Katalog

10 30 EYLÜL 2019 PAZARTESİ EDİTÖR: EMRE DEVECİ TASARIM: İLKNUR FİLİZ EKONOMİ Damat hedefleriAlbayrak, ikinci Yeni Ekonomi Programı’nı açıklayacak TUTTURAMADI İstihdam azaldı YEP’te 2 yılda 2 milyon kişilik istihdam artışı hedefi yer almış, işsizliğin 2019’da yüzde 12.1 olacağı öngörülmüştü, ancak Haziran 2019 itibarıyla dar tanımlı işsizlik oranı yüzde 13 olurken, dar tanımlı işsiz sayısı geçen yılın aynı dönemine göre 938 bin artarak 4 milyon 253 bin oldu. Mevsim etkilerinden arındırılmış işsizlik oranı ise yüzde 13.9 ile tarihsel zirveye yakın seyretti. Geniş tanımlı işsizlik ise 6 milyon 988 bine yükseldi. YEP’te hedef, dolar cinsinden milli gelirin 2019’da 795 milyar dolar olmasıydı, ancak yılın ilk yarısı itibarıyla bu rakam 722 milyar dolara geriledi. Kişi başına milli gelir, 8 bin 811 dolar ile 2009 yılı seviyesinin de altına düştü. Bankacılık sektöründe batık kredi lerle ilgili kurulacağı söylenen girişim fonları da kurulamadı. YEP’te kayıt dışı ekonominin önüne geçileceği söylenmişti, ancak Haziran 2019 döneminde herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna bağlı olmadan çalışanların oranı, bir önceki yılın aynı dönemine göre 1.2 puan artarak yüzde 35.2 olarak gerçekleşti. Vergide ise “etkinliği olmayan istisna, muafiyet ve indirimler kademeli olarak kaldırılacaktır” dendi, ancak bu söz de tutulmadı. YEP’te mali disiplin sözü verilmişti, ancak 2019’un ilk sekiz ayında TCMB’den yapılan transferler sayesinde 158 milyar TL’lik vergi dışı gelir elde edilmesine rağmen bütçede 68.1 milyar TL’lik açık verildi. Albayrak, 2019’da ekonominin yüzde 2.3 büyüyeceğini söyledi, ancak söz konusu açıklamadan bu yana küçülme Horanı yüzde 2.2 oldu. azine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın 20202022 dönemine ilişkin Yeni Ekonomi Programı’nı (YEP) bugün açıklaması bekleniyor. Albayrak’ın Eylül 2018’de açıkladığı ve 20192021 yıllarını kapsayan YEP’te hedeflerin birçoğu tutturulamadı. Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Murat Çetinkaya, “kurumsal hedeflere ulaşılamadığı” gerekçesiyle Temmuz 2019’da görevden alınmıştı, ancak Cumhurbaşkanı’nın damadı olan Albayrak görevine devam ediyor. YEP’te ekonominin 2018’de yüzde 3.8 büyüyeceği öngörülmüştü, ancak oran yüzde 2.6’da kaldı. 2019 için de yüzde 2.3’lük büyüme hedefi konmuştu, ancak ekonomi yılın ilk yarısında 2018’in aynı dönemine göre yüzde 1.9 küçüldü. Albayrak’ın YEP’i açıkladığı Eylül 2019’dan Haziran 2019’a kadar geçen 9 ayda, ekonomideki küçülme oranı yüzde 2.2 oldu. 2019’un ilk çeyreğinde yıllık bazda yüzde 2.4, ikinci çeyrekte yüzde 1.5 küçülme kaydedildi. Yılın kalanında kamu bankalarının verdiği düşük faizli kredilerle ekonomide kısmi toparlanma umulsa da yüzde 0 civarı büyüme bekleniyor. IMF’nin 2019 büyüme beklentisi yüzde 0.25 seviyesinde. l Ekonomi Servisi Trump’tan Çin’e borsa engeli planı ABD’de Trump hükümetinin Çin’e yapılan yatırımları sınırlamayı değerlendirdiği haberi, cuma günü borsaların düşüşüne neden olurken, küresel piyasaların da bu gelişmeden etkilenmesi bekleniyor. Bloomberg’in haberine göre ABD’li yetkililer dünyanın en büyük ikinci ekonomisine portföy akımlarını