılın ilk çeyreğine ilişkin raporu yayımlandı Cari risk karamsarlığı Covid19 salgınının ilk dönemlerini kapsayan rapora göre turizm ve ihracattaki olumsuz gidişat, Türkiye için risk olan cari açığın seyrini belirleyecek. Mart ayını içeren raporda işsizlikte artış eğilimi de vurgulanıyor. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı’na 656 milyon dolar olarak gerçekleştiği belirtildi. Raporda, geçen yıl martta (SBB) göre Türkiye’nin 738 milyon dolar olan dış cari açık riski devam MUSTAFA ticaret açığının, bu yılın edecek. Uluslararası tu ÇAKIR aynı ayında 4 milyar 289 rizmin durma noktası milyon dolar seviyesinde na gelmesinin cari açık bakı gerçekleştiği vurgulandı. mından önemli bir engel oluş turduğuna dikkat çeken SBB, Turist sayısı geriledi “Covid19’un piyasalar üzerin Raporda cari işlemler açı deki etkileri, Avro bölgesinde ğındaki artışın bir diğer önem ki ekonomik aktivitenin yönü, li sebebi olan seyahat gelir petrol fiyatları ve uluslararası lerinin mart itibarıyla kendi turizm önümüzdeki dönemde ni göstermeye başladığına işa cari işlemler dengesinin sey ret edilen raporda, 2020 Ocak rini belirleyecektir” değerlen Mart döneminde gelen turist dirmesini yaptı. sayısının bir önceki yılın ay “Ekonomik Gelişmeler 2020 nı dönemine göre yüzde 15.1 Yılı 1. Çeyrek Raporu’nu” ya azaldığı, mart ayında seyahat yımlayan Cumhurbaşkanlı gelirlerindeki düşüşün yüz ğı Strateji ve Bütçe Başkanlı de 53.3 olduğu belirtildi. Ra ğı, mart ayında cari işlemler porda, yıllıklandırılmış seya açığının bir önceki yıla göre 4 hat gelirleri artış hızının ise milyar 803 milyon dolar arta 15.7’ye gerilediği, seyahat ge rak 4 milyar 923 milyon dola lirlerinin 30 milyar dolar sevi ra yükseldiğine dikkat çekil yesinin altına düştüğü kayde di. Mart ayı cari işlemler açığı dildi. Bu yıl cari işlemler den nın ağırlıklı olarak dış ticaret gesinin seyrini küresel piya açığındaki artıştan ve seya salardaki eğilimlerin seyri ile hat gelirlerindeki gerilemeden temel olarak Covid19 salgını kaynaklandığına işaret edilen kapsamında yaşanan gelişme raporda, seyahat gelirlerinin lerin etkileyeceğine dikkat çe Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın verilerine göre, nisan ve mayıs aylarında Türkiye’ye gelen turist sayısı salgın engeli nedeniyle yüzde 99 düştü. kilen raporda, şöyle denildi: “Özellikle ticaret ortakla rımızda salgının ekonomiyi durma noktasına getirmesinin, ihracatımız üzerinde aşağı yönlü etki yaratma riski devam etmektedir. Uluslararası turizmin durma noktasına gelmesi cari işlemler açığımız bakımından önemli bir diğer engeli oluşturmaktadır. Küresel ekonomideki talep düşüşü sonrasında azalan petrol fiyatları cari işlemler dengesi bakımından olumlu etkisini sürdürmektedir. Mart ayı enerji ithalatı 2018 sonrası ilk kez 3 milyar doların altına inmiştir. Covid19’un piyasalar üzerindeki etkileri, Avro bölgesindeki ekonomik aktivitenin yönü, petrol fiyatları ve uluslararası turizm önümüzdeki dönemde cari işlemler dengesinin seyrini belirleyecektir.” İşletme kredilerine olan talep incelendiğinde, 2020 yılının birinci çeyreğinde işletmelere kullandırılan tüm kredi