Katalog

HORLAMA KİLO ALDIRABİLİR Uzmanlar uykunun kilo kontrolü üzerinde etkisi olduğuna dikkat çekiyor. Horlama ise kaliteli uykunun düşmanı. Prof. Dr. Muhammet Emin Akkoyunlu, “Horlama gibi uykunun yapısını bozan durumlar fazla kiloya neden olabilir. Kilo verirsem horlamam geçer yanılgısı çok yaygın” dedi. l İHA SAYISAL LOTO 6 BİLEN: 3.308.153.10 TL (1 kişi) 5 BİLEN: 6.963.40 TL 181926394045 4 BİLEN: 98.35 TL 3 BİLEN: 13.20 TL ikramiye kazandı. 23 ŞUBAT 2020 PAZAR EDİTÖR: MÜNEVVER OSKAY TASARIM: BAHADIR AKTAŞ İran’da 5 kişinin yaşamını yitirmesi üzerine Irak, sınırdaki güvenlik önlemlerini artırdı. Virüs korkusu KKTC’ye DE sıçradı Van’da 3 yurttaş gözlem altında Çin’in Hubey eyaletine bağlı Wuhan kentinde ortaya çıkan koronavirüs (kovid19) salgınında 2 bin 361 kişi yaşamını yitirdi. Virüs bulaşan kişi sayısı dünyada 77 bini geçti. l Van’da önlemler artıyor İran’da koronavirüs vakalarının artmasının ardından Van’da teyakkuz durumuna geçildi. Dün öğle saatlerinde Kapıköy Gümrük Kapısı’nda İran’dan Türkiye’ye giriş yapan üç Türk vatandaşı, yüksek ateş görülmesi nedeniyle tedbir amaçlı tedavi altına alındı. İran ile irtibatlı sınır kapılarının hepsinde bugünden itibaren ateş ölçer sistemin devreye alınacağı kaydedildi. Ağrı’nın Doğubeyazıt ilçesinden İran’a açılan Gürbulak Gümrük Kapısı’nda bir dizi önlemler alındı. l KKTC’de 1 kişi karantinada KKTC’de 74 yaşındaki G.E., tatil için gittiği Dubai’den, İstanbul aktarması ile dönmesinin ardından koronavirüs şüphesiyle hastaneye kaldırıldı. Hastanın beraberinde, İstanbul’dan gelen grubun bir kısmının da karanti naya alındığı bildirildi. G.E’nin Çinlilerin de olduğu bir tura katıldığı açıklandı. l İran’da 10 vaka daha İran Sağlık Bakanlığı, ülkede 10 koronavirüs vakasının daha tespit edildiğini ve virüsten 5 kişinin öldüğünü belirtti. Vaka sayısı 28’e ulaştı. Yeni koronavirüs vakasının tespit edildiği 10 kişiden 8’inin Kum, 2’sinin de başkent Tahran’da olduğu açıklandı. l İtalya’da da iki can aldı 6 ay boyunca acil durum ilan eden İtalya’da salgın yüzünden vaka sayısı 30’a yükseldi. Virüsün bulaştığı kişilerden 5’i sağlık görevlisi. Dün ise tedavi gören 2 kişi virüs nedeniyle yaşamını yitirdi. Codogno kenti, 6 kişide yeni tip koronavirüs tespit edilmesi üzerine karantina altına alındı. l WHO’dan yardım çağrısı Dünya Sağlık Örgütü (WHO), salgına karşı daha etkin mücadele için uluslararası topluma 675 milyon dolar yardım çağrısında bulundu. WHO, İran’da vaka artışından kaygı duyulduğunu vurguladı. l Cumhuriyet Samba zamanı Brezilya’nın ünlü samba okullarından, 3 bin dansçının görsel şölenine dönüşen Rio Karnavalı için son hazırlıklar yapıldı. Yarın rengârenk yürüyüşle başlayacak festival öncesinde provalar da aslını aratmadı. Rio de Janeiro kenti, dünyanın pek çok ülkesin den yüz binlerce turisti ağırlıyor. Festivale bu yıl 2 milyonu turist olmak üzere 6 milyon kişinin katılması bekleniyor. Ünlü samba okullarının 1 yıldır hazırlandıkları tematik gösterilerine danslar eşlik