Katalog

DIŞ HABERLER EDİTÖR: BETÜL BERİŞE TASARIM: BAHADIR AKTAŞ [email protected] Suriye, ordunun Halep’te kontrolü yeniden sağlamasının ardından düğmeye bastı Şam uçuşlara başlıyor AnkaraMoskova arasında İdlib krizine yönelik diplomasi trafiği sürerken Suriye resmi ajansı SANA, Halep Uluslararası Havaalanı’nın bu hafta yeniden hizmete gireceğini duyurdu. Açıklama Şam yönetiminin önceki gün Halep kırsalındaki çok sayıda köyün silahlı militanlardan geri alındığı ve vilayetin tamamında kontrolün Suriye ordusuna geçtiği duyurusunun ardından geldi. Mısır’la yakınlaşma sinyali Suriye Ulaştırma Bakanı Ali Hammud, sekiz yıl aradan sonra yarın ŞamHalep arasındaki ilk uçuşun yapılmasının planlandığını kaydetti. SANA’nın haberine göre, ŞamHalep’in ardından gelecek günlerde ise ŞamKahire rotası söz konusu. Geçen yıl Suriye ile Arap dünyası arasındaki ilişkiler normalleşme sinyalleri vermiş, Mısır, Şam yönetimine Arap Birliği’ne dönüş için hazırlık çağrısı yapmıştı. Esad: Bu başlangıç Halep kırsalının ele geçirilmesinin ardından açıklama yapan Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esad, ordusunun kontrolü dışındaki tüm Suriye toprağının geri alınacağını söyledi. Esad, “Bu muhaliflerin tamamen yenilgiye uğratılması için bir başlangıç. Er ya da geç yenilecekler” dedi. Türkiye’nin İdlib’deki acil duruma ilişkin açıklamalarına ise Esad, “Halep ve İdlib’in kurtuluş mücadelesi kuzeyden gelen içi boş açıklamalara rağmen devam edecektir” diye konuştu. Güvenlik kaygısı artıyor Suriye sınırındaki birliklere askeri sevkıyatı sürdüren TSK’nin bölgedeki 12 gözlem noktasına ilişkin güvenlik kaygıları ise büyüyor. Geçen haftalarda 7 gözlem noktasının Suriye güçlerinin denetimindeki bölgelerde kaldığı haberleri gündeme gelmişti. Kimi kaynaklar, Suriye ordusunun dün Halep’in batı kırsalındaki Kabtan elJabal kasabasının kontrolünü ele geçirdiği ve kasabanın yakınlarındaki Şeyh Aqil’deki Türk Astana, Soçi süreci ortakları Türkiye ve Rusya İdlib krizine çözüm bulmak için dün bir kez daha masaya oturdu. Moskova’daki görüşmelerin bugün de devam edeceği belirtildi. BİTMEYEN GÖÇ... Rusya ve İran destekli Suriye ordusunun İdlib’de ilerleyişi sürüyor. Nusra bağlantılı HTŞ’nin yanı sıra TSK destekli muhalif grupların da bulunduğu bölgede ateş arasında sıkışıp kalan sivillerin durumuna ilişkin kaygılar her geçen gün artıyor. Binlerce kişi güvenli bölgelere ulaşma amacıyla Türkiye sınırına doğru harekete geçmiş halde. BM’den dün ateşkes çağrısı yinelendi. BM İnsani İşlerden Sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı Mark Lowcock, aralık ayından beri çoğu kadın ve çocuk olmak üzere 900 bin kişinin yerlerinden edildiğini belirterek “bebeklerin soğuktan yaşamını yitirdiğini, annelerin çocuklarını sıcak tutabilmek için plastik yaktığını” söyledi. gözlem karakolunu kuşattığını öne sürdü. Şam güçlerinin Halep kırsalındaki Darat Izza kasabasında iki hastaneyi vurduğu iddiaları da gündeme yansıyan haberler arasındaydı. Görüşmeler sürüyor Öte yandan Türk ve Rus heyetleri, İdlib Gerginliği Azaltma Bölgesi’ndeki durumu ele almak üzere dün Moskova’da bir kez daha bir araya geldi. Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, “Bakan Yardımcısı Büyükelçi Sedat Önal başkanlığındaki (karma) heyetimiz mevkidaşlarıyla İdlib’deki son durumu ele aldı. Heyetimiz, sahada gerginliğin süratle azaltılması ve insani durumun daha fazla kötüleşmesinin önüne geçilmesi gereğini vurguladı. İdlib’de Soçi kapsamında varılan mutabakatların tam olarak uygulanması ve ihlallerin önlenmesi amacıyla alınabilecek önlemler istişare edildi. Görüşmelere yarın (bugün) sabah kaldığı yerden devam edilecek” denildi. Görüşmeden önce Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’dan, “Rus ve Türk askeri yetkililerin İdlib bölgesindeki durumla ilintili olarak devamlı iletişim halinde ve birbirleriyle karşılıklı anlayış içinde oldukları” açıklaması geldi. Münih Güvenlik Konferansı’nın ardından basına yaptığı açıklamada ise Lavrov, İdlib’deki tüm sorunları çözecek anahtarın teröristlerle ılımlı muhaliflerin ayrılması olduğunu söyledi. Lavrov, “2018’de Rusya ve Türkiye liderleri tarafından onaylanan anlaşmada yer alan temel mutabakat, hükümetle diyalog kurmaya hazır muhaliflerin BM Güvenlik Konseyi tarafından terör örgütü olarak tanınmış grupların üyele rinden ayrılmasını öngörüyor. Bu ayırma işlemi, tüm sorunların anahtarı konumunda” dedi. AnkaraMoskova hattındaki İdlib gerilimi son dönemde su yüzüne çıkmıştı. Türkiye, Rusya’nın, Suriye ordusunun İdlib’deki operasyonları destekleyerek Soçi Mutabakatı’nın 2. maddesinde yer alan “Rusya, İdlib’de askeri operasyonlar ve saldırılardan kaçınılması için gerekli önlemleri alacak ve mevcut statüko korunacaktır” hükmüne uymadığını belirtiyor. Rusya ise mutabakatta Türkiye’nin gerçekleştirmeyi üstlendiği HalepLazkiye bağlantısını oluşturan M4 ile HalepŞam bağlantısını sağlayan M5 karayollarının trafiğe açılması ve terörist gruplarla “ılımlı” olarak nitelendirilen grupların ayrıştırılması konularında başarıya ulaşılamadığı suçlamasını yöneltiyor. İsrail 2 Mart’ta erken seçimler için geri sayımda. Sokaklara Netanyahu ve rakibi Gantz’ın posterleri asıldı. İsrail uçakları Sudan semalarında Tel Aviv, ABD Başkanı Donald Trump’ın Ortadoğu sorununa çözüm için sunduğu, tek taraflı, tartışmalı planın ardından İsrail’in 1967’de Filistin topraklarını işgaline tepki olarak ilişkilerini kesen Afrika ve Körfez ülkeleriyle arasını yeniden düzeltme çabalarına hız verdi. Başbakan Binyamin Netanyahu, İsrail’e ait ticari uçakların, geçen ay Sudan Geçiş Konseyi Başkanı Abdülfettah El Burhan ile bir araya gelmesinden sonra dün ilk kez bu ülkenin hava sahasını kullanmaya başladığını duyurdu. Netanyahu, “İlk İsrail uçağı dün Sudan semalarından geçti. Şimdi hızlı bir normalleşme sürecini konulabiliriz” ifadelerini kullandı. İsrail daha önce, İran’ın Sudan’ı Gazze Şeridi’ne mühimmat kaçırmak için bir kanal olarak kullandığı gerekçesiyle bu ülkeyi ulusal güvenliğe tehdit kategorisinde sayıyordu. Burkina Faso’da kilise katliamı Batı Afrika ülkesi Burkina Faso’nun kuzeyinde bulunan Pansi köyündeki bir Protestan Kilisesi’ne önceki gün düzenlenen silahlı saldırıda 24 kişi yaşamını yitirdi, 18 kişi yaralandı. Bir grup saldırgan, pazar ayini sırasında düzenledikleri saldırı sonrasında kilisenin papazını da kaçırarak olay yerinden kaçtı. Son yıllarda art arda cihatçı militanların saldırılarıyla sarsılan Burkina Faso’nun kuzeyinde, terörle mücadele amacıyla Ocak 2019’da olağanüstü hal (OHAL) ilan edilmişti. 