Katalog

12 16 HAZİRAN 2020 SALI EDİTÖR: HAKAN AKARSU TASARIM: BAHADIR AKTAŞ HABER/YORUM Neoliberalizmden neososyalizme mi? 1999’da bir akademisyenler grubu olarak Çin’i ziyaretimizde Pekin’de Çin Komünist Partisi Genel Sekreter Yardımcısı’na şu soruyu sormuştum: “içeride komünizmi, dışarıda ise liberal (ve küresel) kapitalist politikayı uygulamanız bir çelişki değil mi?” Bana şaşırtıcı bir yanıt vermişti: “Biz içeride komünist, dış ilişkilerde ise liberal bir uygulamanın içindeyiz!” Bu ikili yapı Çin açısından hiç de çelişki oluşturmuyordu: içeride ücretlerden katı piyasa kurallarına kadar olan uygulamaları ile “Batı dünyası karşısında rekabet gücünü artırdığı gibi dış yatırımları Çin’e çekiyor”: bu sayede yüzde 10’lar dolayındaki istikrarlı yıllık büyüme oranlarını sürdürebiliyordu. Son 20 yıl içinde ise Batı’nın “neoliberal iç yapısı” küresel boyutta rekabet gücünü hem kaybetti, hem de iç yapıda sosyal devlet kimliği iyice zayıfladı ve sistem krize girdi. 2008’de ilk büyük darbe vurdu. Çin ise adeta, “neoliberal komünist politikalarla”, Batı kapitalizminin önüne geçti. AB ülkelerine bile finansman sağlar hale geldi. İki yıl önce Yunanistan’a gittiğimde Pire Limanı’nın işletme yükümlülüğünü Çinli bir şirketin aldığını gördüm. ABD izin verse, bizimkilerin İstanbul kanalını Çin, “yap, işlet, devret” koşulu ile yapan müteahhitlere yapıldığı gibi, 40 yıl verin yeter. Pire Limanı’ndan da iyi işletir, kuşkunuz olmasın! Arapların da çevreyi doldurup işgal etmelerine hiç mi hiç aldırmazlar. Son iki Davos toplantısında Çin ve ABD’nin “yer değiştirdiklerini” gördük. ABD kapanma ve müdahale eğilimine girerken Çin, “küreselleşmenin savunucusu” konumuna neredeyse geldi. Trump ile birlikte ABD, küresel ticaretin kısıtlanmasından gümrüklerin artırılmasına kadar adeta, “neoliberal kapitalist düzenin sona erdiğini” ifşa ediyordu. Dış ekonomik ilişkilerde “müdahaleciliği” en fazla uygulayan ve savunan bir pozisyon alıyordu. Buna karşılık Çin cephesinde, “neoliberal politikaların Batı dünyasında yarattığı olumsuzluklardan” istifade etme güdüsü başarıyla öne çıktı: Çin Batı’ya adeta, “eski yolda yürümeye devam et” dercesine, “neokomünizmin (!) avantajlarını sürdürme çabasındaydı”. Koronavirüs ‘turnusol kâğıdı’ oldu! Yaşadığımız korona faciası, “sosyal devlet kimliğinden uzaklaşmış Batı dünyasında” büyük tahribat yaratmayı sürdürürken Çin, “otoriter iç düzeninin, olağanüstü hallerde sağladığı avantajlarla” çok daha az zarar gördü. “Gelişmiş” Avrupa ve ABD büyük kayıplarla yüzleşti: sosyal devlet olma vasfı bulunmayan ABD’de felaket anormal boyutlara çıktı ve sürüyor da. Kaderin cilvesine bakın: ABD doğa kirliliğinde 4050 yıldır yüzde 25 küresel oranı ile küresel tahribatını inatla sürdürdü. En son, 2015 Paris İklim Değişikliği Mutabakatı’na karşı çıktı. Ve ne gariptir, koronavirüsten ölümlerde ABD yine (yüzde 25) küresel oranda kayıpla yüz yüze geldi. Trump’ın en sonunda, İncil’i eline alması boşuna değilmiş! Kralların, başkanların, başbakanların, büyük patronların da bu düzensizlikler içinde, “bir virüsten bile saklanamayacaklarını” kanıtladı. Dünyadaki