sınırlandırmayı, Çinli şirketleri ABD borsasından çıkarmayı değerlendiriyor. Haber sonrası ABD’de S&P 500 endeksi düşüşe geçerken, ABD’de işlem gören Çinli şirketler de düştü. Deutsche Bank Kıdemli Stratejisti Alan Ruskin, haber sonrası iki ülke arasındaki ilişkilerin gergin kalmaya devam edeceğini belirterek bu haberlerin altın, İsviçre Frankı ve yen gibi riskten kaçışta tercih edilen varlıkları destekleyeceğini söyledi. l Ekonomi Servisi ‘Beyaz ve mavi yaka ayrımı kalktı’ İşçi Dayanışma Derneği’nin (İDD) dün düzenlediği “kriz günlerinde örgütlenmek” konulu sempozyumda, krizde emekçilerin durumu ve çözüm yolları tartışıldı. Beyaz yakalıların sorunları ile ilgili konuşan Kaç Bize Gel Platformu üyesi Hikmet Topel, “Biz beyaz yaka ifadeleri yerine büro işçisi kavramını uygun görüyoruz. Günümüzde beyaz yaka, mavi yaka ayrımı ortadan kalkmış durumda. Ücretleri ve emekleri neredeyse birbirine eşit” dedi. İnşaat şantiyelerinde inşaat işçisi kadar beyaz yakalının da çalıştığına dikkat çeken Topel, “Emekçiler yüksek siyaset ile ayrışmak yerine, somut hedefler üzerinden, yaka farketmeksizin örgütlenmeli” diye konuştu. l İSTANBUL Selçuk Yaşar’a onur ödülü Uluslararası Sütçülük Federasyonu (IDF) tarafından Türkiye’de düzenlenen Dünya Süt Zirvesi’nde Yaşar Holding Onursal Başkanı Selçuk Yaşar’a “Türkiye’de süt sektörünün kurulmasına ve gelişmesine sağladığı katkılarından dolayı” onur ödülü verildi. Pınar Süt’ün kurucusu Selçuk Yaşar adına ödülü Pınar Süt Yönetim Kurulu Başkanı İdil Yiğitbaşı aldı. Yaşar, aynı zamanda, 22 şirket ve 2 vakıf ile 7 bin 500 kişiye istihdam sağlayan Yaşar Topluluğuyla 2001’de kurulan, 10 bini aşkın öğrencisi bulunan Yaşar Üniversitesi’nin de kurucusu ve onursal başkanı. l Ekonomi Servisi 1999 depreminden bu yana önlemlerin yetersiz kalması tartışma yarattı. DPT ne önerdiyse tersini yapmışlar Devlet Planlama Teşkilatı (DPT), 17 Ağustos depreminin ardından nüfusun ve sanayinin Anadolu’ya yönlendirilmesini önerdi ancak bu öneri dikkate alınmadı. DPT de kapatıldı. Emre Deveci İstanbul’da geçen hafta meydana gelen 5.8 şiddetindeki deprem, kentin depreme hazırlıksızlığını bir kez daha gündemin ilk sıralarına taşıdı. 2011 yılında kapatılan Devlet Planlama Teşkilatı’nın (DPT) 17 Ağustos 1999 depreminin hemen ardından hazırladığı “Depremin ekonomik ve sosyal etkileri, kısaorta ve uzun vadede alınabilecek tedbirler” başlıklı rapor, geride kalan 20 yılda hükümetin DPT ne önerdiyse tersini yaptığını gösteriyor. Rapordan öne çıkan başlıklar ve mevcut durum şöyle: + Nüfus ve sanayi yoğunluğu Anadolu’daki küçük ve orta büyüklükteki yerleşmelere yönlendirilmelidir. Marmara Bölgesi ve İstanbul’daki nüfus ve sanayi yoğunluğu azalmak yerine arttı. 