Katalog

KÜLTÜR EDİTÖR: ORHUN ATMIŞ TASARIM: EMİNE BİLGET 132 ŞUBAT 2020 PAZAR Yaşamı da ölümü de açıldı mı? Güldürmeyin beni! aşmış kadın Türkiye’ye O çocuklar ki... Miraç’ın öyküsünü okuyunca yine onu anımsadım: Adana dep Mısırlı feminist yazar Nevâl El Seddavi’nin aynı adlı kitabından uyarlanan “Sıfır Noktasındaki Kadın” tek kişilik bir dram. Oyun, 5 Şubat’ta İzmir Nâzım Hikmet Kültür Merkezi, 11 Şubat’ta Kadıköy Duru Tiyatro’da izlenebilir. “Sıfır Noktasındaki Kadın” Mısırlı feminist ya ne de harikulade bir öyküydü bu” diye yazıyor kitabın zar Nevâl El Seddavi’nin da. Cinayet işlediği için ceza 1974 yılında Kanatır Kadın evinde olan Firdevs, 1974’ün Cezaevi’nde tanıştığı idam mahkumu bir kadının hayat hikâyesini anlatıyor; Firdevs’in AYÇA HAN sonunda idam edildi. Benim aklımda ise Firdevs’in dilinden dökülen şu cümle kaldı: hikâyesini. Görüşleri yetkili “Yaşamı da ölümü de aşmış ler tarafından pek hoş karşılanma tım, çünkü artık ne yaşama arzu yan feminist bir araştırmacı ve ro su duyuyor ne de ölümden korku mancı olan Seddavi, Sağlık Bakanı yordum. Hiçbir şey istemiyor, hiçbir tarafından Sağlık Eğitimi Başkanlı şey ummuyordum. Hiçbir şeyden ğı ve “Sağlık” dergisinin başeditör korkmuyordum. Bu yüzden özgür “Sıfır Noktasındaki Kadın” doksan dakika ve tek perde. İdam edilmeden önce Seddavi ile buluşup ona hikâyesini anlatan Firdevs, seyirciyi de aynı şekilde davet ediyor küçük hücresine. Küçük sahne, sahneye yakın oturma planı ve oyuncunun seyirciyle sürekli kurduğu göz teması, bir süre sonra salonda sadece iki kişiymişsiniz gibi hissetmenize neden oluyor. Firdevs gibi bir kadının hikâyesini, tek başına, oyunu hiç canlandırırken neden hangi bölgeye ait olduğu anlaşılmayan bir şive kullandığını da anlayamadım. Sahnede gördüğümüz tek dekor, beyaz bir kum yığını ve oyun boyunca çok etkileyici kullanılıyor. Hayatındaki erkeklerin çoğunun taciz ve tecavüzüne maruz kalan Firdevs, yaşadığı her saldırıda bu kum yığının altında kalıyor, her defasında daha da güçlü çıkarak. Mısırlı bir fahişenin idamla sonlanan yaşamı, feminist bir yazar tarafından kaleme uzaktan bakmak... reminde enkaz altında kalan ço “T ürkiye’ye uzaktan bakamamak” olmalıydı bu yazının baş cuğun, yardıma gelen görevlilere “Beni kurtarırsanız size gazoz ısmarlarım” demesini...  lığı... Türkiye’ye “bakmamak” Hayatın karşılığında, yaşa üzere bir haftalık Londra yol manın karşılığında gazoz...  culuğuna çıkmıştım. Sade Ah benim güzel gözlü ço ce 7 torunumdan üniversiteli cuğum... Bilmez misin ki ga olanlarla ve sanatsal etkinlik zoz doyurmaz açgözlü yöne lerle ilgilenmekti niyetim... ticileri, doymak bilmez işkem Gelin görün ki, ruhunu beleri... za işlemiş Türkiye peşinizi bı Bizim ülkemizde çocuğun, rakmıyor. Bavulunuzda ve yağmanın, talanın, hırsızlığın, omuzlarınızda “öğrenmek için rüşvetin, yozluğun, yolsuzlu girdiğiniz, hizmet etmek için ğun, cehaletin, bilgisizliğin, çıktığınız okulların” etkisi, te denetimsizliğin, sorumsuzlu ninize işlemiş tüm haksızlıkla ğun karşılığı, çıkar