Katalog

YORUM 9 23 NİSAN 2020 PERŞEMBE 23 NİSAN 2020 SAYI: 34532 İmtiyaz Sahibi: CUMHURİYET VAKFI adına ALEV COŞKUN Genel Yayın Yönetmeni AYKUT KÜÇÜKKAYA Yayın Koordinatörü Serkan Ozan Yazıişleri Müdürleri İpek Özbey / Olcay Büyüktaş Akça (Sorumlu) Hakan Akarsu (Ek Yayınlar) Görsel Yönetmen Münevver Oskay Reklam Genel Müdürü Ayla Atamer Törün l Haber Merkezi: Murat Hantaş l Gece: Ayça Bilgin Demir l Dış Haberler: Mine Esen l Ekonomi: Jale Özgentürk l İç Politika: Ali Açar l Kültür Sanat: Yazgülü Aldoğan l Fotoğraf: Uğur Demir l Spor: Sami Gürel l Ankara Temsilcisi: Sertaç Eş Güvenevler Mah. Güneş Cad. No: 8/1 Çankaya 06690 Ankara Tel: (0312) 442 30 50 l Ege Bölge Temsilcisi: Tuncay Mollaveisoğlu Halit Ziya Bulvarı 1352 sok. 2/3 Pasaport İzmir. Tel: (0232) 441 12 20 Yayın Kurulu: Alev Coşkun (Başkan), Ali Sirmen (Bşk. Yrd.), Aykut Küçükkaya, Emre Kongar, Şükran Soner, Kemal Işık Kansu, Orhan Bursalı, Mine Kırıkkanat, Miyase İlknur, Ataol Behramoğlu. l Mali ve İdari İşler Müdürü: Osman Selçuk Özer Yayımlayan ve Yönetim Yeri: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ. Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2 34381 Şişli/İstanbul Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 343 72 64 eposta: [email protected] Reklam Yönetimi: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ. Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2 34381 Şişli/İstanbul Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 251 98 68 eposta: [email protected] Yaygın süreli yayın Baskı: İleri Basım Mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. A.Ş. Yenibosna Mah. 29 Ekim Cad. No:11A/41 Bahçelievler İstanbul Tel: (0212) 454 32 55 Dağıtım: Turkuvaz Dağıtım Pazarlama A.Ş. Cumhuriyet’te yer alan haber, yazı ve fotoğrafların yeniden yayım hakkı saklı tutulmuştur. İzin alınmadan ve kaynak göstermeksizin yayımlamak Basın Kanunu gereğince hukuki ve cezai yaptırıma tabidir. NAMAZ VAKİTLERİ İmsak Güneş Öğle İkindi Akşam Yatsı İstanbul 04:33 06:07 13:08 16:54 19:58 21:26 Ankara 04:21 05:54 12:52 16:38 19:41 21:07 İzmir 04:49 06:19 13:15 16:59 20:01 21:25 Bu savaşa 4 Nisan tarihli makalemizde “2020 petrol satrancı” demiş ve oyunu şöyle özetlemiştik: “Asıl oyuncuları Rusya, Suudi Arabistan ve ABD olan bu oyunda, Putin’in hamleleri oyun sonunu getirecek gibi görünüyor. Suudi Arabistan mat olmamaya, ABD de Rusya’yı beraberliğe razı etmeye çalışıyor.” 4 Nisan’dan bu yana oyunda iki gelişme oldu: Birincisi OPEC+ üyeleri 1 Mayıs’tan itibaren günlük 10 milyon varil kesinti yapmakta anlaştı. İkincisi de ABD’de petrol fiyatları eksiye düştü! Bu ise ABD’nin Rusya’yı beraberliğe razı edemediğini, tersine Suudi Arabistan’ı kullanarak Rus ekonomisini hedef aldığı bu oyunda tuzağa düştüğünü gösteriyor. Tuzaktan çıkabilmek için ise Suudi Arabistan’ı feda edip etmemeyi düşünüyor... Nasıl mı? Anlatalım: Beyaz Saray ve Suud Sarayı Kremlin’e karşı Kriz nasıl başlamıştı? Koronavirüs salgını ile birlikte Çin’in petrole talebinin azalması başta olmak üzere birkaç nedenle küresel petrol talebi bu yılın başında düştü. Bu Petrol pazarı savaşı da fiyatları düşürmeye başladı. Suudi Arabistan fiyatların düşmesini önlemek için üretimi azaltmak istedi. Ancak Rusya buna ikna olmadı. Bunun üzerine Suudi Arabistan yönetimi, ABD’nin de desteğiyle, misilleme yaptı ve üretimi artırdı! Suud Sarayı ile Beyaz Saray’a göre ekonomisi petrol ve doğalgaz satışına bağlı Moskova, fiyat düşüklüğüne dayanamayacaktı. Ancak Moskova fiyat düşüklüğüne dayandı ve tersine Avrupa pazarında pay artırmak isteyen ABD’li kaya petrolü ihracatçılarını “yüksek maliyet” nedeniyle sıkıntıya soktu. Kremlin’i oyun dışına atamadılar İşte bu süreçte Washington, Riyad ve Moskova üçgeninde bir anlaşma arandı. Ya pılamayan ve ertelenen