Katalog

EKONOMİ [email protected] TASARIM: SERPİL ÜNAY 11 23 ŞUBAT 2020 PAZAR Brexit’in yarattığı belirsizlik otomotiv ihracatını yüzde 17 azaltarak 2.5 milyar dolara düşürdü Ticaret bıçak sırtında Türkiye açısından riskleri ve fırsatları tartışılan koronavirüsün ilk etkileri kayıp yönünde oldu. Maden ihracatçıları, son 20 günde Çin’e 1 kilo bile doğal taş gönderemedi. Geçen yıl canlanan kayısı ihracatı durdu. Türkiye dış ticareti 2020’ye Brexit ve koronavirüsün yarattığı tahribat sebebiyle iki ayrı riskle başladı. Tekstil ve kimya ih racatçıları virüsün et kisiyle Çin’in karşıla yamadığı talebin ken di siparişlerini artır GAMZE ması, bunun yıl so BAL nu toplamını artır ma olasılığını da sevinçle karşı lıyor. Tarım ve maden gibi diğer sektörler ise virüsün ekonomik tahribatı tam olarak kesinleş memesine rağmen kayıplar ver meye başladı. Malatya Ticaret Borsası’na göre, geçen yıl Çin’e yapılan kayısı ihracatı 3 bin 200 ton iken bu yıl durdu. En bü yük ihracat pazarı Çin olan ma den sektörü ise bu ülkeye son 20 günde bir kilo bile doğal taş gönderemedi. Bu alanda en fazla ihracat yapan Ege Bölgesi’nden şubatta Çin’e yapılan ihracat yüzde 54.5 küçüldü. Turizmde ise en az 30 bin rezervasyon ip tal edildi. Yeni zam gelebilir Koronavirüsün yarattığı bir diğer endişe de ara malı ve hammadde tedariğini Çin’den karşılayan sektörlerde yaşanıyor. TİM üyesi bazı ihracatçılar, vi Üretim düşebilir İstanbul Tekstil ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği Başkanı Ahmet Öksüz, “Salgın tehdidinin uzaması halinde Çin’den hammadde ve ara malı tedarik eden ülkelerde üretim olumsuz etkilenebilir. Yerli hammadde üretiminin ne kadar stratejik öneme sahip olduğu görüyoruz” dedi. Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı İsmail Gülle ise “Son 56 yıldır belli bir rakam sarmalının dışına çıkmakta zorlanıyoruz. Brexit ve ticaret savaşlarının etkisini iyi okuyarak yeni projelerle bu rakamları daha yukarı çıkaracak faaliyetler içinde olmalıyız” diye konuştu. rüsün yayılması sürerse birçok ürün tedariğinde sıkıntılar yaşanacağına, bunun da üretimi düşüreceğine işaret ediyor. Virüs, Çin’den ithal edilen elektronik eşyaların da zamlanmasına neden oldu. İstanbul’da Sirkeci ve Tahtakale’de mal kalmadığını, salgın öncesi 5 konteynır mal sipariş verilirken, şimdi 1 konteynır verildiğini belirten esnaf, bunun 15 gün içinde fiyatları yüzde 100 artırabileceğine dikkat çekiyor. İngiltere’ye ihracatta otomotiv sektörü öne çıkıyor Motorlu kara taşıtları ve motorları 1.835.171.989 Dem rçel k dışındak ana metal sanay 1.324.546.746 G y m eşyası (kürk har ç) 1.318.111.038 Kâğıt ve kâğıt ürünler 206.060.651 Raf ne ed lm ş petrol ürünler 118.287.572 Çin'den İthal Edilenler İlet ş m donanımlarının malatı 2.552.598.698 Temel k myasal maddeler n malatı 1.286.976.226 B lg sayar ve b lg sayar çevre b r mler malatı 1.278.662.085 Sun veya sentet k elyaf malatı 934.163.338 Ana dem r ve çel k malatı 575.127.860 (2019, $) Kaynak: TÜİK Otoda kayıp 500 milyon dolar İngiltere ile Avrupa Birliği ayrılık anlaşmasını (Brexit) 24 Ocak’ta imzaladı. Ancak Türk ihracatçılarının kaybı daha önce başladı. Brexit kaynaklı belirsizliklerin de etkisiyle Birleşik Krallık