Katalog

EkonoMi DOLAR EDİTÖR: SERHAT ALİGİL TASARIM: SERPİL ÜNAY avro sterlin FAİZ BORSA 113 AĞUSTOS 2019 CUMARTESİ ALTIN CUMHURİYET ALTIN 24 AYAR 5.5740 1.6 kuruş 6.1880 0.1 kuruş 6.7830 0.5 kuruş 16.18 0.20 puan 99.679 2.222 puan 1731.48 36.43 lira 257.79 5.49 tlira Genç işsiz yüzde 80 arttıHaziran ayı itibarıyla İŞKUR’a kayıtlı işsiz sayısı 4 milyon 418 bin kişiye yükseldi Ekonomide özellikle son 1 yıldır yaşanan kriz gençlere de büyük darbe vurdu. Çalışma hayatıyla ilgili veriler bunu bütün açıklığıyla ortaya koyuyor. Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı’nın (TEPAV), Türkiye İş Kurumu (İŞKUR) Haziran 2019 ve Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Nisan 2019 verilerini değerlendirerek hazırladığı TEPAV İstihdam İzleme Bülteni’ne gö Son bir yılda 1524 yaş arasında kayıtlı genç kadın işsizlerin sayısı yüzde 86, genç erkeklerin sayısı yüzde 75.5 arttı. re Haziran 2019 itibarıyla 15 ve daha yukarı yaşta İŞKUR’a kayıtlı işsiz sayısı Haziran 2018’e kıyasla yüzde 68.5 arttı ve 4 milyon 418 bin kişi oldu. Böylece kayıtlı işsiz sayısı Haziran 2018’e göre 1 milyon 796 bin kişi yükseldi. Bu kapsamda en dikkat çekici sonuç lar 1524 yaş arası gençlerde ortaya çıktı. 359 bin kişi yükseldi İŞKUR’a göre Haziran 2019 itibarıyla 1524 yaştaki kayıt genç işsizlerin sayısı son 1 yılda yüzde 80.5 artarak 1 milyon 587 bin kişiye çıktı. Bir yılda artış 708 bin kişi oldu. Kayıtlı genç erkek işsizlerin sayısı yüzde 75.5 artarak 811 bin kişiye yükseldi. Bir yılda artış 349 bin kişiye ulaştı. Kayıtlı genç kadın işsizlerin sayısı da yüzde 86 artarak 777 bin kişiye yükseldi. Bir yılda artış 359 bin kişi oldu. l Ekonomi Servisi Sebze meyvede fiyat dalgalanmalarının önüne geçmek için üretimde planlama şart Ucuzluk üretimle olur Büyükbaş 30, küçük 3 bin lira Bu yıl ülke ortalamasına göre büyükbaş fiyatları yüzde 5.7, küçükbaş fiyatları da yüzde 10.7 zamlandı. 4 büyük ildeki fiyatlar ise büyükbaşta yüzde 12.1, küçükbaşta da yüzde 8 arttı. Türkiye Ziraat Odaları Birliği Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, “Hayvan başına, büyükbaşta 5 bin ile 30 bin lira, 19 milyar TL Tarımsal ithalat miktarı GAMZE BAL Ülke genelindeki tarım arazilerinin azaldığını, buna son dönemde iklim değişikliğiyle yeni olumsuzlukların da eklendiğini anımsatan CarrefourSA Genel Müdürü Kutay Kartallıoğlu, “Aşırı yağışların etkisiyle seraları yeniden su basmayacağının garantisi re değindi: “Besi firmalarını ayakta tutabilmek için biz de mücadele veriyoruz. Maliyetlerini azaltmaya, binlerce hayvanın alımını bir kerede yapmaya çalışıyoruz. Yerli üretim yapan çiftliklerle sözleşmeli çalışarak, tüketicilerimize yüzde 100 yerli besi et ürünleri sunuyoruz.” Şirketiyle ilgili bilgiler ve küçükbaşta ise 750 lira ile 3 bin li yok. Üretim artmadığı sürece ren ve internetten yaptıkları ra arasında değişmesi, canlı ağır sebze ve meyve fiyatları dal satışların yüzde 86 arttığına, lık fiyatının da kilogram başına, büyükbaş hayvanlarda 18 ile 26 lira, küçükbaş hayvanlarda 19 ile 30 lira arasında olacağını tahmin ediyoruz” dedi.l Ekonomi Servisi Yeni varlık affı süreci başladı Destek yok, ithalat çok Tarımsal ithalata yalnızca 2019’un ilk 6 ayında 19 milyar TL ödenirken, yıl sonuna kadar tarım destekleri için ayrılacak kaynak yüzde 10 artışla na canlı hayvan ve et ithalatını da eklediğimizde karşımıza çıkan ithalat tutarı 19 