Katalog

10 15 EYLÜL 2019 PAZAR TASARIM: SERPİL ÜNAY BULMACA SEDAT YAŞAYAN 1 Resimde gördüğünüz, Türk resminde izlenimci anlayışın ilk temsilcilerinden biri olan ünlü ressamımız... Kahve barmeni. 2 Eski Sparta’da kölelere verilen ad... Dilimize de çevrilen “Körleşme”, “Sözcüklerin Bilinci” gibi yapıtlarıyla tanınan ve 1981 Nobel Edebiyat Ödülü’nü kazanan İngiliz uyruklu yazar. 3 Bilginin gözlem, deneme ve duyularla elde edilebileceğini ileri süren öğreti... Doğru yoldan ayırma, yolunu şaşırtma... Oyunda cezalı çocuk. 4 İtalya’nın en uzun ırmağı... Doğu Afrika’da yaşayan göçebe bir halk... Olumsuzluk belirten bir önek... Büyük konaklarda mutfak ve yemek hizmetlerinde çalıştırılan uşak. 5 Eğik, meyilli... Halk dilinde nisan ayına verilen ad... Macaristan’da üretilen ünlü bir şarap. 6 Kimliği belirlenemeyen uzay cisimlerine verilen ad... Germen folklorunda, küçük insan biçimindeki mitolojik varlık... Sümerlerde sağlık tanrıçası... Hıristiyan sanatında, dua eder durumda betimlenmiş insan figürü... “Varam kul olam şeyh eşiğine / dikinem yüz bin pareden” (Yunus Emre). 7 Kongo Demokratik Cumhuriyeti’nde yaşayan bir maymun cinsi... Koca... Endonezya’da bir adalar grubu... Tevfik Fikret’in, İstanbul’a lanetler yağdırdığı ünlü şiiri... Kalın bükülmüş sicim. 8 Japon mutfağına özgü bir tür şehriye çorbası... Güney Avrupa’da yaygın iri bir örümcek cinsi... Siyahderili, zenci. 9 Tekil ikinci kişi adılı... Kırmızı, sarı ya da eflatun renkli yakut... Anadolu’da yaşayan Türkmenler arasında bahar aylarına verilen ad... Patrick Süskind’in, sinemaya da aktarılmış bir romanı. 10 İran’ın plaka kodu... Bir nota... Uluslararası Standartlar Örgütü’nün kısa yazılışı... “Evinde bulunmaz bir yatağı / Kahveye gider de minder beğenmez” (Kul Hüseyin)... Japonya’ya özgü bir tür hançer. 11 Uyuz hastalığı... Brezilya’nın para birimi... Eski Türklerde, toplumsal ve örgütsel içerikli büyük ziyafet... Güney Amerika’daki dağ sırası. 12 İddia, bahis, lades... Batı Samilerinin okyanus, ırmak, göl ve pınar tanrısı... Çekilerek balık avlamaya yarayan daire şeklinde el ağı... Bir Bu haftaki bulmaca ödülü Çizgilerle Şili’de Allende’li Yıllar C. Reyes R. Elgueta Yordam Kitap 1 EYLÜL 2019 18.08.2019 tarihli Cumhuriyet Gazetesi’nde yayımlanan 1744 KAZANANLAR: bulmacanın çözümü ve bulmacayı doğru yanıtlayanlar Hamza Yurdakul, MERSİN, Zühal arasında yapılan çekilişte Soner TunaTurgay Fişekçi’nin Özbozdağ, Tahir Erçatan, Naci Çizgilerle Nâzım Hikmet (Yordam Kitap) kitabını kazananlar: Kostakoğlu, Reyhan Söylemez, Vicdan Geşli, Hatice Yıldıran, Sumru Erdil, Hande Akgür, İZMİR, Vedat Ozansoy, Tunç Öncelay, Gökçe Günel, Seza Emre Çetinkanat, Gülay Azaklı, Gamze Gündoğdu, ANKARA, Ahmet Yaşar Atalay, Hale Özgülen, Giggy Ekinci, İSTANBUL, Osman