Katalog

DIŞ HABERLER EDİTÖR: DOĞAN ERGÜN TASARIM: İLKNUR FİLİZ dishab@cumhuriyet.com.tr 73 AĞUSTOS 2019 CUMARTESİ Nükleerin freni boşaldıABD, Soğuk Savaş döneminin silahsızlanma konusundaki simge anlaşmasından çekildi INF neden önemli? 1987’de dönemin ABD Başkanı Reagan ile Sovyetler Birliği lideri Gorbaçov arasında imzalanan INF, nükleer başlıklı füzeleri 30 yılı aşkın süre Avrupa topraklarından uzak tuttu. Anlaşma öncelikle DoğuBatı Almanya arasında yükselen kamplaşmada nükleer savaş riskini azaltmayı hedefliyordu. Rusya ile ABD arasındaki silahsızlanma sürecinin diğer iki ayağını ise 1991’de imzalanan Stratejik Nükleer Silahların Azaltılması Anlaşması (START) ve uzay silahları konusundaki müzakereler oluşturuyordu. START’ın güncel hali olan “Yeni START”ın süresi resmen 2021’de dolacak olsa da taraflar yenileme konusunda henüz ilerleme sağlayamadı. Kuzey Kore durmuyor Güney Kore ordusu, Kuzey Kore’nin, “tanımlanamayan” kısa menzilli füzeler fırlatarak 8 gün içinde üçüncü kez bu tür bir deneme yaptığını duyurdu. Yonhap ajansının haberine göre Kuzey Kore, Güney Hamgyong’un Yonghung bölgesinden Japon Denizi’ne doğru kısa menzilli füzeler fırlattı. Kuzey Kore, 25 Temmuz’da Japon Denizi’ne doğru “yeni taktik güdümlü silah” olduğunu duyurduğu iki kısa menzilli füze fırlatmıştı. Güney Kore, 31 Temmuz’da da Kuzey’in ülkenin doğu kıyısında iki kısa menzilli füze fırlatarak bir haftada ikinci kez silah denemesi yaptığını bildirmişti. Kimi uzmanlar Pyongyong’ın denemelerinin askeri kapasitesini artırmanın yanı sıra ABD ve Güney Kore’ye bir mesaj göndermek amaçlı olduğu yorumunu yapıyor. WashingtonMoskova hattı uzun ğını” söyledi. Moskova ayrıca NATO ve süredir birbirlerini Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler Anlaşması’nı çiğnemekle suçluyordu. ABD’nin ABD’den “Rusya’nın yaptığı gibi Avrupa topraklarına kısa ve orta menzilli füze konuşlandırılması konusunda ertelemede bulunmasını” istedi. çıkış kararı üzerine Rusya da Transatlantik müttefiklerinden ise uzlaşıyı askıya almıştı. Donald Trump’ın başkanlığı döneminde İran’la yapılan uluslararası nükleer anlaşma, Paris İklim Sözleşmesi gibi temel uluslararası uzlaşılardan çıkan ABD, Rusya’yla 1987’de imzalanan Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler Anlaşması’ndan da (INF) resmen çekildi. Rusya, ABD’nin hamlesiyle INF’nin sona ermiş olduğunu duyururken Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres, “Dünyanın nükleer savaş karşısında paha biçilmez bir fren mekanizmasını kaybettiğini” söyledi. Trump’ın, yasaklı olduğunu savunduğu füzeleri imha etmesi için Moskova yönetimine verdiği 6 aylık süre dün itibarıyla sona erdi. ABD Başkanı, geçen şubatta menzili 500 ile 5 bin 500 kilometre arasında olan ve karadan havaya atılabilen orta menzilli tüm nükleer ve konvansiyonel balistik füzelerin yasaklanmasını öngören INF’yi askıya aldığını duyurmuştu. Rusya ise “karşılık SSCBABD arasında Moskova’yı sorumlu gösteren açıklaanlaşma, dönemin malar geldi. NATO’nun açıklamasında liderleri Gorbaçov Avrupa’nın nükleer tehditten korunması ve