ediyor. Festival çarşamba gününe dek sürecek. l AFP Herkese Bilim Teknoloji dergisinin katkılarıyla hazırlanmıştır. Evrensel yüz Araştırmalar, yüzdeki “ifadelerin” duygularımızın güvenilir bir rehberi ifadesi yokmuş olmadığını, hatta başkalarını manipüle etmek için kullandığımız Birisi kaşını çattığında sinirli olduğunu veya gülümsediğinde mutlu olduğunu zannederiz. Yüz ifadelerinin duygularımızı net bir şekil Kaşlarımız çatıksa sinirli, gülümsüyorsak bir araç olabileceğini gerçekten mutlu muyuz? gösteriyor. de yansıttığına dair bu görüş, yüzyıllardan bu yana kabul edi liyor. Acaba yanılıyor olabilir miyiz? Son zamanlarda bu görü şe karşı görüşler de ortaya çık maya başladı. Araştırmalar, yüz deki “ifadelerin” duygularımızın güvenilir bir rehberi olmadığını, hatta başkalarını manipüle et mek için kullandığımız bir araç olabileceğini gösteriyor. Altı tutku... Yüz kas hareketi kalıplarının, duygularımızı yansıttığı fikri, uzun bir tarihe sahip. 14. Louis mahkeme ressamı olan 17. yüzyıl Fransız sanatçısı Charles Le Brun, yüz ifadelerini; merak, aşk, nefret, arzu, sevinç ve üzüntüden oluşan 6 “tutku” ile açıklamıştı. Yaklaşık iki yüzyıl sonra Charles Darwin de benzer duygu kalıplarından söz edecekti. Sonraki dönemde ise ABD’li psikolog Paul Ekman’ın, şu anda Papua Yeni Gine’de olan bir bölgede, 1960’larda yaptığı ve büyük ses getiren saha çalışması, söz konusu altı “duygusal ifadenin” gerçekten de her yerde insanlar tarafından paylaşıldığının, yani belli duyguları yansıtan evrensel yüz ifadelerine sahip olduğumuzun kanıtı olarak kabul edilmişti. Önyargılar dağılıyor Ancak Batı kültürüne çok uzak yaşayan küçük ölçekli toplumlarda yapılan yeni araştırmalar, bu görüşü derinden sarstı. Boston’daki Northeastern Üniversitesi’nden Lisa Feldman Barrett ve ekibi, Kuzey Namibya’da yaşayan bir grup olan Himba topluluğuyla bir saha çalışması yaptı. Araştırmacılar, önceki çalışmalarda yapıldığı düşünülen hatalardan kaçınmak için Himba topluluğunun bireylerinden, bir yüz ifadesini kısa bir duygusal hikâye veya duygusal bağlantısı olan bir kelimeyle eşleştirmesini istemedi. Bunun yerine katılımcılardan, birtakım yüz ifadelerinin 36 görüntüsünü öfke, korku, üzüntü, iğrenme, mutluluk ve nötr duy İnsanlar sadece kızdığında değil, kafaları karıştığında, konsantre olduklarında, hatta gazları olduğunda da kaş çatabiliyor. KÖKÜNDEN KUSURLU Çalışmayı yapan bilim insanlarına göre, yüz ifadeleri hakkındaki önyargıya dayanan varsayımlarımız, otizm gibi bazı fenomenleri nasıl teşhis edip yönettiğimizden politik ve yasal kararlar ile ulusal güvenlik protokollerine kadar her şeyi olumsuz etkileyebiliyor. Örneğin bir jüriyi sadece yüz ifadesiyle kandırmak çok kolay olabiliyor. Bu noktada da çeşitli şirketler, bir kişinin video görüntülerini analiz ederek ne hissettiğini belirlemeyi vaat ediyor. Barrett ve Crivelli, yazılımın cevap olmadığını düşünüyor, çünkü bu yaklaşımı kökünden kusurlu buluyorlar. gu türlerine göre gruplara ayırmaları istendi. Himbaların