bozuklukların ayrıntılı bir resmini çizdi: ancak bu resim insan kanı ile çiziliyordu, hiç silinmemecesine... ABD, Avrupa ve Çin: dünyaya siyasal, ekonomik ve askeri olarak egemen olan üç küresel güç: koronanın gözünden (!) baktığımızda bu üç süper gücün “sağlık durumları” çok farklı: ABD, gözle bile gözükmeyen minnacık virüse karşı çaresiz, eli kolu bağlı. ABD Vietnam’a, Afganistan’a, Irak’a yaptığı gibi bastıramıyor, pes ediyor. Aynı şey 400 yılın sömürgecileri Avrupa devletleri için söz konusu. Çin, iç rejiminin “özel avantajları” sayesinde (!) işi ucuz atlatmış görünüyor. Bu küresel güçlere baktığımızda sanki, neoliberalizmin yavaş yavaş kayboluşuna karşılık neososyalizm devreye giriyor. Dünün “küresel umacısı” Çin bugün, gözle bile görülmeyen virüslere karşı, daha güvenilir konuma gelmiş, en azından şimdilik. Bana 20 yıl önce Çin, dış ticaret politikasını özetleyen Çinlinin aklından, koronanın geçtiğini hiç sanmıyorum. Kazara, “korona nedir” diye sormuş olsaydım bana herhalde, “o da ne, yiyecek bir şey mi” derdi... 20 yıl önce Çin’de, Yellow River üzerindeki tekne gezimizde bir Çinli kızın bana kavanozda “yılan zehri” satmaya çalıştığı, aklımdan hiç çıkmadı... Bu da madalyonun öbür yüzü... Çinli bu, yılan zehrini bile satacak konuma gelmiş bir kapitalist pazarlamacı olmuş... 16 HAZİRAN 2020 SAYI: 34583 İmtiyaz Sahibi: CUMHURİYET VAKFI adına ALEV COŞKUN Genel Yayın Yönetmeni AYKUT KÜÇÜKKAYA Yayın Koordinatörü Serkan Ozan Yazıişleri Müdürleri İpek Özbey / Olcay Büyüktaş Akça (Sorumlu) Hakan Akarsu (Ek Yayınlar) Görsel Yönetmen Münevver Oskay Reklam Genel Müdürü Ayla Atamer Törün l Haber Merkezi: Murat Hantaş l Gece: Ayça Bilgin Demir l Dış Haberler: Mine Esen l Ekonomi: Jale Özgentürk l İç Politika: Ali Açar l Kültür Sanat: Yazgülü Aldoğan l Fotoğraf: Uğur Demir l Spor: Sami Gürel l Ankara Temsilcisi: Sertaç Eş Güvenevler Mah. Güneş Cad. No: 8/1 Çankaya 06690 Ankara Tel: (0312) 442 30 50 l Ege Bölge Temsilcisi: Tuncay Mollaveisoğlu Halit Ziya Bulvarı 1352 sok. 2/3 Pasaport İzmir. Tel: (0232) 441 12 20 Yayın Kurulu: Alev Coşkun (Başkan), Ali Sirmen (Bşk. Yrd.), Aykut Küçükkaya, Emre Kongar, Şükran Soner, Kemal Işık Kansu, Orhan Bursalı, Mine Kırıkkanat, Miyase İlknur, Ataol Behramoğlu. l Mali ve İdari İşler Müdürü: Osman Selçuk Özer Yayımlayan ve Yönetim Yeri: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ. Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2 34381 Şişli/İstanbul Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 343 72 64 eposta: [email protected] Reklam Yönetimi: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ. Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2 34381 Şişli/İstanbul Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 251 98 68 eposta: [email protected] Yaygın süreli yayın Baskı: İleri Basım Mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. A.Ş. Yenibosna Mah. 29 Ekim Cad. No:11A/41 Bahçelievler İstanbul Tel: (0212) 454 32 55 Dağıtım: Turkuvaz Dağıtım Pazarlama A.