Kılıç, ANTALYA, Yusuf Yalçın, ADANA, Haluk Fikret Ak, SAKARYA, Eylül Yavaş, ORDU, Sultan Karlıdağ, ISPARTA, Nilüfer Öztop, İZMİT, Öner Bölükbaşı, BALIKESİR 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 F UA T KÖ P RÜ L Ü CANON İ CA 2 A L KARNA MANKA L A UR İ M 3 TUL KU İDİL E R E MO F OB İ 4 İ FA S AVAT ANAKURU OR 5 N EMA BAN AV CA S DEL İ 6G AKVA SE ODA LA KAL 7Ö Ş KVANK RUHÜ L KUDÜ S E 8 KA A L TAM İ RA LA OS ETR 9 MUA R E YEKE V A R AN RA 10 E Ş K E AL L EBEN AB İ S GE 11 N G U L T R U M İL AKO SM İ ZM 12 A S EBL EH POTA S AC İ R 13 B TE AE RO J E L FALÇETE Not: Bulmaca yanıtlarını bundan 14 E K İ M O Z K R A K E L E böyle bulmaca@cumhuriyet. 15 R A K L R E A L F A S com.tr veya (0212) 343 72 69 numaralı faksa gönderebilirsiniz. Posta ile gönderilen yanıtlar ise aynı adrese gönderilmeye devam edecek. 16 O T O D A F E TEC İM 17 B A F A N A A A İ NEÇ 18 A L O ARAK ÖN SÜ 19 N A B U K A D N E Z A R N 20 A K İ S K İ EV S ANK değiş tokuşta üste verilen şey. 13 Şekerkamışından elde edilen bir içki... Yeniçerilere verilen üç aylık maaşların dördüncü bölümü... Tiyatro edebiyatı... Moğol devlet örgütünde ulusla oymak arasında yer alan sosyal ve yönetsel birim. 14 Kâğıt ya da metal para üzerindeki kafa resmi... Nâzım Hikmet’in bir tiyatro oyunu... Panama’nın plaka kodu. 15 Ciddi işlerle uğraşmayan, ciddi olmayan... Cezayir’de bir dağ kütlesi ve yayla. 16 İstenilen sözcüğü anımsayamama durumu... Bir nota. 17 Aldatma işi, hile... “Ben içeri düştüğümden beri güneşin etrafında kere döndü dünya” (Nâzım Hikmet)... Poker, konken gibi oyunlarda aynı cins iki karta verilen ad... Japon lirik dramı. 18 Türkiye’de çay tarımının başlamasına ve gelişmesine öncülük eden tarım mühendisimiz... “Ölüm eyledi dillerim yoktur” (Kağızmanlı Hıfzı). 19 Lütfi Akad’ın bir filmi... Burularak esneklik sınırı ve dayanımı yükseltilmiş özel beton çeliği... Japonya’nın eski adı. 20 Besleyici değeri olmayan maddeleri yeme alışkanlığı... Bahçelerde yazın oturulmak için yapılan, kafes biçiminde süslü çardak. YUKARIDAN AŞAĞIYA 1 18981986 yılları arasında yaşayan, Türkiye’nin ilk afiş ve grafik sanatçısı... Osmanlı ordusunda ve donanmasında hafif piyade askeri. 2 Endonezya’da dolmuş olarak kullanılan üç tekerlekli araba... “Roma”, “Amarcord”, “Ve Gemi Gidiyor” gibi filmleriyle uluslararası bir üne sahip olan İtalyan sinema yönetmeni. 3 Yüzeni içeriye çeken deniz akıntısı... Ayakkabı üzerine geçirilen, kauçuktan yapılmış bir tür kılıf... Orhan Kemal’in bir romanı... “ bellediğin bir yola yalnız gideceksin” (Tevfik Fikret). 4 İlkçağda Mısırlı kadın dansçılara verilen ad... Öğütülmüş tahıl... “Sana kâfir dediler biledim Hakka bile” (F.N. Çamlıbel)... Bazı makinelerde para yerine kullanılan küçük metal parça. 