milyar TL oluyor. Diğer taraftan Atalık’ın ver galanmaya devam eder. Tarım politikalarında çok güçlü devinimlere ihtiyaç var” dedi. Maliyetle mücadele Önceki akşam Sabancı Müzesi’nde bir araya geldiğimiz Kartallıoğlu, sebze ve meyve enflasyonunun düşme aylık 25 binin üzerinde sipariş aldıklarına değinen Kartallıoğlu, şöyle devam etti: “İhracata da başlıyoruz. İlk sevkiyat Polonya’ya. Tamamı paketli organik gıda olmak üzere toplam 20 kalem ürün sevk edece Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı’nın Bazı Varlıkların Ekonomiye Kazandırılması Hakkında Genel Tebliği dünkü Resmi Gazete’de yayımlandı. Buna göre yurtdışında bulunan varlıkların nasıl kazanıldığına bakılmaksızın yurda getirilmesi ve hiçbir vergi incelemesine tabi tutulmama 16.1 milyar TL’de sınırlı kalacak. TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası İstanbul Şube Başkanı Ahmet Atalık, “Bütçeden 2019 yılı tarımsal desteklemeleri için ayrılan kaynak 16.1 milyar TL iken buğday, mısır, ayçiçeği, soya, pamuğun ithalatına 17.3 milyar TL ödendi. Bu diği bilgiye göre faiz giderleri için ayrılan kaynak da tarım desteğinin tam 7 katı. Kaynaklar üretim için kullanılmalı” dedi. Bütçede toplam faiz giderleri 2019 sonunda 2018’e göre yüzde 58 artarak 117 milyar liraya çıkacak. l Ekonomi Servisi si için gayret ettiklerini, tanzim satış sürecinde satışlarının tonaj olarak düştüğünü, o dönem zor bir süreçten geçtiklerini anlattı. Yaz dönemiyle birlikte satışlarının daha iyiye gittiğini aktaran Kartallıoğlu, özellikle son bir yılda üretici tarafında artan maliyetle ğiz. Polonya’nın yanı sıra Romanya, Tunus, Fas, Irak ve Dubai’deki alıcılarla da görüşüyo Kutay Kartallıoğlu ruz.” sını öngören varlık barışında (varlık affı) başvuru süreci başladı. Düzenlemeden yararlanabilmek için yurtdışındaki varlıkların 31 Aralık’a İzmir’de memura rekor zamkadarTürkiye’dekibankaveya aracı kurumlara bildirilmesi gere kecek. Vergi dairelerine beyan edilen varlıkların değerleri üzerinden vergi dairelerince yüzde 1 oranında vergi tarh edilecek. yüzde 76’ya varan azalma Otomobil İzmir Büyükşehir Belediyesi, memurlara yüzde 72 zam yaptı. Memurlar 1 Mayıs, Cumhuriyet Bayramı’nda 750, Kurban Bayramı’nda 1000 TL ikramiye alacak. Başkan Soyer, “Biz başka bir şeyin mümkün olduğunu gösterdik” dedi satışı çakıldı Öget Kantarcı Tüketici uygun fiyata yöneldi Eticaret sitesi GittiGidiyor Genel Müdürü Öget Kantarcı, ekonomik krizden dolayı müşterilerin sipariş verirken daha uygun fiyatlı markalara yöneldiğini söyledi. Yılın ilk 6 ayıyla ilgili değerlendirme yapan Kantarcı, “Yaşadığımız ekonomik durumdan dolayı ürünlerin fiyatları arttı, özellikle bebek bezi ve cep telefonları olmak üzere marka geçişleri yaşadık” dedi. Geçen yıl sitelerine toplam 3 milyon yeni kullanıcı kayıt yaptırırken, bu yılın ilk 6 ayında aynı rakamı yakaladıklarını da aktaran Kantarcı, toplam kullanıcı sayılarının 26 milyona ulaştığını söyledi. l Ekonomi Servisi Sigaraya da zam geldi British American Tobacco (BAT) grubunun sattığı sigaraların fiyatları değişti. BAT Türkiye tarafından sigara satışı yapan büfe ve marketlere gönderilen yeni fiyat listesinde sigaralara paket başına 3 TL zam geldiği belirtildi. Zamlı fiyatlar bugün itibarıyla yürürlüğe girecek. Philip Morris’te de sigara fiyatlarıyla ilgili zammın bugün sabah itibarı ile netleşeceği öğrenildi. Sigara fiyatlarına ise en son