binek otomobiller pazarı 2019’da yüzde 2.4 daraldı. Uludağ Otomotiv Endüstrisi İhracatçıları Birliği Başkanı Baran Çelik, “Birleşik Krallık’a otomotiv ihracatımız 2018’de 3 milyar dolara kadar çıkmışken, 2019’da yüzde 17 gerilemeyle 2.5 milyar dolara düştü. Yani Brexit daha gerçekleşmeden yarattığı anlaşmanın nasıl sağlana olumsuzluklar ihracatımızı cağı ve bu sürenin serbest düşürdü” dedi. ticaret anlaşması yapmak TÜİK verilerine göre, İn için yeterli olup olmadı giltere ile Türkiye arasın ğı henüz net değil. Birleşik daki dış ticaret zaten du Krallık ve AB arasındaki rağan seyrediyor. Birleşik müzakereler ve geçiş dö Krallık’a yapılan nemi 2020 boyunca devam toplam ihracat edecek, bu süreç boyunca da son bir yılda Birleşik Krallık’a gümrük yüzde 2 azalarak vergisiz ihracat yapma 10.8 milyar dola ya devam edeceğiz. Son ra düştü. rasında ise mümkünse Çelik, AB ile eşzamanlı şöyle de olarak hızlıca Bir vam et leşik Krallık ile ti: “AB anlaşma yapma ile ticari Baran Çelik mız gerekecek.” Fitch’ten finansman uyarısı Türkiye’de mobilden aylık 480 dakika konuşuldu. MESS Başkanı Burak Akkol, ödül töreninde 20 yılda önemli yol aldıklarını vurguladı. Akkol: İş kazalarını sıfırlamak istiyoruz Türkiye Metal Sanayicileri Sendikası (MESS), 5. İş Sağlığı ve Güvenliği Yarışmaları ile üyelerinin iş sağlığı ve güvenliği alanındaki örnek uygulamalarını ödüllendirdi. Törende konuşan MESS Yönetim Kurulu Başkanı Özgür Burak Akkol, “MESS üyeleri son 20 yılda iş kazalarını yüzde 50 azalttı, ancak hedefimiz oranı sıfıra indirmek. Hedefimizden hâlâ uzaktayız” dedi. “Altın Eldiven” ödüllü yarışmalarda ise “1500’den Fazla Çalışanın İstihdam Edildiği İşyeri Kategorisi”nde “Bilinçli Çiftçi Güvenli Tarım” projesiyle “Türk Traktör” birinci oldu. Diğer kategorilerdeki birinciler ise Anadolu Isuzu ve Beyçelik Gestamp. l Ekonomi Servisi ‘Tekfen şirketlerinin bölgesel gücü arttı’ Tekfen Grubu, 2019’da yüzde 20 artışla konsolide bazda 14.6 milyar TL ciro ve 1.4 milyar TL net kâr elde etti. Aktif büyüklük 12.7 milyar TL’ye, özkaynaklar 5.4 milyar TL’ye ulaştı. Uluslararası müteahhitlik, tarımsal sanayi ve üretim, limancılık ile gayrimenkul geliştirmede 64 yıldır faaliyet gösterdiklerini belirten Tekfen Holding Yönetim Kuru Murat Gigin lu Başkanı Murat Gigin, “Şirketlerimiz faaliyet alanlarında bölgesel gücünü artırdı, küresel oyuncu olma noktasında kararlı adımlarla ilerliyor” dedi. Grup Şirketler Başkanı Cahit Oklap ise Tekfen İnşaat’ın aktif iş stokunun 1.7 milyar dolara ulaştığını açıkladı. l Ekonomi Servisi Aylık konuşmada birincilik sürüyor Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’nun verilerine göre, Eylül 2019 sonu itibarıyla Türkiye’de yüzde 101.1 penetrasyon oranına karşılık gelen toplam 82.9 milyon mobil abone var. Geçen yılın ilk 9 aylık döneminde mobil telefonlarla 205 milyar 380 milyon dakika konuşma yapılan Türkiye, 2019’un üçüncü çeyreğinde kişi başına 480 dakika ortalama aylık mobil kullanımla Avrupa ülkeleri arasında birinci oldu. 2012’den beri cepten en fazla görüşme yapan ülke konumundaki Türkiye, en yakın takipçileri Bulgaristan (317), Makedonya (304), İtalya (300) ve Hırvatistan (269) ile arayı da açtı. Avrupa ortalaması ise 247 