12 Ocak’ta OHAL, bir yıl daha uzatılmıştı. Ülkede 2015’ten bu yana düzenlenen silahlı saldırılar sonucunda en az 750 kişi yaşamını yitirirken 600 bine yakın kişi evlerini terk etti. BAE’nin nükleer adımı Birleşik Arap Emirlikleri’nin (BAE), ilk nükleer santralının ilk reaktörünün faaliyete geçmesi için onay verdiği bildirildi. BAE Federal Nükleer Denetim İdaresi, Kore Elektrik Enerjisi Şirketi tarafından 24.4 milyar dolara inşa edilen ve Arap ülkeleri arasında bir ilk teşkil eden santralın 1 No’lu reaktörünün faaliyete geçmesine izin verdi. Bereket Nükleer Santralı, Abu Dabi’nin 270 kilometre batısında inşa edildi. Santraldaki 4 reaktör de faaliyete geçtiğinde Bereket’in, 5 bin 600 megavat kapasiteyle BAE’nin elektrik ihtiyacının yüzde 25’ini sağlaması planlanıyor. Abu Dabi Veliaht Prensi Muhammed bin Zayed el Nahyan, “Barışçıl nükleer enerji yolunda yeni bir döneme girildi. Önümüzdeki 50 yıl boyunca ihtiyaçlarımızı garanti altına almak için için hazırlanıyoruz” dedi. Reaktöre izin bölgede İranABD arasındaki Trump yönetiminin 2018 yılında Tahran ile varılan nükleer uzla Körfez’de Suudi Arabistan ve BAE ile gerilim yaşayan İran’ın nükleer faaliyetleri tartışmaların merkezinde. şıdan çıkması ile yükselen tansiyonun gölgesinde geldi. İran ile ABD müttefiki arasında BAE arasındaki ilişkiler Trump yönetiminin Tahran’a maksimum baskı siyaseti ve geçen ekimde BAE’nin Fuceyra Limanı yakınlarında 4 ticari gemiye saldırıdan İran’ın sorumlu tutulması ile bozulmuştu. Suudi Arabistan petrol şirketi Aramco’ya İnsansız Hava Aracı ile saldırı düzenlenmiş, saldırıyı Yemen’de İran bağlantılı Husi milisler üstlenmişti. Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü’nün (OPEC) 4. büyük ham pet rol üreticisi durumundaki BAE’nin yakın zaman önce keşfedilmiş gaz yatakları da bulunuyor. 10 milyon nüfuslu BAE’nin bu enerji kaynaklarına rağmen aralarında güneş enerjisinin de olduğu alternatif enerji yöntemlerine büyük yatırımlar yaptığı belirtiliyor. Etkinlik mücadelesi Kimi uzmana göre, BAE yönetiminin amacı hem bölgesel lider olmak hem de enerji ekonomisini çeşitlendirip, fosil yakıtlara bağımlılığı azaltmak. Bir tarafta İran diğer tarafta ABD ve müttefikleri ekseninde yükselen bölgesel gerilimde, yeni enerji tesislerinin savunmasızlığına da işaret ediliyor. BAE’li yetkililer “nükleeri barışçıl amaçlar için kullanacaklarını” açıklamış, güvenlik kaygılarını yatıştırmaya çalışmıştı. Bereket santralının inşaası için aralarındaki Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu da dahil olmak üzere 40’tan fazla kuruluşun gözlemci olarak davet edildiği belirtildi. ÖLÜMCÜL ATEŞİ DURDURUN! Irak’ta yönetim karşıtı protestolar sürerken Birleşmiş Milletler (BM) eylemcileri hedef alan ölümcül ateşe karşı uyarıda bulundu. BM’nin Irak temsilciliğinden yapılan açıklamada, barışçıl protestolar sırasında alanlara avcı tüfekleriyle ateş edildiği, gaz bombaları atıldığı belirtildi. Bağdat yönetimine eylemcileri korumaları gerektiği çağrısı yinelendi. ABDİran arasında nüfuz mücadelesinin sahası haline gelen Irak’ta geçen ekimden bu yana alevlenen yolsuzluklara, ekonomik krize, altyapı hizmetlerindeki eksikliklere