5 Doğu Anadolu’da çift sürülürken hep bir ağızdan söylenen türkü... Bir iskambil oyunu... Doğal hidratlı demir oksit. 6 Eski Mısır inanışında ana tanrıça... Osmanlılar döneminde ulema sınıfından olanların giydiği uzun üstlük... Sahip, malik... Fenike mitolojisinde en büyük tanrı... Gemilerin yükleme ve boşaltma yaptığı rıhtım. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 İsim:......................................................................................................................................... Adres:...................................................................................................................................... ................................................................................................................................................. Tel:.......................................................................................................................................... 7 İstenç zayıflığı... II. Dünya Savaşı yıllarının ünlü bir Japon savaş gemisi... Müzikli tiyatro yapıtı. 8 Dut kurusu... Yunan mitolojisinde kavga tanrıçası... İş yönetimi uzmanı. 9 Arnavutluk’un plaka kodu... Kısa tüylü bir köpek ırkı... Kuran ve hadislerin açık anlamlarından başka hiçbir yorum kabul etmeyen ve kıyasa yer vermeyen Sünni mezhep. 10 Futbolda kaleciyle savunma arasında yer alan oyuncu... Bir soru sözü... Mısır’ın plaka kodu... Tibet sığırı... “Dosta el değmedik bulamadım” (Pir Sultan Abdal). 11 Lantan elementinin simgesi... Norveçli kâşif Thor Heyerdahl’in, eski Mısırlıların Amerika’ya gittiğini kanıtlamak için papirüsten yaptığı ve ikinci seferinde başarıya ulaştığı teknenin adı... Satrançta bir taş... Örme yün ceket... Bir nota. 12 Hararet... Nijerya’da yaşayan bir halk... Önemli tarihsel olgu. 13 Kanada’nın plaka kodu... Bir kumar aracı... İspanya’da içkilerle birlikte servis yapılan küçük meze tabaklarına verilen ad... Tanrıtanımaz. 14 Orta Amerika’da yetişen ve değerli bir zamkreçine veren ağaç... Yemek... “Ağaç domatesi” de denen, yumurta büyüklüğünde bir meyve. 15 Temel, esas... Bir tartı birimi... Yankı. 16 Gebelik sırasında yumurtalıklarda üretilen hormon... Hititlerin ak ve bilgelik tanrısı. 17 Dalaşı vardır... Şaşma belirten bir ünlem... Fethiye ilçesinde bir yayla... Bir gösterme sıfatı. 18 Paraguay’da yetişen ve “şekerotu, tatlıot” gibi adlar da verilen bir bitki... Çim motoruyla çalışan, dört tekerlekli ve küçük yarış arabası. 19 Vietnam müziğine özgü bir tür lavta... Naziler tarafından Polonya’da kurulmuş büyük bir toplama kampı. 20 İngiliz ve Amerikan edebiyatında “modern” akımın gelişmesinde benzersiz bir rol oynayan ve özellikle “Kantolar” adlı yapıtıyla tanınan ABD’li şair. TELEVİZYON Hazırlayan: ÖZNUR OĞRAŞ ÇOLAK YETENEKLİ DOKTOR “Yetenekli Dr. Pol Özel Bölümler” adlı program bugün saat 19.45’te NationalGeographic kanalında gösterilecek. 