verdiği yanıtlar, evrensel olarak kabul gören “6 temel duygu” modelini desteklemiyor. Şaşkın ‘tehditkâr’ İngiltere, Leicester’daki De Montfort Üniversitesi’nden Carlos Crivelli’nin araştırmaları da benzer sonuçlara işaret ediyor. Crivelli, geçimini çiftçilik ve balıkçılıktan sağlayan Papua Yeni Gine’deki Trobriand Adaları halkını 2013’teki bir çalışmasında incelemişti. Yerlilerin, yüz ifadelerini Batı’ya göre farklı açık ladığını buldu. Örneğin, “şaşkın” yüz ifadesini tehditkâr olarak yorumluyorlardı. Bu çalışmalar bir araya getirildiğinde Crivelli, Barrett ve diğerlerinin “evrensel duygusal ifade” diye bir şeyin olmadığına inandığını görüyoruz. Okumak çok zor Her kültür, insanların mutlu olduklarında gülümsedikleri, kızgınken kaşlarını çattıkları gibi evrensel yüz ifadelerine sahip değil. Crivelli, Trobriand Adaları halkına, diğer insanların duygularını yüzlerinden okumanın mümkün olup olmadığını sorduğunda genellikle “hayır” yanıtını aldığını söylüyor. Binden fazla yüz hareketi ve duygunun incelenmesine öncülük eden Barrett ise duyguyüz ifadesi etkileşimi üzerine yapılan araştırmalarda ülke ve bireyler arasında bile çok fazla çeşitlilik olduğunu belirtiyor. Örneğin, kızdığımızda kaş çatmak yerine yüzümüzde bambaşka bir ifade de belirebiliyor. Gülümsemenin de sadece mutlu olmamızla ilgisi olmadığını ifade eden Barrett, insanların aynı zamanda korktuğu, öfkelendiği, utandığı veya karşısındakini yatıştırmak istediği zaman da gülümseyebileceğini söylüyor. Sonuç olarak Barrett, yüz veya vücuttaki herhangi bir fiziksel hareketin, belirli bir psikolojik anlamı olduğuna dair iyi bir kanıt olmadığının altını çiziyor. Derleyen: Batuhan Sarıcan www.newscientist.com HABERAL: ATATÜRK’E ŞÜKRAN BORÇLUYUM İspanya’dan nişan Başkent Üniversitesi Kurucu su ve Yönetim Üst Kurulu Başkanı Prof. Dr. Mehmet Haberal’a, Kral 6. Felipe adına, tıp ve eğitim alanlarında ki mesleki kariye rinden dolayı “İs panya Sivil Liyakat Nişanı” sunuldu. Haberal Başkent Üni versitesi’ndeki törende konuşan İspanya’nın Ankara Büyükelçili ği Maslahatgüzarı Eduardo Iba nez Lopez Doriga, bu nişan ile Haberal’in gerek tıp, gerek eği tim alanındaki mesleki kariyerine duydukları takdiri göstermek is tediklerini söyledi. Doriga, Haberal’ın, ekibiyle üç binden fazla böbrek ve altı yüz den fazla karaciğer nakli yaptığını vurguladı. Haberal ise Mustafa Kemal Atatürk’e şükran borçlu olduğunu dile getirerek bu ödülün Türk milletinin eseri olduğunu söyledi. Kendisinin sadece bir vatandaşlık görevini yerine getirdiğini belirten Haberal, “Bu ülke artık bilim ihraç ediyor ve dünyayı artık rahatlıkla Türkiye’ye getirebiliyoruz. Her zaman ülkemle gurur duyuyorum. Bu madalya bana değil, sizlere verildi. Çok daha fazla çalışmak durumundayız. Hepinizle, ülkemle gurur duyuyorum” dedi. l ANKARA / Cumhuriyet 15 YIL SONRA YİNE ‘FRIENDS’ Ünlü “Friends” dizisinin oyuncuları, yapımın sona ermesinden 15 yıl sonra özel bir bölüm için yeniden bir araya geldi. HBO Max’ta yayımlanacak özel