ilişkilerinin, lüğü görevlerinden alındıktan son düm. Çünkü yaşamımız boyunca bi durdurmadan sahnelemek kolay ol alınmış ve genç bir kadın tek ba ra karşı çıkma dürtüsü; “Bağır oy depolarının, kabaran ban ra yapmak istediği araştırma için zi köleleştiren isteklerimiz, umutla masa gerek ki; o kadar yakın me şına durduğu sahnede gözünüzün herkes duysun” öfkesi, de ka cüzdanlarının, vergiden çalışma fırsatı buluyor. Psikiyatrist rımız, korkularımızdır.” safedeyken dahi uzaklaşmak iste içine baka baka anlatıyor; hep bil ğil Londra’ya, dünyanın öteki muaf kalma yollarının, yurtdı olarak gittiği cezaevinde tanıştığı Oyuncu İpek Taşdan’ın sahne yecek kadar sıkıldığım anlar oldu. diğimiz ama bilmek istemediğimiz ucuna gitseniz de sizi terk et şına kaçırılan paraların labi Firdevs’in hikâyesini “Korkunç, yi ye uyarladığı ve tek başına oynadığı Taşdan’ın, Firdevs’in çocukluğunu bir hikâyeyi. miyor... (İçimde biriktirdiğim rentlerinde ödeniyor...  Zamanın içinde Galata bankerlerinin bankası Londra etkinlikleri bekleyebilir. Türkiye sakilliklerinin ise beklemeye tahammülü yok.) Yalanlara inanmayın! Her depremden sonra söy Ölen çocuklar hesap soramaz... Ama yaşayan çocuklar, onlar bir gün mutlak soracaklar... Kanal İstanbul ve Montrö duyurusu değişen işlevler NURDURAN DUMAN Eski bir bankanın kasasında oturup çayınızı yudumluyor, kahvenizin keyfini çıkarıyorsunuz. Sonra da temsili külhanbeyinin harladığı ateşle ısıtılan göbek taşında gelsin hamam sefası. Mümkün mü? Hikâyenin içinde hikâyeler yaşayarak gelecekteki hikâyenin parçası olmak? Bunun için, 18561890 arasında 19. yüzyılın önde gelen bankerleri tara bugün otel lobisi, kasaları ise anahtarlık olarak kullanılıyor, 300 yıllık hamamda ise kına geceleri yapılıyor lenen yalanlar yine tekrarlandı. Ve bir kez daha “Yalanlara inanmayın” diyenler vatan haini ilan edildi. “Hırsızlık” diyemedikleri için, “yolsuzluk” diyemedikleri için, “para hırsı, çıkar hırsı, rant hırsı” diyemedikleri için “Doğal afet... Taksirat... Kader.. Fıtrat” diyorlar. Oysa bunlar yalan! Yalan! Yalan! İmar rantına sevdalı politikacıların insana yaptığı kötülüğü, doğa yapmıyor. Doğanın yasakladığı yerleri imara açanlar yapıyor. Üç kuruş fazla kazanmak için toprağını, ormanını, madenlerini satan yöneticiler yapıyor. Malzemeden çalan, hırsızlığa ve rüşvete doymayanlar yapıyor. İştahını ve işkembesini bir türlü doyuramayan açgözlüler yapıyor. Cehaletin prim yaptığı ülkemizde Kanal İstanbul’a ilişkin sayısız bilimsel rapor konuldu önümüze bugüne dek. Bunca rapora, uzmanların çığlığına, kamuoyunun direnişine karşın iktidar bunları yok saymakta kararlı... Tek adam yönetimi ve “dediğim dedik” inadı karşısında nicedir aklımdaki sorular şöyleydi: Acaba kimlere ne sözler verildi? Koltuğu kaybetmemek için daha neler satılacaktı? Hangi egemenlikler? Hangi topraklar? Hangi gelecek? Yanıtları dün yayımlanan 126 emekli diplomatın Kanal İstanbul uyarısında buldum. “Montrö Duyurusu” başlığını taşıyan açıklama “Atatürk Türkiyesi’nin, Lozan Antlaşması’ndan sonra en fından