türlerine olan talepte artış yaşandığına işaret edilen raporda, yılın ikinci çeyreğine ilişkin beklentilerin de tüm işletme kredisi türlerinde talebin artmaya devam edeceği yönünde olduğu belirtildi. l ANKARA Genç işsizlik artıyor Raporda işsizlik oranının, 2020 Mart döneminde yüzde 13.2 olarak gerçekleştiği, aynı dönemde; genç işsizliğinin yüzde 24.6, istihdam oranının ise yüzde 42 olduğu belirtildi. İşgücüne katılım oranının 2020 Mart döneminde yüzde 48.4 olarak kaydedildiği, kadınların işgücüne katılım oranının yüzde 30.1, erkeklerin katılım oranının ise yüzde 67.1 olduğu vurgulanan raporda kayıt dışı istihdam oranının yüzde 29 seviyesinde olduğu bildirildi. Merkez Bankası’na ‘Saray’ düzenlemesi Kısa çalışma azaldı ücretsiz izin arttı Türkiye İş Kurumu (İŞKUR) verilerine göre haziranda kısa çalışma ödeneği alan işçi sayısı yaklaşık 1 milyon azaldı. Kısa çalışma döneği miktarı da mayısa göre 5.5 milyar liradan 3.1 milyar liraya indi. Nisanhaziranda 1.7 milyon işçi ise ücretsiz izne çıkarıldığı için aylık bin 168 lira ile geçinmek zorunda kaldı. İşsizlik Sigortası Fonu’ndaki kaynak da 16.5 milyar lira azalarak 114.6 milyar liraya geriledi. İŞKUR’un verilerine göre haziran ayı gelişmeleri şöyle: 4 İşten çıkarılanlara belli şartları taşımaları kaydıyla işsizlik ödeneği yani işsizlik maaşı veriliyor. 17 Nisan’dan itibaren işten çıkarmalar yasaklanmıştı. Buna karşın haziran da önceki dönemden ödemesi devam edenlerle birlikte 464 bin 930 kişiye 563 milyon 42 bin lira işsizlik maaşı ödendi. 4 Haziranda kısa çalışma ödeneği alan işçi sayısının da yapılan ödeme miktarının da düşmesi dikkat çekti. 4 Hükümet işten çıkarmaları yasakladı ancak işverene işçiyi ücretsiz izne çıkarma yetkisi verdi. Bu kapsamda izne çıkarılanlara aylık sadece bin 168 lira ödeme yapılıyor. 4 Nisanhaziran döneminde 1 milyon 705 bin 147 işçi işvereni tarafından ücretsiz izne çıkarıldı. Bu kapsamda toplam 2.8 milyar lira ödeme yapıldı. 4 Son verilere göre haziranda fonun maddi ve mali varlığında tahvile kayma oldu. l ANKARA Merkez Bankası’nın ana mukavelesinde yapılan ve Cumhurbaşkanlığı’nın yetkilerini artıran değişiklikler artık yürürlükte. MUSTAFA ÇAKIR Merkez Bankası esas mukavelesindeki değişiklik, Cumhurbaşkanı kararı ile birlikte yürürlüğe girdi. Cumhurbaşkanlığı’nın yetkilerinin artırıldığı düzenlemeye göre işleyişte Cumhurbaşkanlığı kararnamelerine de bakılacak. Merkez Bankası’nın Yasası’na göre “banka esas mukavelesi, genel kurulun tasvibi ve Cumhurbaşkanı kararıyla” yürürlüğe giriyor. Yapılan değişikliklerden bazıları şöyle: 4 Mukavelede Başbakanlık’a yapılan atıflar Cumhurbaşkanlığı’na, hükümete ve Bakanlar Kurulu’na yapılan atıflar da Cumhurbaşkanı’na şeklinde değiştirildi. 4 Cumhurbaşkanlığı karar namesine dayanması halinde de banka meclisi üyeleri başka bir görevde bulunabilecek. 4 Başkan da Cumhurbaşkanlığı kararnamesine dayanması halinde banka dışında resmi veya özel herhangi bir görev üstlenebilecek. 4 Para Politikası Kurulu’nun bir üyesi başkanın önerisi üzerine müşterek kararla atanıyordu. Artık müşterek karara gerek olmayacak. 