bölümün yayım tarihiyse henüz açıklanmadı. Dizinin orijinal kadrosundaki tüm isimler, Jennifer Aniston (Rachel), Courteney Cox (Monica), Lisa Kudrow (Phoebe), Matt LeBlanc (Joey), Matthew Perry (Chandler) ve David Schwimmer (Ross) özel bölümde yer alacak. l BBC Türkçe Özel bölüm için oyuncuların her birine 2.5 milyon dolar ödeneceği ileri sürüldü! Koronavirüsten HIV’e hatta depresyona Enfeksiyon testleri ‘cep’te Birçok insan için vazgeçilmez olan cep telefonu artık sadece telefon etmek ya da internette gezinmek için kullanılmıyor. Nitekim akıllı telefonlar sanal doktor ya da mini laboratuvar görevini bile yerine getirebiliyor. Araştırmacılar, örneğin nehir körlüğü hastalığı (onkoserkiyaz) etkeni gibi parazitleri tespit eden akıllı telefon mikroskobu geliştirdi. Ayrıca sperma kalitesini kontrol eden akıllı telefon aksesuvarları veya demansın erken belirtilerini tespit eden telefon uygulamaları bile var artık. Hassas ve güvenli Cincinnati Üniversitesi’nden Sthitodhi Ghosh şimdi sıtma, HIV, koronavirüs veya diğer hastalık etkenlerini teşhis edebilecek bir telefon aksesuvarı geliştirdi. Tarama, hastanın bir plastik şeridi ağzına soktuktan sonra bunu aksesuvar daki bir girintiye yerleştirmesiyle gerçekleşiyor. Plastik laboratuvar çipi, tükürüğü ya da kanı, derin dondurulmuş ve kurutulmuş maddelerle dolu iki minik kanala çekmek için doğal kılcal çekme kuvvetlerinden yararlanıyor. Bu kanallardan birinde örnek antikorlarla karıştırılıyor. Bunlar bir enfeksiyon durumunda hastalık etkeninin antijen yapılarıyla birleşiyorlar. İkinci kanal ise kimyasal reaksiyonlarla elektromanyetik ışın yayan maddeler içeriyor. Tüm test süreci otomatik olarak gerçekleşiyor. Analizden sonra sonuç, bir uygulama üzerinden doğrudan doğruya doktora gönderilebiliyor. Söz konusu akıllı telefon laboratuvarı sıtma parazitleriyle test edildi. Bu şekilde testin, parazitlere bağlı etkin bir enfeksiyonu güvenli şekilde teşhis edecek kadar hassas olduğu anlaşıldı. Teorik olarak birçok enfeksiyon hastalığı teşhis edilebiliyor. Depresyon gibi psişik hastalıklar da buna dahil... Çünkü virüs ve diğer hastalık etkenleri dışında yöntem hormonları ve diğer biyolojik göstergeleri de tarayabiliyor. Araştırmacılar bundan sonraki çalışmalarında telefon aksesuvarını ticari ürün haline getirmenin yolunu arayacaklar. Bilimkurgudan gerçeğe 10 uygulama n TVTelefon entegrasyonu (Jetgiller1962, FacebookPortal 2018). n Temizlik yapan robot (Jetgiller1962, iRobot Roomba2002) n Yemek pişiren robot (Jetgiller1962, Moley Robot Mutfak2019) n Cep Telefonu (Uzay Yolu1966, Motorola1973) n Satrançta insanı yenen robot (Dr.Who1977, IBM DeepBlue1997) n Simültane tercüme (Otostopçunun Galaksi Rehberi1979, Google2019) n Akıllı gözlük (Back to the Future1989, Google2013) n Akıllı kol saati (Back to the Future1989, AppleWatch2015) n Kişiselleştirilmiş Reklam (Azınlık Raporu2002, Tesco2013) n Mimiklerden SuçluMağdur Tespiti (Person of Interest2011, İngiltere2018) Kaynak: VisualCapitalist.com