Reagan tarafından imzalanmıştı. Uzlaşı TrumpPutin döneminde kriz seyrine girdi. için “ölçülü adımlar” atılacağı belirtildi. “Rusya’nın yaptığını yapmayacağız. Yeni bir silahlanma yarışına girmeyeceğiz” şeklinde konuşan NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Avrupa topraklarına ma sistemlerinin INF’yi ihlal ettiğini sa nükleer başlıklı füze yerleştirilmeyeceği vunuyor. ABD Dışişleri Bakanı Mike Pom ni söyledi. Rusya’nın füze konuşlandırıl peo, “Rusya’nın kasten ihlal ettiği bu an masıyla ilgili erteleme talebine ise “gü laşmanın artık bir parçası olmayacağız. venilir değil” yorumu yaptı. Polonya ve Rusya’nın anlaşmayı ihlal eder şekilde fü İngiltere’den de Rusya’yı sorumlu tutan zeler geliştirmesi ABD ve müttefikleri açıklamalar yükseldi. ni doğrudan tehdit etmektedir” ifadelerini kullandı. Savunma Bakanı Mark Esper de Pentagon Sözcülüğü kanalı ile yaptığı açıklamada, “Savunma Bakanlığı yerden fırlatılan konvansiyonel füzelerin üretimine tam güç verecektir” dedi. Rusya’dan erteleme talebi Gözler Pekin’de Önceki gün “Rusya’nın INF Antlaşmasını kurtarmak için gerekenleri yapmaması nedeniyle üzgünüz. Rusya ve ABD’yi stratejik silah azaltma anlaşmasını sürdürmeye çağırıyoruz” şeklinde konuşan Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Ser Maas dün de Avrupa’nın nükleer gerili gey Ryabkov, Washington’ın anlaşma min parçası olmayacağını belirtti. Çin’i dan çekilerek “çok ciddi bir hata yaptı dahil edecek yeni bir anlaşma yapılma sını isteyen Maas, Pekin yönetiminin an zgvldMyıieeaıllroıçlkıNviselekaNnAilnoPkoTavvoeAOyalase,oaitygR”nosöirykuçsnaeıs9efyr’yMütdçaiazaem7’aenvk2lieımso9nisasnıivfeoşnuüurtdRşzıtn.elaeoaAsmInmiNBnaeDFinnn’y, iüybeafsüüıelnzknNeetoAtsspNaTaelvOvaAuugnnGntTmırmseOınaaedess:üliiesszSStetdeeenkmm4lireleli0yenmteree0inresei’SalJnytteteoıeennlrsgtcaerSlemnetboeakelsttmrıengnıe, dbMkhIy“NNaeoieoFprAndbsglueTiak,rsOfnoTkulavü,aenlaSrmazdknyaıdi4yyöaa0oençh0’reına”ktsilnieaifimsamlRetdiuenşaesmtlialiyerriadnryi’iidn.ahiaBlpeaknrarşuünhSmlklaas4anned0gdlk’a0idıo.besniöşruzuslbeularanitmdnsaaaeamynd“sıednasaiknıyedlğÇsayeaısidasnyyilizıi’.eacinnTpnoailirtkddıvuağueebmnırğaklampkuaaçştnidpıışkuğatı”i,. İdlib’de ateşkes umudu Suriye’nin İdlib vilayeti ve çevresi için önceki gün Şam yönetiminin açıkladığı ateşkesi, dün sona eren Astana formatlı görüşmeler çerçevesinde Nursultan’da bulunan silahlı muhalefet temsilcilerinin de kabul ettiği bildirildi. Rus ajansı Tass’ın haberine göre, Kazakistan Dışişleri Bakanlığı açıklamasında, “İdlib’deki teröristlerin ateşkese uymayacağı açık ancak burada bulunan muhalefet ateşkese katılmayı kabul etti” ifadeleri kullanıldı. Zirvenin sonunda basın toplantısı düzenleyen Suriye’nin BM Daimi Temsilcisi Beşşar Caferi, “Ateşkes açıklaması, Türk tarafı ve niyetleri için bir sınama olacak. Aynı zamanda bu, Suriye hükümetinin Astana sürecini desteklediğinin onayıdır” dedi. Toprak bütünlüğü vurgusu Rusya lideri Vladimir Putin’in Suriye Özel Temsilcisi Aleksandr Lavrentyev ise “Türkiye’nin İdlib konusunda üstüne aldığı yükümlülükleri yerine getirmesine