karşı düzenlenen gösterilerde muhalifler en az 500 kişinin yaşamını yitirdiğini savunuyor. Ateşin sorumlusu olarak güvenlik güçlerini gösteriyor. Türkiye’nin Irak hamlesi Bu arada Türkiye’nin Irak Büyükelçisi Fatih Yıldız, Musul ve Basra başkonsolosluk larının ilkbaharda yeniden faaliyete başlayacağını bildirdi. AA’nın haberine göre Yıldız, Irak’ın başkenti Bağdat’taki Büyükelçilik binasında düzenlediği basın toplantısında, iki ülke ilişkilerinin daha da güçlendirilmesi için çalıştıklarını söyledi. “Musul ve Basra açılışı sonrası hedefimiz Necef’teki başkonsolosluğumuzun açılması olacak. Kerkük için de Irak makamlarından onay bekliyoruz” ifadesini kullandı. Ayrıca Türkiye’ye seyahat etmek isteyen Iraklılara yönelik vize uygulamasında değişikliğe gidileceğini de kaydetti. Yıldız, 15 Nisan 2020’den itibaren elektronik vize uygulamasına son verilerek Irak’tan Türkiye’ye seyahatin “etiket vize” uygulamasıyla sürdürüleceğini açıkladı. Irak ile Türkiye arasındaki ticaret hacminin 2019 sonunda 15.8 milyar doları bulduğunu ve bunu 20 milyar dolara yükseltmeyi hedeflediklerini belirtti. AVUSTRALYA’DA BASIN ÖZGÜRLÜĞÜ TARTIŞMASI BÜYÜYOR Avustralya’da, güvenlik yasalarının basın özgürlüğünü tehdit ettiğine dair endişeler ve devlet kurumlarında giderek artan gizliliğe dair tepkiler, mahkemenin ABC kanalına yapılan polis baskınını yasal bulan kararıyla bir kez daha alevlendi. Mahkeme, “ulusal güvenliği zedeleyebilecek” içerikteki yayınlar gerekçe gösterilerek yapılan aramaların yasal olduğuna hükmetti. Polis, Avustralya Özel Kuvvetleri’nin Afganistan’da bazı savaş suçları işlemiş olabileceği iddialarına ilişkin 2017’de yayımlanan haberler nedeniyle, geçen haziranda ABC’nin Sidney ofisine baskın düzenlemişti. Baskında haberlere kaynaklık eden binlerce sayfalık belgeye el koymuştu. Polisin basın özgürlüğü ve gazetecilerin kaynaklarını gizli tutma hakkına ilişkin anayasal ilkelere aykırı hareket ettiğini vurgulayan ABC, konuyu yargıya taşımıştı. Ancak yargıç, polisin arama iznini uygularken “müdahaleci davranmamaya gayret gösterdiğine” hükmetti. ABC’nin genel müdürü, karar nedeniyle hayal kırıklığına uğradıklarını belirterek “kamu yararına yönelik gazeteciliğe büyük darbe vurduğu” yorumunu yaptı. 7 18 ŞUBAT 2020 SALI Fransız Charles de Gaulle uçak gemisinin bu ay başında GKRY ile ortak faaliyetlerde bulunduğu belirtilmişti. Akdeniz’de FransaGKRY’den gözdağı ortak tatbikat Doğu Akdeniz’de etkinlik, enerji mücalesinde Türkiye’ye yönelik baskılar sürerken Güney Kıbrıs Rum Yönetimi (GKRY) ve Fransa askeri işbirliğini artırıyor. AA’nın Rum kaynaklarına dayandırdığı haberine göre, taraflar dün “Kıbrıs’ta Talos 2020 adı verilen, karadan ve havadan tatbikata başladı”. Tatbikata Fransız Rafale tipi savaş uçaklarının da katıldığı aktarıldı. Bunun taraflar arasında üçüncü ortak tatbikat olduğu kaydedildi. Geçen yıl mayıs ayında Fransa ile GKRY arasında askeri işbirliği anlaşması imzalanmıştı. Anlaşma kapsamında, Rumların Baf kentindeki havaalanının askeri kısmı ile Larnaka yakınlarındaki bir deniz üssünü Fransız askerlerinin kullanımına açacağı duyurulmuştu. Ayrıca geçen ay Paris’in GKRY’ye destek için gerekirse Akdeniz’e savaş gemisi gönderme yönünde söz verdiği haberleri