inşa ettirildiği bilinen “Baltaz Ama bu kez kanımı don büyük diplomasi başarısı olan zi Han”ın içinden komşu bina “Tarihi duran sosyal medyada Ela Montrö Sözleşmesi’nin tar Çeşme Hamamı”na geçmeniz yeterli. zığ depremiyle ilgili, deprem tışmaya açılması Türkiye’nin Daha doğrusu, Bankalar Caddesi’nde vergisiyle ilgili mesaj atanlar mutlak egemenliğinin kaybe şimdi iki binayı da bünyesinde topla hakkında soruşturma açılma dilmesine yol açar” görüşünü mış olarak hizmet veren “The Galata sı oldu. Oha! Vatandaşlık bi ortaya koyuyor. Tümünü oku Istanbul Hotel MGallery”nin içindeki üç yüz yıllık taşlarla döşeli tünelden yürümeniz ya da asansörü kullanmanız. Otelin lobisi olan bu banka kasasının binasıyla birlikte hikâyesini ne şans ki takip edebiliyoruz. Hem de lobi alanından sergilenen geçmişten kalmış nesnelerle birlikte. Ağır mı Eskiden bir bankanın kasaları olan dolapların üzerinde bugün bar var. şama yapılmış bir mimari aşıya, şimdiki zaman ile doğanın yanıt verişi. Zaten şimdiki zaman da doğa da biz ona bir verince on linci olan herkes ama herkes sorgulamalı deprem vergisini! Peki, 12 yaşında enkaz altında yaşam savaşı veren ama kaybeden Miraç’ın ve kırkı aşkın insanın ölümüne yol açan müteahhitlere, malzemeden çalmalarına göz yuman denetçilere; onlara izin yun. Çok önemli! İktidar, belediyeleri devre dışı bırakacak tasarılar üzerine çalışacağına, “Monşer” diye alay etmeyi sevdikleri diplomatlardan öğrenmeye çalışsalar keşke! İşte sevgili okurlar, bir haftalık Londra tatili bu düşünce ağır ana kasa kapısının da sergilen yüz bin geri vermiyor veren yetkililere soruşturma ve duygularla geçti! diği alanda, eşyaların emanet edildi mu? Eski hamam ya ği kiminin anahtarı olan kutu kasalar 200 yıllık bu daktilo La Turquie’den kalma. laklarında suyla oyna ise kim bilir ne hikâyeler anlatıyor şan güvercinlerin neşe lar, işitebilsek... fa Paşa ta si de bir buğday başağının dolu ekin ‘Anılar misafirlerle yaşıyor’ Mimarisiyle klasik Osmanlı han rafından in verişi gibi yankı uyandırıyor dimağışa ettirilmiş. nızda yanlarından geçerken. The GaTek giriş ka lata Istanbul Hotel MGallery Pazarla Gerçeklerle yüzleşmeye larından yazıhane hanlarına geçiş özelliği taşıyan neoklasik bir yapı olan Baltazzi Han, La Turquie ga pılı, harem selamlık yerine odacık ma Müdürü Beste Öztopal, amaçlarını “Tarih boyunca birçok hatıraya ev sahipliği yapmış bu binanın hikâyesi, hazır mısınız? zetesine de ev sahipliği yapmış; bir larla ayrıl konuklarımıza yaşattığımız anlar sa dönem Agopyan Han olarak da anıl mış hamam yesinde yazılmaya devam ediyor. En Mustafa Önsel’den, FETÖ’nün TSK’deki yapılanmasının mış; I. Dünya Savaşı sonuna kadar Deutsche Orient Bankası, 1940’lı yılların sonunda ise Banca Commerci İstelyo isimli film yapım şirketinden yadigâr. için tarihteki ilk karma hamam büyük amacımız bu tarih dolu binanın anılarını misafirlerimizle yaşatmaya devam ederken, geleceğe de on röntgenini çeken, “15 Temmuz’u öncesinde işaret eden” “balyoz” gibi bir kitap... ale İtalya’nın şubesi ve 