toplantıların sonunda taraflar (23 OPEC+ üyesi) 1 Mayıs’tan itibaren günlük 10 milyon varillik kesinti yapmayı kabul etti. Anlaşmayı değerlendiren ABD Başkanı Trump, “Bu anlaşma ABD’de binlerce enerji istihdamını kurtaracak” diyordu (12.4.2020). Rusya Enerji Bakanı Aleksandr Novak’ın anlaşmaya dair yorumu ise oynanan petrol satrancına işaret ediyordu: “Rusya’yı petrol piyasasının dışına itme çabası başarısız oldu” (13.4.2020). Evet, bir anlaşma olmuştu ama bunun ABD ve Suudi Arabistan’a yaramayacağı kısa sürede görüldü. Çünkü petrol fiyatları istenen seviyeye yükselmedi! Tarihte ilk: eksi fiyat Hatta Batı Tektas tipi ham petrolü “mayıs ayı vadeli” fiyatı 20 Nisan’da eksiye düştü! Bu tarihte bir ilkti... Eksi fiyat iki nedenle yaşanmıştı: Birincisi, ABD’li petrolcüler, talebi olmayan petrolü, hem de zararına üretmeye devam etmişti. İkincisi, bu üretilen petrolü depolayacak tesisler de dolmuştu. Bu ABD petrol sanayisini ciddi sıkıntıya sokacak bir durumdu. Zira mayıs kontratlarında yaşanan bu tablo, bir çözüm bulunamazsa, haziran kontratlarında da yaşanabilir. Trump’a göre sorun “karantina nedeniyle kimsenin araba kullanmamasından ve fabrikaların kapalı olmasından” kaynaklanıyordu (21.4.2020). Oysa sorunun kaynağı karantina değildi. Karantina ile ekonomik faaliyetlerin durması sorunu büyütmüştü sadece. Sorun, ABD ile Suudi Arabistan’ın Rusya’ya petrol savaşı açmış olmasıydı! Suudi fedası gündemde Peki, eksi fiyat krizi nasıl çözülecek? Teksaslı petrol üreticileri Suudi Arabistan’dan ithalatın yasaklanmasını istiyor! Teksaslı petrol üreticilerine göre Suudi Arabistan krizin ba şından bu yana ABD’ye petrol sevkıyatını dört kat artırmıştı. Dahası bu şekilde yerli şirketleri de piyasadan uzaklaştırmıştı. Bu şu demekti: ABD, fiyatların düşüp Rus ekonomisinin yara alması için Suudi Arabistan’a üretimi artırmayı teşvik etmiş, karşılığında da bu ülkenin ürettiklerini almıştı. Bu da Teksaklı şirketleri vurmuştu! Yani ABD satrançta rakibin şahını sıkıştırmak üzere hamle yaparken kalesini kaybetmişti! Köşeye sıkışan Trump, acil durum ham petrol stoklarını daha da doldurmayı ve bunun için alım yapmayı planladığını açıkladı. Ancak bu yeterli değildi. Zira petrol stokları da doluydu. Baskı altındaki Trump, Teksaklı petrol üreticilerinin “Suudi petrol ithalatı yasaklansın” talebini değerlendireceğini söyledi (21.4.2020). ABD Enerji Bakanı Dan Brouillette de Trump’ın durumu incelediğini ve Suudi petrol ithalatını yasaklama seçeneğini değerlendirdiğini teyit etti (21.4.2020). Böylece ABD, Rusya’ya karşı sahaya sürdüğü Suudi Arabistan’ı feda etme durumuyla karşı karşıya geldi. Putin ise kollarını kavuşturmuş, sıkışan rakiplerinin hamle yapmasını bekliyor... ÇİZGİLİK KAMİL MASARACI [email protected] KİM KİME DUM DUMA BEHİÇ AK [email protected] KRİZİ R! OL YIN! CUMHURİYET'TEN EĞİTİM DÜNYKALSBINİNAİZ KIŞA HAZIR MI? BÜYÜK OLANKAAKL!BİNİZİ KORUYUNUZ! Akademisyenler, öğretmenler ve öğrenciler TÜRK Cumhuriyet gazetesinin arşivinTeÜRK KALP VAKFI %30 indirim KALP 19 Mayıs Cad. No:8 Şişli/İstanbul VAKFI Tel: 0212.212 ile abone olabilecekler. 07 07 (pbx) • www.tkv.org.tr nbul tkv.org.tr TÜRK KALP VAKFI 19 Mayıs Cad. No:8 Şişli/İstanbul Tel: 0212.212 07 07 (pbx) www.tkv.org.tr AR KALP KRİZİ RTIRIYOR! KONTROL UNUTMAYIN! LP VAKFI o:8 Şişli/İstanbul pbx) • www.tkv.org.tr RK KALP VAKFI HAVA ŞARTLARI DÜŞMANIDIR, ROL ETTİRDİNİZ Mİ? ALP VAKFI No:8 Şişli/İstanbul (pbx) • www.tkv.org.tr AŞIRI SOĞUKLAR KALP KRİZİ RİSKİNİ ARTIRIYOR! KALBİNİZİ KONTROL ETTİRMEYİ UNUTMAYIN! TÜRK KALP VAKFI 19 Mayıs Cad. No:8 Şişli/İstanbul Tel: 0212.212 07 07 (pbx) • www.tkv.org.tr KALBİNİZ KIŞA HAZIR MI? KALBİNİZİ KORUYUNUZ! TÜRK TÜRK KALP VAKFI KALP 19 Mayıs Cad. No:8 Şişli/İstanbul VAKFI Tel: 0212.212 07 07 (pbx) • www.tkv.org.tr