temmuz ayının ilk günlerinde Gelir İdaresi’nin ÖTV miktarına artış yapması ile zam gelmişti. l Ekonomi Servisi Ekonomik krizin yanında vergi avantajlarının da temmuz ayıyla bitmesiyle otomotiv pazarı hızla küçüldü. Otomotiv Distribütörleri Derneği’nin (ODD) açıkladığı verilere göre temmuz ayında geçen yılın aynı ayına kıyasla oto mobil ve hafif ticari araç pazarında top lam satışlar yüzde 66 düşerek 17 bin 927 oldu. Bu kapsamda otomobil satışları yüzde 63.4 azalarak 15 bin 398 adede, hafif ticari araç satışları da yüzde 76.4 İzmir Büyükşehir Belediyesi ile belediyede yetkili olan azalarak 2 bin 529 adede indi. KESK bağlı Tüm Bel Sen İzmir 1 İlk 7 ayda ise geçen yılın aynı dönemi No’lu Şubesi arasında sürdürü ne kıyasla toplam pazar yüzde 47.5 kü len toplu iş sözleşmesi görüş çülerek 213 bin 71 adede geriledi. Yine, meleri, düzenlenen imza töre otomobil satışı yüzde 46 azalarak 171 ni ile tamamlandı. Belediye şir bin 776 adet, hafif ticari araç satışı da keti ESHOT ve İZSU Genel mü yüzde 53.2 azalarak 41 bin 295 adet ol dürlüklerinde çalışan memur du. ODD Genel Koordinatörü Dr. Hayri Er lar, yeni sözleşmeyle birlikte ce, “2019 yılı toplam pazarının 1 Mayıs işçi bayramında 750, 340 bin380 bin adet Cumhuriyet Bayramı’nda 750 aralığında olması ve Kurban Bayramı’nda 1000 tahmin ediliyor” TÜİK’in raporu lira ikramiye alacak. Bu ikra dedi. Geçen yılın tümünde otomobil ve hafif ticari araç toplam satışı 620 bin 937 adet olmuştu. l Ekonomi Servisi aKraayçdıçsiolğianlednı na göre trafiğe kayıt miyelere maaş zamları da lı araç sayısı haziran ayı eklenince toplamda yüz sonu itibarıyla 23 milyon de 65 ila 72 oranında sayi4ay2saüorr14e3atyznabçıdkor2i8aeanslu06yakr74d15y8k1613ıı.e’sbi71yn4ınaiandys,bdpüüok9ieınzşaln2atdeyu31n’edodrn7etiıl3d.7daksİ’6aeulşikl3i.ı.n2t2163Be2suaanbmyyindıislaı hirTzBSm2LaS0eö’meylzö0emelzedyTlyuşeaiLüyrmşp’ekdmmıeslsemieaenihlal,ıedş4işBzieı.oümbdnlyiaeanüdctk4a5übşkş0bieü.0ikn çıktı. nası önünde düzenlenen tö Toplusözleşme imza töreni sonrası anlaşmayı coşkuyla kutladılar. renle imzalandı. Törene, Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer, Büyükşehir Genel Sekreteri Buğra Gökçe, Tüm Bel Sen Genel Başkanı Erdal Bozkurt, şube yöneticileri ve memurlar katıldı. ‘Her şeye değer’ İmza töreninde konuşan Soyer, “Bugün burada alkışlarla güler yüzle birlikte olmak her şeye değer ve her şeyden güzel. İyi ki başkan olarak seçilmişiz ve sizlerle beraber bu yolculuğu sürdürüyoruz” dedi. Konuşmasında hükümet ile memur sendikaları arasında sürdürülen sözleşmeye de değinen Soyer, “Ankara ve İzmir’e bakanlar aradaki büyük farkı görecekler. Biz başka bir şeyin mümkün olduğunu gösterdik. Omuz omuza daha iyi bir belediyenin kurulmasının mümkün olduğunu gösterdik. Örgütlü güç olmanın tek sloganı ‘Kurtuluş yok tek başına, ya hep beraber ya hiçbirimiz’ diyebilmektir” diye konuştu. Ankara’da memurlara yönelik polis müdahalesini eleştiren Bozkurt ise, “Önemli olan gerçek, özgür toplusözleşme masalarıdır. Meşru mücadele ile haklarımızı alacağız. Ücretler açısından yaşanan kriz, bizim talep ettiğimiz zam oranı abartılı gösterilse de aslında reel gerçeklik bu” dedi. Şube Başkanı Anıl Kaçar da, “Tarihi kazanımlarla sonuçlandırdık ve bahçemizi, evimizin önünü güzelleştirdik” dedi. Geçen günlerde de belediye şirketi İZENERJİ bünyesindeki 5 bin 80 işçiyi kapsayan toplu iş sözleşmesi imzalanmıştı. Bu sözleşmede de işçilere 920 TL ile 1080 TL arasında zam yapılmıştı. l Haber Merkezi Emeklininikramiyesi yine 1000 lira olacak MUSTAFA ÇAKIR Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, Kurban Bayramı için emeklilere ödenecek ikramiyelerin SSK kapsamında olanlara 8 Ağustos, BağKur ve Emekli Sandığı kapsamında olanlara da 9 Ağustos’ta ödeneceğini açıkladı. 