1999’da İstanbul, Balıkesir, Bursa, Çanakkale, Düzce, Kocaeli, Tekirdağ ve Yalova’nın toplam ihracattaki payı yüzde 65 iken, bu oran bugün yüzde 67’ye yükseldi. Şimdi de üç kamu bankası ile Hazine ve Merkez Bankası’nın bazı bölümleri Türkiye Varlık Fonu’nun müteahhitlerden satın aldığı İstanbul Finans Merkezi’ne taşınıyor. İstanbul’un milli gelirdeki payı 1999’da yüzde 22.1 iken 2017’de yüzde 31.2’ye yükseldi. + Telekomünikasyon altyapıları da afetlerde etkilendiği için hem kurtarma çalışmaları hem de insanların haberleşme ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik olarak Telekomünikasyon Acil Durum Planı (TACP) hazırlanmalıdır. Özellikle akıllı şebekeler teknolojisi kullanılarak Türk Telekomünikasyon AŞ’ nin “Şebeke Yönetim Merkezi” kurarak iş sürekliliğini sağlamaya yönelik planlar geliştirerek, afet sonrası oluşan ve normal duruma göre 100 katına kadar çıkabilen telekomünikasyon trafiğini hızlı bir şekilde yeniden yönlendirme kabiliyetine ulaşması sağlanmalıdır. Özelleştirilen Türk Telekom, 5.8’lik deprem sonrasında birçok hizmetinde uzun süreli kesinti yaşandı. + Müteahhitler için kriterler getirilmeli, belirli özelliklere sahip olmayan özel ve tüzel kişiler müteahhitlik yapamamalıdır. Müteahhit yönetmeliği halen yürürlüğe girmedi. Avrupa’da toplam 30 bin civarında olan müteahhit sayısı, Türkiye’de 330 bini aştı. İhracatçıların Rusya özlemi Rusya’ya yapılan yaş meyve ve sebze ihracatında 2014 rakamları yakalanamadı. Rusya pazarındaki liderlik koltuğunu geri almak istediklerini belirten ihracatçılar, Moskova’da düzenlenen Worldfood Moscow 2019 Fuarı’na 15 firma ile katıldı. 2015’te yaşanan uçak krizinden son ra Rusya pazarını İran, Çin, Mısır, Fas, Azerbaycan ve Ekvator’a “kaptırdıklarını” söyleyen Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Hayrettin Uçak, “Bu pazarı geri almak istiyoruz. Devletin ilgili tüm kurumlarının seferber olmasını bekliyoruz” dedi. l Ekonomi Servisi Şirketin tarihinde yeni bir sayfa Volvo’nun ilk elektriklisi XC40 olacak İsveçli otomobil üreticisi Volvo, 2019 yılında bir elektrikli otomobil tanıtacağını daha önce duyurmuştu. Ekim’de tanıtılacak olan tamamen elektrikli Volvo XC40 ile birlikte şirketin tarihinde yeni bir sayfa da açılmış olacak. Elektrikli kompakt SUV modeli XC40 hakkında yeni bir duyuru yapan Volvo, elektrikli otomobilin yapısal bazı detaylarını paylaştı. Otomobillerinde güvenliği her zaman birinci sırada tutan Volvo’nun bu modeli de aynı yaklaşımla ürettiği özellikle vurgulandı. Elektrikli otomobilin kaput kısmında içten yan Pilin tabana yerleştirilmesi, otomobilin ağırlık merkezini aşağıya çekerek, devrilme durumuna karşı otomobile avantaj sağlıyor. malı bir motor olmayacağı için Volvo, bu bölümü tamamıyla yeniden tasarlayarak güçlendirdiğini bildirdi. Elektrikli XC40, aktif güvenlik sistemleri açısından da yeni teknolojiye sahip. XC40 Gelişmiş Sürücü Yardım Sistemleri (ADAS) sensör platformuna sahip ilk Volvo modeli. Yeni ADAS platformu, bir dizi radar, kamera ve ultrasonik sensörden oluşan modern, ölçeklenebilir bir aktif güvenlik sistemi. ADAS, gelecekteki otonom sürüş teknolojisi için temel oluşturuyor. Continental’den dijital arkadaş Doblo üretimi 2 milyonu geçti Fiat Doblo’nun 2 milyonun cusu, Tofaş Fabrikası’ndaki üretim bantlarından indirildi. Konuyla ilgili açıklamalarda bulunan Tofaş CEO’su Cengiz Eroldu, “Tofaş, uluslararası pazarlara sunduğu araçlarla, ülkemizi küresel ölçekte başarıyla temsil ediyor. Hafif ticari araç segmentindeki kilit oyuncumuz Doblo, Tofaş için büyük bir gurur kaynağı. 