Ş. Cumhuriyet’te yer alan haber, yazı ve fotoğrafların yeniden yayım hakkı saklı tutulmuştur. İzin alınmadan ve kaynak göstermeksizin yayımlamak Basın Kanunu gereğince hukuki ve cezai yaptırıma tabidir. NAMAZ VAKİTLERİ İmsak Güneş Öğle İkindi Akşam Yatsı İstanbul 03:24 05:24 13:10 17:10 20:45 22:36 Ankara 03:17 05:12 12:54 16:52 20:26 22:13 İzmir 03:50 05:40 13:17 17:11 20:44 22:26 Geçen yazımda, bugünkü Ayasofya’nın tarihinden kısaca söz etmiştim… Tarihçiler, bugünküne “3. Hrisostomos ile anlaşmazlığa yol açar. Çünkü Hriysostomos inatla; müsrif toplum sal olayları reddedince, sıradan insanlarca se Ayasofya” derler. Kısaca 2., 3. Ayasofya’ya vilmesine, ama zengin insanlar ve ruhban sınıfı da göz atalım… arasında ise kızılmasına neden olur! Ancak şunu ısrarla vurgulamalıyım! İs HHH tanbul odaklı, Bizans bağlantılı, bu alanda pek çok tarih kitabı ya da roman, hatta TV dizisi olacak konular var! Garip, her nedense bu konular tarihe uygun olarak doğru dürüst işlenmiyor: Oysa çoğu İstanbul odaklı, ilginç aşklar ve entrikalardır! Her nedense “Bizans” denilince, konu ihmal ediliyor ya da çarpıtılıyor! 1. Ayasofya: Ayasofya Müzesi (2) lı perdelerle süslü olduğunu yazmıştı… I. Ayasofya, geleneksel Latin mimarisi biçiminde, tek sütun 2. Ayasofya 1. Kilise, isyanlarda yıkılınca, İmparator II. Theodosius, bugünkü Ayasofya’nın bulunduğu yere, ikinci bir kilisenin inşa edilmesi emrini verir. 2. Ayasofya onun zamanında, 10 Ekim 415 gerçekleşir… Mimar Rufinos’un inşa ettiği 2. Ayasofya, “bazilika (Hıristiyanlık öncesi toplanma yeri.)” planlı, ahşap çatılı ve beş “nef’liydi (bölüm)”… 2. Ayasofya, 381’de, İmparator I. Ayasofya’nın inşaatı lu, ilk dönem kilise tipi olan “bazi Theodosius’un İznik Konseyi’nin kabul etti na, Hıristiyanlığı da Doğu Roma lika” olarak yapılmıştı. Çatısı ah ği, “inanç sistemini” onaylandığı, I. İstanbul İmparatorluğu’nun resmi dini kabul şaptı ve önünde açık hava Konsülü’ne ev sahipliği yaptığı yerdir… eden 1. Konstantin (Gaius Flavi alanı olan bir “atrium (av Roma, An us Valerius Aurelius Constantinus; lu)” vardı… takya ve 272 337) başlamış, ancak ölümü üzerine, oğlu II. Konstantin tamam lamıştır. 15 Şubat 360’ta açılışı ya pılmıştır. Adı “Büyük Kilise” idi… Ayasofya adındaki “aya” sözcüğü “kutsal, azize”, “sofya” sözcüğü ise bir kişi adı olmayıp Yunanca “kut Konstantin sal bilgelik” anlamındaki “sophos” sözcüğün den gelir, Tanrı’nın üç özelliğinden biri olarak kabul edilir. Büyük Konstantin, İstanbul kentine de adını “Konstantinopolis” olarak veren Doğu Roma İmparatorluğu’nun kurucusudur… HHH Günümüzde resmen kullandığımız “İstan bul” adı da ondan kaynaklanır... “Konstanti nopolis” sözcüğündeki “polis”, Yunanca “şe hir” demektir. İnsanlar konuşurlarken “Nereye gidiyorsun” sorusuna verilen yanıt “stanpolis” idi. Türkçe yanıtta “şehire” takısındaki “e’nin” karşılığıdır. Özetle “İstanbul” demek, “şehre” demektir! HHH İstanbullu tarihçi Socrates Scholasticus, kayıtlarında, Ayasofya kilisesinin, “Artemis Tapınağı” üzerine yapıldığını ve gümüş kap td“yttgAtdEtKeoaeaEaiaiuuonzdr 9(Em”kungE deignç rsuıduö Onouolausiç adbno rdlskdtcsıir “üokvnkia, saoprata nksaaiuy nkkkhaayt