1976 yılına olduğu söylenmekte. Otel binası sa larla birlikte yaşanmış anılar taşı kadar İtalyan Bankası olarak hizmet tın alındıktan sonra, yıkık dökük ol mak” diyerek açıklıyor. Bu iyi ki kur vermiş. İstelyo Film Yapım şirketinin duğu halde fark edilen ve ayrıca satın tarılmış hamamın giriş alanındaki de aynı zamanlarda han içinde yer al alınıp yenilenen hamam, günümüz çift katlı “ılıklık” edebiyat, kültür sa dığı, İstanbul ile ilgili çekilmiş siyah de gelin hamamı sefaları dahil “su nat söyleşileri için pek uygun. Belki beyaz filmlerin Baltazzi Han’dan ya yun iyiliği geleneği”ni sürdürmekte. ileride orada “hamam söyleşileri” di YENi yıldığı bilinmekte. Avludaki temsili külhanbeyi hamam ye etkinlikler düzenlenir de yazılma Şimdinin otelinin avlusunda bulu ateşini harlarken, üstündeki açık ala sı devam eden hikâyenin kıymetli bir BASKI nan Tarihi Çeşme Hamamı ise 300 yıl na yerleştirilmiş hamam yalakların parçası haline gelir, kim bilir? Öner önce Kaptanı Derya Kaymak Musta da güvercinler oynaşıyor. Geçmiş ya mesi bizden. Başkan yeniden Oral Yeşilçam’ın Ömercik’i yaşamını yitirdi Yeşilçam’ın ünlü isimlerinden biri olan ve “Ömercik” filmiyle bilinen Ömer Dönmez 61 yaşında Üsküdar’daki evinde yaşamını yitirdi. Türk sinemasının çocuk yıldızı, Ömercik filmleriyle tanınan Ömer Dönmez’in vefat haberini yeğeni Tolga Acar, sosyal medya hesabından duyurdu. Acar, Dönmez için bugün Selimiye Camii’nde öğlen namazının ardından tören düzenleneceğini belirtti. Dönmez en son, İkinci Bahar dizisinde bir kuruyemişçiyi canlandırmıştı. Filmlerdeki değişmez rol arkadaşı Ayşecik olarak tanınan Zeynep Değirmencioğlu ise kuzeni oluyordu. l Haber Merkezi PEN Yazarlar Derneği’nin 2020 Olağan Genel Kurulu 31 Ocak Cuma günü İstanbul’da Ortak Yaşamı Geliştirme Vakfı salonunda yapıldı. Başkanlığa yeniden Zeynep Oral seçildi. 1921’de Londra’dan yola çıkan “PEN Dünya Yazarlar Kulübü” edebiyatı yüceltmek ve dünyanın neresinde olursa olsun düşünce ve ifade özgürlüğünü savunmak, korumak ve yaymak için çalışıyor, 102 ülkede 145 özerk merkezi, 20 bin üyesi var. 1950’de Halide Edib Adıvar’ın öncülüğünde “Türk PEN Kulübü” adıyla kurulan PEN Türkiye Merkezi 12 Eylül 1980 askerî darbesi üzerine kapanmış, 1989’da Yaşar Kemal’in öncülüğünde hayata döndürülmüştü. PEN Yazarlar Derneği’nin geçen günkü olağan genel kurulunda divan, A. Sırrı Özbek (Başkan), İlyas Orak (Yazman) ve Ömer Akın’dan oluştu. Başkan Zeynep Oral döne min çalışma raporunu sundu. Türkiye Yazarlar Sendikası Başkanı Adnan Özyalçıner ifade özgürlüğü odaklı bir konuşma yaptı. Yapılan seçimle görev dağılımı şöyle belirlendi: Yönetim Kurulu: Zeynep Oral (Başkan), Halil İbrahim Özcan (İkinci Başkan), Tülin Dursun (Genel Sekreter), Tarık Günersel (Uluslararası İlişkiler Sekreteri), Zeynep Aliye (Sayman), Haydar Ergülen (Üye) ve Sevin Okyay (Üye); Denetim Kurulu: Zülfü Livaneli, Şenel Gökçe ve Ahmet Çakmak; Onur Kurulu: Deniz Kavukçuoğlu, İnci Aral ve İkna Sarıaslan. www.galeatiyayinevi.com galeatiyayincilik gletiyayincilik galeati2017