40 yıl boyunca veterinerlik yapan Dr. Pol çok şey gördü... Ama henüz görmediği şeyler de var! Yetenekli Dr. Pol’ün bu egzotik özel bölümünde, doktorlar timsahlardan zebralara kadar her şeyi tedavi ediyor! YAYIN AKIŞI 10.50 Vahşi Doğadaki Casus 11.45 10’Larca Bilgi 12.15 Hanedan 13.05 Ailenin Yeni Üyesi 14.00 Vahşi Kanada’da Bir Yıl 14.50 Zaman Makinesi 15.20 Acil Durum Senaryoları 15.45 Rikki’nin Türkiye Rotası 16.20 Ekmek Parası 16.50 Hayat Yarışı 17.15 En Tehlikeli Okul Yolları 18.35 Yiyeceğin Serüveni 19.05 Bozayı Yavruları Ve Ben 20.00 Büyük Mücadele 21.00 Kuş Bakışı Dünya 21.55 Bir Dünya Yaşam 22.25 Bilimin Ev Hali 22.55 Vahşi Doğadaki Casus 23.50 10’Larca Bilgi 01.10 Bir Dünya Yaşam 08.00 Haber Bülteni 09.20 Tülin Şahin ile Hamilelik Günlüğü (t) 10.05 %100 Futbol (t) 11.10 Kupa Bülteni 11.20 Ruhun Doysun (t) 12.00 Haber Bülteni 12.20 Osman Müftüoğlu ile Yaşasın Hayat(t) 13.00 Haber Bülteni 15.00 Basketbol Dünya Kupası Final Maçı Canlı 17.40 Kupa Bülteni 18.00 Haber Bülteni 18.10 Spor 18.20 ÇarşıPazar Ekonomi 19.00 Haber Bülteni 19.15 O Anın Hikâyesi 19.45 %100 Futbol 20.00 Ana Haber 21.00 Belgesel Kuşağı 22.00 NTV Belgesel Kuşağı 23.00 Haber Bülteni 09.15 Murat Boncuk’la Atölye 09.45 Western Kuşağı Son Karakol (Last Of Comanches) 11.30 Tarihin Ruhu 13.00 Konsere Davet 13.30 Pazar Konseri 15.00 Belgesel: Gizli Şehirler: St Petersburg (Secret Cities: St Petersburg) 16.00 Resim Sevinci: Bob Ross 16.30 Evliya Çelebi 17.00 Koleksiyoner 17.30 Bir Oyundan Fazlası 18.00 Tarihin Ruhu 18.30 Sinema Dünyası 18.50 Kısa Bir Ara 19.00 Muasır 19.30 Murat Boncuk’la Atölye 20.00 Aramızda Müzik Var 21.00 Fotoğraflar 21.15 Resim Sevinci: Bob Ross 21.40 Film Önü 21.55 Yabancı Sinema: Turist (Force Majeure) 23.45 Film Arkası 09.00 Hafta Sonu 11.00 Ulusal Özel 13.00 Haberler 14.00 Bilim ve Toplum 15.00 Ege Gündemi 16.00 Haber 16.00 16.30 Büyük Saat 17.00 Felsefe ve İnsan 17.45 İyilik Güzellik 19.00 Ana Haber 21.00 Görüş Alanı 23.00 Gece Bülteni 23.30 Pazar Sineması 08.30 Çalar Saat 11.15 Bir Aile Hikâyesi 14.00 Mucize Doktor 16.30 Yasak Elma 19.00 Anahaber 20.00 Yaparsın Aşkım 00.15 Mucize Doktor 07.00 Güne Merhaba 09.00 İşimiz Estetik 10.00 Hafta Sonu 12.00 Haber 14.10 Yeşil Doğa (Tekrar) 15.00 Haber 17.00 Haber 07.05 Düm Tek 09.45 Hey Gidi Günler 11.45 Bir Besteci Bir Hikâye 13.25 Ulvi Cemal Erkin Anısına 17.00 İşte O Şarkı 18.00 Ezgiler 20.00 Ahmet Cevad’a Vefa Konseri 22.15 Aşk İçin 23.30 Pazar Gecesi Konseri 18.30 7. Vites 19.00 Hafta Sonu Ana Haber 21.00 Para Dedektifi 22.00 Yeşil Doğa 23.00 Haber 23.10 Pazar Akşamı Futbol 01.00 Gece Haberleri 09.45 Altın Peşinde 13.55 Goblin Works Garajı 14.45 Hurda Avcıları 15.35 Gizli Milyarder 17.25 Uzaylılarla Temas 18.15 Kırsalda Yaşamak Zor 19.10 Bear Grylls İle İnsan Doğaya Karşı: Hindistan Özel 20.05 Ölümcül Av 21.00 Adam Savage İle Çılgın Tasarımlar 21.55 Bilinmeyene Yolculuk 22.50 Goblin Works Garajı 23.45 Aaron’un İşe İhtiyacı Var 24.35 İşte Sürat İşte Ses 04.35 Nasıl Yapılmış? 