2 milyonu aşkın hak sahibine 10.8 milyar liraya yakın ikramiye ödenecek. Ancak yasanın çıkmasının üzerinden 1.5 yıl geçmesine, geçen zamanda enflasyonun hızla artmasına karşın bu 1000 liralık ikramiyede artış yapılmadı. ‘Sandık’lıya yok Öte yandan CHP milletvekili Süleyman Girgin, bankalar ve sigorta şirketlerinin kurduğu sandıklardan emekli olanların ise bu bayram ikramiyelerinden yararlanamadığını bir kez daha gündeme getirdi. Ancak Girgin’in soru önergesine yanıt veren Aile, Çalışma ve Sosyal Hiz metler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk, topu sandıkların yetkili kurullarına attı. Emekliler arasında ayrımcılık yapıldığını belirten Girgin ise şu yorumu yaptı: “Sayıları 100300 bin arasında değişen sandık emeklileri ikramiyelerden yoksun yaşayacak.” CHP milletvekili Ömer Fethi Gürer de, şehit aileleri ve gazilere dini bayramlarda il sosyal yardımlaşmadan sağlanan desteğin emekli oldukları için bayram ikramiyesi aldıkları gerekçesiyle kesildiğini açıkladı. Sultanizm uygulaması Prof. Kalaycıoğlu’nun 1 Ağustos günü Cumhuriyet’in manşetinde yer alan, daha birinci yıl uygulamasında tıkanan, dünyada bir benzeri olmayan Tekadam, Saray rejimine ilişkin, tartışılamayacak bilimsel verilerle yaptığı sonuç değerlendirmelerini, Cumhuriyet okurlarının kaçırmadıklarını, bilinç dağarcıklarında yer alan önceliklere ilişkin ek dersler çıkardıklarını düşünüyorum.. Bugünkü rejimin, yok hükmündeki anayasası, yasamanın etkisizleştirilmesi ve şahsileşme görüntüsüyle, “Sultanizm uygulamasının evrilmesine” karşı, yol yakınken, Türkiye’nin anayasa, yasalar ve hukukun üstünlüğünde bir yönetime geçmesinde büyük yarar olduğu uyarısı, giderek altından kalkılamayacak sorunlar kördüğümünde, ittifak yapılacak çok anlamlı bir çıkış yolu olsa gerek. Kuşkusuz Cumhuriyet’in toplumsal sorumluluklarda fark yaratan okurları, Prof. Kalaycıoğlu için de, son derece uygar, anlaşılır, yumuşak, gerçekçi bilimsel, yararlı yaklaşımlar içeriklerine karşın.. Geçerli olan medya güdümlenmesi ambargosunun, televizyon yasaklarının tam da bu nedenle kişiye özel geçerli kılındığının da ayırımındadırlar. HHH Hani hakhukuk adalet düzenini katleden çelişkili yargı kararlarında, en olmayacak kişi ve kurumlara dönük acımasızlıklarda, taşlar bir türlü yerli yerine oturtulamıyor ya.. Toplumsal vitrinde bir sanatçı, gazeteci, sivil toplum örgütlenmesi odaklı çok insancıl çıkışların yargılama sürecinde çok acımasız bedellerine akılcı açıklamalar yapmakta hep zoranıyoruz ya.. Aylar, yıllar mahkemeye çıkarılmadan bireysel takıntı boyutunda, en olumsuz tecrit koşullarında tutuklulukların akılla, vicdanla tartılamaz örneklerinin karşısında, ülkemizin algısına nasıl bu kadar ağır zararlar, bedeller göze alınarak, kişisel takıntı haline getirilmiş gibi görünen sayısız kişiye, sayısız insan hakları ihlali uygulamaları, göze göre göre, bireysel intikam kıvamında uygulanıyor ya.. Türkçesi ile 15 Temmuz kanlı, Amerikancı darbenin sonrasında ancak, Gülen Cemaat ortaklığı ile yollar kesin