de gündeme yansımıştı. Şubat ayı başında Girit ile Kıbrıs arasında bir noktada bulunan Fransız uçak gemisi Charles de Gaulle’den havalanan iki Rafale tipi savaş uçağı, GKRY üzerinde uçuş gerçekleştirmişti. Rum kaynakları, bu adımla Charles de Gaulle uçak gemisiyle ortak faaliyetlerin başladığını belirtmişti. AB’den Libya için donanma Avrupa Birliği (AB) Birleşmiş Milletler’in (BM) Libya’ya yönelik silah satışı am bargosunu kontrol altına almak için ortak harekete geçme kararı aldığını duyurdu. Brüksel’de dünkü AB dışişleri bakanları top lantısında bu yönde adım atılması yönün de uzlaşıya varıldığı belirtildi. İtalya Dışişle ri Bakanı Luigi di Maio, “Libya’ya silahların girişini engellemek üze re Akdeniz’de bir misyon oluştu rulmasında an laştık” dedi. İç savaşın sürdüğü Libya’ya ilişkin AB, BM’den Türkiye ve Rusya da dahil olmak üzere pek Libya’da kimi gruplar önceki gün, Kaddafi’nin öldürülerek devrilmesiyle sonuçlanan ayaklanmanın yıldönümü kapsamında kutlamalar yaptı. çok ülkeye işaretle silah ambargosuna uyul ması yönünde çağrılar sıklıkla gündeme ge liyor. AB’nin daha önce insan kaçakçılığı ve yasadışı göçle mücadele kapsamında baş latılan Sofya Misyonu’nu yeniden canlandır ma konusunda arayışta olduğu, ancak buna Avusturya’nın muhalefet ettiği belirtilmişti. Öte yandan, Libya için BM ve Almanya’nın arabuluculuğunda geçen ay Berlin’de va rılan ateşkes uzlaşısına rağmen çatışma ların devam etmesine yönelik tartışma lar sürüyor. Rusya Dışişleri Bakanı Ser gey Lavrov, “Uluslararası toplumun Berlin Konferansı’nın sonuçlarını Libya’daki taraf lara kabul ettirmesi gerek” dedi. Türk ve Yunan heyetleri Atina’da buluştu Milli Savunma Bakanlığı, dün yaptığı açıklamada Atina’da Türk ve Yunan Milli Savunma Bakanlık heyetleri güven artırıcı önlemler başta olmak üzere karşılıklı işbirliğini geliştirmeye yönelik görüşmelere başlandığını duyurdu. Görüşmelerin 21 Şubat’a kadar devam edeceği bildirildi. l İHA Pelosi, Brüksel’in nabzını yokladı ABD’de Demokratların çoğunlukta olduğu Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelo si, Transatlantik ittifakın Donald Trump yö netiminin korumacı adımları nedeniyle kri tik bir süreçten geçtiği dönemde rotası nı Avrupa’ya çevirdi. Almanya’da düzenle nen 56’ncı Mü nih Güvenlik Konferansı’nda Kongre’den bir heyete lider lik eden Pe Pelosi Von der losi, dün de Leyen Brüksel’de Av rupa Birliği (AB) Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen’le görüştü. Pelosi, yaptığı açıklamada, “Avru palı partnerlerimizle ulusal güvenlik, terörle mücadele, nükleer silahların yayılmasını ön leme, siber güvenlik, iklim ve ekonomik fır satlar konusunda daha fazla işbirliğini ar zuluyoruz. Otoriterlik tehdidi karşısında de mokratik değerlerimize ve NATO’ya bağlılı ğımızı bir kez daha ifade ediyoruz” dedi. ABD YARGISINDA ÇATLAK ABD Adalet Bakanı William Barr, Başkan Trump’ın eski danışmanı ve dostu Roger Stone hakkında savcılar tarafından tavsiye edilen ceza süresine müdahale ettiği gerekçesiyle istifaya çağrıldı. Binden fazla Adalet Bakanlığı yetkilisinin imzasıyla yayımlanan açık mektupta, Barr’ın, Stone’a daha kısa süreli bir hapis cezası verilmesini talep ederek “Başkan’ın kişisel isteğini yerine getirdiği” savunuldu.