09.00 Egzotik Hayvanlara İlk Yardım 09.50 Egzotik Hayvanlara İlk Yardım 10.40 Cankurtaranlar 11.05 Cankurtaranlar 11.35 Yetenekli Dr. Pol Özel Bölümler 12.25 İçimizdeki Veteriner 13.15 Özgür Yaşa 17.30 Benim Adım Steve Jobs 19.45 Yetenekli Dr. Pol Özel Bölümler 20.35 Cankurtaranlar 21.00 Cankurtaranlar 21.30 Pati Magazin 22.20 Yukon Veterineri 23.10 Yetenekli Dr. Pol Özel Bölümler 00.00 Mavi Rota 00.45 Pati Magazin 01.30 Poliklinik 02.15 Yüzen Hastane cumtv@cumhuriyet.com.tr SATRANÇ GM SUAT ATALIK suata@hotmail.com Rakip Carlsen’in rakibi kim olacak? FİDE reyting listesinin zirvesinden biri mi, alttan gelen gençlerden mi, yoksa henüz doğmamış olan mı? Sorunun cevabını bulmak zor ama bu seneki Grand Chess Tour’un son ayağı Çinlilere ümit verdi. Tam 8 turnuvayı üst üste kazanmış olan Carlsen, Saint Louis’deki süper turnuvanın son turunda Fransız Vachier Lagrave karşısında Siyahla kazandığında Ding Liren’i yakalamış oldu. +2 bu tarz turnuvalarda birincilik için artık kanıksanmış bir skor, bir o kadar da ilk sıraların paylaşılması. Herkesin beklediği Carlsen’in aynı dünya şampiyonluğu maçlarında olduğu gibi rapid ve geçilirse yıldırımda bir şekilde baraj maçını kazanacağıydı. Tahminler bir tarafa, yakın zamanda, 2017’de, aynı yerde Carlsen Çinli rakibini 30 dakikalık rapid’lerde 2.51.5, 20 dakikalıklarda 4.51.5, 10 dakikalık oyunlarda 6.51.5 ve 5 dakikalık yıldırımda 8.53.5 olmak üzere “Çatışma” adı verilen ikili maçta 227 yenmişti.Unutmayalım, satrançta maç diğer sporlardaki karşılaşmalara benzemez, turnuvada ayrı kişilere karşı oynadığınız oyunların bıraktığı psikolojik izlerle aynı kişiye, maçta sürekli mağlup olmanız arasında büyük fark vardır. Bu kez Saint Louis’in heyecanla beklenen finalinde iş yıldırıma bile kalmadı, maç hızlı satrançta neticelendi: Ding LirenCarlsen: 31 Challenger, Türkçede tam karşılığı olan bir kelime değil, tercümede anlam yitirmekte. Fransızca “meydan okuyan”dan gelen, defi eden bence en yakın anlam taşıyanı. Müzmin Challenger diye bir tabir de getirebilir miyiz? AlekhineBogoljubow, KarpovKorçnoy ve unvanı kaybettikten sonra KasparovKarpov maçlarında bir noktadan sonra oyunları müzmin Challenger tarafın haleti ruhiyesi de etkiler oldu. Bütün bu saydıklarımız maçla oyunu devamlı karıştıranlara tanım olması gerekirken, şimdi bilhassa Çinlilerin aralarında unvan maçı seyretmeyi umduğu ikilinin son ağır partisi: GM Magnus Carlsen (2882)GM Ding Liren (2805), Saint Louis 2019, NimzoHint Savunması 1.d4 Af6 2.c4 e6 3.Ac3 Fb4 4.Af3 00 (4...c5 5.g3 ile başlayan yol çok keskinken, 4...b6 5.Fd2!? Fb7 6.e3!? 