dakika. Öte yandan mobil abone başına elde edilen aylık gelir (ARPU) Batı Avrupa’da 18.09 Avro iken Türkiye’de 5.89 Avro oldu. l AA Haftalık en çok değer artışı yüzde 29.8 ile Trabzonspor’da. Futbol borsayı dalgalandırdı Borsa İstanbul’da (BİST) işlem gören futbol şirketleri, geçen hafta hisselerindeki hareketler ve piyasa değerlerindeki dalgalanmalarla ön plana çıktı. BeşiktaşTrabzon ve FenerbahçeGalatasaray derbileri öncesi, 1721 Şubat arasında BİST’te işlem gören 4 futbol şirketinin toplam piyasa değe ri 7.7 milyar TL’ye kadar çıktıktan sonra 4.6 milyar TL’ye kadar geriledi. Haftanın son günü olan 21 Şubat’ta ise toplamda 5.3 milyar TL oldu. Geçen hafta Trabzonspor hisseleri yüzde 29.8, Galatasaray yüzde 4.1 ve Beşiktaş yüzde 2.4 değer kazanırken, Fenerbahçe yüzde 7.8 değer kaybetti. l AA Depremzedeye kefalet desteği Elazığ ve Malatya’daki deprem sonrası kefalet sıkıntısı yaşayan KOBİ’lerin bazı destek programlarından faydalanamaması nedeniyle Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı (KOSGEB) harekete geçti. Kredi Garanti Fonu’na 8 milyon Avro kaynak aktarılacak. KOBİ’lere 80 milyon Avro civarında kefalet sağlanmış olacak. l AA ‘Yerli oto’ için imar değişiyor Gemlik Belediye Başkanı Uğur Sertaslan, yerli otomobil için kurulacak fabrikaya tahsis edilen 1 milyon metrekarelik alanla ilgili imar planı değişikliği yapılacağını, bunun tüm partilerin desteğiyle kısa zamanda büyükşehir belediyesi meclisinden geçeceğini söyledi. Arazi Türkiye’nin Otomobili Girişim Grubu’na devredilmişti. l İHA Fitch, Türkiye’nin kredi notunda değişiklik yapmazken, yüksek dış finansman gereksiniminin kırılganlık kaynağı olduğunu savundu. Fitch Ratings, Türkiye’nin kredi notunu “BB” ve görünümünü ”durağan” olarak teyit etti. Açıklamada, ekonomik büyümenin güçlü şekilde toparlandığı, enflasyonun geçen yılın başında gördüğü yüzde 20 seviyelerinden düştüğü ve dış risklerin hâlâ yüksekte olmasına rağmen azaldığı bildirildi. Bu yılla ilgili büyüme tahminini yüzde 3.9 olarak açıklayan kuruluş, ülkenin yüksek dış finansman gereksiniminin bir kırılganlık kaynağı olmaya devam ettiğini savundu. Fitch, enflasyon oranının 2020 sonunda yüzde 10.5, 2021’de ise yüzde 10 olacağını tahmin ediyor. Cari açığın GSYH’ye oranı da bu yıl için yüzde 0.9, 2021 için yüzde 1.8 olarak açıklandı. Bankaların dö Halkbank’ın talebine ret ABD’nin İran yaptırımlarını ihlal ettiği iddiasıyla New York Federal Mahkemesi’nde yargılanan Halkbank’ın “ayrıcalıklı ve kısıtlı” yargılanma talebi temyiz mahkemesinin ikinci dairesince reddedildi. Temyiz süresince verilen davayı askıya alma kararı olmasaydı Halkbank’ın bir sonraki duruşması 25 Şubat’ta yapılacaktı. Courthouse News’un haberinde yeni tarihle ilgili bilgi yer almadı. viz borçlanmalarının bu yıl durağan kalmaya devam etmesinin beklentisine de yer verilen açıklamada, bazı yakın dönem jeopolitik risklerin Türkiye’nin notu üzerinde etkili olmaya devam ettiği belirtildi. l AA Kadın kooperatifleri güçlenmeli CHP milletvekili Ömer Fethi Gürer’in “tarım sektöründe kadın kooperatiflerinin desteklenmesine” yönelik soru önergesini yanıtlayan Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, geçen yıl 33 adet kadın kooperatifinin