4 Başkanın Bakanlar Kurulu kararı ile 5 yıllık dönem için atanacağı, bu sürenin sonunda yeniden atanabileceğine ilişkin hüküm yürürlükten kaldırıldı. 4 Bankanın yıllık kârının yüzde 20’sinin ihtiyaç akçesine ayrılmasını öngören hüküm yürürlükten kaldırıldı. Böylece Hazine’ye devrin önü açılmış oldu. l ANKARA Avro yolunda ilk adım atıldı Avrupa Merkez Bankası (ECB) Yönetim Konseyi, Bulgaristan para birimi leva ve Hırvatistan para birimi kullanan Avro’ya geçişte gerekli kriterleri yerine getirerek “bekleme odası” olarak adlandırılan Avrupa Döviz Kuru Mekanizması’na (ERM2) girdiğini açıkladı. Açıklamada, söz konusu ülkelerin para birimlerinin mekanizma içerisinde yüzde 15 oranındaki kur dalgalanma bandına alındığı, 1 Avro’nun 1.95583 Bulgar Levası ve 7.53450 kuna olarak belirlendiği kaydedildi. Bu süreçten sonra, Bulgaristan ve Hırvatistan en az 2 yıl bekleyecek. Uzaktan çalışma sürecek Koç Holding İnsan Kaynakları Direktörü Özgür Burak Akkol, 100 bin çalışanı olan grupta pandemi döneminde yaşananları anlattı. “Bizden Haberler” dergisine konuk olan Akkol, “30 bine yakın çalışma arkadaşımız uzaktan çalıştı ve memnuniyet oranı yüzde 74. Bu uygulamaya devam edeceğiz. Önceliğimiz sağlık ve çalışma arkadaşlarımızın gelir kaybına uğramamasıydı” dedi. Özgür Burak Akkol ACI KAYBIMIZ Mavi Akım atıl kaldı Bakım çalışmaları nedeniyle gaz akışı durdurulan ve geçen mayıs ayı sonunda tekrar işlemeye başlaması planlanan Rusya ile Türkiye arasındaki Mavi Akım hattı atıl kalmaya devam ediyor. Reuters’a bilgi veren ikisi Rus biri Türk üç kaynak, BOTAŞ’ın 1329 Mayıs arasında bakım yapacağını açıkladığını ancak hattın tekrar açılması için bir tarih belirlenmediğini ifade etti. Bir Rus kaynak, Türkiye ile Rusya arasındaki yeni doğalgaz boru hattına atıfta bulunarak “(TürkAkım) fazla fazla yetecek ise iki hattı birden kullanmaya gerek olmaz” dedi. Halen TürkAkım hattının her biri yılda 15.75 milyar metreküp kapasiteli hattından sadece biri kullanılıyor. Kırım Ayanından, Hacı Sefer?ah Mırza Kara?ayski ve Habibe Hanım'ın kızı, Duma mebuslarından Kırım müftüsü Selamet Mırza Kara?ayski’nin yeğeni, Kefe Ortay’dan merhum Kemal Ortaylı'nın e?i, Server, Ahmed, Abdullah, Dr. İzzet Kara?ayski ve Zeynep Hanım ?irinskaya'nın kızkarde?i, İlber, Emeldar, Nuriye ve EnverSevil'in anneleri, Leyla, Tamara Kara?ayskaya ve Saadet ?irinskaya'nın teyzeleri, Kemal, TunaSertaç ve OytunI?ıl'ın babaanneleri, Deniz Ali ve Nehir'in haminneleri, Dil ve TarihCoğrafya Fakültesi Rus Dili ve Edebiyatı Bölümü'nün emekli öğretim görevlilerinden ?eŞka Kara?ay Ortaylı’yı (19182020) kaybetmenin derin üzüntüsü içindeyiz. Cenazesi 11 Temmuz 2020 Cumartesi günü Ankara Gölba?ı Camii’nde kılınan ikindi namazını müteakib Gölba?