ayrılmış, FETÖ’cü darbe ile suçları kanıtlanmışlar yanında, çevreleriyle birlikte on binleri, yüz binleri kapsayan yargılanmasızları çoğunlukta aile boyu tabandan cezalandırmalar gündemde iken, tavandan, siyasal yeni uzlaşmalar boyutunda kurtarılanlar, ödüllendirilen pek çok ünlüler de ortalarda iken, neler olup bittiğini bir türlü anlayamıyoruz ya.. Galiba çok daha yaşamsalı, ülke çıkarları, devlet politikaları adına, güncel koşullar içinde, sorunlar katlanırken, en işe yarar gibi yorumlanmış formüller içinde, parlamentonun işleyişi, siyasi partilerle uzlaşma, ortak devlet politikaları oluşturma zorunlulukları atlanarak, en yaşamsalı ülkemizin geleceğinde dönemeç taşları değerindeki kararlar için de.. Bahçeli ile evinde özel ziyaretle, askeri şura kararları, yeni Suriye, Ortadoğu, Akdeniz enerji paylaşımı, Kıbrıs, göçmenler.. Dev sorunları için Meclis, yargı, denetimleri işe yaramayacak biçimde, ikili, kapalı kapılar arkasında, torba kararnameler içinde çözümler üretme formülleri üretiliyor ya.. AKP içindeki, sorunlar yamağından fışkırmış, yerel seçimler sonuçları ile su yüzüne çıkmış kamuoyundan saklanamayacak boyutlar kazanmış saadet zinciri, siyasal İslamcı kimlikli, ittifak cepheleri, cemaat ilişkileri sürekli oynak çıkar çarklarının işletilememesi koşullarında icraatlarda kişisel hedef alınan cezalandırılacaklar değişimi biz çoğunu fark edemeden yaşanıyor. Doğrusu saadet zinciri halkalarının işleyişi kuralları başarılabildiği kadarı ile hiç değişmiyor.. 2002 iktidara gelişten bu günlere hiçbir çoğunluk iktidar icraatlarında, her seçim için adam adama markajlı bu kadar çoklu sayılarda milletvekili değişimi yaşanmamıştır. Bilimsel verilerle sosyal araştırma sonuçları açıklanabilirse, günümüze kadar 17 yıl içinde bu kadar çok insan milletvekili ve de bakanlık yapmış olarak, yüksek ücret, sosyal olanaklarla kazanılmış haklarla değiştirilememiştir. Yandaşlığın, sadakatin devlete, sonuç olarak vergilerle halkımıza bu kadar pahalı, kalıcı bedelleri yaşanmamıştır. Saadet zincirinin katlanması, listeden çıkarılanların yine yandaş, sadık kalmaları ile doğru orantılı olarak kamu gücü, kaynakları, görevlerinden, yine katlanmış gelirlerle ödüllendirilmeleri çarkı ile işleyecekken.. Sorun bire bir Vatan Partisi, Adalet Partisi, Özalizm için geçerli olan, sağ emperyal odaklara sadık iktidarların rejimin çarklarının krizleri süreçlerinde hep yaşandığı üzere, askeri darbeler ya da sivil operasyonlarla değiştirilmeleri süreçlerinde, dünya dengeleri çarpılmaları ile birlikte yaşanan daha acımasız çatışmacılıklarda.. Türkiye’nin, laik Cumhuriyet, Atatürk devrimleri, kurtuluş, kuruluş savaşımlarının değerleriyle, yol yakınken hukukun üstünlüğünde bir yönetime dönüşümü gerçekleştirecek çıkıştan başkaca bir çıkış yolu yok.. İhracatta sınırlı artış Türkiye, 2019’un ilk 7 ayındaki ihracatını ancak yüzde 3.07 oranında artırabildi. Türk ihracatı için en zor dönemlerden birinden geçildiğini söyleyen Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, “Evet, tablo biraz karamsar gelebilir. Fakat buna karşın ihracatımızı artırdık. Temmuz ayında ihracat yüzde 8.32 artışla 15 milyar 958 milyon dolar olurken, ithalat ise yüzde 7.98 azalışla 19 milyar 288 milyon dolar oldu. 7 aylık süreçte ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 85.8 oldu. Geçen sene 7 ayda bu oran yüzde 67.7’ydi” diye konuştu. l Ekonomi Servisi