yar Nusra bağlantılı HTŞ’nin büyük oranda etkinliğindeki İdlib’e yönelik RusyaTürkiye arasında silahsızlandırılmış bölge uzlaşısı var. Bölgeye Rus destekli Suriye ordusunun operasyonlarında sivil kayıpların yaşanması uluslararası tepkilerin merkezinde. dıma hazır olduklarını” söyledi. Öte yandan Rusya,Türkiye ve İran’ın garantörlüğündeki Astana sürecine ilişkin Nursultan’daki görüşmelerde tarafların Suriye Anayasa Komitesi’nde yer alacak heyetler üzerinde mutabakat sağladığı da savunuldu. Liderler düzeyindeki toplantının 11 Eylül’de Ankara’da yapılmasının planlandığı gündeme yansıdı. Zirvenin kapanış bildirgesinde ise ülkenin kuzeydoğusundaki duruma da değinilerek,“bölgedeki güvenlik ve istikrarın ancak Suriye’nin egemenliği ve toprak bütünlüğüne saygı duyularak sağlanabileceğine” işaret edildi. İsrail’in işgal ettiği Filistin topraklarında ev yıkılmalarına karşı dün de eylemler vardı. Protestolara İsrail güçleri sert müdahalede bulundu. Kushner ikna turunda ABD Başkanı Donald Trump’ın damadı ve danışmanı Jared Kushner, İsrailFilistin sorununda Washington tarafından sunulması beklenen tartışmalı “çözüm planıyla” ilgili çıktığı Ortadoğu turu kapsamında, önceki gün Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ile bir araya geldi. Kahire’den yapılan açıklamaya göre, görüşmede İsrailFilistin müzakerelerinin yeniden başlaması ele alındı. Kushner’in, müzakerelere dair ABD’nin girişimleri hakkında bilgi verdiği, Sisi’nin de “iki devletli çözüm” temelindeki çabaları desteklediklerini söylediği aktarıldı. Bölge turu kapsamında Kushner ilk olarak Ürdün’e giderek Kral Abdullah ile bir araya gelmişti. Ardından İsrail’i ziyaret etmişti. Kushner’in temaslarında, bölge müttefiklerini eylül ayı başlarında Ortadoğu sorununa ilişkin Camp David’de yapılması planlanan konferansa davet ettiği gündeme yansımıştı. Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıyan ABD tarafından açıklanması beklenen yeni planda “iki devletli çözüm” vurgusunun yer almayacağı iddia ediliyor. Riyad’dan kadınlara bir tutam nefes Suudi Arabistan’da kadınlar için seyahat, medeni durum ve çalışma hakkı ile ilgili düzenlemeleri kapsayan ve bazı kısıtlamaları hafifleten kararnameler yürürlüğe girdi. Resmi gazetede yayımlanan kararlara göre, 21 yaş ve üzeri Suudi kadınlar artık bir erkeğin izni olmadan seyahat edebilecek, evlilik ve boşanma başvurusu yapabilecek, yanlarında erkek refakatçi olmadan araç kullanabilecek. Suudi Arabistan yönetimi, insan hakları kuruluşları tarafından, kadınları temel insani ve sosyal haklardan mahrum bırakmakla suçlanıyor. Veliaht Prens Muhammed bin Selman, 2016 yılında kadınların çalışma fırsatlarını artıracağını açıklamış ancak Riyad kadın hakları konusunda çalışmalar yapan aktivistleri gözaltına almıştı. Pentagon ihaleyi askıya aldı ABD Başkanı Donald Trump’ın, Amazon’a yönelik eleştirilerinin ardından ABD Savunma Bakanlığı’nın (Pentagon), Amazon’un da finale kaldığı 10 milyar dolarlık bulut bilişim ihalesini askıya aldığı bildirildi. Pentagon Sözcüsü Elissa Smith’in yaptığı açıklamaya göre, bakanlık, ihaleyle