itsnnaaasstüal’ibBiuiı4ypria’’nsinoaniaüvsdaa0h,ıü’’ıllıeyynrtAHPnaran0tanskbnkıiıeaürbşaçenmşıeairreiüanl2tngnklmkeiiiltainslr,ddgsşe0rrülirayşrba…röeizaaARoööinokim…akıdHrheelsttnnsmçeohşçiaiuiArrslüıanİmdeu)üailmaiofmrımaisşbzzarmdmeHasds!mknoaoiaiitpüre’rPh”eçzlisHunöEiaissırvlaelsiaekımiEnrmyeetnİ’tuneğHryiauoatölıkknruabsrddkieeds4hntaüoriktdakeirasoeşı“0or,essnesnnooliiAnikes4iöprİüHnlbandl”mdeklİülüuss’uz,imeuiarntsrüo,bsirilgikpgeirnie,asienzlçkpiaiauauüaliorsreddkiaeğa’isrnr.rngüylsknüdel!aelrteküıiaruailIzyıtlegişon.emçiotlleeğ“liroütrlaasr!yAriaikür”enirivezunraıbedrkigkv…eeguehİTmösaiVlpstaratotAonatgtmlnreieuikiiıleç.tnnakinBGMsşen(rdbilbüyuaaüvm.maaiasinrrknenSlçılpıelevüenaaPkbocırermylnlraammkahdııeğtınbbşünnırnbeeığiluanzkekır,ruıükhldnii“plbkllsdeçuieaı1s,aatldeenkroü2ebbrıderit,kçnau’aökrAebliaialnzrurneyelattıgrazmlrüakdlzac!eöur lsıaııreüal nrraıo gzoü…pl uiarıgf elsllhıy denari çekrdea b”uriiıasş,’ra“ğinnilibiy“l,enundmı1ananbidaş2sriis,eşantbaaümthn2nkyebnlsmjİamupiiissrka)ua.üadınulatE”k.nalu1”vannAeıilalengnlgnanka9nmıdbyodğynsiiratr3semrrclaaaAaaluidtaiiialyH5ışnşişeıt,sçrlrtnreıiı“a’atişik”üopabi”Hntni4ürtşarrteesfıkihu,tİidı..lçslyvyHnsreoeaüeg“ibe.elPaktmmnrul’psüyao’,Ün,ia’annyioanngsAbdstsaiarrineüueltiksnli nimser. Bu rol, Konstantinopolis piskoposu Not: Sürecek… ‘Rant korona ‘Özel ağaçlandırma’ adıyla kıyılar dinlemedi’ peşkeş çekilecek SENA YAŞAR Tarım ve Orman Bakanlığı’na bağlı Orman Genel Müdürlüğü’nce çıkarılan “Özel Ağaçlandırma Yönetmeliği” ile geçmişte kurumun yetkisiyle yapılan “özel ağaçlandırma” izin yetkisi, kurumun teknik heyetinin elinden alınarak özel işletmelere devredildi, son onayı ise yine genel müdürün vereceği belirtildi. Koronavirüs sürecinde açılan müracaatlara, 21 bin izin başvurusu yapıldı. 6 bini Antalya kıyıları olan başvurularda, İzmir ve Muğla gibi kıyı kesimlerinin yüksek oranda yer alması dikkat çekti. Tarım Orman İş Sendikası Genel Başkanı Şükrü Durmuş, “Ormanda tarihi bir yıkım yaşanabilir” dedi. Özel Ağaçlandırma Yönetmeliği, Orman Genel Müdürlüğü tarafından 23 Ekim 2019 tarihli Resmi Gazete’de yayımlandı. Uzun yıllardır Türkiye’de uygulanan özel ağaçlandırma yönteminde yapılan değişikliklerle, kurumun 5 kişilik teknik heyetinin yaptığı işlem, başvuru işlemleri için kurulan “özel müşa virlik bürolarına” verildi. Buna göre başvurular, işletme müdürlüklerince incelenecek, bölge müdürlüklerinin onayıyla izin verilecek. Cumhuriyet’in edindiği bilgilere göre, bu yöntemlerle koronavirüs sürecindeki iki buçuk ayda 21 bin başvuru yapıldı ve başvurular kapatıldı. Başvuruların Antalya, İzmir, Muğla gibi kıyı illerde yoğunluk kazanması dikkat çekerken Antalya’da 6 bin, İzmir’de 4 bin 230 başvurunun yapıldığı öğrenildi. Konuya ilişkin Cumhuriyet’e konuşan genel başkan Şükrü Durmuş, “Dünya koronavirüs salgını sürecinde insanı nasıl yaşatacağını düşünürken Türkiye’de OGM tarafından rantsal değeri yüksek orman alanları ‘özel ağaçlandırma’ adıyla yandaşa peşkeş çekiliyor” dedi. Tarım ve Orman Bakanlığı ile OGM’nin, bu yönetmelikle “anayasal suç işlediğini” belirten Durmuş, şunları kaydetti: “Müracaat edilen yerler rantsal değer bakımından en yüksek iller. Yüzde 95’i sahil şeridinde. 