2000 yılından bu yana fabrikamızda üretilmekte olan Doblo, Türkiye’nin küresel ticari araç üretim üssü olmasında önemli rol üstlendi ve 19 yıldır aralıksız ülke ihracatımıza katkı sağlamaya devam ediyor. Üretimi 2 milyon adedi geçen Fiat Doblo’nun yaklaşık 1.5 milyon adetini ihraç etme gururunu da yaşıyoruz” diye konuştu. Günümüzde sürücü yardımı ve bilgieğlence sistemleri giderek daha fazla bilgi sağlıyor. Sonuç olarak sezgisel, kolay ve hepsinden önemlisi, sürücü ve otomobil arasında güvenli bir etkileşim sağlayan çözümler gerekiyor. Bu talebi karşılamak için teknoloji şirketi Continental, araçlar için uyarlanabilir sesli bir dijital asistan geliştirdi. Bir insan gibi Continental, dijital asistanıyla söylenen kelimeye odaklanıyor. Sistem neredeyse bir insan gibi iletişim kurabiliyor. Continental’in akıllı ses yardımcısı, çeşitli fonksiyon mönüleri arasında kesintisiz geçiş gibi bir dizi temel avantaj sunuyor. Örneğin, sürü cü uydu navigasyon sistemini etkinleştirmek için bir rota isteyebiliyor. Sürücü daha sonra varış yerindeki ücretsiz park yerlerini sorabiliyor veya varış yerinin çevresindeki bir restoranda bir masa ayırtmak için bir eposta gönderebiliyor. Dijital asistan da öğrenme yeteneğine sahip. Her etkileşimde sistem, sürücünün kullanıcı profilini optimize ediyor. Bir sonraki seyahat sırasında, sürücü, “Ben acıktım” diyorsa, akıllı ses asistanı, ilk olarak kullanıcı tarafından sık sık seçildiyse, sürücüye Çin restoranlarını öneriyor. Sadece 2 kişi sahip olacak Lexus LC 500 süper cou pe modelini Ekim ayında Türkiye’de satışa sunacak. Hibrit motora sahip bu özel Lexus LC 500 modeline Türkiye’de bu yıl yalnızca 2 kişi sahip olabilecek. Lexus LC 500h, 359 beygir güç üreten markanın en yeni 3.5 litrelik V6 hibrit motoruna sahip. Süper coupe LC 500h modeli 1 milyon 690 bin TL’den başlayan fiyatlarla satışa sunulacak. Juke yenilenerek döndü Dokuz yıl önce, ilk piyasaya sürüldüğü günden bu yana Avrupa’da 1 milyon adet satılan Nissan Juke’un yenilenen modeli tanıtıldı. İlk neslin ikonik far tasarımını ikinci nesle de taşıyan Nissan, bu bölümde Y formlu LED’lere yer vererek daha ilgi çekici bir yüz ifadesi yaratmış. Nissan’ın VMotion ızgara tasarımına sahip olan Juke, arkaya doğru alçalan tavan çizgisi ve 19 inçe kadar uzanan büyük jantlarıyla da artık daha atletik görünüyor. Yeni Juke’da 117 beygir gücünde 3silindirli 1.0 litrelik turbo benzinli motor görev yapıyor. DIGT ünite 6ileri manuel ya da 7ileri, çift kavramalı DCT şanzımanla kombine ediliyor. DCT şanzımanlı versiyonunda vites değiştirme kulakçıklarına da yer verilen otomobil, ECO, Standart ve Sport olmak üzere üç farklı sürüş moduna da sahip. Juke’da teknolojik açıdan da bir gelişim söz konusu. Nissan Intelligent Mobility teknolojileriyle donatılan otomobil, ProPILOT olarak adlandırılan adaptif hız sabitleme sistemine ve markanın güncel güvenlik teknolojilerine sahip. Nissan Connect hizmet uygulaması ile aracın pek çok özelliğini kontrol edebilerken, artık sürücülerin cep telefonu ile aracın kilitli olup olmadığını kontrol etmesi ya da araç kilidini açıp kapatması mümkün. Ekstra güvenlik için lastiklerin hava basıncı ve yağ seviyesi de bu uygulama üzerinden kontrol edebilecek.