kurulduğunu açıkladı. Türkiye’de kan kaybeden sektörlerin başında tarımın geldiğine ve kadın kooperatiflerinin yetersizliğine dikkat çeken Gürer, şu değerlendirmeyi yaptı: “Gençlerimizin ve kadınlarımızın yeniden bu sektörde faal olabilmesi için yapıcı ve geleceğe yön verebilecek tarım politikalarının hayata geçirilmesi gerekiyor. Bu alandaki eğitim programları ve kooperatifçilikle ilgili çalışmalar ise kâğıt üzerinde kalmamalıdır. Kooperatifleşerek ürün satışında olmaları, yerel ürünlerin değer ve destek bulmasının yolunu açacaktır.” l Ekonomi Servisi 3.4 trilyon dolarlık satın alma Bain&Company’nin yeni “Kurumsal Birleşme ve Satın Alma Raporu, 2019”a göre, Avrupa ve Asya’daki birleşme ve satın alma faaliyetlerinin yılın ilkyarısında akıntıya kapılmış gibi sürüklenirken, yılın ikinci yarısında güçlendiğini ortaya koydu. Anlaşmalar sayı ola rak yüzde 2 azalsa da 2019 sonu itibarı ile toplam hacim 3.4 trilyon dolara ulaştı. Şirketin Türkiye Yönetici Ortağı Serhan Nadir, “Sık alım yapan, birleşme ve satın alma yetkinliklerini tekrarlayabilen şirketler diğerlerinden daha iyi performans gösteriyor” dedi. ‘Tosla’ gençlerin sesine kulak verdi Akbank tarafından geliştirilen ve “paranın sosyal hali” olarak nitelenen Tosla’nın, yenilikçi ödeme sistemi uygulamaları ile her geçen gün etki alanını artırdığı açıklandı. Özellikle banka müşterisi olmayan gençler tarafından tercih edilen sistem, yeni bir “fikir platformu” ile gençlerin görüşleri ve yenilikçi fikirleri doğrultusunda stratejisini belirleyecek. Bilgi veren Ak Öde Genel Müdürü Sitare Sezgin, “Tosla Danışma Kurulu’na katılacak gençler, geliştirdikleri fikirlerin hayata geçirilmesine tanık olacaklar. Türkiye’nin geleceği olan gençleri, geleceğin bankacılığıyla bugünden tanıştırıyoruz” dedi. l Ekonomi Servisi Dijital tarım projesi yurtdışında tanıtıldı Her yıl Londra’da düzenlenen “Vodafone Business Industry Analyst Summit 2020”ye davet edilen Vodafone Business ve İş Bankası’nın, üretimde verimliliği artı ran, maliyetleri düşüren, çevreyi koruyan ve sürdürülebilir tarımı destekleyen “Dijital Tarım Projesi”ni tanıttığı açıklandı. Projenin uluslararası platformda örnek gösterildiğini belirten Vodafone Türkiye İcra Kurulu Başkan Yar dımcısı Meltem Bakiler Şahin, “Vodafone’un IoT teknolojisiyle sunduğumuz Dijital Tarım İstas yonu toprağın nemini ve kalite sini, ayrıca hava durumunu an lık takip eden ve haşere, do ğal afet gibi konularda erken uyarı veren bir ürün” dedi. l Ekonomi Servisi Meltem Bakiler Şahin ‘Proje finansmanına katkımızı sürdürdük’ Burgan Bank’ın, 2019 sonu itibarıyla 21.5 milyar TL aktif büyüklüğe, 16.8 milyar li ra nakdi kredi hacmine ve 11.4 milyar TL mevduata ulaştığı açıklandı. Özkaynakları 1.9 milyar TL’ye yükselen bankanın konso lide sermaye yeterlilik oranı ise yüzde 18.9 oldu. Net kâr ise 139 milyon TL oldu. Genel müdür Murat Dinç, “Müşte rilerimizi, proje finansmanı, yurtdışı taahhüt işleri ve dış ticaret başta ol mak üzere, ihtiyaç duydukları fark lı alanlarda ürün ve çözümlerimiz le destekledik. Özel bankacılıkta müşterilerimizin ana bankası, ti cari bankacılık tarafında ise üç bankasından biri olma hede fiyle ilerliyoruz” dedi. l Ekonomi Servisi Murat Dinç