21 bin başvuru, yüz bin hektar dan fazla alana denk geliyor. Orman arazilerini pazarlamak üzere oluşan özel mühendislik büroları arsa ofisi gibi işlem yürütüyor. Orman arazilerini kişilere pazarlarken çok yüksek paralar alıyorlar. 49 yıllığına kiralanan orman alanları, yönetmelik sayesinde ikinci kez de 49 yıllığına kiralanabilecek. Üstelik bir kişi birden fazla yere başvuru yapabiliyor. Bu makilik alanlar, asla orman olarak kullanılmayacaktır. Başvuru yapan onlarca işadamı, sanayici var. Hangi sanayici ağaçlandırma yapacak? Bunun adı yıkımdır. Kişilerin inisiyatifiyle bu orman alanları milyar dolarlara haraç mezat satılıyor. Buralardaki yaban hayatı son bulabilir.” TMMOB’ye çağrı Orman Mühendisleri Odası’nın (OMO) bu yıkıma “maddi bağlarla” ortak olduğunu öne süren Durmuş, “TMMOB’yi uyarıyoruz: OMO’yu durdurun. Aksi halde yıkıma ortak olursunuz” dedi. Durmuş, sendika olarak hukuki yollara başvuracaklarını açıkladı. l ANKARA İzmir’de FETÖ’den 357 tutuklama İzmir Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından FETÖ’nün Türk Silahlı Kuvvetleri’ndeki kripto yapılanmasına yönelik son 5 operasyonda gözaltına alınan 693 şüpheliden 357’si tutuklandı. “Mahrem sorumlular” tarafından ankesörlü ya da büfe telefonlarından arandıkları belirlenen şüpheliler ile Hava Kuvvetleri Komutanlığı okullarına astsubay ve subay alımlarına yönelik mülakat sınavlarındaki usulsüzlüklere ilişkin örgütsel bağı bulunduğu tespit edilenlere yönelik 5 operasyonda toplam 761 şüpheli hakkında gözaltı kararı çıkarılmıştı. Soruşturmalar kapsamında 5 operasyonda 512’si muvazzaf toplam 693 zanlı yakalandı. Gözaltına alınan şüphelilerden 357’sinin sevk edildikleri adli makamlarca tutuklandığı, 89’unun etkin pişmanlık hükümlerinden faydalanarak Emniyet’ten, 228’inin de çıkarıldıkları hâkimlikçe adli kontrol şartıyla serbest bırakıldığı öğrenildi. Haklarında soruşturma bulunan, delil veya sağlık durumları dikkate alınan zanlılardan 19’u da savcılık kararıyla salıverildi. 68 şüpheli ise aranıyor. l İZMİR/Cumhuriyet BURSA MERKEZLI OPERASYON Bursa merkezli 16 ilde Fethullahçı Terör Örgütü’ne yönelik operasyonlarda gözaltına alınan 39 şüphelinin arasında bulunan 2 muvazzaf astsubay adliyeye sevk edildi. Bir astsubay ve kapatılan askeri okul öğrencisi 2 şüphelinin de gözaltı sürelerinin uzatılması talep edildi. Şırnak’ta terör örgütleri PKK ve FETÖ/PDY mensuplarına yönelik düzenlenen operasyonlarda 16’sı PKK, 8’i FETÖ şüphelisi toplam 24 kişi gözaltına alındı. GÜLEN IMZALI SAATLE YAKALANDI Mersin Cumhuriyet Başsavcılığı’nca yürütülen FETÖ/PDY soruşturması kapsamında Mersin il imamı olduğu tespit edilen C.S., düzenlenen operasyonla yakalanıp gözaltına alındı. Şüphelinin adresinde yapılan aramada, örgütün lideri Fethullah Gülen imzalı saat, örgüt üyelerine verilen kıtmir yazılı kolye, dijital materyaller ve bir kısım notların yazıldığı not defterleri bulundu. Ayrıca Tekirdağ’da oturup internet aracılığıyla talimatlar vererek örgütün Mersin il ablalığını yürüttüğü tespit edilen “Azra/Esma” kod adlı Y.B. de yakalanarak gözaltına alındı. Van ve Hakkâri’de FETÖ’ye yönelik 10 Haziran’da düzenlenen eşzamanlı operasyonlarda gözaltına alınan 12 şüpheliden 10’u tutuklanırken 2’si ise etkin pişmanlıktan faydalanarak serbest bırakıldı. Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı’nca, hakkında gözaltı kararı verilen özel ve kamu iktisadi işletmeleri çalışanı ve ByLock kullanıcısı 15 şüpheliden 9’u yakalandı. İstanbul’da FETÖ’ye yönelik operasyonda haklarında gözaltı kararı verilen 38 şüpheliden 34’ü yakalandı. Samsun merkezli 3 ilde düzenlenen operasyonda 5 zanlı gözaltına alındı. l Haber Merkezi Müzisyen Erol’a beraat şikâyetçi polislere ceza Metroda polis şiddetine maruz kalan, daha sonra polislerin aleyhinde verdiği ifade nedeniyle yargılanan müzisyen Gülşah Erol, kendisi hakkında açılan davalardan beraat etti. Erol, 2 Ağustos 2017’de, İstanbul’daki Kadıköy Metrosu’nda gö Gülşah Erol revli polis memurları tarafından şiddete maruz kaldı, müzik aletleri kırıldı. Erol polislerden şikâyetçi olurken, polisler de Erol’dan şikâyetçi oldu. Erol, kasten yaralama, tehdit ve kamu görevlisine hakaret suçlamalarından hakkında açılan davada yaklaşık 3 yılın sonunda beraat etti. Şikâyetçi olduğu polisler ise “mala zarar verme” suçundan ceza aldı. Polislerin üst mahkemeye yaptıkları başvuru da reddedildi. l Haber Merkezi Sayıştay’da Aydınlı seçildi Sayıştay Başkanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre, dün toplanan genel kurul sonucunda, Sayıştay Daire Başkanlığı’na, 7. Daire üyesi Bekir Aydınlı seçildi. 1988’de Maliye Bakanlığı Milli Emlak Kontrolörü olarak göreve başlayan Aydınlı, 19962010’da daire başkanlığı ve genel müdür yardımcılığı görevinde bulundu, 2010’da da Sayıştay üyeliğine seçildi. BULMACA SEDAT YAŞAYAN 1 23 4 5 6789 1 2 3 4 5 6 7 8 9 SOLDAN SAĞA: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1/ Güzel 1 yazı sanatı. 2 2/ Osmanlı 3 ordusunda ve donanmasında hafif piyade 4 5 askeri... “Nu 6 F ARA V AHAR ÜN İ T E A LO NA T L AMA S İÇİRİK Tİ K MENEMEN ÜN T İ R İ NA rullah ”: 7 L İ F MEN N Yazarımız. 3/ 8 E S E M E K İ T Denizcilikte 9 R A S A T T E P E yedek olarak kullanılan ince halat. 4/ “Acıbalık, gördek’” gibi adlar da verilen bir balık... Yazıyla bildirme. 5/ İki taraflı şeylerde yan tarafta olan. 6/ Gözleri görmeyen... Alfabe. 7/ Uzaklık anlatmak ta kullanılan söz... Parçalar, bölümler. 8/ Ağır kokulu bir gaz... AB ülkelerinde ve Türkiye’de bir ürünün güvenli olduğunu be lirtmek için konulan simge. 9/ Ebubekir ile Ömer’i halife olarak kabul etmeyen mezhep. YUKARIDAN AŞAĞIYA: 1/ Çizgiyle mizah sanatı. 2/ Azerbaycan’ın plaka imi... Güney Amerika’da yaşayan bir yük hayvanı. 3/ “Çilbalığı” da denen bir balık... “Bir çeksem karşıki dağlar yıkılır” (Türkü). 4/ “Altınkökü” de denen kusturu cu bir kök... Ağzımızdaki dişlerin bir bölü müne verilen ad. 5/ Lakerda yapılmak için kesilmiş torik balığı parçası. 6/ Güneydoğu Asya’da yetişen ve lifleri dokumacılıkta kullanılan bir bitki... Kuran, yapan kimse. 7/ Mütareke. 8/ İskambil destesinin en altındaki kâğıt... Hoş, güzel. 9/ İçin için öfkelenmek.