ilgili süreçler tamamlanana kadar herhangi bir karar verilmeyeceğini duyurdu. Amerikan medyasına yansıyan haberlerde ise Savunma Bakanı Mark Esper’in, Trump’ın Amazon’a yönelik endişelerini dile getirmesinin ardından, ihaleyi “yeniden gözden geçirme kararı” verdiği belirtildi. Söz konusu haberlerde ihaleyi Amazon’un kazanmaya yakın olduğu ve Trump’ın bundan memnun olmadığını dile getirdiği kaydedildi. l WASHINGTON / AA “Sevdiklerinizi eğitim bursuyla yaşatın!” CUMHURİYET’TEN YENİ BİR ATILIM... Cumhuriyet Vakfı’nda eğitim bursu için fon oluşturduk. BM Kıbrıs görüşmeleri için ön müzakerede Doğu Akdeniz’de sondaj gerilimi sürerken BM Genel Sekreterinin Kıbrıs Özel Temsilcisi Elizabeth Spehar önceki gün Rum Yönetimi Başkanı Nikos Anastasiadis ile bir araya geldi. Fileleftheros gazetesi, Spehar’ın görüşmede, BM Genel Sekreteri’nin, Kıbrıs sorununa da ha aktif müdahil olabilmek için, 9 Ağustos’ta yapılması planlanan KKTC Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı ile görüşmesinde buna imkân sağlayacak bir işaret vermelerini beklediği mesajını Anastasiadis’e ilettiğini belirtti. Haberde, liderlerin rahat bir görüşme gerçekleştirebilmeleri için baş başa olacakları, Spehar’ın görüşmenin başında ve muhtemelen de sonunda liderlere katılacağı savunuldu. Anastasiadis’in pazartesi günü Rum siyasi parti başkanlarıyla bir toplantı gerçekleştirmesi, Akıncı’nın ise salı günü parti başkanları ile görüşmesi bekleniyor. VEFAT CUMHURİYET GELECEĞİN ÖNCÜSÜ GENÇLERE DESTEK OLUYOR. Gazeteniz Cumhuriyet’te yayınlanan vefat ve başsağlığı ilan gelirlerinin %20’sini Atatürk Cumhuriyeti’nin ilerici gençleri için Cumhuriyet Vakfı tarafından oluşturulan eğitim fonuna aktarıyoruz. Başarılı ve ihtiyaç sahibi gençlerimizin eğitim masraflarına destek olmanız acınızın bir parça dinmesine ve sevdiğinizin adının yaşamasına yardımcı olacaktır. C ANKARA : 0312 442 30 50 İSTANBUL : 0212 343 72 74 İZMİR : 0232 441 12 20 Medvedev’in ziyaretine Tokyo’dan tepki Rusya Başbakanı Dimitri Medvedev’in, Japonya’nın hak iddia ettiği Kuril Adaları’nı ziyaret etmesi taraflar arasında gerilime neden oldu. Medvedev’in güneydeki Iturup Adası’nda bulunan Reydovo köyündeki okul inşaat alanlarını incelemeye gitmesi üzerine Tokyo hükümeti, Rusya’nın Japonya Büyükelçisi’ne protesto notası gönderdi. Bunun üzerine Medvedev yaptığı açıklamada, “Tokyo’nun tepkisinde alarma neden olacak bir şey yok. Kuril Adaları bizim toprağımızdır” ifadelerini kullandı. Medvedev, Iturup Adası’nı en son 2015 yılının yaz ayında ziyaret etmişti. Rusya ve Japonya, İkinci Dünya Savaşı’nın ardından Rusya’nın Kuril Adaları, Japonya’nın ise Kuzey Bölgeleri olarak adlandırdığı Iturup, Kunaşir, Şikotan ve Habomai takım adalarının aidiyeti konusundaki ihtilaf nedeniyle resmi barış anlaşması imzalayamamıştı. Feryal Çınarlı ve Feyha Çınarlı’nın babası Sevim Çınarlı’nın 69 yıllık eşi ZÜHTÜ ÇINARLI (1925) vefat etmiştir. Cenazesi Göztepe Tütüncü Mehmet Efendi Camii’nden 3 Ağustos 2019 Cumartesi günü (bugün) öğle namazından sonra AlemdağEkşioğlu Mezarlığı’ndan sonsuza uğurlanacaktır. AİLESİ