00 7.Fd3 d5 8.cd5 ed5 bugünlerde çok popüler.) 5.Fg5 c5 6.Kc1 (6.d5 ed5! 7.cd5 d6 8.e3 Abd7b6 Siyah için iyi.) h6 (Doğru zamanlama! 6...cd4 7.Ad4 d5 8.e3! h6 9.Ff6! Vf6 10.cd5 ed5 11.Vb3 Beyaza hafif üstünlük verir.) 7.Fh4 cd4 8.Ad4 d5 9.cd5 (9.e3 e5 10.Af3 d4! 11.ed4 ed4 12.Vd4 g5! Siyahların ihtiyaç duyduğu sürüş:13.Fg3 Ke8 14.Fe2 Ve7 15.00 Ac6 16.Ve3 ne olursa olsun Beyaza avantaj tanımaz gözüküyor.) g5 10.Fg3 Vd5! 11.e3 Va2! (Varyantın püf noktası zehirli piyonu almak üzerine kurulu.) 12.Vc2 (TopalovDing, Wenzhou(m/3) 2018’de görülen 12.Fd3 Vb2 13.00 Fc3 14.Kc2 Vb4 15.Ab5 oyundaki devamyolu kadar atraktif gözüküyor ama güvenilirliği tartışılır. Carlsen ve ekibinin özellikle unvan maçları öncesi tüm varyantları inceledikten sonra neyin daha tehlikeli olduğuna karar verdiğini unutmayalım.) Ad5 13.h4 Ac3 14.bc3Yenilik (Daha önce oynanan 14.hg5 Aa4 15.Şd1 Vb2! 16.Vb2 Ab2 17.Şc2 hg5 (17...Aa4? 18.Kh6 tehlikeli.) 18.Şb2 kompanzasyon vermekten öteye geçememiş.) Vc2 15.Kc2 Fe7 16.hg5 hg5 17.f4 Ac6 (17...gf4 18.Ff4 Fili de hücuma kattığından tehlikeli olurdu.) 18.fg5 Fg5 19.Kh5! Oyunumuzun gerçekte başladığı nokta burası. Turnuvanın 8. turunda yüzde 50 ile giden Carlsen, liderlerden birine kazanmak niye tinde. Eğer Challenger Ding Liren olacaksa bu oyundaki gibi müdafaa tekniği, olası unvan maçında önem kazanacaktır. 19...f6! (19...Fe3? 20.Ac6 bc6 21.Ke2 Fc1 22.Şd1! Fa3 23.Kg5 Şh7 24.Ke4 Şh6 25.Ff4 kazanır.19...Fe7 20.Kf2f4 Fil için c1h6 diyagonalinin önemini vurgular.) 20.Af3 Fe3 21.Ke2 Fc1 22.Ke4 e5! (22...Şf7 23.Kh7 Şe8 24.Fd6 Kf7 25.Keh4! sonrası iki ere karşı kompanzasyon hissediliyor.) 23.Fc4 Şg7 24.Keh4 Beyazların atağının bariz hale geldiği konumumuzda tehdit 25.Kh7 Şg6 26.K4h5 ile Siyah Şahın etrafında mat ağı oluşturmak. 24...Şg6!! 25.Kh7 Fg4! (Siyahların 19...f6, 22...e5,24….Şg6 ile başlayan savunma fikrinin son parçası. Fakat bağımsız 25...e4 26.Fd6 Ff5! (26... Kd8? 27.Ff7 Şf5 28.g4 mat.) ile kalite fedası da mümkün. Bu takdirde 26.Şd1 ef3 27.Şc1 fg2 28.K7h6 oyunu daimi kişlerle berabere bitirirdi.) 26.Fd3 f5 27.Ae5 Ae5 28.Fe5 Şg5! (Son zorunlu hamle.) 29.g3 (29.Kh1 Kg8 30.Şf2 Ff4 31.Fg7 Fd6 ve Aktif Şahın etrafınadaki tehlike kalkar.) Kg8 30.Kb7 Kae8 31.Kb5 Kg6 32.Şf2 Kb6 33.Kb6 ab6 34.Kh1 (34.Fd4 f4=) Ke5 35.Kc1 f4 36.gf4 Şf4 37.Kb1 Kc5 38.Kb4 Şg5 39.Kb6 Kc3 40.Şe3 Ff5 41.Kd6 Kd3 42.Kd3 Fd3 43.Şd3 Beraberlik. 0.50.5 Kıssadan hisse, Dünya Şampiyonu Norveçli Carlsen (2876)’e, rakip olması daha önce denenmiş Amerikalı Caruana (2812)’dan daha tehlikeli gözüken Çinli Ding Liren (2811)’den bekleniyor. Fakat önümüzdeki Adaylar Turnuvası kısa vadede ismi belirleyecek.