ı Mezarlığı’nda defnedilmi?tir. Mekânın cennet olsun, nur içinde yat. Seni çok seviyoruz. AİLESİ Üniversite sanayi işbirliği için kaynak Standard Profil’in, sanayide ihtiyaç duyulan doktora derecesine sahip nitelikli insan kaynağının üniversite sanayi işbirliği ile yetiştirilmesi amacıyla TÜBİTAK tarafından başlatılan “2244Sanayi Doktora Programı”na dahil olduğu açıklandı. Şirket, inovatif ürün geliştirmeye yönelik yürüttüğü ArGe çalışmaları için AB fonlarından da destek aldı. Standard Profil Grup ArGe Direktörü Dr. Ali Erkin Kutlu, “Düzce ve Manisa ArGe merkezlerimizde üniversiteden araştırmacı ve yüksek lisans yapan uzmanlarımızla müşterilerimize özel çözümler ve fikirler sunan yenilikçi projeler üzerinde çalışıyoruz” dedi. l Ekonomi Servisi Müşteri deneyiminde ‘en iyi banka’ seçildi Akbank Private Banking’in, dijital dönüşüm stratejisi ve yenilikçi yaklaşımla geliştirdiği teknolojik ürün ve hizmetlerin, PWM Wealth Tech 2020 Awards’ta “Dijital Müşte ri Deneyiminde Güneydo ğu Avrupa’nın En İyisi” se çildiği açıklandı. Akbank Özel Bankacılık ve Yatırım Hizmetleri Ge nel Müdür Yardımcısı Dr. Alp Keler, şunları vurgula Alp Keler dı: “Varlık yönetimine bütünsel yaklaşımı mız ve yeni iş modelimiz sayesinde müşteri lerimize eşsiz bir müşteri deneyimi sunuyo ruz. Süreçlerimizi, dijital teknolojideki son gelişmeleri varlık yönetimine uyarlayarak yeniden tasarladık. Yenilikçiliğe hız kesme den devam edeceğiz.” l Ekonomi Servisi Süleyman Orakçıoğlu, Damat Tween’in mağaza olarak ilk kez Van’a gideceğini söyledi. ‘Pandemiye rağmen yatırımlarımız sürdü’ Orka Holding’in, pandemi döneminde de markaları ile yatırım yapmaya devam ettiği açıklandı. Şirket, kısa süre içinde Ankara ve Balıkesir’de D’s Damat ve Van’da Damat Tween mağazaları açacak. Orka Holding Başkanı Süleyman Orakçıoğlu, gerek üretim gerek perakende tarafında mevcut istihdamı korumanın ve ek istihdam yaratmanın öncelikli hedefleri arasında yer aldığını vurguladı. Salgına karşı önlemleri hakkında da bilgi veren Orakçıoğlu, “Mağazalarımıza adım atan her çalışanımızın ve müşterilerimizin ateşi ölçülüyor. Girişlerde maske ve el dezenfektanı imkânı sunuyoruz. Maske ve siperlikleri ile çalışıyor” dedi. l Ekonomi Servisi Ülker ‘israfsız şirket’ modeliyle büyüyor Ülker’in, sürdürülebilirlik çalışmaları anlatan 2019 Sürdürülebilirlik Raporu yayımlandı. Rapora göre şirket, toplam atıklarının yüzde 91’ini geri dönüştürdü. Yaklaşık 1500 hanenin yıllık elektrik tüketimine denk 2 bin 502 MWh’lik enerji tasarrufu sağladı. 2014 yılından bu yana da Mete Buyurgan ğıtım ağındaki sürekli iyileştirmelerle 2.2 milyon kilometre daha az yol kat etti. İsrafsız şirket modeliyle büyümeye devam ettiklerini belirten Üst Yönetici Mete Buyurgan, “Operasyonel mükemmellik kapsamında geçen yıl hayata geçirdiğimiz 150’ye yakın iyileştirme çalışmasının sonucunda 16.2 milyon TL’lik tasarruf elde ettik” dedi. l Ekonomi Servisi ‘Akaryakıt dağıtımında en güçlü marka olduk’ Brand Finance’ın, Türkiye’nin en değerli ve en güçlü markaları 2020 raporu na göre Opet, 570 milyon dolarlık marka değeriyle akaryakıt dağıtım sektörünün en değerli ve en güçlü markası oldu. Türkiye’deki “En Güçlü Markalar” sırala masında geçen yıla göre bir sıra yüksele rek 4’üncü sırada yer aldıklarını da belirten Genel Müdür Cüneyt Ağca, “Sektö rümüzde de satış hacminde önem li düşüşe yol açan Covid19’a rağ men, müşteri memnuniyeti odak lı hizmet kalitemiz, esnek karar al ma kabiliyetimiz ve yapılmayanı yaparak fark yaratan yak laşımlarımızla, sektörün en hızlı ve istikrarlı bü yüyen şirketiyiz” dedi. Cüneyt Ağca